Y Dydd

YR YSTORM. Nid oes neb yn cofio y fath wynt ag ydoedd yr wythnos ddiweddaf. Yr oedd y mor a'r gwynt fel wedi ymgynghreirio a'u gilydd i ysgubo pobpeth o'u blaen. Yr oedd y llanw yn codi yn uwch o 3 troedfedd nag arfer. Yr oedd yn uwch o dair troed- fedd a thair modfedd yn y Thames ddydd Mercher. Y mae yn rhyfedd, pan ystyrir y fath nifer o longau a chwythwyd i'r lan, fod can lleied o fywydau wedi eu colli. Boddodd pedwar pertliynol i long Dutch- aidd, ger Weymouth, nos Lun, a bu dau arall ar y mor, wedi diogelu eu hunain wrth ddarn o'r top- mast, am 13 awr, pryd y codwyd hwy i fyny. Ym- welwyd a glanau Dwyreiniol Scotland, nos Fawrth, a'r ystorm fwyaf o fewn cof neb. Yr oedd yr ystorm mor fawr ddydd Iau, fel y gorfu i'r agerlongau Douglas, i Isle of Man, a'r An- theman, perthynol i'r Affrican Steamship Company, droi yn ol. Boreu Iau, daeth Hong berthynol i Holland, yr hon oedd wedi troi y noson gynt i Far Llandudno am ddiogelwch, oddiwrth ei ;hangor:t.u,' yn gweled y perygl, aeth y bywyd-fad allan, a chafodd yr holl griw; a chyn pen awr yr oedd ei choed yn cael eu lluchio o gwmpas fel matches. Nos Iau hefyd, daeth agerlong fawrj o'r enw Avon, yn cario rhwng Newport a Bristol, i gyffyrddiad a'r ager- long Athlete. ychydig yn is i 'lawr na Bristol. Suddodd yr Avon mewn pum mynyd. Cafwyd yr ugain teithwyr gyda gryn anhawsder. Boddodd cannoedd o ddefaid, moeb, ac anifeiliaid eraill. Y tnae y colledion yn ddirfawr, ond nid yw coll- iant bywydau dynion mor fawr ag y bu ami ystorm. Daeth criw llong, yn bump mewn nifer, i Llwyn- gwril nos Iau.

DOLGELLAU. Nos Fawrth, yn yr Hen Gapel, traddododd y Parch. Henry Morgans, i Gymdeithas y Gwyr Ieuainc, ddarlith lawn o gymhelliadau i bob rhinwedd,-i astudiaeth a darllengarwch, i bryd- londeb a threfn, i lafur a diwydrwydd, i gynnil- deb a gonestrwydd, i ffydd, amynedd, addfwyn- der, dirwest, a duwioldeb. Rhoddodd ergydion teilwng o'r achlysur i wastraff, y coel, arfer tybaco, a meddwi. Ar gynnygiad Mr. Rowland Hughes, a chefnogiad Mr. R. O. Rees, diolch- wyd iddo am ei gynghorion. Llywyddid y cyf- arfod gany Parch. E. Jones, yr hwn a annogodd y gynnulleidfa i ddarllen ac ystyried traethawd y Parch. D. Evans, A.C., ar 'Ddefodaeth.' e Friti waredigaeth.-Pel yr oedd y tren diweddaf o'r Bala yn dyfod yma nos Wener diweddaf, yr oedd y dwfr hefyd wedi ysgubo o'i flaen rwbel a cheryg, a'u gadael ar y llinell ychydig yn is i lawr na Station Bontnewydd; a phan ddaeth y gerbydres i'r fan, trodd ar ei hochr, a'i dwy olwyn flaen i fyny, a drylliwyd dwy neu dair o'r cerbydau bron yn chwilfriw. Yn ffodus ni niweidiwyd neb yn drwm,-cafodd y driver dipyn o niwaid i'w fraich, a derbyniodd un o'r teithwyr niwaid ysgafn. Parodd y taraw- iad, a achoswyd gan sydynrwydd arosiad y ger- bydres, yn nghyda fod yr ystorm yn rhuo mor daranllyd, a'r afon, yr hon oedd yn ymyl, yn rhuthro mor nerthol o chwyrn tuag i waered,- trwy y cwbl, a hwythau yn nghanol y fath dywyllwch, oblegid yr oedd y rhan fwyaf o'r lampau wedi eu hysgytian i ffwrdd, yr oedd eu dychryn yn fawr. Ond daeth cerbyd i'w ceisio o'r Lion, a chyrhaeddasant gartref, gan ddiolch am eu mawr waredigaeth. Yr un noswaith, gwnaeth y llifogydd, ond y llanw yn benaf, alanastra mawr ar linell y Cambrian, yn 'Morfa'r Glyn.' Yr oedd y llanw yn uwch o rai modfeddi nag oedd wedi bod ar un o'r tidiau mawr y soniwyd cymaint am dan- ynt y mis diweddaf; a thrwy fod y gwynt yn chwythu mor ofnadwy o'r mor, yr oedd y dyfr- oedd yn ymosod ar y llinell, yr hon sydd wedi ei chodi uwchlaw arwynebedd y tir, gyda nerth; a thrwy gymhorth y gwynt, gwthiodd y cyfan o'i flaen am lawer o latheni: ond gwnaed y cyfan i fyny mewn diwrnod. Meddyliem pe buasent wedi gweithio 'parapat' cryf yma yn y dechreu, y buasai yn sicr o ddal pob ystorm a allai guro arno, y buasai yn arbed llawer o arian i'r cwmni, ac yn ddiogelwch a liwylusdod i deithwyr.

WYDDGRUG. Y Darlleniadau Ceiniog.-Nos Fawrth diweddaf cynnaliwyd y cyfarfod cyntaf o gyfres o ddarllen- iadau ceiniog a fwriedir eu cynnal, os ceir cefnog- aeth, bob pythefnos am dymor y gauaf, yn yr Ysgoldy Brutanaidd. Wedi cael araeth fer a phybyr gan y llywydd-Mr. A. J. Brereton (Andreas o Fon), aethpwyd drwy y gynnwyseb mewn modd canmol- adwy, yr hon a gynnwysai ryddadroddiadau, dar- lleniadau, a chaneuon difyrol ac addysgiadol i'r doeth a'r deallus. Sariedid ac ysgrifenid llawer adegau a aethant heibio yn erbyn y cyfryw gyfar- fodydd a'r rhai Ityn, oblegid, meddir, eu bod yn llygredig ac o chwaeth isel. Modd bynag, yr ydym yn dyrnuno pob llesiant i'r cyfarfodydd hyn, ac yn anog ein cyd-ieuenctyd i roddi liaw o gymhorth i'w dwyn yn mlaen, oblegid y mae yr amcan sydd mewn golwg yn deilwng o gefnogaeth; sef, sefydlu Llyfr- gell at wasanaeth yr ysgoldy a nodwyd. Mae yn llawenydd genym ddeall fod yr ysgol mewn safle mwy dymunol a llwyddianllu8 nag y bu er's llawer amser. Mae y ddyled yn ysgafnach, ac y mae cyn- nydd oddeutu cant a hanner yn rhifedi ei hysgoleig- ion er pan y mae yr athraw a'r athrawes newydd wedi ymgymeryd a'r sefydliad, sef Mr. a Mrs. Jones, gynt o Pendaren, Merthyr Tydfil. Deallwn hefyd fod yn mwriad y pwyllgor adeiladu ty newydd i'r ysgolfeistr mewn cysylltiad a'r ysgol. Dysgwyliwn y gwna y gwahanol enwadau eu goreu i'w cynnorth- wyo er dileu yn llwyr y ddyled sydd yn gorphwys arni er's llawer blwyddyn bellach, fel ag y rhydd- haer hi o'i rhwymau a'r llyffetheiriau yn hollol. Y cau cynnar.-Y mae masnachwyr y dref yn ddieithriad o'r bron, wedi addaw cau eu masnachdai am saith o'r gloch yn ystod y gauaf, oddieithr nos Sadyrnau, fel ag y caffo y rhai sydd yn eu gwasan- aeth ychydig hamdden iddynt eu hunain i ddiwyllio eu meddyliau, ond y mae yn ddrwg genym feddwl nad oes yma na chymdeithas lenyddol na llyfr-gell gylioeddus fel ag y gallont wneuthur hyny yn gym- deithasol, ond yn unig yn eu hanedd-dai a'u preswyl- feydd eu hunain. Fe fu yma gymdeithas lenyddol a llyfr-gell gyhoeddus, ond y maent wedi diflanu fel pobpeth arall a gychwynwyd yn y dref, chwedl y trigolion, ac felly nid oes yma ddim i gyfarfod a'r ieuenctyd ond temtasiynau a hudoliaethau Syr John Heidden. Gresyn, onide? s n fdiiii

