Y Dydd

COB CTMREIG nnrri Jnowydi gael ei ffurfio yma, a'r hwn sydd yn •w cae' hyn o sylw iddo. Yr oedd yma d k Choral Union' cyn i mi dd'od i'r Brifddioas, Pencerdd Gwalia, y Cymro sydd yn 'jh'f y* yabryd drwg o'r Frenhinea &'i delyn; ond ? d rhywbeth nad oedd yn rhywbeth ych- ddarfyddodd a bodoli. Piti garw hefyd, oi bod yn canu yn y Palaa Gtisia), Ar ol i'r I Union' fel yna gilio i dir ebargofiant, bu seibiant am dipyn, ac yr oedd rhai o'r bob! non-musical yma sydd yn perthyn i bob deadell yn barod i ychwan- egu, 'A'r wlad a gafodd looydd.' Ond da oedd gan eraill, ac yn eu plith fy hunan, gael ar ddeall tnad oedd y llonyddwch wedi ei arfaethu i barhau yn hir, a'i fod wedi d'od i ben rbywun oedd yn meddu mwy wmy na'r cyffrediii o gommon sense i gasglu y Cymry unwaith eto at eu gilydd gyda r amean o gael per- fformiad Cymreig o Gantawd Gymreig, o gyfansodd- iad Cymro, rhwng muriau dinas Caerludd. Ac y mae hyny wedi cael ei ddwyn oddiamgylch, diolch i ffyddlondeb, dyfalbarhad, ac ymroddiad rhai per- sonau y gwyddom am danynt. Bob noa Fercher, (oddigerth ar rai achlysuron, pryd y sy mudir j nos Wener), ymgasgla tua 200 o Gymry perthynol i'r gwahanol gynulleidfaoedd Cymreig yn Llundain, megys Fetter Lane, Wilton Park, Jewin Crescent, Kinsgland Road, Nassau St., Paddington, Boro', &c., i gapel Fetter Lane, i ddysgu y Cantawd fnddugol yn Eisteddfod Genedlaethol Caernarfon, sef 'Arch y Cyfamod,' gan D. Jeukias, B.M., Trecastell, dan arweiniad yr awdwr. Mae y ddau chorus eyotaf wedi eu dysgu, ac 08: bydd^ii rywbeth gynyrchu edmygedd o dalect ddysglaer y cyfansoddwr poblog aidd hwn, diamheu geoyf v gwna clywed y darnau hyn yn cael ea canu gan Gor Undebol Cymreig y Brifddinas hyny. Bythefoos yn ol cafwyd presen- oldeb Eos Morlais yno, yr hwn a golqodd y solos a flaenorant yr ail gydgan yn deilwng o bono ei bun. Cyn hyny Du Eos Rhondda ya gwrando ar y cor yn myned trwy y darn cyntaf, ac yn ystod anerchiad byohan a roddadd ar y pryd, dywedodd iddo yntau ymgeisio ar y un Gantawd ag yr enillodd Mr. Jenkins arni, ond mai ei good fortune ef ydoedd bod yn ail. Mae hyn eto, o enau Rhondda ei hun, yn adlew/rchiad ychwanegol ar allu meistrolgar y cerddor ieuane hwn mewn cysylltiad a chyfansodd- iant. Dysgwylir Dr. Parry, Aberystwyth, yma rai o'r nosweithiau nesaf. Nid wyfyn gwybod a ydyw y Cantata i gyd wedi dyfod allan trwy'r wasg, o'r hyn lleiaf ni welais i mo honi yn gyflawn; ond gallaf ddweyd yn ddibetruB oa ydyw y gweddill o honi mor deilwog o ran cydmariaeth ar ddau chorus cyntaf, mae yn waith cymhwys i'w restru yn mhlith y doabarth cyntaf 6 gyfansoddiant cerddorol Cy- mreig. Llwyddiant i'r cor yn eu hanturiaeth. Yr oeddwn wedi meddwl terfynu gyda hyn, ond mi hoff wn ddyioi ag un peth eto o flaen eich dar- lleuwyr. Tua mis yn ol, torotd|l tin allan ya un o fasoachdai y brodyr lUOB-WO*-

