Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
2 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
2 erthygl ar y dudalen hon
Advertising
Hysbysebu
Dyfynnu
Rhannu
AT EIN DERBYNWYR. Yr ydym yn rlnvjmcdig adiolchgar iawn i chwi am eieb cefnogiad. Y mae wedi bod yn ofid i ni ein bod wedi gorfad ysgrifenu cymaint mewn IIUNAN-AMDDIFFYNIAD yn yr wythriosau diwedd- af ond yr oedd rhwymau arnom i amddiflyn egwyddorion a sefydliadau sydd yn anwyl iawn genym. Gobeithio ua bydd angen am gymaint o hyny yn y dyfodol; ac felly yr ydym yn hyderu y cawn fwy o le ac ohamdden at hanes- ion dyddorol, gwladol/a chrefyddol. Yr ydym befytl yn ddiolchgar iawn i'n GOHEBWYR.—Erfyniwn am iddynt wneud eu bad- roddiadau mor gryno ac mor gywir ag y medr- ant, a rhoddi llai braidd o'r ymadroddion ystryd- eledig ynddynt. Hoffem gael gofod i fwy o ysgrifau cymelliadol i gariad a gweithgarwch. Yr ydys wedi methu cael lie i lawer o erthyglau gwerthfawr. MEWN LLAw-Urddas Llafur, gan Alarch Gwyrfai; Parti Zel Papur yr Enwad, gan Hen Aelod R. Davies, Gwynfe Iago Leiaf Agoriad Eistedd- fod Gadeiriol Eryri,gan Alarch Gwyrfai;.Llythyr o Gydymdeimlad a Mr Thomas Lodwick, Velin- dre, gan John Rees, &c. GWELLIANT GWALLAU.—Gwnaed ychydig o gam- gyniadan yn adroddiad yr U-rddiad yn Gwynfe, yn y rhifyu am y 18fed o Ebrill. Ar ol enw Daniel IIoweNs, darllener pregethwr cynortli- wyol," yn lie pregethwyr cynorthwyol oblegid bu y brawd arall yn weinidog. Darllener "Capel y Maen," yn lie Capel y Waen. Y mae "mor" wedi ei adael allan o'r trydydd penill; hefyd Rhydd" yn lie rhodd yn y pumed penill.
;¡::.-oN CYFARFOD HELBULUS…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
;¡: -oN CYFARFOD HELBULUS YR AMWYTHIG. Clywsom lawer gwaith gan Ishmael Jones,-gwr hynod, hwyrdrwm ei ger- ddediad, end sicr ar ei droed, yr ym- adrodd a ganlyn "Mae erledigaeth, y 'rwan, os aiff hi yn bell, yn sicr o ladd oi bun, 'rwan." Try y ddiareb hon allan yn wirionedd pan edrychwn ar effathiau dyfnion yr awchruthr ar Athrofa y Bala, y raich M. D. Jones, a bawl yr eglwysi cynulleidfaol ar lywodraethiad un o'u dysgeidfeydd cyfieuerlig yn y Bala; a gwel pob-dyn craft a diduedd wrth ddar- Uen hanes gweithrediadau terfysgblaid eiu lienwad yn yr Arnwytbig, fod nifer fawr o'r blaid hono wedi dyfod i deiralo mai marwolaetlm ei liun y mae yn benaf, a cbyneu eiddigedd yn ein hegiwysi o blaid rbyddid barn, a chyfia wilder, ac yn erbyn petty oligarchy, neu chwiwgydben- dodaeih ein henwad, wrtli ymosod ar Goleg y Bala, ac ar y Prifathraw gweith- I gar, cywir, a didderbynwyneb. Nid a yn anghof, liyd onid el dwy genedlaeth o leiaf heilio, y terfysg a'r cyifroad a barwyd yn mhwyllgor yBala ddwy flynedd yn ol, pan y daethai y newyddianwyr a'r newyddiant cyfansodd- iadol yno, fel, os gallent, y dygent