Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
5 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
5 erthygl ar y dudalen hon
AT OLYGYDD Y DYDD.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
AT OLYGYDD Y DYDD. MR. GOL. Y mae yn beth dymunol iawn gweled y byd yn myned yn ei flaen mewn diwyIliad a gwareiddiad cymdeithasol yn mhob ystyr; ond gwrthunwch o'r mwyaf a gofld calon ydyw sylwi a'r gymdeitbas yn symud yn mlaen 'er gwaeth ac nid er gwell.' Y mae yr oes hon yn orawyddus am gael rhywbeth lIIwydd i ymarferiad, Ymddengya fod gogwyddiad cq f yn t y byd yn bresenol i wyro Odijiwrth symlrwydd < pethau cysegredig, a hyny yn ddiau yn codi oddiar hiraeth awchus i gyfranogi o'r pethau dyeithr a newyddion a ymwthiant i'r golwg yn ffurgau hudoliaethus, "Tywysog llywodraeth yr a»yr. Y mae yr hen ddiareb yn berffaith wir, "Pob peth newydd dedwydd da." Y mae oes y bwganod a'r hobgoblins yn Ngbymru i fesur helaeth wedi cilioo flaen goieuni llachar efengyl Duw. Diolch am hyny. Ond, ysywaeth, er gofid a galar i'm gwlad anwyl, y mae ciwaid Huosog o arferion niweidiol wedi codi i fyny yn y dyddiau hyn, ag sydd o duedd uniongvrcbol i dynu gwarth ar ein cened), yn nghyda chwmwl o anghymeradwyaeth y refoedd. Wel, hwyrach fod rhywan yn barod i ofyn, Beth yw yr arferion drygionus ag sydd mewn bri? Dywedaf y picnici, y chwaroudai, y fasnach feddw- 01 a lluaws eraill rhy luosog i'w henwi. Dyma y Mthau sydd yn sugno ymaith nerth moesol ein cenedl, ac yn ein gwueud yn watwargerdd i'r byd! Beth ynte a "all adferyd ein'gwlad? Pa foddion fyddai oreu er Bymbylu ein heglwysi i fwy o weitbgarwch a zel dduwiol? Wei, os ydym am welpd tiiwygiad cyffredinol yn eymeryd lie, rhaid i ni aros yi* fwy ffyddlon wrth yr hen derfynan, ae adgyfodi yr arferion oeddynt mewn bri yn nyddiau ein tadan. Niø gallwn yn bresenol gyfeirio ond at un o honynt, sef yr arferiad oedd gan weinidogion a phregethwyr gynt, i anfon eu cyhoeddiadau i bregethu ar hyd y wlad, ac yn y trefydd ar nos- weithiau'r wythnos. Yr oedd yr oedfaon yn gyffredin yn ogoneddus, pentecostaidd, a byth- gofladwy. Yr oedd hwyl a bias ac arddeliad dwyf- ol yn cydfyned â'u gweinidogaeth. Yn ddiweddar bu yr hybarch John Thomas. Abertawe (gyot o'r Amwythig), ar ymweliad ag amrai o eglwysi sir Drefaldwyn, yn achos hen (lapel Cymraeg yn Wol- Terhampton. Er fod yr achos hwn yn anmhoblog- aidd iawn, ae wedi peri llawer o drafferth flin i Mr. Thomas, ac eraill; ond gwyddom yn dda i'w ym- weliadau ef'fod o lea annhraethadwy yn y man&u lIe yr ymwelodd efe A hwynt. Gwyr pawb ag sydd yn adnabod Mr. Thomas, ei tod yn llawn ysbryd cenadol, ac yn meddu 8el danbeidiol dros ei Dduw, ae yn awyddus iawo am achub eneidiau rhag y "llid a fydd." Credwyf yn gydwybodol pe byddai iddo ef, a gweiaidogion eraill o'r un stamp grefyddol, anfon en cyhoeddiadau ar hyd y wlad i'r perwyl uchod, mor ami ag y byddo yn bosibl iddynt, heb esgeul- uso eu gwaitb cartrefol, yr adnewyddid ein heg- lwysi, yr adlonid eu gweinidogion, ac y deffroid llawer o wracdawyr sydd wedi cyneflno A r weinid- ogaeth gartrefol, i waeddi "beth i wneud i fod yn gadwedig." Ac ar ol i Mr. Thomas ddarfod &g achos ann^dwydd WolTerhampton, gobeithio y par- ha i ymweled a'r Gogledd beth bynag. Nis gall gael mwy o groesaw yn UD lie nag yn sir Dretal- dwya, yn enwedig yn Machynlleth, a'r gymydog- aeth, lie y mae coffadwriaeth ei rienimor fendiged- ig ac anfarwol. Ydwyf, yr eiddoch, GWEIMIDOO.
