Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
4 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
4 erthygl ar y dudalen hon
HYN A'R LLALL O'R DE.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
HYN A'R LLALL O'R DE. [GAN AP Y FRENI FACH.] Y funyd olaf fe'm rhwystrwyd i ysgrifenu yr wythnos ddiweddaf. Bwriadwn wneuthur -nodiad ar gyfarfodydd Undeb Seisnig y Bedyddwyr a gynbaliwyd yn Nghaerdydd. Daethai y cyfarfodydd hyn yr wytbnos ddi- lynol i Undeb Seisnig yr Anibynwyr yn Abertawy. Rhoddodd Caerdydd dderbyniad llawn mor groesawus i'r Bedyddwyr ag a roddodd Abertawy i'r Anibynwyr. Cafwyd oyfres ragorol o gyfarfodydd, a diau iddynt adael ar eu hoi ddylanwad mawr. :II: :II: Cafwyd yr wythnos ddiweddaf engraifft o a,nffyddlondeb y gweithwyr i'w gilydd, sef yn etholiad Bwrdd Ysgol Ystradfodwg. Yr -oedd yno ugain ymgeisydd am dair sedd ar ddeg. Tri o'r rhai hyn yn unig oeddent ymgeiswyr llafurol, ond gadawyd y tri allan yn yr oerni! Ymgeisydd llafurol oedd yr unigun o'r hen aelodau a gollodd y dydd. Soniai y glowyr lawer am iawnderau y gweithwyr mewn ymddiddan cyffredin a chyfarfodydd cyboeddus, ond, pan ddaw dydd y prawf profir yn rhy ami mai gwag yw eu siarad. Gweithia canoedd o lowyr ddydd a nos dros swyddog y gwaith sydd a chanddo bob mantais i gael buddugoliaeth tra y troant eu cefnau ar eu cydweithwyr a lafuriant yn galed i ymladd eu brwydrau o • dan gymaint o anfantais. Gwir fod y scriw yn cael ei defnyddio. Oni wna y gweith- iwr bob peth i gefnogi y swyddogion ni &yr pa awr neu funyd y daw adeg y dial. Dad paham na saif y gweithwyr fel un gwr yn erbyn y fath drais? Ac o orfodir hwynt i wasgar pamphledaa ac ymweled a thai, paham na ddefnyddiant y tugel i fynu cyn- lychiolwyr nniongyrchol o'u buddianau eu •hunain ? Daw swm mawr o'r arian i gynal yr ysgolion yn Nghymoedd y Rhondda o 'logellau y gweithwyr, ac oni ddylenthwy gael ychydig gynrychiolwyr o'u plith eu hunain ary bwrdd. Mewn gair, dywedant yn ami y dylent, ond mewn gweithred pro- •fant yn rhy glir nad oes fawr dyfnder ar- gyhoeddiad y tu cefn i'w geiriau. „ :II: Ymddengys ilr etholwyr fod yn ffyddlor. -ach yn yr ymgyrch yma i'r swyddog nag i -enwad. Nid yw hyn mor syn mor bell ag y mae a fyno ag Anibynwyr. Enwad nid yw ,,ddim gydahwy. Pan wna yr enwadau ereill yr oil a allant i ddychwelydeu hymgeiswyr, -erys yr Anibynwyr yn berffaith ddifraw. Ond yn yr etholiad yma ni wnaeth