Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

1 erthygl ar y dudalen hon

,f-4' DYDD IAU,,\

Newyddion
Dyfynnu
Rhannu

y prydnawn hwnw wed'yn. Aeth ar hyd y ffordd agosaf oedd ganddo i fyued adref. Ni sylwais fod dim yn rhyfedd arno. CATHERINE GRIFFITHS, yr wyf yn ngwasan- aeth Mis. Davies, Eldon House, Dolgeliau. Ir oedd S. Hughes yn fodryb i mi; yr oeddwn yn gybyddus a hi. Yr wyf yn cofiu prydnawn y 4ydd o Fehefin; daeth i ymweled a mi y noBon hono, tua saith, ac arosodd oddeatu haner awr. Barn yn ymddiddan a hi, ac aeth wed'yn ymaith. ANN ELLIS, yr wyf yn Plascoch yn y dref hon. Yr wyf yn cofio dydd Llun, y 4ydd cynfisol. Yr wyf yn softo cyfarfod a S. H uglles y prydnawn hwnw, wrth y pen yma i Uoed Ffridd Arw, Dolgellau, yr oedd yn dyfod i'r dref oddeutu haner awr wediohwecli. Bum yn ymddiddan a hi. MARGARET WILLIAMS, yr wyf yn wraig i Richard Williams, ac yn byw yn Unicorn Laue, Dolgellau. Yr wyf y cono åwyr y 4ydd o Fehetiu. Yr wyf yn colio Sarah Hughes acw y pryd hwnw. Gadawodd aaw o hauer awr wedi wyth i naw y uusou hboo. Ni welais hi mor hwyr acw o'r blaea. )11 wn pa fturdd yr aeth. Nid oedd neb gjdaki y* dyfod acw, nac yn gadael y ty. ANN WtLHAMt—Yf wyf ya byw wrth bont yr Aran, ger Dolgellau. Yr oeddwn yn cyfarfou 4 Sarah Hughes noson y 4/dd o'r wi.1t or t)i.e.; yr oeddwa i yn d'od adref o Gaerynwch. Uwelais hi ger Felin Ship. Yr oedd yu myuea tuag alref, set y Briih Ji", a fl iau tua Dolgellau. Yr oedd hyn od'ieutu 9 o'r glJch. Ar ol i mi ei phasio, gwelais hiynedrych yu oituagattt.ond ynceruded yn talieo. Ni suradaia & hi. oedd CUD gyda hi, ac nl wela s ntb yn ruyued ar ei hoi. ïr wyr yu betlfaith sicr mai 45. Hughes ydoedd. GBIFFITU THOMIS—Yr wyf yn byw wrth ben y dret, ac yo gwcttdho yn ff tctii Auarneint. Yr wy n cofio y I6ad o'r nú, hwn. Xr oeddwu yu corddea ar ochr yr alou Arao y bore hwow. (iwelai* weud- illion dynol yn yr aion, o bm y coesau i lawi b, d y gliniau; gweddilLoa menyw ocudyut. Yr oead 9 yn ug.ha.iol yr atost uwchben ffactn Aberneint. yr oedd hyuy oddeutu saith o'r gioch ya y bore. Aetu- Uua i'r aion, a ay gain bwyul ail&u. tihod ;aia ef i Wr ar y fainc ger y Panoy; aethum wedy'u ag ef ilawrila.p,.cLuriunes. Cefais hefyd biaceii g/da rhes o lotymau ar un ochr. iihod.aia ni > ty»y 1 lu?pttctor Joues, P.C. Hughes, P.C. Vaughan, a ^.C. Jones uwel-ufl ranau eraul o'r coiti, a cliynoi thwy aia i'w tyuu allau o'r dwir. KOBEST WILLIAMS—Yr wyt yn byw yn ffactri Ab ratiit; gwdijdd yd\.yi. Yr wyf yn colio yr 16eg or wilf yma. Itr wyf yn cofio catl rhan o'r Corlf yu afoll Aran y prYIJ bwaw, ger Frou Uoch. tfAthdde a getaie, gyda ilawua biaced wia a", liacedp a chrys. Gyuaerwyil