Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
3 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
3 erthygl ar y dudalen hon
AROLYGWYR BUDREDDI.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
AROLYGWYR BUDREDDI. Cwmni yw hwti a ffurflwyd yn ddi- weddar. Y mae ei aelodau yn lluoedd, yn derbyn o gySogau yn flynyddol gant a cliaixoedd o bunau^r un ac yn y gwa- hanol siroedd, y mae Drd. yn ben arnynt, a chlywais am y rhai hyn eu bod yn derbyn. rhyw IC800 yr un bob blwyddyn o drethoedd ein gwlad. Awgrymir fod llawer o'r arolygwyr wedi metliii gwneud bywioliaeth deg, ac wedi ymwthio drwy ddylanwad cyfeillion a pherthynasati i'r swydd lion, er mwyn cael tamaid o fara; ac mewn canlyniad, y mae ami un yn mhell islaw y cyffredin mewn barn ac uniondeb. Rhoddaf un engraiflt o'r hyna wnaed yn Nghonwy. Daeth ein Cyngor i'r penderfyniad synwyrlawn fod budreddi y dref i gael ei gario i'r meusydd. Gwneir hyny mewn trefydd ereill yn y nos, a clieisir lleoedd i'w roddi yn mbell oddi- wrth anedd-dai. Ac y mae y gyfraith yn gorchymyn gwneud yr un modd yn Nghonwy. Aeth Mr. T. Jones, arolygwr cyfiogedig budreddi; i'r Morfa i ymofyn am le iV roddi. Y mae y Morfa yn ganoedd o erwau, lieb arnynt oil eto ond saith o dai-dau yn ymyl y mor, a phump gyda eu gilydd yn nes i'r dref; a dewis- odd yr aroiygwr Ie i gadw y budreddi o fewn llai na cban' Hath i'r tai hyn, a llai nag ugain Hath i'r rodfa o'r dref i'r Morfa a'r traeth pryd yr oedd digon o ]e ar y Morfa, ac y buasai yn fwy manteisLl i'w roddi filoedd o latheni oddiwrtb y naill a'r ilall. Ar gais fy nghymydogion, ac ereill, ysgrifenais at y Cyngor Trefol i gwyno am hyn, a chefais yr atebiad canlynol Town Clerk Office, Conway, lonawr 8fed, 1879. Anwyl Syr,—-Cyfarwyddir fi gan y Cyngor Trefol i gydnabod derbyniad eich llythyr oedd wedi ei gyfarwyddo at y Maer, a dweyd eu bod wedi rhoddi rhybudd i'w harolygwr i beidio cario y budreddi yn y dydd, a'i gario ar hyd ffordd arall i ran arall o'r Morfa. Yr eiddoch yn wir, Parch. J. E. T. E. PARRY. Ar ol derbyn y llythyr uchod, bu gweithwyr yr arolygwr am dcliwrnodiau yn cario y budreddi. ganol dydd, ar hyd yr un ffordd, ac yn ei roddi lawr yr un man. Ac heblaw hyny, buwyd yn gwerthu poth o bono, ac yn ei gario yn ol ganol dydd. sr hyd yr un ffordd 0 gylch y pryd hyny collodd Mr. Jones arolygiaeth y budreddi. Yna cariwyd y budreddi ar hyd ffordd arall, a rhoddwyd ef i lawr gan ei chwalu mewn lie arall; ac y mae ei effeithiau daionus. i'w weled hyddyw. Wedi hyny, dewiswyd nn Mr. Frazer, Caernarfon, i fod yn arolygwr y budreddi, 1 9 a dyma ail gario wrth liw ydydd yr un ffordd ac i'r un man. Gofynais i'r slud- ydd pwy oedd wedi gorcbymyn ? Dy- wedodd yntau mai yr arolygwr. Prin yr oeddwn yn crodu; ond wrth ymddiddan a Mr. Frazer, deallais fod y gyrwr yn gywir. Ceisiai Mr. F. ddadleu nad'oedd y domen yn rhy agos i'r tai na'r rhodfa i lan y mor end dywedai fod Dr. Rees, arolygwr arolygwyr y budreddi yn Arfon, yn dyfod i'r dref yn fuan—yr ai y ddau i edrych; ac ymddengys mai felly y bu. Penderfynwyd i guddio y domen a phridd, pheidio rhoddi tomen yn y fath le mwy. A phan ydwyf yn ysgrifenu, Mai 8ydd, y mae y pridd heb ei roddi arm; ac er rhoddi pridd ami, y mae ei bod lie y mae yn warth i arolygwyr budreddi. Nid iddynt hwy y mae diolch na buasai wedi magu heintlau yn y lie.. Dyma un o weithredoedd y rhai y telir ein trethoedd wrth y canoedd a'r miloedd i'w cynal. Ac yr ydwyf yn eicf nad pes na mab na merch ag arogl yn eu ffroenau na buasent am ddim yn dysgu y Cyngor i gario y budreddi mewn amser mwy priodol, a'i roddi i lawr mewn lleoedd mwy cym- hwys nag y gwnaed gan y swyddogion cyfiogedig hyn, ac yr ydwyf yn gwybod nad yw hyn ond engraifft fechan o'r dull y gwerir ein trethoedd mewn canoedd o gylchoedd. Pa hyd y deil y wlad i'w oddef, nid wyf yn gwybod. Conwy. J. R.
LLID Y < TYST' AT Y < CELT.'