;t> u< a*it'\n v ma f tor b?O E*EvA^?rn« yn 26, Cross Street, Blacktmrs-road, yr hwn a derfynodd yn nghwbt losgiad y ty, y aiop, ac agos yr oil o'r pethau. Wrth gwrs, yr oedd yn ergyd pur dtwm i'r ddau frawd, y rhai nad ydynt eto ond ieaaine mewn^eydmariaeth yn (eubusnes eu hun- ain,' fel y'i gelwir. 'Hwn oedd eu prifdy, ord yr oeddynt, trwy eu øofydlogrwydd a'u. good manage- ment, dau beth ag sydd yn angenrheidiolanhebgorol er d'od ya mlaen yn Llnndain, wedi cymeryd dau le arall, un yn ochr Blackfriars, a'r llall yn mhlwyi St. Lukes. Tafladd y dygwyddiad anffortimus hwn hwynt i dipyn o benbleth a dyryswch, fel vr oedd yn naturiol iddo wnead, ond yr oedd y cyfan wedi ei yswirio yn ddiogel, a chyda swm go dda o amynedd a phwyll, daethant drwy y crisis heb fod ronyn gwaeth. Ar ol i stop Cross Street fyned yn aberth i dan. aeth y cwsmeriaid i gyd bron i'r gangen arallay,dd gerllaw yno, ac y mae y trade yno gymaint ddwywaithag ydoedd o'r blaen. Yr ydym II' yn teimlo rhwymau i ddweyd hyn er mwyn cyfeill- ion yn Dinas Mawddwy, o'r hwn le y maent yo enedigol, yn ogystal ag er mwyn eraill ag ydynt mor Uawn o genfigen tuag at eu llwyddiaut yn y Brifddioas, fel na wyddent pwy ben i roi yn isaf. Ond pa bryd y gwelwyd gwir gynydd heb ei HE_ rwyatr?—MOBL TBA HEN. -.■<;> | l I iiii.'ib (. -ii'i A. i bo'l !■= V L hit'iiii- s, •« i Ift-'f i y<' v/o'i '(t i

AT Y PARCH. D. ROBERTS, WREXHA.M. BARCH. STB,— Y mae cryn son gan rai am yr hyn a ddywedasoch yn y Cyfarfod Chwarterol a gynaliwyd ychydig amser yn ol yn Nghaer. Pan oedd y penderfyniad o gydymdeimlad a'r eglwys Annibynol yn y lie uchod yn ngwyneb cynhwrf pobl anhywaith o dan sylw y cyfarfod, dywedasoch mai y peth goreu i wnend a'r terfysgwyr ydoedd eu (slarvio i farwol- aeth.' Beiiir yn fawr arnoch gan rai am y dywediad hwn, am ei fod, meddir, yn arddangos ar y mwyaf o ysbryd dial. Yn awr, mae yn anhawdd gan y rhai sydd yn eich adnabod gredu fod ysbryd felly yn eich cymhell o gwbl; ac eto, y mae eich bod yn dymuno starvio y dynion i farwolaeth yn ymddang- oa yn bur debyg i hyny. Bydd yn dda gan lawer gaeleglurhadgenycharhyn. -yr eidddch yn ostvnstedig, 1TC1 Jj"u UN ,A GA.I(BWJ'OD.:

rt.x «11. iSariitrontaetl). nrp "— p. M{ Y CYNGHRAIR EFENGYLAIDD. Y evnghrair efengylaidd, Ffynonell darddiol yw, Mae'n gwasgar ei aberoedd At bawb o dlynolryw; Mae'n heulwen fawr danbeidiol 'Li'«'I Yn awyr cktu ein hyd, A'i goleu yn Uewyrchu 1V.) i JHi", ,c>- Yn uwch, yn uwch o hyd. V i Dadwreiddia gyff anffyJdiaeth, 4, Ei chaugau wywa i towr, Malaria ei cholofnaa Gan rytn ei allu mawrj ±j ,A jy Ei sorod a'i hanmharedd, t'.r O'r byd a ymlid draw, Di&ana ei rhwysgfawredd i Dan allu Dwyfol lawi, vi5'i ■ Treiddgarwch ei wyddorion Ymdaena droa y byd, Nes caffo'r pagan druan n !/I Ki fywydyndd6 gyd,n^ Ilmd.t18t ,I( Gwir grefydd yw ei allu, ')(} IIl'J I ddifa'r gau i'r ilawr Nes puro pob halogrwydd, i dj 0 flaen ei wrldo" wawn Gwarciddio byd yn cyfah, A'i wneud o hyd yn well, Difodi coel grafyd iau Trwy eang India bell; Hau hadau gwir efengyl, ) Trwy'rholt gyfaodir bras A'i dyfu'n faes gwyrdd, ffrwythlawn, Gan rym effeithiau graa. .VrfiO PeJ? grefydd rydlyd RliufaiaTrrirfj8V<, Ga deimlo i rym, a l nerth, Bydd iddi'n wir yn angau, Fe'l gwna'n Baradwys ferth Ee bum'i holl afleodid, Ei gwarthrudd oil a dyn, Ei oleu a'i harweioia <„•<»: v' Dan nawdd Calfaria fryn.r< ^{:} Boed Haw anfeidrot Duwdod I: Yn arolygu'r llyw, I buro mor hologrw ydd ,-Ki > hti&itm. Drewedig dynolryw; y Awelon balmaidd, lachus, Efengyl bur y ne, Waagaro'u per aroglau Dras Ogledd byd, a'i Dd6 Rhesycae. J. CAIXESTB ELLIS. i ■J.. i i i (olil-xrT■» o-14-l (linmd