hwy i iyay o'r atuJ, a fhoiJawyd twy ya iigofal y pilice Hu^heSy yu fy Ilgolwg i. It oeddwu gyaag eraul, yu chwilio Yr a too. DANIEL JONES, yr wyf yn byw yn Wesley Sq., Dolgellau; ac yu wehydd. Yr wyt yn cofio yr 16eg o'r rais hwn. Gvvelaia ran o gurtt yn yr dun y bore hwnw. Yr oedd y ffos aydd ger y tf>ictri yu dyfod or Afon Aran. Y rhan a gelain oedd y forddwyd. Gadewais ef ar lawr. Wn i ddim pwy aeth a hi, yr oeddwn wedi mynedi ymofyn cin.aw. Nid wyf yn lier i mi waled y oarcharor with yr afon y pryd hwnw. WJLLIAM LLOYD, yr wyt yn byw yn Wesley Court, M yn gweithio yn y ffactri. Yr wyf yn cofio yr 16eg, yr oeddwn gydag eraill yn chwilio'r afon. Cefais ran ° forddwyd yn yr afon, tuag wyth o'r gloch yn y bore, gyferbyn .&'r ffactri. Tynais hi o'r afon, a rhodd&ia hi ar lawr. Aeth O. Jones & hi oddiyno. EDWARD ROBERTS, yr wyf yn byw ger Pont yr Aran, yn gweithio dau y Local Board. Yr wyf yn cofio yr lGag; cefais fraich yn yr afon Aran wrth y bout bren JJddeufcu saith yn y bore. Y fraich cbwith ydoedd. *ynais hi allau, a rhoddais hi i'r Inspector J one*. ■Nid oedd dillad ami. JOHN EDWARDS, yr wyf yn byw yn Meyrick 5t., ■Dolgellau, ac yn gweithio yn ffactri Frougoch. Yr ^yf yn cofio dydd JLilun, yr ltieg. Cefais ranau o gorff yr afon Aran y diwrnod hwnw, oddeutu wyth o'r 8loch; troed oedd y cyntaf, a pheu wed'yn. Rhoddais •5wy mewn lban, yn ngofal F- C. Vaughan, a Jones. ^Jaeth y carcharor C. Joues ataf pan yn cymcryd y pen f^an o'r afon. Siaredais &g ef, a dywedais wrtho ei yn fore sobr iawn. 'Jieth yw'r mater,' m^ddai. ywedais inau mai cael coiff y ddynes golledig yn afon yn ddarnau oedd yr achos. 'Dear me,' meddai t^tau. Dywedodd ei bod yn ei hadnabod yn dda iawn. 1 chymerodd ddim gair arall le rhyngoin, ao aeth y r°haror yuiaith. tl!VAN PUGH, yr wyf yn byw yn Dolgellau, ao yn vt yu ffactri Frongooh. Yr wyf yn colio Llun cefais ran o gorff dynol yn yr afon Aran y uwnw—y cefn, oddeutu 9 o'r gloch. Dygais ef i'r ffordd, a rhoddais ef i Hughes sydd yn y dref hon ao Inspector Jones. Gwelais y caroharor y bore hwnw ) wrth ff ictri Frongoch. NI siaredais air ef. Aq&b J trwy gate uchaf y fifaotri. JSdrychodd yntau a(*y rhanau o'r corff t ni odryehai fel pe buaaai yn ddi- rhanau o'r corff > s t ni odryehai fel pe buaaai yn ddi- hidio. Oddeutu nauei wcidi wyth i '¡IItW y gwelais ef. Yr oedd eraiil yn y fan ar y piyd. Yi wyf yu gwybod lie mae'r carcharor yn byw, y mae yn agos ar gyfer y lie y cafwyd y rhanau hyn. HUMPHREY OWEN, Builder wyf fi yn byw yn Dolgeliuu. Yr wyf yn colia yr 16eg. Pigais o'r afon y pryd hwnw ran o siaced, y liawes chwith—yn perth- yn ifenyw, dybygaf: ychydig yn is i lawr sna Nant yr Aur, P. C. Cad. Jones, a Vaughan, a,'i cyraerodd. Yr oedd hyn oddeutu haner awr wedi 11. Gwelais ranau o'r corff oeddynt ou cael. Yna gohiriwyd hyd 1.30. Aui haner awr wudi un, ail d^eehreuwyd— HUMPHHBY WILLIAMS. Yr wyf yn byw yn Dol- gellau, a myfi ydyw prif arol, gwr Paudy Frongoch. co Yr wtÍ yn pofio yr lCSbg t'r mis hwn. Oefaia ranau o gorff y bore hwnw yn yr afoa Aran, oddeutu 9.30., yn is na'r ffactri. 4Nid oedd dim drosto, na hosan nag esgid, ond yn nooth. Aed a fo i'r lin, a chy- 0 mjrodd yr heddgeidwad Hugh Hughes ef oddiyno Ni. chefais yr un daru araLL, ond rhan o bais. Aethum ag ef i'r ty hyd nes y daeth P.O. Uad. Jones iw ymoFn. Gwelaia y carcharor y bore hwnw oddeutu haner awr wedi 6; yr oedd yr un ochr a r Pare i r afon. Yr oeddwn i yu y pandy. Pan Wtflais i ef, yr oudd ganddo wialen goll ea ya ei law, a llinyri wrtho; ac ytuddangoaai fal pe yn p sgota. ni fu yr ochr draw yr uu haner munud; aeth i fyny at y bont bren sydd y tu draw i'r Fron Goch; croesodd y bout, a daeth i'r ochr lie roeduwn i- Aeth wedy'n i lawr heibio drws^y Pandy, ao at j fan lie cafwyd y pen. Nis gallaf ddweyd oedd hach wrth y llinyu oedd ar y wialen; arosodd yno hauei muuyd, ac aetu yu ei ol; ail groesodd y bont, ac aeth i fyny ar hyd y llwybr gyda'r afon i gyfeiriad ei ffarm et hun. G welais ef wedi hyny oddeutu 9.30, yn ymyl y Pandy, siaredais gydag ef; myti siaradodd gyntaf, 'A welsoch erioed y fath beth? ni atebodd yn groew, ao nid oedd yu ym- ddang fel yn chwilio yr afon. Hwyrach ei fod oddeutu 500 o lotheni pan yn Pysgota. (Gan Air. Da.vie-). Gwelais la wee o bobL yUj pysgota gyda gwialen gollon o r blaen. JOHN JONSA—Yr wyf yn byw yn Dolgellau, ac yn bainter wrth fy ngalwedigaeth. Yr "wyf yu cofio boie Llun, yr 16ego r uns hwu. Dargtufydaaia rauau o gorlf dy ol yu y r afou Arau, odaeutu 10 o r gloch yn y bore—rhau o'r frou yuyw Cefais htifyd droed do, ityda esgid a hosan am daui, y tu ucnaf i tfaciri Frongoch. Rhoddodd y fron i of Ii I 1'. C. Cad. Jones, a'r rhau arall i P.G. H. Hughes. INSPECTOR JONEs-Iuspectof yr heddgeidwaii ydw) f. Yr wyf yn coho yr I6eg. Aethum at yr afon Aran y bore hwow ychyuig y tu isat i'r bout bron. oddnutu aaith yu y bure. Cweiaia fraich ddyu- I 01 yn yr afou with ymyl y bont; gwelais hi yn cael ei dwyn oddiyno a ruoddwyd hi i mi gan E. Roberta, a ch/merais hi i'r t.otdy. Troais yn 01 wed')n at yr afoo, ac aethum at y bont. Gwelais ranau eraiil o'r corff, oud rhoddwyd hwy i ofai t'.u. Cad. Jones, a chjtnerwyd hwy olf i'r t,ot-dj 0 Rhodawyd y rhanau g-dau gilydd yno gan y tneddyg. Ar y ISPed, ar ol derb n gorch myn gauy gwnstable, aethum g da htJdugeid waid eraiil i'r Pare prtsw.) Ifud y carcharor. Yr oedd oddeutu Õ yn y bore pan gyrhaeddasom yco. Saif oddeutu haner milldir o Dolgellau, lihod yr afon Ai-an y chyuig y ty it-at i'r ty. Bu'm vno.oideutu awr yn aroa y tu allau i'r ty ) n cael gafael »n y carcharor, ) r hwn a ddaeth allan, ac aeth « (Superintendent dughes ato. Aethom i'r ty, m.