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
LLID Y < TYST' AT Y < CELT.' Y mae yn poethi yn barhaus. Er ei ymffrost ei fod wedi cau ei Gell Gudd, y mae rhai o feibion y Gell yn cael cojofn ei u Nodion Personol" bob wythnos, i saethu at rywrai o frawdoliaeth y CELT. Difynwn dri o ''nodion" yr wythnos ddiweddaf u J. W. Jones o bawb sydd yn cyfarfod S. R. a'i arfau ei hun oreu." Ehyw bythefnos yn ol yr oedi J. W. Jones yn brolio yn yr I Herald' nad oedd dim iaith isel a sarhaus fel iaith bust] E., byth yn cael ei defnyddio yn y cylehoedcl y mae ef yn troi ynddynt. Yn awr y mae y Tyst' yn odmygu ac yn mawrygu ei gyfaill newydd J. W. Jones fel un cymwys i gyfarfod S. R, am ei fod yn medru ei drin a'i arfau ei hun, sef iaith isel. Tystia J. W. Jones nad oes byth iaith isel yn y cylehoedd lie mae ef yn troi.. Tystia y Tyst' fod J. W. Jones yn enwog am ddefnyddio arfau yr iaith isel. Y mae J. W. J. yn cybosddi nad ydyw byth.yn arfer iaith isel. Y mae y Tyst' yn ei ganmal am y medr guro S. R. wrth ei harfer. Gadawaf i'r darllen- ydd benderfynu pa un ai y I Tyst' ai J. W. J. ydyw y mwyaf geirWir. Un peth sydd yn eglur, eu bod yn haeru yn groes ,i'w gilydd. Y mae y Tyst' yn brolio Y L, J. W. J. am ei fedr i arfer iaith isel. Tro J. W. J. sydd nesaf i frolio y Tyst" am roddi iddo yfath enwogrwydd. Un o u nodion "• ereill y Tyst' ydyw y geiriau canlynol: "Codi gordcl i ladd gwybedvn." OQdwyd dwy ordd fawr yn y /Tyst' i beth llai (na 11 add gwybedyn). Pa faint tybed sydd ar ol o weddillion Mawddwy wedi dyrnodiau y ddwy ordd fawr. Druan o wybedyn Dolyddelen dan ordd fawr y Doctor o Le'rpwl. Y mae y miloedd yn meddwl fod y gwybedyn o 'Ddolyddelen ynrhy iach ei galon, yn rhy graff ei jygad, ac yn rhy gryf ei aden, i'r un colyn llwyd o Le'rpwl fedru ei bigo i farwolaetli. Dywed rhai fod y colyn llwyd mawr wedi chwyddo mwy na'r gwybedyn. Dywed awdwr nodion y Tyst' wedi hyny, wrth ganmol llyfr newydd Dr Hugh Jones Dyma waith sydd yn gweddu i Brifathraw Coleg." Yr awgrym ydrw fod Prifathraw Goleg na fedr wneud dim gwaith ag sydd yn gweddu i Brifathraw ac o ganlyniad y dylid "llwyr a hoilol dori pob perthynas ag ef," sef ei ddi- swyddo ar unwaith) a'i wtbio o'r neilldu. Y wir, nid yw teulu y CEET dddiin am arfer iaith isel sarhaus o$cant lonydd. Ni hoffent gadw cell gudd, na cbysegru colofn at hyny. Nid ydynt am estyn nac ysgwyd colyn i bigo os cant lonydd gan golynod -gwybed y 'Mwytbig. Nid ydynt am godi gordd i aaro neb os cant lonydd. Hoffent beidio gorfocl taro yn ol rai o ergydion gordd fawr Le'rpwl, a morthwylion llai Papur. yr Enwad. Y mae rhai o honynt wedi cracio eu penau y .u wrth fod yn rhy hyll i geisio taro gwy- bedyn, IViedr gwybed yCEIJT bigo bron cystal a hen golynod llwydion Lerpwl. Gall y CKLT godi gordd mor drymed a'r Tyst' os na cha,lonydd. Yn wir, byddai yn dda i watwarwyr y Tyst' gofio eu bod yn cynhyrfu ac yn dysgu ereill i watwar. Cyd-ymegnia y 'Tyst' a'r 'Herald' i geisio gwneucl argraff ar feddyHau eu darllenwyr fod S. R. yn fedrtis am ddef- nyddio iaith isel a" sarhau.s," a'i fod yn hoffi hyny. Ymae eu bod hwy yn cyd- nabod ei fod yn fedrus am rywbeth, yn bluen fechan yn ei gap ond pan y rnaent yn cyhoeddi ei fod yn hoff o defnydclio iaith isel a sarhaas," y mile am ardystio gerbron byd ac eglwys nad ysgrifenodd ac na ddywedodd erioed eiriau isel, sarhaus," am neb, ond niewn himan- amddiffyniad yn erbyn awgrymiadau bryntion athrodwyr masgedig o?ddynt Wedi gosod eu holl fryd ar gamliwio ei gy.. meriad, ac archolli ei galon. Y mae ei eiiaid yii dyheu am fwyr o frawdgarwch ac ond iddynt hwy newid eu hysbryd. ac arfer geiriau tElg a brawdol yn wyneb- agored, cant weled ar unwaith yr effeithia hyny yii ddymunol iawn ar ysbryd ac ysgrifell yr hen H.
- LLANTRTSANT, MON.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
LLANTRTSANT, MON. Yn mhlith y rhai liwyddianns yn aiholiad rhagbarotoawly Pharmaceutical Society a gynsliwyd Ebrill laf, ("a oedd genyrn ganfod enw Mr G. Williains, mab Mr* WilHsrns, Ty- Ulawr. Paratowyd Mr Wiliinms go-iyfer a'r arholiad gan Mr Hughes, athraw Ysgol Golcg- awl Bo&e&em.— Gohebydd. v