Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
3 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
3 erthygl ar y dudalen hon
I? Iliabbfa jfatbbOI.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
I? Iliabbfa jfatbbOI. Englynion ar briodas Mr. R. Owens, Eryri House, Tataarn, a Miss Kate Wil- liams, Gwredog, Llanwndu. Gan Marian- fal). Ni gawn ambell linell dda yn y pedwar etiglyn priodasol hyn; ond nid oes un o'r englynion yn Ian oddiwrtb anafau. Llinell ddrwg yw y gyntaf- "Owens hudolus AweD." Can Moses, pedwar penill fel aralleiriad. Gan Ieuan Woion. Cymeradwy. Chwe englyn er cof am y diweddar W. Williams, Ysw, Ivy House, Dolgellau. Gan Jobn Jones. Yr oedd amryw o'r ymgeiswyr ar y testyn hwn wedi cwblhau englynion gwell na y rbai sydd ger bron; felly eegusoded y diymbongar John Jones ni rhag eu cvhoeddi y tro hwn. "finodyn i'r Beibl." Gan R. R. Englyn tlodaidd a disynwyr. Haedda y Beibl Cysegrlan, well engtyn; a byddai'n ofyno' cael dewin i gael alliin ei ystyr, a dywedai hwrtw nad oes dim ystyr iddo, ond odid- "Deongled Tegid ei englyn," ebe Eos Glan Twrcb gynt yn y Bala. Odlau Galar. Cyflwynedig i Mr. W Roberts, Clywedog, ar farwolaeth ei briod. Gan Willia,m Jones, Ty'ntwll. Citwn gan y brawd; ddernyn tyner o gydymdeitnlad a chyfaill; beb rodreM flae un ymgais i ddangos ei hun. Tedyuga'r llinellau gael ymddangos. C&n o glod i waiih mwn Llaofyrnach. Gan I^go Hen. Nid yw can I..go yn dodi argraff dwfn ar y serch. Mae llinelUa tebyg i'r un a ganlyn yn gwneur' aydr yn ddim— "A fyddo ynddo'n gweithio." Heb y groeg, heb goron. Gan Alarch Tegid. Diolch am v tri phenill synwyrol a destlus hyn. Mor fuan ag y bydd gofod. C^fFidwriaetb am y diweddar W. Evans, P>'n»re'ifelio, Ltandegai, yr hwn oedd wr ieuanc gobeitbiol, ac a fn yn fvfvriwr yn Nhgoleir Annibynol y Bila. Gan H. Michael Hughes. Maith yw v cyfansodd- iall hwn. Mae wedi ei ysgrifenu mewn llawysgrif wych. Ar y meithat yw 24 o benillion ar hyd "0 agor fy Uvgaid i weled, ac er nad ydynt yn ehedeg yn uchel ao eryfaidd, nitl yn isel, ic yr oedd y gwrtb- ddrych yn deilwng o goffrt. Cymeradwy. Mae'n ddiau fod y beirdd yn bryeur gyda'r cynhauaf yn awr, a phan yr 61 hwnw heibio, dioleh wn am ambell loffyn i'r DYDD, a cbaiff pob dernyn byr a myn'd ynddo ein cymerad- adwyaeth wresocaf, gyda diolcbgarwch. Angenrbaid y waith hon a osodir arnom gyda golwg ar y gangen Farddol, gan fod un brawd wedi anfon epistol fel cerydd a chyngor i Olygydd y Farddoniaeth. Mae ganddo un fantais i geisio gosod ei hnn yn adolygydd, gan nas gwyddoin o bobl y byd daim am dano fel awdwr o fath yn y byd. Ysgrifdna o goleg (nid yn Nghymro), a chollfarna rai darnau barddonol a gawsant • oleuni DYDD, ond nid yw wedi gweled yn dda nodi ond englyn "Y Got." Boed hysbys iddo, pan y cyfansodda gystal dwy linell ac esgyll englyn "Y Gof," y caiflf dderbyniad croesawgar i golofnau y Fardd- oniaetb. Cofied ein hadolygydd fod gwahaniaeth rhwng ymddangosiad darnau ar amryw fath destynau mewn Newyddiadiir neugyfnodol- yn, i gystadleuaeth wobrwyedig. Pe dys- gwylid cael teilyngdod o nod uchel, byddai raid chwynu llawer cyn yoarutbro yn anystyriol i feio ereill: buasai'n briodol fod un yn alluog i ysgrifenu iaith ei fam yn ddiwall pa todd by nag. Ysgrifena yr ymfflamychwr hWlJ cyfryf am cyfrif, penelyn am penelin, pobol, am boil "6 ef" am fu ef. Ni boffem fad yo llym wrtbo. Arddiweddei nodyn, dywed yn awdurdodol, "Dyma bwt o lythyr oddiwrtbyf fi," rhag camgymeryd rbywun arall yo lie ei fawrbydi colegawl mae'n debyg. Ni cha dim ddylanwada arnotn ni; ca y teilwng dderbyniad, pa un bynag ai o gwt y bugail ai o lys y pendefig y daw. Tebyg yw golygiaefch i ddyn mewa cwcb o flaen awe], pawb ar y Ian yn proffesu gwybod sat i'w reoli'n well na'r bwn a ymeifl yn y Ilyw. IEuAN IONAWR.