.DYFFRYN NANTLLE.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
DYFFRYN NANTLLE. Mx. GoL.,— Gan mai ycbydig o hanes yr ardal boblogaidd hon wyf yn wel'd yn eich newyddiadur, meddyliais y gallai ambell i bwt fod yn dderbyniol gan rai o'ch dar'lenwyr lluosog. Gyda gofld dwys yr ydyp yn gorfod dweyd mai pethau sydd yn dygwydd yn lynych iawn yn ein mysg ydyw damweiniau, gan mai ardal chwarel- elyddol iawn ydyw hon, a rhai o'r chwarelau hyny yn rhai digon peryglus. Tua phymthegnos yn ol, cymerodd damwain ddifrifol le yn ngloddfa'r Lon. Dygwyddodd hon trwy i un o'r chaint sydd yn codt y wageni o wael- od y pwll dori, a'r canlyniad' fu, i'r wageo a'r gad- wen syrthio ar gefn dyn oedd yn gweitbio islaw, gan ei ladd yn y fan. Derbjniodd dyn arall niweidiau trymion iawn yn mhen ychydig ddyddiau yn chwarel Penyror- ledd, yr hyn eto a ddygwyddodd trwy i'r gadwen dori. Onid ydyw y mynych ddamweiniau a gymer 1. fel hyn yn gwaeddi yn uchel yn erbyn y drefn o godi y gwageni gyda chains, fel y gwneir ya y chwarelau hyn? Dywedir nad oes llai na chwech o bersonau wedi eu lladd yn yetod y flwyddyn hon, trwy i'rcadwyn- au dori. Derbyniodd un arall niweidiau trymion iawn yn un o'r chwarelau yna, trwy i lwmp oddiwrth fire ei daraw. Yr ydoedd ei glun weai ei dryllio yn ar- swydus. Cynaliwyd ffair fawr flynyddol Llanllyfni dydd Gwener wythnos i'r diweddaf. Dywedid fod y y prisiau ar hyny o anifeiliaid oedd wedi dyfod ynoyn bur foddhaus gan y gwerthwyr. Ond gan mai ffair i bobl wel'd eu gilydd oedd hon yo fwyaf neillduol, nid oedd yr anifeiliaid ped war carnol yn cael cymaint o sylw ynddi, gyda'r eithriad o'r meircb coed-cetfyl u preniau fel eu gelwir. Dy- wedir fod gofyn lied dda ar y rhai hyn. gan mor luosog oedd y marchogion oedd yn nghyd o wahan- ol gyfeimdau, ac yn dewis cael ride cyn myn'd adref. Yr oedd y lluaws oeddyn ugh) d yn an- eirif bron, gan fod yr holl weithydd yo y Dyffryn wedi stopio am y prydnawn o barch i'r ffair. A barnu oddiwrth yr olwg foddlon oedd ar ambell i un a welsom yn dyfod adref oddiyno gyda'r nos, gallem feddwl eu bod wedi cael hen ddigou o'r hyn yr oeddynt yn ei geisio yno. 0, ie, dylwn ddweyd cyn terfynu, fod y ceffylau preniau wedi talu ymweliad a Talysarn cyn ymad- ael o'r Dyffryn yma, a mawr oedd y parch a'r bri J a delict iddynt. I Cymerodd nifer o ysgolion Sabbathol y Dyffryo eu cheap trip eleni i Rhyl, a'r gweddill dydd Lun diweddaf i Llandudno. Dichon 08 bydd hyn o bwt yn dderbyniol, y cawn anfon ambell un eto yr wythnosau nesaf.
AT YSGRIFENYDD CYFARFOD LLENYDDOL…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
AT YSGRIFENYDD CYFARFOD LLENYDDOL LLANFACHRETH, MEIRION. STB,— GoJdefer i mi, fel ymgeisydd ar un o'r testynau gwobrwyedig yn y cyfarfod uchod, a gynaliwyd yn Llanfachreth ychydig amser yn ol, gyfeirio un gofyniad atoch. Fel yr ydys yn gwybod, yn mysg y rhestr tes- tynau, cynygid gwobr deilwng am y Chwe' Englyn I goreu ar Adferiad Aer Nannau i'w lechyd; a phen- odwyd gan y pwyllgor ag oedd yn dwyn y cyfarfod hwn o amg/lch, ar y beirniad craffus Elis Wyn o Wyrfai i feirniada; a chlywsom fod nifer lied dda o feirdd wedi ymgeisio, drwy fod y gystadleuaeth yn agored i'r byd. Yn awr, y gofyniad sydd genyf atoch chwi fel Ysgrifeoydd y cyfarfod dan sylw yw, a fyddwch cystal a chyhoeddi y feirniadaeth yn y DYDD? Dichon fod amryw o'r ymgeiswyr fel fy hunan yn absenol o'r cyfarfod, a da fuasai ganddynt weled eu colliadau yn gyatal a'u rhagor- iaethau yn y gystadlaeth dan sylw, fel eu uodwyd gan y beirniad. A chlywsom hefyd gan un fu yn y cyfarfo J, fod parchus fieer y plwyf, set dar- llenydd y feirniadaeth, yn absenoldeb y beirn- iad galluog, wedi amlygu y byddid yn gwneud hyny yo Ud o'r newyddiaduron dyfodo). Os gwir hynyna, paham na chyhoeddwch ynte? Gobeithiaf nad oes dim tu ol i'r Uen yn eich lluddias i wneud hyny. A choflwcli y bydd pawb, hyd nes y gwnewch hyn, yn agored i dyna y casgliad a fyno oddiwrth eich gweithred, a chredwn na ellir ein beio am hyny. Gan ddysgwyl y gwnewch y cais hwn, ac y bydd i'r tywyllwcb sydd yo awr yn aros gael ei symud ymaith, y gorphwysaf, Yr eiddoch yn gywir, YMGEISYDD.
