Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
5 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
5 erthygl ar y dudalen hon
®o1)rtiaettiait./,"
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
• [Nid ydym yn gyfrifol am syniadau ein Qohebwyr.]
¡Õ'ETHOLEDIGION YR UNDEB.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
¡Õ' ETHOLEDIGION YR UNDEB. MB. GOL. Dyma yr amser yn ymyl bron i'r cbwecbed gylchwyl o'r "Uodeb Cynuileidfaol Cvmreig" i gael ei cbynal, a Jerusalem ein henwad eleni yw Porth- madog. Mae yn anbawdd hyd yma sylwedloli bodolaeth Portmadoc, ar wahan oddiwrth bresenoldeb Mr. Ambrose; a diamheugenyf pan ymgynulla y brodyr o'r Gegledd ac o'r Deheu, y bydd hen adgofion am dano yn adgyfo-ii yn deimladau byw yn mynwesau ugeiniau a chaaoedd; a gresyn fod neb yn cael pleser yn mhen blynyddoedd ar ol ei golli i wneud eyfeiriadau sarhaus a gwawlu8 am dano. Ni fynasai y brawd gonest a'r cyfaill cywir o Draws- fynydd i neb gymeryd mantais ar ei gofiaut ef i awgrymu pethau am yr un brawd nas gwyr y geneilaeth bon ddim byd am danynt. Mae awgrymiadau bilb amser yn creu cweftiyosu; ac mewn amgylchiad y bvddo atebion yn anhawdd eu cael, nid annhebyg y bydd ^yctaymygu a phrophwydo v yn cymeryd lie, a difrifol o beth fyddai arwain oes I ffurflo barn aB- gymertad dyn cyhoeddus, trwy awgrymu yn anffafrol am dano. Nid wyf yn gwybod o bethau y byd pwy yw awdwr y cofiant y cyfeiriais ato, oblegid nil oes enw wrtho, ac ni rod,taf noel ar fy oyhymyg hub gael gwybodaeth a siorwydd; ond yi "y t yn ddigon sicr fy mo I yn adwaen biodyr y byiidai yr vmadrorid ysgrythyrol a ddefnyddiwyd i wawdio Mr. Ambrose, sef "dim newydd dan h-Lul," y i Hawellt mwy priodol mewn cysylltiad Alp pregethau, nag at yr eiddo er. Peth mawr yw bod yn gyfrifol o greu rhagfaru mewn darllenwyr at bersonau fyido allan o gvrhaedd cvfleusdra i amd liffyn eu buoaio, "yo y bedd lie mait oes na gwaith na dycbymyg." Uadawer llonydt i anmhertteithrwyd i y meirw, ond "od oes dimrhinweid, odoeS dim ciod, &c.meddyliwcham y pethau hyn." 00'1 at y pwoe-Ethólediyion yr Undeb. Mae doebatth o ddvntonach yn y byd nad oes yr ua pwyllgor byth a w.na with eu bodd; ac yr wyf yn gwybod fod llawer o bryder yn meflctwl y cyfeillion tiotnedtg hyn gydt gftlwg ar ttholedigion y flwyd i- /n oesaf. Y gwirionedd gonett a oiragtarn yw hyn, Mae yr Undeb wedi ei fendithio oi gychwyn- iad by i yn awr & phwyllgor gonest cruff, doeth; ac yi wy f yn ystyried hyn yn ddweyd iiawer, ac yn ddweyd cryf. Paham na byddai dynion cyffreJin ac israddol yn duigou synwyrol i yatyriei fod rhagor rhwng seren a seren mewn gogoniant; yehydig o gydymdeimiad ØydfJ i w roddi i'r rhi sydd yn trin ac yo dytgybiu byth a hefyd mai yr un personau sydd yn cael eu galw yn barhaus i gyfarfodydtl mawr, ac i gymanfaoedd, ac i tod yn gadeirwyr cynadleddau; ac mai ffafrolion sydd yn cael ea bethol i gymeryd rhan yn nghyfarfodydd yr Undeb, tc yn luhv') cylcli o owysigrwydd neill- duol. lë, itf, frodyr, bach, just fel yna