"RHYFEL" • Englyn byrfyfyr. Buddugol yn Princes Road, Ler'pwL Rhyw ddinystr erch ar ddynion-yw Rhyfe Par ofwy a gwaeon! AJi gledd wnaeth fyrdd o weddwon, Do ar hyd ein daear hon. R. Eayrt,

• „, .Ui r.ewfvwd ia fctij ENGLYNION ;¡ .1 Arhen Goel, sef y ceiliog yn caau cyn hanec noa. Gor.ddewr eglur gerddor hyglwy-yw'r coiliog Aer coilion dynolry w; Ai Beibl gwag mor boblag YW; Diodid ei Prophwyd ydyw. Angeuol dyat, trwy ingol don-cawn heno Cyn haner nos weithioo, 0 gywir brawf fod och ger bron, v A dinystr yn hanos dynion. T. E. (Dochan Fardd.)

PEBFFEITHRWYDD.—Gwna "Mrs. S. A. ALLEN'S World's Hair Jtestorer," ja ddiball adfer gwallt wedi gwynu i'w liw cyntefig, cyfrana. iddo fywyd newydd, tyfiant a phrydferthwch, Mae ei weithrediad Yn sier, ac yn drwyadl. Nid yw yn lliwio (dye) y gwallt. Mae bob amser yu profl ei hun yn nerthydd naturiol y gwallt. Mae ei flaenoriaeth a'i ragoriaeth, yn sefydl. 3 edig drwy yr holl fyd. Ar werth gan holl Chemists a Perfumers. Mat Mrs. S. A. ALLEN wedi ood yn PWiteut/tMr W ddau ddarpariad hyn dr's deugam mlynedd. Bwynt- hioy yw y moyddau xefydledig at y gwallt, Nid ydynt byth i'w defiiyddio gyda"u gdyda, nac oleio nac enaint gyda'r un o'r ddau. Mrs. S. A. Allen's ^y'0-Balsamum, cryf had syml, o deilyngdod at driniaeth gwallt yr ieu- enctyd. Atalia go"' y gwallt yn gynamserol, yr hyn sydd mor gyffreàJDe Mae wedi rhoddi cymhorth un- iongyrctiol mewn muoedd o ichlysuron pan oedA y gwallt yn syrthio yn ddyrneidiau Mae yn glanh au y gwa,lit, a. chroen YPn, aO yn symud y oen. Ar werth gilbu holl Chemiste a Perfumers.

Mn. J. Evans, Coedana; Williams. Beaumaris; Roberts ■Bodffordd; Roberts, Treban; O. Dew, G. J. Hughes, Amlwch; 0. Owens, Llanfechell; Hughes,1 Bodgadfa; ^nghes, Gwalchmai; O. Thomas, Neuadd; S. J. Griffith jOrergybi; B. "Williams, Llangefni; W. T., Llanfairyborth; Lewis, Maelog; O. Thomas, Clegyrog; Yn nghyda gweinidogion y sir. 5 Oynygiodd y Parch. J. Rowlands ac eiliodd y Parch. W. Griffith, fod anogaeth ddifrifol ar i'r hoU ftglwysi wneud casgliad dioed i gynorthwyo y dyoddef- yr yn y Deheudir, pa rai sydd mewn cyfyngder mawr 0 herwydd iselder masnach yn eu mysg. 6 Fod yn dda genym gyflwyno i sylw y cyfarfod y brawd ieuanc Mr. Richard Hughes fel pregethwr rheol- aidd yn ein plith. 7 Dangoswyd y gymeradwyaeth fwyaf tinol a gwres. og i Mr. T. E. Thomas, Cana, fel ymgeisydd i Athrofa Goffadwriaethol Aberhonddu. 8 Cynygiwyd gan y Parch. J. Owen, ac eiliodd y Parch. E. O. