Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
3 erthygl ar y dudalen hon
[No title]
gwasanaeth yn mlaen, yn sicr i chwi nid j meddwl cyffredin allai ddal i gyflawni y fath orchwyl. Yr wyf yn meddwl y gellir rlissfcru y gwr J a gyflawnodd y gwaith yu mhlith prif feddyl- wyr ei oes. Y mae yn anhawdd i ni i am- gyffred y dylan" ad moesol y mae hyn wedi ei gario drwyr blynyddoedd. Dydd y farn yalumg a ddengys hyny. Deallwn fod rhan 0 bronholl barthau'r byd yn dod i'r gwasan- aeth, ac nid oeddwn yn syny pan yr oedd y Dr. yn America yr ha 8 diweddaf, iddo gwrdd a. Uawer ago oeddynt wedi bod yu ei wrando yn y City Temple, ac a ddygasant dysfciolaotli ] i'r budd a'r Hos oeddynt wedi ei dderbyn trwy y gwasanaeth canol dydd. Ac Did yn 1 yr ystyr yma ya unig y mae'r gwasanaeth wooi bod 0 fadel, ond deallwn fod llawer Mtydhad dyngarol wedi cael achos i fod yn adiolehgar am y gwasanaeth oblegid y cyrn- ioi arianol a gawsant drwyddo, trwy'r casg-liadati a wneir ar yr adegau byn. Llongyfarchaf y Dr. a'i gunulleidfa ar lwyddiant y gwasanaeth nodedig; arbeded yr Arglwydd ei fywyda'i iechydi gyflawni y dd'od 6t° am laWGr ° %nyddoedd 1 Pan yn meddwl am y Dr a'r gwaith y mae yn ei gynawni, yr oeddwn yn methu yn deg a p eidio a gofyn, beth yw safle y gwr mawr awn yn ei en wad ? beth yw ymddygiad ei enwad tuag ato ? a pha anrhydedd neu ffafr y mae wedi ei ddet-byn ganddo ? Y mae arnaf öfn nas gellir ateb y gofyniadau yma yn y modd y dymnnid. Nid wyf yn sicr mad yw wedi gweled gwaetbaf rbai yn ei enwad, ac ni clrymerwn fy llw nad oes rbai Wedi ceisio ei salhru dan draed ond hyd yn byn y maent wedi methu. Ac am gadeiriau yr enwad mae arnaf ofn nad yw wedi cael ond ychydig o honynt. Pa fodd i gyfrif am hyn? Pa un ai rhywbeth yn y dyn ei hun ynte rhywbeth tu allan iddo ? Efallai bob un o'r 4dau. Am dauo ei hun y mae fel pob dyn mawr arall, yn annibynol ei fcddwl, yn anni- bynol ei weithrediadan ac yn ddigou gwrol i dori allan lwybr iddo ei hun. Ai i rai poM, ac hyd yn nod pobl a gyfenwant eu hunain yn grefyddol, y mao hyn yn bechod anfadd- ouol/ Ni chaniatant i neb weithredu, ond yn unig yn ol y llwybr a dorir allan ganddynt wy eu hunain. Felly am lawer yu ei enwad y laae arnynt genfigen wrtho, am nad allant Wy wneyd ei waith ef neu gyffelyb iddo, am ei fod yn gweithredu heb ymgynghori a fcwy, ao yna y maent yn gwneyd ar a allant i"w. gadw ef i lawr. Ond yn ol fy adnabydd- Jaeth orDr, ychydig y mae yn ei ofalu am uyn. ■ Ac i ddyn y maeeienwyn adnabyddus drwy'r boll fyd, pa anrhydedd a all cadair nen gadeiriau fod iddo. Dim yn y mesur lleiaf. Ond, ar yr un pryd, yr ydym yn teimlo mai anuheg ac anghyfiawn yw iddynt weithredu fel hyn tuag at gawr o feddyliwr. Dinyg a gwendid yn mhob cylch yw hyn, ac yn v pen draw y mae yn sicr o fod yn ddinystr i'r cyfryw, Ond, ysywaeth, pwy mor ddall a r rhai na fynant weled. Y mae yn dcbyg igenyf fod yna rai yn Lloegr gyda'r Annibyn- wvr, er mor enwog yw'r Dr., na restrent ef yn mblith goreuywjir yr enwad. Bosh. Ond dyna fel y mae hi hyd yn nod gyda ninau yn Nghymru. OR na wria ein dynion goreu lefaru shiboleth rhyw glic nid ynt o worth yn y byd. Ac yr wyf yn gweledfod anni- byniaeth meddwl yn condemnio dyn ar unwaithyn ngolwg y rhai a gyfenwant eu itunain yn oreugwyr yr enwad. Ond dyna os cedwir y dosbarth hyn i lawr gan y cyfryw Ara amser, y maeut yn sier o dd'od irlancyn hir. Nid teilwng o'r enw dyn yw'r hwn a wertha ei annibyniaeth meddwl i nab. Ac arwydd o waseidd-dra mewn dyn yw ei weled yn myned i grawGian wrth ddrws unrhyw gyfundeb neu gynhadledd i ofyn am ffafr ar draws mathru ei egwyddor- d 0 ion ai syniadau personol. "Fairfield and no favour" yn unig a ofynir gan bob dyn gwir fawr. Y mae ceisio ffafrau oddiar law neb rhyw ddynion yn anyoddefol i'r dosbarth hyn. Dyma'r gwyr sydd wedi gwneyd eu hoi ar y byd, a mwy o'r rhai hyn sydd ar Gymru a'r byd eu heisiau y dyddiau presenol. [Bn yr uchod gryn amser mewn llaw yn aros cycli- w,vniad y Celt, a buasai wedi myned yn "hen" oni buasai i Dr. Parker ddyfod mor gyhoeddus yn ngl\ n a. chudair yr Undeb Oynulleidfaol. By!d yn dda genym dderbyn yohwaneg o lifchiau WEIis. --GoL. ] -<
HUMBUGIAETH YR OES.