y mae h), ac yo ol rheolau syuwyr cyflreiio fel yna y mae hi i fod. Ni welais i yr un dnrth o fara erioed na bvddai peth briwsion yn perthyn iddi; ond nil oes yr an ran o'r dorth yn well o ran defnydd car briwsion; eto, 08 ydym yn dysgwyl i'r gweithiwr wneud diwrnod o waith teilwng, rhaid tori taf 11 iawn iddo, ouide nis gall weithio i bwrpis. Beth, aydychyn myn'd i alw brodyr sydd yn meddwl rhywbetb eyn hyn o honynt eu hunaio yn friwsion? wel na, nid wyt j n myn'd i willgo neb a theitlau newyddion; ond yr wyf braidd yn tueddu i ddweyd eto, os yw fy meistr am i mi wneuj gwaith diwrnod gwerth ei ddangos, nad oes dim digon o friwsion yn djsgyn o'r dorth i'm cynal, er fod y briwsion yn tithaf quality, ond byddai yn well iddo roi tafcll iawn am y tro, fe gaiff yntau waith mewn canlyn. iad. Yr wyf 11 yn dygwydd bod yn y dosbarth sydd heb ei wel'd hyd yma; ond trwy drugaredd, yr wyf mor hapus, 08 nid yn twy feliy, nag un breoiu sydll yn yr boll fyd; yr wyf yn dipyu o bregethwr bach cartrefol, ood ni bum erioed yn bregethwr cyfariou mawr, na cbymanfa, nac uncteb, Da chynadlodd; ac ac nid wyf yn dyagwi 1 boi hott ddyddiau fy eiuioes; am hyny yr wyf yn tcimlo, mai myfi yw y very dyn i roi gair o gyoghor i'm brodyr 8ydd ar yr un platform a mi, yn gwaeddi CLIC ar 01 pob pwyllgor a cbynadledd: byddwch dawei frodyr bal:h, mae y wlad yn llygad i gyd, ac yn glusf i gyd; ac os bydd rhywbethyny d, D, mae y wlad yn bur siwr oï wel'd o, ac yn medru rhoi barn lied gywir ar y cyfan am ein cymwysderau. Mae y syniad o beidio galw yr un personau fwy nag unwaith i gymeryd rhan gyhoeddus mewn cyfarfodydd neillduol, megya cyfarfodydd yr UDden, &c., yn sarhad ar dalent ein henwad: haul mawr, dysglaer,a thanilyd, roes y Creawdwr, i oleuo dyddar wyneb pob planed; ond nid oes neb yn meddwl llai o swydd o II( r bychain tlysion sydd yn wincio yn siriol arnom yn y nos perch hyny. Wei, mae y brodyr sydd yn cadw draw o'r Uode", am fod ereill yn cael eu galw i weithio, yn dangos eu hunain yn Uai nag y dylent fod: byddai well i ni glosio yn mlaen frodyr i'r cylch— beth wybod rhvw ddiwrnod, os byddwn yo y golwg, na dtiisgyna rbyw un or pwyllgor ar ein bodolaetb ninau; ond os byddwa yn absenol, y tebygrwydd yw na fed iylia neb am danom. Gwers ardderchog pe gellid ei dysgo ya dda ydyw, i bob dyn aanabod ei huo, adnabod ei Ie, ac adnabod ei waith. Yegrifenais yr ychydig oodiadau ucbod ar ol gweled rhyw glorian hynod, a hono wedi mantoli hyd y llawr; wn i ddim bettt oed i mor drwm yn y pen isaf iddi, ond pwyllgor yr undeb oedd yn y pen arall, yn cael ei godi i'r entrycb, i roi ar ddeall, mi dybiwu, ei fod yn ysgafn iawn. Llwyddiaot i'r Uodeb: mae weii bod yn anrhyd- edd i'n henwad o'i gychwyniad yn mhob ystvr, ac nawrandawedy pwyllgor parchus ar wrachiaiid cbwe<tlau, ond gohlo am tierson i aef.U ar y llwyfan, fyddo yo alluog i gynrychioli ein hegwydd- orion, fel sydd wedi bod o'r dechreu, y rhai y teimla pawb eu bod yn feistriaid y gynulleidfa. Llanrhaiajr. E. MOEBIS.