CAPEL BANGOR, PA., AMERICA.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
CAPEL BANGOR, PA., AMERICA. M*. GOL. Diolchaf am le yn y DYDO i ddweyd ychydig mewn perthynas i'r uchod. Y mae ychydig mistake wedi ei wneud yn rhif yr eglwysi sydd wedi addaw casglu at y capel uchod. Mae un 0 wedi ei gadael allan, fel y mae 200 wedi ei wneud yn 20; fel y mae fy Uythyr yn y Tyst a'r Dydd dair wythnos yn ol yn dweyd tua chant a haner, a'r DrDD die weddaf yn dweyd yn agos i 20, pan y mae yn ago. i ddau gant o eglwysi yn siroedd Caerfyrddin, Pen- fro, Morganwg, a Mynwy, ac Aberteifi. Yr wyf ti, fel un sydd yn cydwybodol wneud ei oreu dros achos hwn, yn wir ddiolcbgar i weinidogion ac eglwysi y siroedd hyn am y derbyniad croeaawus a gefais yn mhob man, fel y mae y cwch bron yn ymyl y Ian, ac fel 08 bydJ pawb yn ffyddlon i'w addewid, fod gobaith cael yr achos o'r carchar, fel ag yr wyf yn credu fod caooedd o eglwysi Cymru yn teimlo dros eu chwaer yn America, fel pe baeot yn rhwym gyda hi; a bydd hyny yn amlwg i'w ganfod trwy yr help a roddant ati. Y mae air Feirionydd a sir Gneroarfon wedi gwneud yn dda eiaoes; ac fel trio buwch laethog, er fod llawer o odro ai-oynt, y maent yn cynyddu yn eu Uaeth o | hyd, fel ag yr wyf flnau, er fy mod wedi cael yn dda, yn hyderus y caf dipyn eto, fel ag y mae eo garedigrwydd yn aros yn gryf ar fy meddwl, yn euwedig caredigrwydd Mr. John Williams, a Mrs. Williams, Bethesda, pan yn codi can' punt o'a har- ian o'r banc, a'u rhoddi yn ddilox yu fenthyg ei gwaredu y capel rhag ei werthu yn Eorill. Credar yconramytrohwntrabyddegtwya yu Bangor. Pa., America; a gobeithio y caiff Mr. Williams a'i briod bir oes. a'u bendithio yn dymorol acysbrydol, Byddaf yn wir ddiolchgar dros yr achos uchod am unrhyw rodd a anfoner i ofal Mr W, J. Williams, a'r Parch. R. W. Griffith, Bethel, near Caernarfon. Yr eiddoch, ROBERT JONKS, America.