> fi a HngUeB yn gyntaf. Gwnaed ) llichwiliad )no. G/Uaimi ddeehreu chwilio yr < atateiioedd uchaf, daeth y carcharor ataf, a galwodd arnaf with fy en N, a dy wedo id, Waeth i cuwi hao drafterthu ) cbwauag gyda mi, yrwyf yndymuqo dwe, d wrthveh mat in) fi ddarfu.' iSi ddywedodd hynyna mewn atebiad i'r un cwestiwn o'm neiddo i, ond dywedodd vithyf y cwbl o hono ei hun. Yna gofynais iddo a wyddai et' y pwysigrwydd a'r cauiynia i o weithred o'r fath hon, rhaid i mi wneud defnydd o bohpeth a ddywedwch ouwi wrthyf. Atcbudd yutau nad oedd yn ystyried- Yna gofynais iddo a oedd yn lueddwl dweyd wrthyf mai efe laddodd S. Hughew. Dywedodd yntau, Yd wyf, myfi ddarfu, myfi fy hunan, ao nid neb arall; dyna'r gwirionedd.' Cyinerais ef wedy'n i'r ddalfa. Aethum wedy'n i'r beudy, a'r carcharor gyda mi. Cafod t Vaughan yno hyd i sach dafi geryg. Yna aethum i lawr at yr afon. Wedi myned yn mlaen oddeutu 200 o latheni, gofynodd y carcharor a oedd raid i ni fyned at yr afon; dywedais inau fod, pryd yr atebodd yntau, 'Mi awn y ffordd hyn ynto.' Troiaom wedy'n at ryw fan a ymddangosai fel gardd, ac aeth y oareharor i'r ochr uchaf o'r ardd. 0 welauJ yuo le wedi ei orchudd- io â. ohangheuau, yna dywedodd y carcnaror, "Yma y bu pob peth." Yna dechreuwyd tynu y cangau ymiiith, a'r pridd, a gwelais y lleill yn pli40 i tyny rywbeth. Yua aethom yn ol at y ty, 8ef y Pare, pryd y gofynodd y carcharor am gauiatad i gymeryu ei Feibl gydag ef. Wedi hyny aethom at y dref (Dolgellau), ar y ffordd gofynodd i mi" A ydyoh chwi yu credu y gwna yr Arglwydd faddeu i mi am wnend y fath beth?' Atebaia fy mod yn oredu y gwnM. Ao nid dim yn ychwaneg- Yr oedd P-C. Vaughan, a P.C. Cad. Jouet yn y ilofft pan wnaeth y carcharor y cyfaddetiad uchod wrtllyf; yna gelwais ar y lleill, sef Hughes a Williams, a gwnaeth yr un adroddind wed'yn yn eu ciywedigaeth uwy. Yr oedd ei wraig a'i blentyn yn y ty pan aethom yuo. SUPERINTENDENT HUGHES. Yr wyf yu byw yu IShywyu, at" j 11 siijKiriuteudent police yno. yr wyf yn colio bore y iSted, Aethum gydag eraiil i breswylfod y carcharor, aef y Park. Oaue-tu e5 mynyd ar ol cyrhaedd y ty, cefais fwyell u g y a. ffrynt y ty ar flocyn. Yr oedd ooea y bilwg wed tori (dangoswyd hwy o flaen y llys.) Ychydig WCCVYU, cefaia y darn oedd yn golledig o goes y bilwg yn agoa i fan y bedd, yr oedd yu ffitio yu gymhwya. Nid