Y BARDO MEWN HELBUL A SPECTATOR.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Y BARDO MEWN HELBUL A SPECTATOR. MR. Got. ,— Yn y J)ruD am yr wythnos ddiweddaf, gwelais un a eilw ei huo Spectator' yn iweyd ei f01 wedi cael cryn ddifyrwch wrth weled un a eilw ei bun 'ü' as loan Etyri yn ymfflamycau yn nghylch awduraeth y HID ell hono,— Daw a'r nef i'n daear ni. Wed'yo. a yn mlaen, a gofyna i mi, Pa sawl llinell a gyfansoddats? Nid wyf am atob v gofyniad, ond dywedaf mai myfl ydyw awdwrpob llinell a fy enw i wrthi. V 0 nes yn mlaeu dywed, gall y llinell fod yn wreiddiol i'r ddau fardd, gall yn hawdd. A yn mlaen drachetn a dywed, ni. gallwn lai na synu wrtb wele1 ysgrif I. E. mor lawn o deimlad can tUIIg at 'H,' am ei fod weoi galw fy sylw at y llinell honyma. Dywed hefyd fy mod yn tori allao i ryftiddu mor barod mae cwn bach i glepim a chytarth, uieddai ef. Yna. mae yn tynu caagliad fod ryw gang o greaduriaid wedi uo d yn yr oes hon i ymosod ar y bardd jeuanc, a boi 'Ü' yn un o'r gang bono; na, uis gwn am ueb ond 'H' a Spectator, ac Did wyf yn hidio y mymryn Utliaf yn yr un o'r ddau. Dywed weiiyo mai trwy cR' y cefais i ^ydeusdra i ddangos i ddarllenwyr y UrDu fy mod yn awdwr i'r llinell dan sylw; lia, nid dyua y tro cyntaf i fy eow ymddaogos yn y UrDU; o d feddyl wn foa Spectator weu bod yn rhywie yn trigo nad oes yr un newyddiadur yn ei gludo yno, neu ei tod wedi bod tua chym'dogneth llyn Siloam yn cael ei olwg. Rhy redd fod y gwr hwn, ac yntau yn flawn do tbloeb, yn sylwi ar ryw fardd bach tel y 6, ac ei fvd am dreulio ei amser gwerthfawr i roi oelp lIaw i mi i dd od i fyoy o'r liwch; dechreua trwy ddangoj y gwallau sydd yn y byr gywydd ar y 'Jedd,' a ymddangosodd yn y UYDU ychvdig amser yn ol. Y llineil sydd yn tynu ei sylw gyntaf ydyw hon,- Lie galarus, dyrys drwch. Dywed Spectator fod ynddi ddiu fii, sef twyll awdl a clirych a llyfn. (iwyddwn ei bo < yn cynwy. twyll awdl, ond nid yw y crych a llyfn ynddi, oblegid camosodiad y cydseiniaid ydyw crych a llyfn; 'chlywais i eríoed son am y llafariaid o'r blaeo. Y nesaf ddaw i'w sylw ydyw hon, dywed ei bod yn cyewys y bai rhy debyg,- Gwynebu glyn dyffryn du, Nac ydyw meddaf tlnau, a chredaf y dywe l y gwir fardd yr un peth. Dywed hefyd fod hiner proest yn y llinell isoJ,- Yr uo fath yn yr hen fedd (th-dd.) I diangos i'r darllenydd beth yw haner proest, rhoddwn y llinell hoa,— 'Un ydwyt heb newiiiad' (t-d), a gadawn iddo ef farnu. Dywed fod Hiraethog ac eraill yn caniatiu y bai uchod yneu gweithiau, ond nad ydyw y bai yn ddim er hyny. Pwy ydyw ef tybed, gan ei fod yn barnu Hiraethog? Y nesaf ddaw dun ei sylw yw hon,— Dot flaau o fy anedd, coll d. Y mte hwn yn wallas fel hyn, ond nid fel hyn yr ysgrifeoais i hi, d-l y wasg sydd wedi ei stumio, fel hyn yr oedd i fod,— Minau a ddof o'at hanedd. Condemnia y llinell hon fel un a dim cyngbanedd ynddi,— I own mawl IY'O ei ymyl o. Mentraf flnau ddweyd fod, a dyma hi-s-n m-1 s-n m-1. A dywed fo i ynddi dor mesur; oes y mae fel y mae hi yn y DrDD. Ai ni wyr 'S' fod d-I y wasg yn methu yn ami iawn? fel hyn y gyrais i hwy i'r swyddfa,— I awn mawl sy'n ei ymyl o, Hyn bythawl yr wy'n gobeithio. Wed'yn cynygia ddangos i mi y gwallau gramadeg* ol sydd yo y byr gywydd hwn, os byddaf ya dewis; na, os bydd arnaf angen am hyny. af at rywun sydd yn gwybod mwy am gynghanedd a gramadeg na Spectator; ood fe ddyliwn fod ganddo ef ryw ramadeg na welodd neb ond ef ei hunan o erioed; er hyny, credaf fod cymaint o waith addysgu arno ae sydd arnaf tiuau. Yr wyf yn methu gwybod i beth yr oedd ef yn d'od allan i farnu teilyngdod y byr gywydd hwn; mae yo rhaid mai ei fwriad oedd un ai fy nira idio i, neu ei fod yn meddwl ;nad ydyw Gol. y DYDD yn ddigon galluog i farnu cyfansoidiadau ei ohebwyr. Y Spectator hwn, druao o hono, ai tybed ei fod ef yn gwybod yn well na'r Cudeirfardd o Ddolgellau am deilyngdod cyfaulOddildP A chan fod 'on o brofwyd yn brif- fard i' wedi ei farnu yn deilwng i ymddaogos, i beth yr oedd ef yn ymyryd & r peth o lewbl; ond er ei holl ymosodiadau iselwael ar y byr gywydd hvro, yr wyf wedi cael beimiadaeth un v gallaf ymddir- ied yndio, fdi nad oes arnaf ddim cjrwily-id ei weled, a hwnw yn neb llai na Ieuan lonawr. Uwir fod ynddo wallau, pa rai a nodwyd gao Ieuan lonawr yn y Kaddfa Farddol, c ni i oedd angen am nodiadau y Spectator hwn o gwbl. Yr ei idoch, Penisa'rwaen, IOAN BRTXI. [Khaidi loan Eryri beidio cymeryd enw diawl y wasg yn ofer, rhug y 4ygwydd iddo yr hyn a fyddo gwatth. Y mae hyd yn nod y diawl wedi cymeryd tipyn o boen gydag of, onide buasai yn rhaid i ido ymddangOK gerbron y c^ hoe id yn fwy carpiog ei wiag nag ydyw. Y mae gandJo lawer o la i ymbertfeitbio cyn bod mor anffasledig. Am y cyfnewidiaiau y cyfeiria atyot, y maent wedi dyfod o lya uweh na'r pandenwatum.- JOL.]
