Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
3 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
3 erthygl ar y dudalen hon
Y GOGLEDD.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Y GOGLEDD. Y mae Syr Watkin .W. Wynn wedi ymgymeryd bod yn gadeirydd anrhydeddus i'r Dryaorfa er darparu coffadwriaeth genedl- aethol i'r di weddar Mynyddog. Y mae amryw engreifftau o gwn cynddeir- log wedi eu cael yn ddiweddar yn sir Fflint; ac y tnae yr awdurdodau wedi rhoddi ihylmddion allan, yn gorchymyn i'r holl gwn gael eu rhoddi dan gadwraeth. Dirwywyd Mr. Thomas Gill Jenkins, gotuchwyliwr Chwarel y Vutty a'r Bowydd, i Is. a 22s. 6c. o gostau, am esgeuluso rhoddi gwyVod&eijh ° ddamwain a ddygwyddodd yno. Oni buasai fod y fainc yn credu fod y trosedd i'w briodoli i anwybodaeth, digon tebyg y buasai y ddirwy yn llawer trymach. ■j'YmddeTigys fod hyrddwywyr Eisteddfod Caernarfon, yn betiderfynol o guddio eu holl iiymudiadau dan.,lenhyd. ddiwrnod yr ym- gynulliad. Yr ydym yn bresenol, o fewn tair wytlinos i'r cynulliad mawr, yn berffaith anwybodus am y programme; a'r argraff cyffredfnbltuallan i Gaernarfon yw, fod yr Eisteddfod wedi ei gohirio, gan y tybir na bydd y pavilion yn barod. Cyhuddwyd John Jones, alias Christmas Jones o Brymbo am aarhau dynes dlawdo'r enw Maria Edwards ar y hrif-tfordd yn mhlwyf Chirk, trwy ladrata rhyw betbau oddiarni. Traddodwyd ef i sefyll ei brawf yn y brawd- lys slrol. Cynaliwyd c\ farfod Iluosog yn ddiweddar yn Mostyn, pryd y pasiodd y mwyafrif presenol i sefydlu bwrdd ysgol ar gyfer plwyf Whitford, swydd Fflint. Fel yr oeld Robert Jones, 60 oed, gyried- ydd yn y Pengwern Arms, Ffestiniog, wedi t dyfod i lawr jgyda cherbyd i gyfarfod y tren ojaf i orsaf y Penrhyn, syrthiodd i lawr yn ddisymwth; ac yn mhen ychydig eiliadau, anadlodd ei ffun olaf. Nis gwyddir pa uti ai anhwyldeb y galon ai y parlys a achosodd ei farwolaetb. Traddodwyd darlithyn addoldy y Bedydd- wyr TrtSynon, gan y Parch. J. A. Morris, Aberystwyth, ar "C. A. Spurgeon." Cymer- wyd y gadairgan y Parch. E. Humphreys. Taflodd vnadon Caernarfon un o'r enw Alfred Stevens i garchar am dii mis am y trosedd o gysgu allan. Yr oedd wedi bod gerbron amryw weithiau yn flaenorol dan yr un cyhuddiad. Dirwyodd yrun ynadon ddynes o'r enw Ann Griffith i 5s. a'r costau am feddwi ar y Sabbath! Mor isel ytDifi chwant aflywodr- aethus yn darostwng y ddynoliaeth! Bydd y Cymry yn llawenhau am yr an- rhydedd uchel a dalwyd gan Mr. Bright, yn ei araeth yn Bradford, i awdwr Epic of Hades-Mr Lewis Morris, tfyr yr enwog "Llewelyn Ddu o Fon." Y mae y llestr "Clio," dwy fil o dunelli, a ganiatawyd gan y Morlys i ddyggu diwyd- rwydd i blant amdd-.faid perthynol i Ogledd y Cymry, air Gaer, a'r siroedd cyffiniol, wedi cyrhaedd y Menai o'r diwedd. Y matey Parch. P. Constable Ellis, parson Llanfairfecban, wedi ysgrifenu i newyddiadur yn ddiweddar i amlyg" nad ydyw ef, ac na bn erioed, yn aslod o "Gyrodeithaa y Croes Santaidd," nac o "Frawdoliaeth y Cymun Bendigaid." Dywedir fod y derbyniadau yn Nghylch- wyl ddiweddafHarlech yn £213 7s, 2c., a. bod y pwyllgor wedi penderfynu cyflwyno Y,50 at dreuliau y corau. J t
Y ri E H E U D 1 R.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Y ri E H E U D 1 R. Ysgol Ramadegol Catrdydd.-Mae yr ysgol hon, pa un a arolygir gan Mr. R. G. Levi, wedi myned trwy ei harholiad arferol, ac y mae yr adroddiad o natur foddhaol ,iawn. Yr arholwyr oeddynt y Parch. H. Oliver, B.A. (Llundain), o Casnewydd, a Mr. D. M. Lewis, B.A., o Goleg y Drindod, Caergrawnt. Y cyntaf, yn ei adroddiad, a ddywed ei fod wedi arholi yr ysgol yn y canghenau can- lynol:—Gramadeg Lladin, (tri dosbarth). Oyfansoddiad Lladin Gramadeg Groeg (dau ddosbarth), a'r Testament Groeg. Fe gafodd y rhan fwyaf o'i gwestiynau atebiod buan a chywir, a'r cyfieithiadau a wnaed gyda rhwyddineb. Mae yr arholiad yn rhoi tystiolaeth o ddysgeidiaeth fanwl a gofalus ar ran yr atbrawon. Mr. Lewis a adrodda fod caulyniad ei arboliad yn foddhaol iawn, a chefnogol i Mr Levi. Y canghenau oeddynt mewn mesuryddiaeth, rhifyddiaeth, algebra, Euclid; yn yr adran arall, Gramadeg Seison- ig, hanesyddiaeth Seisonig, a Daearyddiaeth. Yr oedd y tri dosbarth Ffrengig yn ym- ddangos wedi gwneuthur eu gwaith gyda gotal ac ystyriaeth. Ar y terfyn, yr oedd wedi ei foddhau yn arbenig gydag arwyddion o'r dvsgu manwl, grymus, a chydwybodol yn yr oil o'r dosbarthiadau. Lladrad pwysig yn Pentre.-O flaen yr ynadon, Awst 1, yn Mhontypridd, fe ddy- wedodd Shadrach Dando ei fod yn byw ya Pentre, a'i fod wedi bod unwaith yn cadw shop yno. Y carcharor Leah Bartlett oedd ei forwyn. Yn ystod tymor ei arhosiad pydag ef, fe gollodd bibellau meerschaum a gemau. Ar y 14tg o Ragfyr, 1875, fe redoddy carch- aror i ffwrdd, ac yna fe ganfyddodd fod tua £ 22 mewn aur, Y,7 mewn arian, a swm mawr o arian man o'r till wedi eu colli, a bod watch a chadwen, gwerth £30, eiddo ei chwaer, wedi myned, a gwerth tua i £ l0 o ddillad ei wraig. Yr oedd wedi canfod hefyd lawer o wahanol 1 bethau o'r siop wedi eu rhoddi mewn lleoedd dirgel. Inspector Thorney a ddywedodd ei fod wedi cymeryd y garcharores i fyny yn Glastonbury, a chanfyddodd rai pethau yn y iy. Fel yr oeddynt yn gadael y ty, dywed- odd y garcharores, "Mi ddywedaf i chwi pa le y mae yr oriawr, gwystlais hi. Myfi a'i lladrataodd hi. Mi aethum i'r Strand, Llun. dain, a daethum i gwmpeini gyda rhai dyn- ion a merched drwg, a gwystiais yr oriawr am £ 4 10s.; ac wedi hyny, gweriais yr arian. Cyfaddefodd y garcharores ei heuogrwydd, a thraddodwyd hi i garchar am chwe' mis a llafur caled. Abertawe. Rheilffbrdd y Midland. Tan. wr dewr wedi ei wobruoyo.—Ar ol i'r mater- ion cyffredin gael eu trafod yn nghyfarfod cyfarwyddwyr y rheilffordd uchod, Gorph. 3lain, darfu iddynt trwy Mr. Jones, cadeir- .Y ydd pwyllgor y peirianau symudol, danys- grifio ac anrhegu y Tanwr Charles Mitchell o'r Guinos, yn agos i Abertawe, gyda £ 5, mewn ystyriaeth o'i ymddygiad gwrol ar y 7fed o Mehefin diweddaf. Tondu.-Damwain angeuol.-Fa laddwyd, William Jones trwy i ddarn gwympo yn ngwaith glo Ynisawdre arno, Awst 3ydd. Gadawodd wraig a dau o blant i alaru ari ei ol.. r Gaerdydd. —Dwyn coed-O flaen yr ynad- on, Awst 3ydd, cyhuddwyd Jeremiah Murphy, 12 mlwydd oed, o ddwyn swm o goed perthynol i linell y Great Western. Barnodd y tainc fod yn angenrheidiol iddo gael 12 gwialenod gydagwialen fedw. Maesyewmmwr. — Tydoriad beiddgar.- Elizabeth Howard, o Lisvane, merch Abra- ham Howard, a ddaliwyd gan y bwtJer yn hwyr nos Iau diweddaf, yn gadael ty Ystrad Fawr, am breswylfod Mr. Thomas. Yr oedd hi wedi bod yn y ty, ac i fyny i un o ystafell- oedd y forwyn, a dwyn oddiyno wisg werth- fawr, a chrib wallt. Yr oedd ganddi hefyd gwpl o wlawleni sidan. Fe gymerodd P. S. Watkins hi i fyny. Fe'i cymerwyd dydd Gwener o flaen Mr. Jackson, Caerphili, a gohiriwyd ei hachos. Dedfrydwyd Enic Anderson, morwr,(25)gani y Barwn Cleasby yn N gnaerdydd, i garchar am bedwar mis &m drywanu John