hyd yn nod y Method! stiaid fawr o wrhydri. Dau ymgeisydd oedd ganddynt, ac y mae un o'r rhai hyny allan, a hwnw yn ddyn a wnai aelod rhagorol, sef yr Henadur John Jones- Griffiths—hen ysgolfeistr yn byw ar ei arian. Rbyw un Anibynwr a ddychwelwyd, tra y gallai yr Anibynwyr yn rhwydd ddy- chwelyd pedwar Nid wyf yn credu yn fawr yn yr ysbryd cul enwadol a ffyna mewn rhai cylchoedd, ond nis gallaf weled paham y rhaid i'r Anibynwyr fod yn fwy anffyddlon i'w henwad na'r un blaid arall. Yr unig un o'r rhyw, deg a safai am sedd a gafodd yr uchel anrhydedd o fod yn isaf ar lechres y 7 golledigion. Nos Sadwrn diweddaf y bu Mr David Ran del, A.S. yn rhoddi cyfrif o'i oruchwyl- iaeth i ddosran Pontardulais o'i etholaeth. Gydag ef yr oedd Mr James Rowlands, A.S., dros Ddwyrain Finsbury. Cafwyd cyfarfod -tra brwdfrydig. Yn ngwyneb ymgais America, drwy ei deddf i lyffeitheirio y fas. I nach a'r wlad hon mewn tin-plate, anogai Mr Randell weithwvr alean fod yn ffyddlon i'w gwlad ac aros yn y Dywysogaeth ar waethaf pob ymdrech a wnaethai yr Ameri- canwyr yn fuan i'w tynu drosodd i'w cy- northwyo hwy. Yr oedd llawer o'r gweith- wyr y gwneithid yeais hwn atynt, yn bre- senol, a derbyniasant ef gvda banllef a brwdf rydedd. :II: Tra yn Pontardulais, nis gallaf lai na chyfeirio at y gyfrol fechan sydd newydd ei chyhoeddi yn y lie hwn, sef byr gofianty diweddar Barch Penry Evans gau Watcyn Wyn, yn nghyd a dwy farwnad i'r un gwrthrych, gan Onllwyn a Penar. Darllen. ais y gyfrol fechan drwyddi rhwng dwy oedfa ddoe, a gorchwyl pleserus iawn oedd gwneyd, Math o elfeniad ar nodweddion y gwrthrych, yn fwy na hanes manwl o ddigwyddiadau ei fywyd yw y cofiant hwn. Ac nid yn ami y gwelais neb yn dal y glor. ian yn fwy digryn. Dywed Watcyn y gwir am Penry, m@r bell ag y gallaf fi farnu, heb ddyweyd gair yn ormod na sill yn rhy fach, Rhagorol. Priodol iawn y dywed mai darllenwr bychan oedd ei arwr. Clywais ef darllenwr byehan oedd ei arwr. Clywais ef fwy nag nnwaitb yn ymffrostio na ddarllenai ond esboniad Matthew Henry. Y marw- nadau a ddarllenant fel chwedl, ohd nid oes dim yn eu rhwymo hwy i fod bob amser mor fanwl gywir a'r cofianydd. :II: Yn nghyfarfod cynrychiolwyr y mwnwyr n y a gynhaliwyd yn Aberdar dydd Sadwrn diweddaf, pleidleisiwjd yn unfrydol yn erbyn Gwyl wythnosol. Cynrychiolid 54,191 yn y cyfarfod, ac yr oeddynt oil wedi eu hawdurdodi i bleidleisio fel y gwnaethant.