oedd dim maroiau gwacd arno. V mdUaugosai y fwyell fel pe newydd gae. ei hogi, 1\0 md oedd dim nodau gwaed arni. Oddeutu awr wed'yn, daeth y caroblloror ailan o'r ty, aethum i'w gyfarfod oddeutu dwy lath o'r drwa, dywedaia wrtho ei bod yu fore braf, atebodd fi ei bod. Yna, dywedai wrtho am beidio a chyffroi, 6111 bod wedi dyfod yno mewn cysyutiad Wr Ilufrudckiaeth. ya Nolgellau, a'n bod wedi cael ein hawdurdodi i chwilia pob ty a beudy yn y gymydogaeth. Atebodd yntau, 'quite right,' dylid gwueud. Wadi hyny, chwiliasom' y ty. Gofynais ei gauiatad wedy'n i tyued at yr In- spector Jones i'r llotit, a chydayniodd. Yr oedd y carcharor wedi myned ar ol Jones i'r ilofft, ac yr oedd yno gydag et pan aetuuin i yuo. Dywedodd Jouea wrthyf both oedd y carcharor wedi ei ddweyd. Dar- fum unwaitn ryr-uudio y carcnaror, a'r cwbl dviywedodd wrtnyf oedd, "Kid wyf yn myded i gelu dim.' Par* hawyd i chwilio yr ystafelloedd, a cuawaom afael mewn tri o lodrau, ac un o houynt wedi ei ystaeuio Aetnum wed'yn gyda'r carcharor a'r swyddjgion eraiil i'r beudy. Pan yno yu aros am oleuui, dywedodd y carcnaror fod yr hyn oedd arnom ni eiaiau mewn un gornel, yr hon a bwyntiodd ini. Cawaon yuo aack wedi ei gosod dan gerrig. Yo oedd rhan o'r aach ya guddiedig- Yr oead y each yn arogli yn drwm; yr oedd iietyd yn wlyb. Dywedodd w. toym nad oedd dim arall ini gael yuo, ac uichaw^ftn ddim. Dywed- ais wed'yn, awn at yr aton yn awr lie mae'r llwybr. Aethom yn miaen, a safodd o carcharor yn Uonydd oddeutu 100 liatn o'r fan, a dywedodd nad oedd o un dy&eu myued i'r afon, fod yr iiyu oedd arnom eisiau yn y ffordd a gyfeiriai. Aetnoin y ffordd hono, a daetuom i ryw fatu o ardd, oddeutu 5 lialth o nyd a 5 o led. Y pen uchat i'r arddyr oedd y lie wedi ei orchuddioa changau. tyuasom uwynt ymaith a gweisom fod y pridd oedd ganddynt ya loddal. Yr oedd ci t'r eareha.ror yu eill diiyii, a ueidiodd nwa at ochr y gwrycb, a gataeiodd mewn rhywoeth it) ddanedd. Cyuierais et oadiaruo, ac ymddangosai i tod yn gnasvd, a gauewais ef i'r taeddgttidwaid eraiil. syiwais fod yu gya-ytitiedig ag et rywbeth teoyg i ewiuedd yn porcnyn l tysedd y Haw arno. Lapiwyd y darn mewn riiudyu a gwelitglaS, ac yna mewn papyr, a úygwyd ef i lawr i'r police station. C'atwyd botyuiau yuo wed'yn gan un o'r lieiU. Aetkoin yn 01 at y ty, a Ueuwyd a'r carcnaror i lawr i r dret. Dyciiweiais i a Vaugnan, &c., am it yr un dydd, gyda William Uooerts, Dolgei.au, at y bedd. Cafwyd rhaw, 6w., y pryd nwiiw gau Vaugnaii, a ciiymerodd feddiant o hoijyut. Torwyd y bedd yn iy mbredeuoideo gau W. Roberts, a piiigwyd oddiyno wailt a botwm arad. Yr oedd y bedd yu saitn troedfead o hyd, tair o