Y " GOLEUAD " A CHYLCHWYL…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Y GOLEUAD A CHYLCHWYL HARLECH STJt,- Y mae braild yn beryglas dweyd dim yn wrth- wynebol i deimladau general managers a pherformers Cylchwyl Gerddorol Harlech, fedoyliwn, (pe bydd- ai yo wirionedd hefyd), oblegid maent mor ddraen* ogaidd, ceLfigenllyd, a gweowynllyd eu hysbryd, yn neillduol rhai o honynt. Nid oes neb yn gymwy. i gofnodi hanes cylchwyl mor fawreddog a phoblog- aidd heb ya gyntaf gael eu gwyntyllio, eu gogrynu, a'u clorianu ganddynt hwy, fel y byddont ya ber- ffaith ac yn sicr o fod yn un air a'u gilydd fel go- hebwyr, ac yn unol i'u barn hwjthau fel 'penaeth- iaid,' yn neillduol y penaj o awdurdodau y gylehwyl ag sydd wedi tiaetha ei len yn ngholofn gerddorol y 'Goleuad.' Dylai perchenogion newyddiaduron dalu y sylw mauylaf i'r cyfarwyddyd doeth a rhagorol a rodda Mr. Gol. cerddoriaeth y 'Goleuad,' sef am anfon 'dynion ac nid hogiau,' (neu, fel y mae ar ymyl y ddalen, dynion wedi magu barf), i reportio Cylchwyl Harlech o hyn allan, ac yn wir, pob eisteddfod hefyd; a chofiwch chwi am eisteddfod Cemaes Road, rhag y bydd y Gol. uchoj yno, ac y tarewir ef a'r parlys rnui os bydd yno 'hogiau' yn cofnodi yr hanes. Mae'n gysur ac yn gafiaeliad mawr iawn i herchenogion newyddiaduron Cymru, Lloegr, a Llanrwst fod yn bosibl cael gafael ar ddyn mor graff a threiddgar ei olygon, mor derfynol ei farn, ie, mewn gair, mor gyflawn a pherffaith yn mhob- peth, (ond mewn adnabyddiaeth o hono ei hun a'i alluoedd), a hyny yo mherson Gol. cerddoriaeth y 'Goleuad,' (oeu yr un a ysgrifenodd y 4 Golofn Gerddorol' yr wythnos ddiweddaf), i ddewis goheb- wyi teilwng, ie, 'dynion o farn,' ag y gellid 'rhoddi pwys ar en barn,' fel barn' y GoL crybwylledig. Druan o hono, y mae fel pe wedi ei drydanu gan yr amrywiaeth a'r gwahanol faroau oedd yn adrodd- iadau y gohebwyr am Gylchwyl Harlech. Trueni o'r mwyaf na buasent wedi ymddiddan t'i fawrhydi cyn gadael niuriau yr hen gasteil pa fodd i roddi yr adroddiadan, pwy oedd i gael au canmol, a phwy i beidio, a chytuno a'u gilydd fel gobebwyr i roddi eu hadroddiadau air yn air (oblegid y mae pawb i fod yr un farn yn y byd yma, feddyliwn i, a dyma beth 'newydd dan haul'). Gan mai mewn lamider cynghorwyr y mae dyoyelwch,' dylasent fod yo unfarn, a hwythau ddim ond lbogiaa dibroflad a di- farn.' Oni fuasai yn arddercbog o beth, yn neill- duol os buasai yr holl ogoniaot yn disgyn ar gdr mawr Dolgellau. Dysgwylia y Gol. hwn i bawb fod yr un farn am ganu Cylchwyl Harlech, feddyliwn i, ac wrth gwra, yr un farn ag yntau. Ai tybed mewn gwirionedd fod un mor alluog a llygadgraff ag ef yn dysgwyl fod dynion a hogiau' hefyd yn unol eu barn am y canu uchod, a phaham y dylent fod mwy nag ar bynciau eraill lawer iawn mwy pwyaig, Mae dysgwyliad o'r fath yn arwydd o wendid a diffyg mawg iawn. Tra mewn byd He y mae cymaint o amrywiaeth, Ie, amrywiaeth yn y greadigaeth eang- faith drwyddi draw, ac sydd yn fanteisiol i yoh- wanegu ei phrydferthwch-amrywiaeth yn chwaeth ei phreswylwyr, fel nad oes neb yr an farn am gantorion melus y goedwig, pa un yw y melusaf a'r mwyaf swynol, &c.;Ie,byd ydyw ag y maeynddo amrywiaeth talentau, doniau a galluoedd, ac o gan- lyniad, cawn fod amrywiaeth mewn barn yn rbwyiQ o fod o angenrheidrwydd; ac y mae fcyny yn fantait i'r byd, a rhydd i bob dyn ei farn, a phob barn ei llafar.' Pan y sylwa y Gol. uchod ar adroddiadau y go- hebwyr, dyfyna rai o eiriau un fel y canlyn;— 'Dy wed un gohebydd, Hapas y dewisiad, a rhagorol y datganiad.' Yna, gofyna yntau yn dra doctor- aidd, Beth oedd yn hapus yn y dewisiad, tybedf Dyma'r cyhoddwr yn troi i fod y" gyhuddedig, so yn syrthio i'r camwedd, gan ddangos ar unwaith ffoledd ac afresymoldeb y syniad i fod yo unol ein barn yn y byd yma. Peth arall, yr oedd ysgriten- ydd y sylwadau dirodres yna ar y canu cyteiriedig yn edrych arno oddiar safle hollol wabanol i'w wrth- wynebydd a'i ymosodydd. Edrychai y gohebydd arno oddiar safla ryddfrydol, agored, ddiragfarn, ac anenwadol, pryd yr edrychai y Gol. uohod yo iwjr ar y gohebydd, a hyny oddiar aafle ragfarnltyd 11