FFESTINIOG. Y Feibl Gymdeithas.—Dysgwyliwyd am gael cyfarfod y Feibl Gymdeithas er's rhai wythnosau, ond cawsom ein siomi trwy i'r cynnrychiolydd ofni y clefyd (fel y dywedir); ond dichon fod ganddo ryw esgusawd arall. Fodd bynag, cawsom gyfarfod da ragorol nos Fawrth diweddaf yn y Farchnadfa; ac er nad oedd neb swyddogol dros y gymdeithag yn bresenol, yr oedd y Parch. W. Ambrose, Porth- madog, yn gwneud y diffyg i fyny, a chafwyd araeth ganddo ag y-buasai yn dda genym gael dyfynu ychydig o honi i'w hanfon i r DYlJD; ond ni chan- iata amser na go fod i hyny. Yr oedd y gynnulleidfa yn ymddangos wrth wrando ar Mr. Ambrose yn debyg fel pe buasent yn cael ryw foddhad anarferol. Llywydd y eyfarfod oedd y Parch. R. Parry. Caf- wyd anerchiad gan y Parch. Z. Mather. Gobeithio y bydd i'r casglyddion feddwl am eu gwaith, ac y bydd pawb yn eu derbyn yn wyneb lawen; a. chan ein bod wedi cael cyfarfod mor hwyliog, mae yn debyg mai goreu pogyntafiddynt fyned oddiam- gylch. Mae yn wir otidus genym gofnodi ddarfod i ryw ddyhiryn, neu ddyhirod, daflu ceryg i flenestri yr Hall nes aflonyddu pawb. Yn wir yr oedd hyn yn beth difrifol, pan gofiom beth oedd natur y cyf- arfod, ac mai yn Ffestiniog yr oedd yn cael ei gyn- nal. Nid ychydig o boen i bobi barchus Ffestiniog oedd clywed gaiw policeman wrth areithio mewn Cyfarfod Bciblau; ond er galw, nid oedd i w gael. Ai tybed mai gwir yr hen ddywediad, na fyddant byth i'w cael pan y bydd eu heisieu. Y Cleifion.-Yr ydym yn deall eu bod oil yn gwella, ac nid oes neb wedi cael ei gymeryd yn sal o'r newydd. Dirwest.—Nos Iau diweddaf, cynnaliwyd yr ail gyfarfod Dirwestol cyffredinol yn Capel Gwyn. Yr oedd y cynnulliad braidd yn fawr i bawb gael chware teg am eisteddle. Yr oedd hyny i'w briodoli yn benaf i'r ddau Band of Hope oedd wedi dyfod yno tan ganu, a chyfodi and nn allan o'i ogof na fuasai yn gwrando gair ar ddirwest oni b'ai y plant. Anerchwyd y cyfarfod gan Mri. T. Morris, D. Owen, J. Evans, a Henry Owens. Y cyfarfod nesaf i fod yn Peniel.

CRUGHYWEL.. Marwolaeth sydyn-Miss Ann Powell, yn 78 oed, o'r dref hon. Yr oedd yn byw wrthi ei hun. Boreu Sabbath, Hyd. 31, gwelwyd ei heisieu yn y cyfarfod boreuol. Aethpwyd i edrych am dani, a chafwyd hi yn y gwely wedi marw. Yr oedd yn hen aelod hardd gyda'r Trefnyddion Calfinaidd. Effaith meddwdod.-Pan oedd Noah Maggs, Hoel- iwr, o'r dref hon, yn dychwelyd o Langattwg, nos Iau, Tach. 4, collodd y ffordd. Y boreu canlynol cafwyd ef wedi boddi yn afon Wysg. Y fath feU- dith yn ein gwlad ydyw meddwdodi Cymerodd arholiad Ysgol Frutanaidd y dref hon Ie, Tach. 3. Pasiodd yn dda; a chafodd yr arholwyr —J. Bowstead, Ysw., a D. Isaac Davies, Ysw., eu boddhau yn fawr. Mae yr athraw yn ymadael yr r wythnos hon, a bydd Mr. R. II. Jones, athraw Ysgol Frutanaidd Caerphili, yn dechreu ar ei waith yma dydd Llua nesaf.—GomsBYDD. r c-iifvi'L UL 't-ij -■ liisattstioil; i -T -r- i.f)oniv/o j'

TREFFYINTNOK. J Capel newydd y Methodistimid Calfihaidd.—Y mae yn llawenydd genym gofnodi y ffaith gysurlawn fod t9" newydd i' Arglwydd Dduw y lluoedd' wedi cael ei adeiladu yn y Maesglas, gan y brodyr Methodist- iaid. Am yr wyth mlynedd diweddaf buont yn cynnal Ysgol Sabbothol, a moddioh gweddio mewn t^ bychan yn y gymydogaeth, ond o herwydd ea bod yn cynnyddu yn barhaus mewn nifer, gwelwyd yr angenrheidrwydd i gael pabell, a chawsant dir i adeiladu y babell newydd gan Mr. Simon, Maesglas. Mesura 14 Hath wrth l). Costiodd £300, yr hyn sydd yn syndod i feddwl am ad^ilad mor hardd ac eang. Bwriada y brodyr gynnal cyfarfod pregethu agoriadol tua dechreu y flwyddyn newydd.

'—p I i ,-Tr> DR. LIVINGSTONE. Derbyniwyd Ilythyr a ysgrifenasid ganddo yn A wst y llynedd, yn hysbysu ei fod y pryd hyny yn mysg man-lynoedd blaenion y Nile. Yr oedd yn anfon am ddarpaiiaethau, yr hyn v a arwyddai ei fod yn bwriadu ymchwilio am fisoedd yn y parthau hyny o'r ddaear.