Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
2 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
2 erthygl ar y dudalen hon
Y DEON A'R DEGWM.I
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Y DEON A'R DEGWM. [GAN DR. E. PAN JONES.] Dangoswyd y Faner i mi neithiwr yn yr I lion y mae y Deon yn ymaflyd codwm a Mr Oee, ac amlwg yw, o'r safle yr wyf fi yn ed- rych arni, fod y Deon yn well gwr o gryn dipyn na brenin y Faner. Cyfeiria y Deon yn ei ysgrif at ryw nodiad a wnaethum yn y Celt, Awst 28ain, mewn ffordd o sylw ar ei lytbyr cyntaf ef, rhyw John Owen, o Lanelwy, a'r cyffro gwrthddegymol." Dy- fyna y Deon y geiriau "rhywJobn Owen mewn dull sydd yn dangos ei fod yn credu fy mod i naill ai vn ddifoes nea ynanwy. bodus iawn, fy mod yn ei alw ef yn ddim ond plaen "John Owen." Geilw fi yn ddoctor diseremoni," ond gallaf ei sicrhau j wai nid am fy mod yn ddiseremoni neu yn ddifoes y gelwaisef yn rhyw John Owen," eithr am fy mod yn anwybodus, fel y mae mwyaf cywilydd i mi, ond fel hyn y bu, a hyderaf fod y Deon yn ddigon o foneddwr i dderbyn yr egjuihad. Pan mewn ty vn Abertawe^ un diwrnod yn aros am giniaw cymerais afael mewn newyddiadur aorwedd- ai gerllaw, yr oedd yn dri diwrnod oed, yr oedd wedi ei ddarllen drosodd, feddyliwn, lawer gwaith a'i ddryllio, ond yr oedd dech- reuad Ilythyr y Deon yno, ond yr oedd y di- wedd yn garpiog, ac nid oedd yn aros o'r enw ond John Owen," a darn o Llan- elwy," nid oedd genyf amser na chyfleuetra i fyned i ymholi a neb yn ei gylch, a chyn symud o'r fan hono mi a ysgrifenais y 0 sylwadall y cyfeiria y Deon atynt- Fel na wyddwn i ddim maiy Deon oedd efe, nid oeddwn erioed wedi cael cyfle i'w nabod ef yn bersonol, ac fef y mae yn digwydd nid rhyw gydnabyddus iawn wyffi a swyddog- ion yr eglwys esgobol. Geilw fi yn ddoctor diseremoni ac yn orael y Celt. Wel, yn y cyntaf ymae yn ei Ie, nid oes dim yn fwy anghydnaws a'm natur na, seremoniau a defodau, ie, yr wyf yn ddigon diseremoni i awgrymu i'r Deon y dymunoldeb iddo yntau ymwrthod a'r de- fodau a'r seremoniau yn y rhai y mae efe a'i frodyr yn ymgladdu, ond wrth fy ngalw yn oracl y Gelt y mae mor bell o'i le ag yw Mr Gee wrth omedd talu y degwm heb gael 2s, 3s, nea 4s y < £ yn ol, yr hyn, mi a wn, yn ol barn y Deon sydd mor bell a'r dwyrain oddi. wrth y gorliewin. Na, yn Rhufain a Can- terbury y mae yr oraclau a'r seremoniau yn cydgyfarfod. Cyfeiria y Deon at yr oheb- iaeth ddiweddar a fu rhyngof a Mr Gee yn [ nghylch ei gyngreiriau a'i angbysonderau yn nglyn a. phvnclau politicaidd, a dywed fod yn hawddach iddo fy ngwawdio na'm hateb, ond g#yr y Deon fod gwawdio yn ffordd hawdd dros ben pan na fyddo gan ddyn le i droi na dim i ddyweud. Pan welodd Mr Gee fy mod yn dal ei anghysonderau, y rhai ydynt yn lleng, o flaeny cyhoedd mor amlwg fel y gallai y neb a fynai eu darllen wrth redeg,cauodd y Faner yn fy erbyn, ac y mae y ffaith ei fod yn caniatau i'r Deon gael ymddangos yn y Faner yn ddigon o brawf nad oes gan y Deon gleddyf miniog iawn. Tybiodd Mr Gee, feddyliwn, y gallai fy nis- tewi drwy fy ngwawdio,neu tybiodd y buasai yn llwyddo i lanw llygaid y cyhoedd a. llwch rhag gweled o honynt ei anghysonderau, ond dylasai efe wybod y medr gwirionedd fforddio aros i'r mwg a'r tlweh gilio, ac erbyn hyn y mae yn cael teimlo iddo gam- gymeryd, ni lwyddodd i'm distewi i nag i lethu y gwirioneddau oeddwn yn gyhofeddi am dânoef a'i gyngreiriau a'i