HUMBUGIAETH YR OES. GWNEIR y gair humbug i fsuy o'r ddau air Seisonig hum—suo-ganu fel gwenyn, a bug- drewleuen, neu dorogen. Humbug felly yw drewleuen yn canu, a humbugiaeth yw yr hyn a wna drewlouen pan fyddo wedi liwyddo i gael gan y bobl i gredu mai gwenynen ydyw. laith y Beibl ar y pwnc ydyw, Satan yn ymrithio yn angel goleuni." Cwrddir â'r fatb greadmiaid Z5 daurywiog yn mhob cylch cymdeitha-ol, a mawr mor swynol y canant, er mwyn cael cyileusdra i frathu ao i adael arogl anmhur ar eu hoi. Sylwn arnynt yn y drefn ganlynol 1. Hctmbugiakth WLEIDYDDOL YR DEs. Mae Frank Mot am fyned yn aelod seneddol, mae yn teimlo nad yw y sir lie y mae yn byw yn cael ei chynrychioli yn deg, a chyhoedda ond iddo ef gael ei ddewis y gwnai ei oreu i gyfyngu ar dreuliau y Llywodraeth, i ostwng y trethoedd, ac i ddwyn i mown bob math o welliantau i'r wladwriaeth. Gwyddai beth yw credo wleidyddol y rhan fwyafc" o'r sir, ac addawai bleidleisio yn union ar bob pwnc fel pe byddent hwy eu hunain yn y Ty a sicr- hai iddynt res o welliantau Ileol, pethau ddylasent fod wedi gael er ys oesoedd. Ni fu erioed hum fwy swynol ar glustiau yr etholwyr, Ond wedi cyrhaedd o bono i'r Ty, a sicrhau ei amcan, cedwir ef yn rhywle gan ryw amgylchiadau anffodus bob tro y byddir yn pleidleisio ar y pynciau sydd yn agos at galon ei etholwyr, a sicrha hwynt ei bod yn rhy fuan i ddwyn i fewn y gwelliantau lleol. Pan aeth i'r Senedd, yr oedd yn Werinwr poetb, ac awyddai weled mwy o gydraddoldeb yn llenwi'r byd, ond y mae ar bob pwno plwyfol a chartrefol yn Geidwadwr penboeth. Wedi iddo drwyei hum dynu y bobl i ym- drechu drosto, i ymladd ei frwydrau, i beryglu eu bamgylchiadau, ac i aflonyddu heddwch y gymydogaeth, cefnodd arnynt ac ar eu hegwyddorion, ac ni rydd help Haw i un achos fyddo yn dwyn perthynas a'u lies- .had. Awyddai efe fyned i'r Senedd er mwyn clod ac anrhydedd, a chael eyileusderau i wneyd chwareu teg a'i berthynasau. Yr oedd ei hum yn beraidd nes cyrhaedd ei amcan, yna gwelwyd nad oedd ond bug. 2. CWRDDIR HEFYD A LLAWER IAWN 0 HUM- bugiaeth BOB dydd yn nghylchoedd cyffredin bywyd, pob dyn yn ymdrecbu ymddangos yr hyn nad yw mewn gwirionedd. Rhaid cymeryd gofal yn awr pa fodd i siarad a/ch cymydogion. Gelwid gynt i edrych am F'ewyrth Shoo y Crydd," a Modryb Bet, ei wraig," "Peg a Nance," y ddwy ferch, a Jack bach y mab, a byddech ar ganol y llawr bron cyn gofyn Sut yr ydych chwi heddyw, f'ewyrth Shon ? ydyw Peg a Jack bach yn yr ysgol ? gwelais modryb Beta Nance yn yr ardd yn codi pytatws." Ond heddyw, bydd- ai myned i dy Crispin heb alw yn ffurfiol wrth y ddor, ac aros am atebiad, a gofyn yn ddefosiynol os yw Mr. Jones i fewn, yn ddigon i wneyd i farchog y myniawyd i dyliu eich gen ar haner gair. Nid yn unig mai Peg, Nance, a Jack yn enwau rhy farbaraidd ar y plant, ond y mae Margaret, Anne, a John yn enwau rhy wledig i blant bach y leather dealera gelwir hwy "Margaretta," Annie, 81 Johnny." Mae genym barch ucliel 1 adaysg, ac ni roddwn y goreu i neb yn fyw am awydd gweled addysg y wlad ar safon gyffredinol a dyogel, ond yn ein byw nis gallwn gymodi a'r dull yr addysgir plant gweithwyr yn rhy ami y dyddiau