ddyfnder, a dwy o led. VinddangoMi y pridd yn wiyo a lleidiog. Aroglai y lie yn drwm—y pridd a symudwyd, P.O. C. JOSES, Yr wyf yo oyw yn Dolgellau. Yr wyf yn cofio yr lUeg cyf. Aetiium y bore hwnw at yr afon Aran. a chefais saith o raaau o-gord' dynol i'm gofal. Ucfaia un troed tfydajf esgid a hosan m uauo. f.U. Hughe* gaf- odd y ilall, acyr Oedi yr uu patuaa am hwpw. Avtp^m a hwy i'r tloi-dy. (Jefais grya a ruauau o grys hefyd yn yr afou rhwng Abernemt a Frougocd. Cefais heiyd ddau ddarn (i bais 'soays,' a gwasgod wlauen- Ar y ddeunawted ajtuuui i, a r heddjfeidWAid evAiJ.1 i'r Pare. Yr oedd tystiol- aoth y tyat hWll yu u..ol hollol;ig eiddo y tystion eraiU tu yn y lie uchod, yu neillduoi a thysciolaetli yr inspector Jones. Serjeant WILLIAMS.—)[r wyi yu sergeant yu Nghorwen. Yr wyf yu cono y l6ted o'r mu nwu—»euium i'r Pare, cartref y carcharor, gyda Inspector Hughes, Sergeant Jones; P.C., Hughes, Jones, a Vaughan..Ni iu in i yn chwuio y ty. Cefais hyd i fedd mewn gardd, a botymau, &c., yuddo, ac allau o hono. (Dangoswyd hyn i'r llys). Uaiwyd ar— P.C. VAUadAN.—Heddgotdwatd ydwyt yn Dolgellau. Cefais sach ar y ldted yn ineuay y Pare, cartref y carcharor. Nid oedd tystiolaeth y tyat ii wa ond ail-adroddiad o dystiolaethau yr lieddgeidwaid eraiil. (Yn y fau hon, dangoswyd i'r llys y rhaw, y gaib, a'r gribiu, a yafwyd yr ochr arail i'r clawdd oodd rhwng y coed a'r ardd lie yr oedd y bedd. Dangoswyd heiyd y daruau or siaced a gafwyd, yn nghyda r botyuiau oedd yn cyfateb iddi, yr nqaauau, yr eigidiau.) AIAUOARBT HuoMBa.—Uywedodd et bod yn adnabod y peth- au hyu let y rhai a wisgid gall ei chwaer y diwrnod olaf y golwyd hi. Oa. EDWARD JONES. Yr wyf yn feddyg yn Dolgellau. Qwdaetuuiu bostuiortem ar gorlr Saiah UugUos giGS Ur. 11. LI. Widia.ua, ar yr 17eg o' mis. Bacuai mai yr achos marwolajth jdofdi 'tiactuie of rkuU," wadi ei acnosi gm frgyd. Yr oed i twli 41 t.oedfead o hyd wrth i)i o led oddimewu i'r p uj og. Yr uedu usgwru y pen yn 11 0 ddarnau. Wrih wueud y post morteui, eawnom tod ccoen y llaw, ya ntetiyda ewinedd, ar goll; ac wedi gotcht &e.. y dam a gefais gau P. U. Vaugean o'r bedd ar dir y fare, oelais ei fod yn oyfateb i'r rhan golledig hwnw. Yr wyf yn sior ua thorwyd y eorff yu uniongyrchol ar ol iddi farw, oblegid buasai ol gwaed i w ganfod ar y cnawd, ond pa bryd wedi hyuy uia gallaf ddweyd. Gallaf dybio tod y corff wedi bod mewn dwfr am oedair wythuos. DR. u. LI- WILLIAMS, yr wyf yn feddyg yn Dol- gellau. Clyw.tis dystiolaeth ùr. jjJ. Joue*, a gailaf ó idarnhau ei gwirionedd- lrua gorchymyuwyd pawb allau ond y tystion, a ,i<ohirwyd hyd yfory iGweuer.) Oyhoeddir ailararra.SLa.d dydd Qwener. -j.]