Anderson. Yn Mrawdlys Morganwg, bu Arglwydd Faer Llundain yn rhoddi ei dystiolaeth yn erbyn dau ddyn o'r enw Seddon a Dongal, am dderbyn arian trwy dwyll oddiarno. Cafodd y rheithwyr y carcharorion yn euog, ond gobiriwyd y ddedfryd. Cafodd Arglwydd Faer Llundain dderbyn- iad croesawgar yn Abertawe dydd lan diweddaf. Ar ei ddyiodiad i orsaf y rheil ffordd, cyfarfyddwyd ef gan y Maer, a choift oraeth y dref, y rhai a gyflwynasant anefchl&d iddo, yn ogystal a chynrychiolwyr gwahanol gymdeithasau cyieillgar y dref, y riiai, a, gydnabyddwyd gan ei Arglwyddiaeth. Y nil, aeth yr Arglwydd Faer drwy yr heolydd, y rhai oeddynt wedi cael eu prydferthu a'u llenwi a phobl, ganfyned yn ei flaen i'r ParC- wern, preswylfod Mr. Vivian, A.S. Yn yr hwyr, rhoddwyd gwledd gan y Maer. Yn Mrawdlys Mynwy, o flaen y Barwn Huddleston, dedfrydwyd Mr. James Brown, ( Casuewydd, i 12 miso garchariadam ddarfod iddo, ac efe yn fethdalwr, trwy tfug-hdniadan a bwriad "i dwyllo, dynu £ 150 oddiar Mr. John E. Haltham. Cynaliodd Cymdeithas Amaethyddol sir Forganwg ei harddangosfa flynyddol yn Aber- dar, dydd Iau, a throdd allan yn llwyddianus. Suddiad ysgwner o Aberystwyth.r-A.yrat 3ydd, glaniodd yn mhoithladd Mevagiasey, Cernyw, Captain Jones, a chrew yr ysgwner 'Jane,' yn nghwch ei llong. Y maent yn ad- rodd mai am bump o'r gloch bore y dyddia d uchod, pan ddeng milldir o'r Deadman, i'r ysgwner fyned yn ddyfragenog, ac iddi ddeck reu llenwi yn fuan. Prin yr oeddyntwed. myned i'r cwch, ac wedi gwaredu ychydig o d4 cyn yr aeth i lawr. Yr oedd y 'Jane' ya rbwym o Caerdydd i Brading. Trosglwydd- wyd y crew i'w caitrefleoedd gan gymdeithas y pysgodwyr.,
ICYFARFOD CHWARTEROL ARFON.
Rhestrau Manwl, Canlyniadau a Chanllawiau
Dyfynnu
Rhannu
CYFARFOD CHWARTEROL ARFON. Cynaliwyd y cyfarfod uchod y tro diweddaf yn y Bont STewydd, dydd Llun, Gorph. 30. Y gynadledd am 10.30 yn y boreu. Yr oedd yn bresenol Mr. W. J. Parry, Bethesda, cideirydd; y Parch. E. H. Erans, Caernarfon, trysorydd; R. W. Griffith, Bethel, ysgrifenydd; L. Williams, Bontnewydd; J. Alun Hoberts, B.D., Caernarfon; T. J. Teynon, Cwmyglo; R. Rowlands, ISreflys; J. E. Owen, Llanberis; R. P. Williams, Waenfawr; H. Davi€8» Rhoatryfan; R. R. Jones, Cans, Mon. Pregetbwyr —H. Michael Hughes, Carmel; J. Wiliiatns, BBtn- esda. Diirconiaid a chenadau yr egl^ysi—MH. Morris Roberts, Tymawr;, T. Williams, Bethel; W. J. Williams, Bethel; Owen Jones, Bozra; Captaio Thomas, Caernarfon; Evan Williamn, Danfair; A. Jones, Daniel Jones, William Jones, Thoul»* Williams, Mcrris Parry, David Owen, Thomas, John Griffith, Richard Williams, Bont- newydd. i. Darllenwyd cofnodiou y cyfarfod blaeriorol, a chadaruhawyd hwynt. 2'. Coffawyd gyda theimladau dwya am' -.vmsdao- "iad yr hybarch dad, y Parent. J. Williams, Caecoch; yr hwn, fel y dy^edid, oedd wedi g^asanaeth^ en wad a'i genedlaeth ei hun gyda sdl a neillduol am hirfajthflynyddoedd; ac er^fod ei "i raddau wertl pallu er's tro, eto, fod sercb poJ>0 ofal, a'r wlad yn gyffredinol, yn ymglymu am yn gymaint ag erioed, a hyny hyd y diwedd, gwelid yn amlwg ar ddydd ei angiadd,yr hwo yn un parchna a thywysogaidd iawn; a ehan Q ewyllys yr Arglwydd oedd ei gymeryd ato nad oes geoym ninau, bellach, ond ymoB.t,rilf0itli nad oes geoym ninau, bellach, ond ymos th ymfoddlongar i'w ddwyfol, ei rasol, a'i nf0n drefniadau ef. Penodwyd yr ySgrifenydd i Uythyr o gydymdeimlad at Mrs. Williams a r ,.t oil yn wyneb eu trallod a'u galar. oil yn wyneb eu trallod a'u galar.