LLITHIAU EPHRAIM LLWYD.*"…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
LLITHIAU EPHRAIM LLWYD. • •• MARWOLAETH MYNYDDOG. HYNAWS DDARLLENWYR,— Nid ydwyf inewn hwyl i ysgrifio dim digrifol i chwi yr wythnos hon, y mae marwolaetb fy ben gyfaill uchod wedi gyru y dignfol yn hollol ar ffo. Ni feddyliais am foment fod awr ei ymddatodiad ef mor agos. Yr oeddwn yn addaw i mi fy bun gael y pleser o'i gyfarfod yn Eisteddfod Caernarfon, i fwynbau ei gwmni difyr-i wrando ar ei ffraetheiriau yn dyforu dros ei wefusau. Ond y mae rauaandod wedi selio ei wefusao, y mae angau, gelyn y ddynol- iaeth, wediei drywaoua I bicell wenwynllyd, ac wedi ei tifo yn mhlith nifer y cewri llen- yddol sydd yn gorwedd o tan gwrlid yr
LLITHIAU WALIS PU^'
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
yr oeddynt yn cynrychioli Cymra. Nid rbyw on dosbartb oedd yn cael ei gynrychioli gan y ddirprwyaeth hon, ond yr oedd yn gynrych. iolaeib Ued deg, y mae yn ymddangos i mi, o syniadau gwleidyddol a chrefyddol y genedl. Ac yr oedd extreems opiniynau yn cael eu cynrychioli. Ac o anfon deputation mewn cysylltiad a'r hyn svdd genedlaeihol, buasai yn anrheg heb iddo i fod yn un fuaeai yn arddangos teimlad, a syniad yr oil o'r genedl, ac nid rhyw ran o honi. Gan byny, cyn belled ag yr oedd y depu- tation yn myned, iuasem yn barod i ddyweyd, Wel, mae yn rhaid i'r rhai yna i lwydJo, y maent yn bersonau o safle rhy ncbel ac o ddvlanwad rby fawr, fel nag meiddir eu snubio. Oni beth am eu cais, meddai rhywun, hynyna sydd i benderfynu. Gall y deputation fod yn dda a'u eilS yn afresymol, fid mai caredigrwvdd fyddai eu gwrthod. Am gais y deputation byn, y mae genyfp a ganlyn i'w ddyweyd. 1. Un bychan iawn ydoedd. Dyna ydoedd onide, < £ -3,000 i orpheo adeiladu y brif ysgol, a ,M,50U, o grant yn flynyddol er ei cbynal yn ralaen. Y n sier i chwi, nid oea neb ac sydd yn gwybod rbywbetb am y mater, a ddywed fod y sw myna yn un mawr; na, y maeot wedi bod yn modest iawn yn eu cais. Hwyrach y buasai yn well iddynt pe buasent wedi gofvn mwy, anser a ddengys, ond yn sicr nis gall neb edrych ar y 6wm yn on mawr. 2. Yr oedd y cais yn un eithaj cyfiawn. Meddylier yn awr faint o arian y mae y llywodraetb yn mewn roddi grants i Scotland a'r Iwerddon. £ St. Andrews, yn flynyddol 2,105 Aberdeen „ 3,811 Glasgow „ 3,464 0 Edinburgh „ 6,604 • £ 15,184 Dyna gymaint a hynyna yn flynyddol yn cael ei roddi i Scotland. Meddylier eto am yr Iwerddon. I x Belfast 8,600 Cork 8,600 Galuway 8,600 At gyflogau y Proffeswr 1,022 Eto 6,OOG Queen's University 4,787 £37,609 At adeiladu Queen's Colleges, £ 100,000. Derbyniodd Glasgow hefyd at adeiladu coleg- au newyddion 150,000, Meddylier am y symiau aruthrol yna. Ac yn arwyddocaol iawn yn y memorial, dywedir, Cymru dim. Dim, ie, Syr, dim hatling. Yn sicr, os ydyw yn gyfiawn rhoddi cymaint a hynyna i'r ddwy wlad uchod, y mae yn rhaid nas gall hi fod ond cyfiawnder i roddi i Gymru yr ych- ydig y mae hi yn ei geisio. 