Y Dydd

t!~ ♦ V I." LIVERPOOL. o i r (ODDIWRTH EIN GOHEBYDD). "1.1' r/f Y Feibl Gymdeithas.—Mae Methodistiaid Calfin- aidd y dref hon wedi ffurfio yn eu mysg gangen Gymreig o'r gymdeithas ddaionus uchod, yr hon fcl pob cymdeithas fuddiol arall, sydd dan nawdd ac arolygiaeth swyddogion galluog a mwyaf dylan- wadol y cyfundeb. 0 herwydd marwolaeth an- nysgwyliadwy y diweddar lywydd-y Parch. Henry Rees, yr hwn a wasanaethodd y gymdeithas yn ffyddlon yn y cylch pwysig hwnw am yr yspaid o 10 mlynedd, etholwyd D. Roberts, Yswain, Hope Street, yn nghyfarfod diweddaf y pwyllgor, i'r swydd; ac O. Ellis, Ysw., Everton Valley, yn olyn- ydd iddo fel trysorydd; a D. Lewis, Ysw., y Bank of England, i ddal i barliau y swydd, yr hon, er ei anrhydedd, a ddaliwyd ganddo er pan sefydlwyd y gymdeithas 35 mlynedd yn ol, ysgnfenydd. Gwneir y pwyllgor i fyny o oddeutu 40 o bersonau cyf- oethocaf, mwyaf defnyddiol a dylanwadol yr enwad. Unig amcan sefydliad y gangen fechan ydoedd, nid i fod fel moddion i'r enwad Methodist- aidd i gael cyfranu Uawer' at y Fam gymdeithas, er mwyn cael eu gweled, eu parchu yn fwy, a'u clodfori yn ychwaneg gan ddynion, ond o gariad gwirioneddol at brysur ledaeniad yr ysgrythyrau santaidd dros wyneb yr lioll ddacar, a'u liawydd cryf am roddi Beibl yn llaw holl bobl y byd. Tybiaf y clywaf y darllenydd bellach wedi darllen yr uchod yn gofyn a ydwyf yn accusio yr holl enwadau eraill o fod yn wrthwynebol i, neu yn ddifater o, egwydd- orion llesol neu amcanion clodfawr y fath gym- deithas fendigedig a'r Feiblaidd, gan nad oes gan- ddynt gangen o'r eiddynt eu hunain, nac yn ymuno nac yn cydweithredu a'r uchod? neu a ydwyf yn eu cyhuddo o fod yn selfish? neu nad ydynt yn hoffi yn eu calonau weled y dwyfol air yn rhwydd redeg a chael gogonedd? Na, gyfaill, dymunwn dy hys- bysu, a hyny yn y modd mwyaf penderfynol a di- gamsyniad, na fynwn er dim eu cyhuddo, mewn modd yn y byd, o fod yn euog o'r naill na'r Hall. Credwyf fod eu hawydd yn gryf, eu sel yn dan- baid, eu hedmygedd o egwyddorion, amcanion, a gweithredoedd y gymdeithas, yn deilwng o bob parch; ond mentraf ddweyd, a hyny ar g'oedd gwlad, nad ydynt hyd yn hyn, hyny ydyw, yn Liverpool, wedi dangos y fath liunanymwadiad, a'r un graddau o lafurus gariad ag a ddangoswyd at ei air gan y brodyr uchod yn y cyfeiriad yma. Rhodd- ir gwahoddiad cynhes a charedig yn holl gyfarfod- ydd y Gangen i bawb o bob enwad, ac o bob oedran, i ymuno a'r gymdeithas, fel y byddo y casgliadau oddiwrth Gymry calon-agored Liverpool yn ychwan- egu yn flynyddol. Dealler, er mai y Methodistiaid sefydlodd y Gangen, nid oeddynt pan yn ei sefydlu, ac nid ydynt etto, fel y dywedais, yn ei chyfyngu yn y graddau lleiaf i'w hen wad eu hunain. Buasai yn dda ganddynt, yn ol yr hyn a ddywedwyd yn y cyfarfod nos Fercher, pe buasai yr enwadau eraill gyda'r gorchwylhwn yn ymuno a hwy. Yn wir, yr oeddynt yn rhyfeddu, gan ein bod yn credu yn ngwirioneddau a dwyfol ddylanwadau yr un Beibl, a chan nad oes cymdeithas o'r un natur a hi yn y dref, nad ymunem i gael amcan mor ogoneddus, a dyben sydd yn dragwyddol bwysig yn ei ganlyniad- au, yn fuan i ben. Gwybydded y darllenydd mai nid trwy spectol plaid, ond ar merits a daioni y symudiad, yr ydwyf yn edrych wrth wneud hyn o sylwadau. Nid Methodist, ond (fel y dywedodd gwr doeth ar fater arall unwaith) A wr ydwyf by birth, A-wr by sentiment, ac A-wr hefyd by conviction, ac am a wn i a fyddaf o hyn allan. Yn awr, gofynaf i bawb y perthyn iddynt, A gawn ni, yr enwadau eraill,' y cyfeirir atynt, er anrhydedd i ni ein hunain, er cysuron personol, er prysuro gwareiddiad y byd o begwn i begwn, er cadwedigaeth dragwyddol yr eneidiau anfarwol sydd yn awr yn cael eu hudo gan ddynol draddodiadau, eu denu gan ddelwau cerfiedig, ag sydd yn ymor- phwys, o herwydd eu hanwybodaeth, ar ddychmyg- ion disail,—Ie, meddaf, a gawn ni, er mwyn geiriau yr Hwn nad nad ant heibio, a gogoniant diddiwedd lesn, yr hwn, drwy ei ddyoddefiadau, a gafodd i ni dragwyddol ryddhad, sefydlu cangen arall, neu ym- uno a, a chyfranu at, y gangen dan sylw? Wedi cymaint a hynyna o sylwadau rhagarwein- iol ar y gymdeithas, sylwaf ychydig yn mhcllach ar Y Cyfarfod Cyhoeddus, yr hwn, o herwydd rhyw reswm neu resymau, a gynnaliwyd nid ynHope Hall, fel y eyhoeddwyd ef yn y gwahanol gapelau ar y Sabbath, ond yn nghapel yr enwad yn Chatham Street. Wedi i'r Parch. Francis Jones orphan dechreu y cyfarfod drwy ddarllen, canu, a gweddio, cododd rhyw frawd ur ei draed, a chynnygiodd fod i David Roberts, Ysw., llywydd newydd y gym- deithas, i gymeryd y gadair ar yr achlysur. Cymer- odd Mr. Roberts afael yn, ac eisteddodd ar y gadair, heb unrhyw seremoni ychwanegol. Ymddengys i mi mai nid boneddwr fel llawer sydd yn ein gwlad ydyw, wedi ei starchio i gyd drosto a chonceit, ac wedi ei orlenwi a gwynt chwyddedig gwag-seremon- iau; ond type teg o hen Gymro dirodres a thwym- galon. Yr oedd ei araeth agoriadol, yn yr hon y cyfeiriodd yn deimladwy at ei ragflaenoriaid yn y swydd, yn fer, yn ddiamwys, yn bwrpasol, ac yn hyglyw i bawb. Ar yr ysgrifenydd—D. Lewis, Ysw., y galwyd yn gyntaf, i ddatguddio i'r cyfarfod weithrediadau y gymdeithas yn ystod y flwyddyn. Ymddengys oddiwrth yr adroddiad, er mor farwaidd ydyw masnach yma,: fod cyfraniadau yr enwad yn Liverpool at y Feibl Gymdeithas yn dal eu tir. Casglwyd rhwng yr holl eglwysi y llynedd oddeutu £ 4?0; er. pan sefydlwyd hi, £ 15.473; a hyny, wedi talu holl gostau y ferch, trosglwyddwyd i'r Fam- gymdeithas, £ .3,483. Yr oedd cyfraniadau y gwa- hanol eglwysi y llynedd yn amrywio yn fawr yn eu symiau, o £ 115 i lawr i £9. Yn nesaf galwyd ar y Parch. It. Lumley, i gynnyg fod yr adroddiad a ddarllenwyd i gael ei dderbyn, ei argraffu, a'i ddosbarthu. Eiliodd y Parch. Owen Thomas ef, a dywedodd ei fod wedi bod yn ymddyddan yn ddi- weddar a rhai o brif swyddogion y gymdeithas yn Llundain, a bod y rhai hyny yn ddifloesgni wedi dat- gan eu gwerthfawrogiad dirfawr o ymlyniad y Cymry fel cenedl wrth y Fam-gymdeithas, a chydnabyddent eu cyfraniadau gyda'r diolchgarwch mwyaf, yn enwedig y Gangen Gymreig yn Liver- pool. Yna galwyd ar y Parch. Dr. Phillips, cenad appwyntiedig y gymdeithas, yr hwn a eisteddai ar yr aswy i'r cadeirydd. Rhoddodd adroddiad cryno o weithrediadau daionus y gymdeithas yn ystod y flwyddyn, ei llwyddiant a'i lledaeniad, a'r dylanwad- au grasol a ddilynodd ddosbarthiad a darlleniad geiriau y bywyd tragwyddol, a hyny nid yn unig ar galonau personau neillduol, ond ar drigolion gwled- ydd a threfydd yn gyffredinol, a hyny hefyd pan y mae yr amseroedd yn farwaidd, anffyddiaeth yn ffynu, Pahyddiaeth yn effeithio er drygioni, medd- yliau dynion yn cael eu cyfEroi gan politics a chref- ydd, a chymaint o bobl yn ymroddi i bleseru eu hunain a phleserau cnawdol. Yna wrth derfynu ei araeth, darllenodd gynnygiad i gydnabod Duw yn ddiolchgar am goroni ymdrechiadau y gymdeithas a'r fath lwyddiant. Eiliwyd ef gan y Parch. W. D. Lewis, B.A. Cynnygiodd y Parch. Joseph Williams, yn ei ddull arferol a ffraeth ei hun; eiliodd y Parch. F. Jones, fod diolchgarwch i gael ei dalu i'r cyfeis- teddwyr; a bod y personau, y rhai oedd a'u henwau ar y rhestr a ddarllenwyd ganddo, i fod yn swydd- ogion am y flwyddyn ddyfodol. Cariwyd yr holl benderfyniadau yn unfrydol. Yr oedd yn bresenol yn mhlith holl weinidogion lleol yr enwad y Parch. Mr. James, B.D., pcriglor Eglwys Sefydledig Gymreig St. David, Brownlow Hill; a diammheu fod yn dda gan lawer heblaw fy hunan ei weled yno. Nacaodd ddweyd gair. Gwneir casgliad at y gym- deithas yn yr holl addoldai y Sabbath. Cyn terfynu, cynnygiodd y Parch. T. C.Edwards, M.A., ac eiliodd y Parch. John Hughes, ddiolchgarwch i'r cadeirydd. Yna, wedi canu emyn, ymadawyd. Llythyr gorddoniol.- Yn ddamweiniol ddiwedd yr wythnos ddiweddaf, daeth copi o'r llythyr, neu yn hytrach yr appeliad hynod a ganlyn i'm dwylaw, penderfynais yn y fan, os caniatai Mr. Gol., y cai copi arall o'r appeliad trwsgl ymddangos yn y DYDD, er mwyn, yn un peth, galonogi y Cymro uniaith, sydd yn awyddus am ddyfod yma, i ddyfod-fod yma ddigon o honom eill yn ddigon hawdd, ar y pwnc hwn, ymysgwyd dwylaw ag ef. A pheth arall, y bydd peth fel hyn am dro, er yn hollol amddifad o feddylddrychau aruchel, ac er mor druenus o dlawd a charpiog ydyw ei wisg, yn ddy- ddorol; a chan ddysgwyl y ca pob darllenydd, os mewn angen o honi, afael ar y wers yr oedd an- fonydd yr appeliad yn sefyll mewn cymaint (efallai) o angen am dani. At ddiaconiaid eglwys sydd yn y dref hon, oedd ar y pryd yn eisieu ceidwad addoldy, yr anfonwyd ef. Sir and Gentlemans of Committee of Ros Plase Capel.-I was here from a member that your gude father publis that there was want a capel ceper for new Braspitteraine capel in Clarance Street, and I offers myself for plase. I was not be member, but was have it my mind to offer myself if was get capel. I comes a member quick sticks. I was not mared, but was have a woman who was member in my minds eye to marry er. I certifize that I will kape the capel awful clane. My proffessun is labor, and 1 was work sometimes for Plase let us no as soon as you can, as I was like to by furnish for new hose. I was sit under gallery in Ros Plase, and I was to be 29 ears in mt life. I remene, Gentlemans. your umble servant, Dyna fo i'r darllenydd, fel y cefais innau ef. Y Parch. D. Roberts, Caernarfon.—Dywedir iddo lanio yma yn ddiogel gyda'r Minnesota, boreu dydd Mawrth diweddaf. ——————— HTiiV?

lawr; ond y cweatiwn yw hynf Faint o wir les i'r symudiad sydd i ? 'Rwy' o'm rhan fy hun yn credi^ pe buasai leu an Gwyllt yn ysgrifenu rhes o gtllghorion pwrpasol yn y 'Cerddor,' at y dosbarftiiadau a'r athraw- on, yn ei ddull dengar a difrifol ei hun, 'rwy' braidd yn credu y buasai htny yn llawn mwy o wir fudd i'r symudiad, jaa phenderfyniadau Bangor; tra ar yr un pryd, Mealier, yr ydym am wneud ein goreu i gydymfftirfio a'r hyn a wnaed yno, ac i weithio y penderfyniadau i ymarferiad; hyny yw, yr ychydig hynt o'r penderfyniadau sydd yn ymarferol.