lyw- odraethiad yr Athrofa yn gyfangwbl dan- • en Haw eu bunain. Yr oedd y geiriau a arferid gan aelodau y gelcblaid, o bryd i bryd, am fisoedd lawer, a blynyddoedd rai cyn y dycld bythgofiadwy liwnw, yn brawf mal y parch M. D. Jones oedd y graig rhwystr iddynt hwy arfer cam- rwysg trawsarglwyddiaeth ond rhaid '1' f, -ov T'-l* wyneb, oblegid ni wiw meddwl symud y Parch M. D. Jones o Fodiwan, a'r fainc athrawol. heb gael rhywrai yn yr eglwysi i attegu y gwaith felly, drwy yr hocedwaith o gyfansoddiad newydd cyn- lluniasant foddion a fyddent, yn eu tyb hwy, yn sicr. o Iwyddo i droi y Prif- athraw o anedd-ddy yr enwad, a Cboleg yr enwad yn y Bala. Udganecl y Tyst' faint a fyno, a chiochlefed ei gynneiliaid (staff) yn nertli en lleferydd hycl byih y gallent ond boed hysbys iddynt, fel na wastraff- out lawer eto ar eu harian, na choelir ddim o honynt, mai nid dim dygasedd at y Parch :1\1. D. Jones, nac awydd ei ddrygu yn ei swydd a'i amgylchiadau" a barasai iddynt fwrw eu penau yn nghyd er llunio cyfanscddiad newydd ond mai lies a llwyddiant yr Athrofa yn gyfan- gwbl oedd yn eu golwg. Megys y dengys plufyn pa sut y chwyth y gwynt, felly y dangosid eu hysbryd hwythau gan y geiriau hyn "Mae yn rhaid dwyn rhyw drefn i'r Bala, a gwneud rhywbeth i Michaei," I Dduw y bo'r diolcli -fod rhwyg yn nghamp y Bala." Gadewch i ni fyned i'r Balayn gryno, a chariwn y cwbl o'n blaen." "Pa reswm sydd fod un dyn a'i ewylJys cryf ejlhun yn Ilywodraethu." Mae eisieu •cwtau 'crop' Michael." Nis gall neb gamgymcryd arwyddocad y geiriau hyn ac yn eu goleuni hwy, sydd mor eglura'r haul, gwelir mai gelyniaeth at y Prif- athraw ydyw achos cynhyrfiol yr ymgomio dirgel yn ysiafelloedd neillduedig cyfar- fodydd blynyddol, ac Undeb Cymreig yr enwad, y cynllunio bradwrus drwy gynghorau "cudd," agohebiaethau cyf- rinachol ac anghristionogol" brodyr" yn y weinidogaeth, a'r dylunio cyfansoddiad newydd or cael yr Atbrofa dan reolaeth y "pwlpud Annibynol," fel cynrychiolwr yr enwad. Yn y cyfryw ysbryd—ysbryd ITamaan ddichellgar, y bu nifer o'r gelc- blaid drwy y blynyddoedd diweddaf ond wele beth aruthr yn digwydd yn y 'Mwytbig,sef ysbryd t, ofii," beth bynag am yr ysbrydoodd ereill. Gwelsai y penarglwyddi crachbabaidd ddwyn o honynt hwy yr enwad i argyfwng n pwysig," ac felly, gwell oedd bwrw arfau," a gwyroi gynnyg ar gyflaiaredd- iad oblegyd, ys dywedodd y Dr John Thomas, Llerpwll, y mae y public yn gieadur cryf iawn. Y sawla. ddarllenasant yr adroddiad o gyfarfod yr Arnwytbig yn y CELT, a welant b tn mai blaenoriaid y derfysgblaid oddigerth rhyw ychydig, yn unig, oedd wedi dy- chwelyd eu cleddyfau i'w gweiniau, a bod yr ymbleidwyr ieuainc yn dan fflamllyd am lynu wrthy Cyfansoddiad Newydd air a llythyren. Dychrymvyd yr henaf- gwyr ac edifavhaodd ar rai