CYFARFOD CHWARTEROL MON.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
CYFARFOD CHWARTEROL MON. Cynhaliwyd yr uchod yn Beaumaris, Hydref 13e<* a'r 14eg. Yn absenoldeb y Parch H. Rees, y cadeirydd am y flwyddyn, llywyddwyd gan Mr Hugh Thomas, Y. H. Beaumaris. 1. Darllenwyd a chadarnhawyd cofnodion y gynadleddo'r blaen. 2. Cafwyd sylwadau ar y gymanfa ganu. Cadarnhawyd gweithrediadau y pwyllgor dewisol. 3. Daeth y rhan fwyaf o'r addewidipn at gapel Bqdedern i law, gan ddymuno ar i'r cyfeillioa eraill sydd wedi bod mor garedig ag addaw, gyflawni eu haddewidiou mor fuan a& y byddo modd, fel y gallo yr arian gael eu talu i fyny yn fuan. 4. Ar ol ymgyng- horiad am beth amser a'r eyfeillion cerddorol ynyr Ynyo, yn wyneb y ffaith fod ein Llyfr Tonati mor ddrud, a'r rhan gyntaf ohono yn colli ei flas, yr ydym yn penderfyna yn unfrydol fod ein hysgrifenydd i anfon at bob Cyfundeb Cymreig yn y Dywysogaeth, i ofyn iddynt gydsynio i benodi dau gynrychiolydd o bob cyfundeb i gyfarfod yn yr addoldy Cymreig yn yr Amwythig i ystyried y mater, ar y lOfed o Dachwedd, 1891. Yr oedd yn lIon genym dderbyn penderfyniad oddi wrth ysgrifenydd Cyfarfod Chwarterol Meirion yn cadarnhau ein cynllun. Cynygiwd aceiliwyd yr uchod, gan y Parch E. C. Davies, B. A., a W. Williams, Tyddyullywarch, Cana. 5. Cynygiwyd gan y Parch O. M. Jenkins, B. D., ac eiliwyd gan y Parch H. S. Jones, Bodffordd, I- Ein bod yn anog yr eglwysi mewn modd taer a difrifol i gyfranu yn flynyddol rhyw swm at Gymanfa Ddirwestol Mon; fod yr achos yn deilwng o gefnogaethyr boll eglwysi." 6. Wedi darllen llythyr ysgrifenydd Cyfarfod Chwarterol Gogledd Arfon, yn cyflwyno y Parch R. P. Williams i sylw a gofal ei Fam Ynys cynygiwyd ,eiliwyd, a chefnogwyd, gan amryw bersonau yn wresog:" Ein bod fel Cyfundeb yn rhoddi derbyniad croesawgar i'n plith y Parch R. P. Williams, ar ei ddyfodiad i ymgymeryd a gofal hen eglwys barchus y Tabernacl, Caergybi, gan ymlawenhau yn ddirfawr wrth weled ua o feibion cedymyrYnys yn dychwelyd adref, hyderwn i aros bellach, ac y bydd o dan fendith y nef i'r eglwys o dan ei ofal, ac hefyd yn gynorthwy i'r sir yn gyffredinol." 7. Cafwyd gan Mr A. Me Killop, C.S., gyfrifon boddhaus o gasgliadau yr eglwysi am y flwyddyn tuagat achosion gweiaiaidy sir, &G. 8. Ein bod fel cynhadledd wedi gwrando ar bapur galluog y Parch E. C. Davies, B.A., Ar y modd goreu i feithrin ysbryd crefyddol yn yr eglwysi," yn dymuno yn daer ar iddo ei gyhoeddi, modd y gallo eraill yn y sir nad oeddynt yn breseaol, yn gystal ag eglwysi y tu allan i'r Ynys, gael cyfleusdra i'w ddarllen. Profiad pawb oedd yn gwrando ydoedd, fod y sylwadau yn gryf, yn wirioneddol, ac yn hynod amserol. MODDION CYHOEDDUS. Am saith o'r gloch y noson gyntaf, dechreu- wyd gan y parch R. P. Williams, Caergybi. Yna cafwyd anerchiadau ar y Gensdaeth gan y Parchn J. S. Evans, Cemaes, ac 0. M. Jenkins, B.D. Llangefni, y cyntaf Ar rwymedigaeth yr eglwysi tuagat y Genadaeth Dramor," a'r olaf" Ar sicrwydd llwyddiant yr efengylyn ngoleuni arwyddionyr amserau." Am ddeg o'r gloch dranoeth, dechreuwyd gan y Parch J. Williams. Pregethwyd gau y Parchn W. Davies, Sion; ac R. Deiniol Jones, Pen- traeth. Am ddau o'r gloch dechreuwyd gan y Parch J. S. Evans. Pregethwyd gan y Parchn 0. M. Jenkins, B.D., a J. G. Jones, Caaa. Am chwech o'r gloch, pregethwyd gan y Parchn R. P. Williams, Caergybi; ac H. Rees, Bryngwran. Sirioldeb mawr i'r cyfarfod chwarteroLoedd cael talu ymweliad a Beaumaris unwaith eto yn ei dro, nid yw wedi bod yno er's llawer blwyddyn. Gresyn fod cynifer o'r frawd- oliaeth wedi tori eu calonau y tro hwn. Pellder ffordd, yn nghydag amgylchiadau eraill gadwodd amryw frawdoliaeth ffyddlonaf rhag troi i fyny, ni gredwn. Derbynied yr eglwys barchus yn Beaumaris, yn nghyda'r gweinidog y Parch D. Johns, ein diolchgarwch mwyaf diffuant am eu derbyniad deilwng. Cemaes. J. S.EVANS, Ysg.