3. Mwy na hynyna, y mae ar Gymru angen am y rhadd hon. Y mae hi yn cael cam. Nid yw ei meibion yn cael y siawns a ddylent gael, na'r fantais a ddylent gael. Y mae eyfiawnder, chwareu teg, a gonest- rwydd, yn dweyd y dylem eu caeJ. Ie, ond dyna, waeth i ni heb siarad. Nid y ni sydd wrth yr awenau, nid gyda ni y mae'r god. Ac y mae yn rhaid i ni ddweyd, er i'r depu- tation gael derbyniad a gwrandawiad gan My Lord Richmond, mai ychydig iawn ydyw ein gobeithoiu ni y llwyddir y tro hwn eio. Ond amser a ddaw d ddengys. 'Os na cheir, nid gwiw gwangaloni. JPendeifynu glynu hyd neg y mynwn "ein hiawnderau. Y mae yn debyg y bydd bi yn adeg pur I brysur tuag Abertawe ddechreu Awst yma. Y mae- 4L ARGLWYDD FAER LLUNDAIN yn dyfod ar ymweliad a'r lie, ar ei ffordd i ranu'r arian a gasglwyd yn y Mansion House at y glowyr hyny a gwrddodda damwain yn y Tynewydd. Yr oedd pethau unwaith yn ymddangos yn anffafriol. Rbywrai yn pwdu, a'r Maer yn dyweyd na ddeuai ef i'r lie; ond y mae y cymylau wedi cilio, a'r gwlaw wedi peidio, a'r haul eto yn dangos ei wyneb. Gobeithio y bydd i Gymry Abertawe a Phontypridd i ymddwyn yn deilwng o hon- ynt eu hunain ar yr achlysur uchod. A welsoch chwi, Syr— JENKIN JENKINS, MINESOTA, AMERICA1 Ni chefais i y fraint o'i weled erioed, er fy mod wedi clywed llawer o son am dano, a llawer o chwedlau am Siencyn ddwywaith. A'r dydd o'r blaen, derbyniais nodyn oddi- wrth fy nghyfaill Edwards, Llanbadarn, yn fy hysbysu fod Siencyn am ymweled â. thrig- fan Walis Puw. Can croesaw iddo. Hwyr- ach yr wythnos nesaf y bydd genyf rhywbeth i'w ddyweyd am dano ar ol ymgom gydag ef. Nis gallaf sychu fy mhen heb ddatgan fy ngofid fod Mynyddog yn ei fedd! Y bedd sydd yn andwyo'r cyfan. Pwy a gyfyd yn lle'r radau1 Gobeithio y gwneir rbywbeth teilwng o'i goffidwriaeth. Beth feddylier am rywbeth fel hyn:—Fod hyn a hyn o arian yn cael eu rhoddi yn flnnyddol mewn cysyllt- iad âg University Aberystwyth, am y dernyn barddonol goreu. Galwer ef yn Mynyddog's prize. Gellir dyweyd am Mynyddog, er iddo farw yn ieuanc, bu fyw lawer. Heddwch i'w Iwch. "We live in deeds, not years; in thought not breaths, In feelings, not in figures on a dial: We should count time by heart throbs. -c.He most lives Who thinks most-feels the noblest—acts the best.