anghysonder- au, ae y mae yr apeliadau beunyddiol sydd yn dyfod i law am gael yr ohebiaeth hono yn bamphlet yn ddigon o brawf i mi na lwyddodd Mr Geeyn ei amcan, ac nis gallaf edrych ar ei ymddygiad anfoneddigaidd, bawaidd a diegwyddor ataf fi yn gystal ag at M. D. Jones a. Michael Davitt yn ddim ond prawf ychwanegol ei fod yn barod i aberthu pa.wb a. phob egwyddor ar allor hananles Oymerodd arao eihun. i arwainiamaetbwyr Gogledd Cymru mewn c&dgyrsh yn erbyn y, L1>|—I — — ,■ .Ill—r.M mi yo I degwm, ond yn sicr ni fu cadgyrcn wedi dyddiau Londonderry a Walchren yn fwy o fethiant. Nid oedd cychwyn allan am 2s, 3s, neu 4s y X yn ddim gwell o ran egwy- ddor na brigandiaid glanau y Danube. Mae y bobl heddyw, wedt yr holl bryder, y ffol- ineb, y llafur a'r draul, yn teimlo mai yn ofer y llafuriasant yn mhlith generals cad- gyrch y degwm. Dywedir fod un oedd yn derbyn swm lied fawr o ddegwm eihun, ond er mwyn swydd, siaradai yn ddoniol yn erbyn y degwm, ond ar yr un pryd yn cyng- reirio gyda'r affeiriaid i wrthod gostyngiad. Tybed fod rhyw weithiwr yn Nghymru yn ddigon o ddewin i ddyfalu peth o'r fath ? Ond ychwanega y Deon ddariod i mi ar rai adegau freuddwydio rhai pethau, ond mi a deimlwn1 yn ddiolchgar pe gwelai yn dda nodi un o honynt, a gall, meddai, y gwna hyny eto. Wei bydd yn ddigon buaa i ddyweud hyny arol i'r breuddwyd gymeryd lie, ond dymunaf hyspysu y Deon, gyda'm dau lygad yn llydan agored, mae yr unig drefn foesol," gyfiawn yn nglyn a'r desr- wm yw peidio talu un ddimau o hono fel degwm, ond mai eiddo y genedi yw y rhent a'r degwm, ae y dylai y ddau, y rhent a'r degwm, fyned gyda'u gilydd i wasanaeth y genedl, ac y dylai poh landlord o bob gradd, 1 0 a phob offeiriad, Dew ^n gystal a chiwrad. enill eu bwvd eu oc nid sorfodi dro§ fit o bjanau y dyua o'r blaen yn y HájJ i Mt^ Thomas Ellis, A.S.,fel arwydd obarch ei etholwyr iddo a'u cydymdeimlad ag efyn wyneb y cystudd diweddar y bu ynddo. Mae gan bob Rhyddfrydwr barch i Mr Ellis fel aelod seneddol egwyddorol, un sydd, yn ol y ddawn a'r cyfleusderau roed iddo, wedi gwneud llawer dros ryddid a hawliau dyu, a sier yw, os ea fywyd ae iechyd, y gwna. eto lawer yn ychwaneg, a da fuasai genyf pe y swm yn gyma.mt arail, ond nid yw galw Liberal Oemonstra-tion" ar y cyfarfod ond ffolineb, buasai ei alw yn Methodist Demonstration yn agos i'w le. Yr oedd Mr Ellis yn baeddu cyfarfod mwy cyn- rychiolia,dol cenedlaethol, heb son am wleid- yddol, na'r erthyl eyfarfod fu yn y Bala. Tybed nad yw Ehyddfrydwyr Meirionyddyn goiygu neb ond Methodistiaid'/
.PAN WELOCH GALON LAWN.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
PAN WELOCH GALON LAWN. Pan weloch galon lawn o serch, o peidiwch byth a'i haflonyddu, Khyw fflam yn mynwes mab neu ferch, 0 dein yn twymno ac yn llosgi. ■Os oes yn rhywle yn y byd Byw lanerch wedi ei sancteiddio Gan deimiad cysegredig fryd, Wele calon lawn o serch yw hono. O diolch am freuddwydion serch Sy'ntyfu felrhosynaucochion, 0 byddai'u chwalu'n boenau erch Y siomiant fyddai'n doriad calon. O, do, aeth calon lawer un, Yn aberth i ofidiau cariad, Gwnaeth llawer ben am dano'i hun Am na chai wrthrych ei ddymuniad. Bu rhai yncrwydro drwy eu hoes A'u holl syawyrau wedi d'rysu, Oherwydd methu cario'r groes R'oed ar eu ffordd pan oe'nt yncaru. Fe f u'r gobenydd lawer gwaith I raimewn trallodyn gysurwr, Ond ni fu'n sychu gruddiau llaitb, Un:dyn yn amlach na rhai carwr. J, ALDENT.