hyn. Maen ddiau fod dedwyddwch cenedl i gynyddu yn gyfartal i'w chynydd mewn gwybodaeth, ond y mae yn amheus a yw y dull presenol o addysgu yn tueddu i ychwan- egu ein dedwyddwch. Prin y tybia'r hen wraig ei fod yn weddus i Jini ni ddyscro gwaith y ty, pwytho, gwau, trwsio hosanau a dillad gwaith, golchi, ysmwddio, coginio cirnaw, a'i osod ar y bwrdd; na, chwareu teg i Jini fach, rhaid iddi gael myned tr ysgol, mae ei chalon hi gyda'i Ilyfr o hyd. Pan wedi bod yn yr ysgol dri chwarfcer ond pedwar mis, daw adref wedi ymwisgo yn ei muslin, ei sidanau a'i ribanau yn chwifio yn y gwynt fel cynifer o faneri. 0 mor fawr yr oedd wedi cyfnewid. Edrychai fel delw, a symudai fel crocodil. Yr oedd wedi troi heibio ei hen ddull o siarad a symud, ac heb ddysgu siarad a Bymud yn ol fel y dysgid hi yn yr ysgol; ond yr oedd yn ei barn ei hun, ac yn marn ei mam, wedi dysgu digon erbyn diwedd y flwyddyn, a gosodai ei hun allan tel accomplished young lady." Medrai ddawnsio y polka gyda gwroniaid y glanau: medrai symud yn wisgi mewn quidrille nos yr etholiad, a bit am y ddwy flynedd gyntaf wedi gadael yr yagol ya ymvveled a'i hen gydysgolheigion, ac felly yn gweifchio ei ffordd 0 r naill wledd i'r 11 all • ae yn y diwedd, drwy ei hytdra, tynodd sylw a sereh un o'r ffw^r ieuaine galluog hyny fydd yn modra Caru, priodi, a myned yn hen, Mewn llai na diwrnod o amser." (Tw bavhau).
tLYTHfR ODDIWRTH Y PARGH W…
tLYTHfR ODDIWRTH Y PARGH W WILLIAMS. Cenhadwr y MethodhtiaAd GalfimiU i'r Wladfct Gymreig at ei berthynzsau yn Xghaernarfon. 358, Sajt Maetik-, Buesos AYRES, Ebrill 13, 1881. ANWYL Fsawd A THEULU otl, A.rosasom yn Monte Video am yn a<^os i dr! dtvvrnod. Ir oedd yn agos i haner y Co myned 1 lawr yno, a chan fod ein llesfcr yn hynod o bell oddiwrtk y dref, yr oedd hyn yn roS a £ amser maith 1 ddadiwytho. Wrfch ddeall™[n bod i eT/Zf™ swel-' i Jcelly wedi sicrhau c wch, sswnaethom la^ ,,Cawsom 8-an j cadben fod yn arweinydd 1 m am beth amser, ac yn wir, profodd ei hunan agos yr ua mor ddeh.emc' ar v fcir op- « Wrth fyned tua'r lan, yr oeddym yn cael ein sraa lnJl7f "'7?^lfer yjlougaa rhyfel perthynol Sob wTfK U.ar y fath beth) agoedd yn gorwedd with eu hangonon, ond nid hir y buoin heb ddeall wedi cyraedd 1 r dref. I'el y mae yn hysbys i chwi pertW Monfce Video i Dalaeth Kew Quay-rhan Y8Tyli v8fui it r-medirr xstyrir lu yn uaor tiriogaethau mwyaf ffrwythlon yn Neheudir America. Dyfrheir hi yn rhV^xol drwyddi a rhai o brif gaqghenau afon Plata—vn cyfSry wLTT flHyni yn adnoddau cyioetbo,, y wlad, a safle naturiol y brif dref a rvdd SSf*1? ^chnid y byd Ond oblegid ystad boliticaidd y wlad, nid vdrwar hvno braw ac ofa- ^does yma Sua sioiwydd 1 feddianau na bywyd, a gellid gweledhvn yn mhob wyneb ar ysfcrydoedd Monte Video Beth amser yn ol gadawodd y Llywrdd, y Cadfrido^ derf°yrnaueiBraS ddi7budd> ac encilioddl sefrdWrw^/f ^?y.ther1 hyny nid oe» fawr o setydloerwydd wedi ei gael mewn dim. Yr oedd Latorre wedt enill safle uchel a dy Wad mawr Z Vw blaicf PParfoddKenClhad syndod a «omedigaeth ?? bjUagt gan eu bod cr&du fod ean eu harwcinydd amcan neillduol i'w gvrhaedd oadwasant dan ei faner, ac y maent yn cas-lu nerth