CAPEL BANGOR, PA., AMERICA.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
CAPEL BANGOR, PA., AMERICA. MB. OOI».,—- Diolchaf am le i roddi ych digo hanes fy nheithiau casglyadol. Y mae jBSOO wedi eu baufon i'r America er Ebrill, ac y mae y tri mis i fyny pan y mae ya rhaid talu y £ 200 arali. Yr wyf yn ddioicngar i bawb sydd wedi anion eu catlglial1 i mewn eisoea, ac yn taer ddymuno ar bawb sydd wedi adda# beidio fy anghofio o hyn i'r lofed o'r mis nesaf. Y mae agos i 20 o eglwy st, yaywaeth, wedi ad Jaw casglu. Cefais dderbyniad caredig* yn air Fon—yn nghyfar- fod chwarterol Bryugwrau. Pasiwyd fod ca^gUad i gael ei wneud trwy y sir. Y mae rhai eglwysi wedi gwneud, a gobeithio nad yw y lteili am dynu yn ol. J.yddaf yn ddiolchgar dros yr achus uchod am un- ihyw Todd a anfouir i ofal Mr. W. J. Williams a Mr. R. W. Griffith, Bethel, ger Caemarfon. ROBKRT JottM, America.
EISTEDDFOD GADEIRIOL MALDWYN.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
EISTEDDFOD GADEIRIOL MALDWYN. Ma. GOL. Wele yr eisteddfod uctao 1 wrth y drws; ond er agosed ydyw, y mae rhyw ddynion am geisio ei gobirio neu ei difodi. Y mile yo wir fod marwol- aeth Mynyddog wedi peri siomedigaeth fawr i bawb yn gyffredinol yn ogltn a'r eisteddfod hon. Dymuniad y cyfaill twymgalon Mynyddog. wedi deall oa fyddai ef ei hun yn bresenol, oedd ei chadw. Haera rhai ei fod yn beth anghristionogol ae annynol ei chynal mor fuan ar 01 ei farwolaeth ef. Gobeithio fod y syniad hwn yn tarddu o barch tuag ato. Ood meiddiaf ofyn mewn pa beth y gallwn ddangos ein parch yn well i'r arwr na thrwy bleidio a chynal eisteddfodau? Y mae yn dda genym fed twi mai minio eu harfau ac ymwroli y mae y pwyllgor er cael ambell hergwd o'r cyfeiriad hwn a sen o'r cyfeiriad arall. Y mae rhyw ddynion i'w cael yn y byd yma yn debyg iawn i droutert fuodd ge yf fi o frethyn hawker, un ochr iddo a'r graen ar i fyoy, a'r ochr arall ar i lawr. Yr oed 1 yn anmhosibl bod yn ddigoa 11aw uoiawn wrth frw8io an ochr, i beidio brwsio y Hall yn groes i'r graen. Neu, a defnyddio cymariaeth arall, y maent fel ambell bren fydd gan y aaer 'yn groes graen i gyd,' fel y dywedir. Ni waeth pa ffordd 1 neddir ef, rhaid naddu l awer o hono yn groes i'r graen. Felly y mae rhai dynion gyda sefydliadau fel hyo-dyoioo croes graen ydynt. Nid oes modd gwneud dim ond yn groes iddynt hwy. Wedi 1 eyfan, y mae yn dda genym feddwl fod thagalygon yr eisteddfod hon yu galonogol iawn. Y f*