Family Notices
Hysbysiadau Teulu
Dyfynnu
Rhannu
BU FARW. JOSES.—Hydref 15fed, James Jones, stone cutter, CapeL Cynon. Dyoddefodd gystudd am flyn- yddoedd a hyny yn lied ddirwgnach. Dydd Sadwrn canlynol, hebryngwyd ei weddillion i orphwys i fynwent Bwlchygroes, i'r hon eglwys y bu yn ddiacon am faith flynyddoedd. Dyn pwyllog, byddai yn lied ddyogel i gymeryd ei gyfarwyddyd bob amser. LLOYD.—Yn Bootle, ar y 15fed cyfisol, yn 47 oed, bu farw Mr Rowland Lloyd, Bu yn aeod ffyddlon a gweithgar o eglwys Anibynol Trinity- road. Cafodd lawer o ofidiau a gorthrymdfirau y byd hwn, end daliodd yn ffyddlon hyd y diwedd, ae aeth fidref, mi a gredwn, i dderbyn coron y gogoniant. Brodor o Gaernarfon ydoedd.—J. tA
[No title]
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
NEWMARKET.—Hydref y 12fed a'r 13eg, y cyn- aliodd eglwys Anibynol y lie uchod gyfarfodydd ail-agoriadol ei chapel ar ol ei adgyweirio a'i lan- hau yn drwyadl. Y mae yn bresenol yn un o'r capeli harddaf yn y cylch. Er fod y draul o'i ad- newyddu yn fwy na deugain punt, llawen oeddwn i ddeall fod y swm uchod mewn Haw o fewn ych- ydig bunoedd. Dengys hyn fod ymdrech mawr wedi bod o du yr eglwys a'i gweinidog, y Parch. S Thomas. Dywedodd ar ddiwedd y cyfarfodydd ei fod ef ei hun wedi casglu mwy na'r haner. Beth nad all dynion da wneud pan ar eu goreu er gwaethaf pob anfanteision. Nid yw yr adfywiad masnachol weii cyraedd yma eto. Gobeithio y daw yn fuan. Yr oedd yn angenrheidiol wrth allu mawr i gadw pethau i fyn'd yn y rhanbarth hwnyn ystod yr wyth mlynedd diweddaf. Ofnem ar y dechreu ymgymeryd a'r anturiaeth hon ar y fath adeg, ond cawsom help dynion a gwenau Duw, am yr hyn y teimlwn yn wir ddiolchgar. Gweinyddwyd yn ein huchel-wyl gan y Parchn. G Lloyd Evans, Seion; T G Pugh (W), Llansana; Hugh Roberts (M.C.), Llanerchymor; D Lewis, Rhyl; D Oliver, Treffynon; J Thomas, D.D., Liverpool. Yr oedd yn bresenol heblaw y rhai a enwyd y Parchn. W James, Sarn Uwchlyn Jones, Rhesycae; Mri. Rogers, Penadwr, Ochryfoel; Ellis M Roberts, myfyriwr, Treffynon J Williams, Penllwyn a — Jones (M.O.), Bala. Cafwyd eyf- arfodydd a hir gofir, tywydd hafaidd, cynulliadau lluosog, casgliadau gwell nag arferol, a gweinidog- aeth yn cario dylanwad mawr. Arosed yr Ar- glwydd ar yr holl lafur yw dymuniad—CyfaUl.