obonynt, hwyrach, ddarfod iddynt ffagln cymaint mewn pwyllgorau a thrwy yr argraffwasg, erbyn dydd cyfarfod yr Amwythig. Tyor'T>T(~rli;! YR O<RLWV~I ,n DIFOTORWFH yn swn yr erledigaeth ar Goleg y Bala a'r Prifathraw, a theimlwyd mai trech gwlad na chydbendadaeth o weinidogion Annibynol felly y ddvfais oreu a allesid wneuthur oedd galw am ddyddwyr i geisio gwastatau tipyn ar bethau, ac atal y cyffroad yn yr eglwysi. Goruwch- lywodraethwyd yr ysbryd loyal i'r cyfan- sodddiad oedd yn cyneu yn mynwesau corph y cynulliad yn yr Amwythig, ond nid heb lawer iawn oystuinio a gwyrdioi pethau, a phenderfynwyd rhoi ar gyflaf- fareddwyr farnn y cwynion a allent fod gan yr athrawon. 0 Nid ar antur yr ysgrifenodd end mor sicr a bod ysgrifell yn ein Haw. teirnlai lluaws yn siomedig iawn, a rhai yn ddig- llawn iawn wrth droi o'r Amwythig oherwydd na fuasai y gyfraith newydd" mewn llawn awdurdod a phenderfyniad pendant a dibetrusder," wedi ei basio ar fod M. D. Jones yn cael ei droi o Bod- iwan g6d a chelfi. Marwolaethodd y gelcblaid ei bun i raddau mawr drwy erlid cymaint ar y Parch M. D. Jonep, a chyneuodd clÜr. mewn Uawer o eglwysi na ddiffydd am lawer o fiynyddoedd. Eistedda cyfrifoldeb pwysfawr ac ofn- adwy ar warau y cadlywyddion am y cythrvvfl presenol, a'i ganlyniadau trych- inebus. Ni wnaeth baedd o'r coed ddim gwaeth gwaitb mewn blodeu ardd laardd- wych a Hawn cywreindeb nag a wnaethant hwy yn ein heglwysi, a hyny yn gwbl er 0 y mwyn dialeddii ar y Parch M, D. Jones. Yr ym am ddweud gair ar y pender- fyniad a gynygiwyd gan y Dr. John Thomas,, yr hwn a gefnogwyd gan W. J. Parry, Bethesda. Dyma hanfod yr un- Ihyw, os nad ei eiriau—" Bod y cyfarfod hwn yn barod i gyflwyno unrliyw adran o'r Cyfansoddiad Newydd i farn cyflafar- eddwyr i'w chadarnliau neu ei chyfnewid gan gyfarfod cyhoeddus yr etholaeth." Hawyr pwy glywodd am y fath ddi- ddelwant (non-descrijpt) a'r penderfyniad uchod Wele ddau lys cyflafaredd. Yn sicr ni wybu y Dr. John Thomas pa beth yr oedd yn ei gylch, neu ynte lluniodd ddyfais er cael y gwyr loyal i'r cyfansodd- iad i ymlonyddu a gostegu ychydig. Onid ydyw llys cyflafaredd y llys nchaf, yr hwn a rydd ben ar y cwbl ? Wedi cael clyddwyr i eistedd ar H gwynioÍl" yr athrawon (nid y cyfarfod a gynolid yr uu dydd yn y Bala ddim. Poerid am ben,a diystyrid hwnw hyd byth y gellid), rhaid i'w dedfryd hwy gael ei bwrw ar gyfarfod yr ethoJydcliaeth-llys cyflafaredd arall, yn yr hwn y cymerad- wyir neu yr anghymeradwyir dedfryd y llys cyntaf. Nid ydyw hyn oil ddim amgen na chyfaddawd (compromise) salw gwlych-daniaid i'r clique, a gwlych-damaid I zD i'r amddiffynblaid a gyfarfu yn y Bala. Od oes modd adgyweirio y rhwyg, gwneler a aller drwy gyfiafaredcMad ar gyflafareddiad felly, yn hytrach nag i I a(rendor mawr fyned rhwng yr Amwvth-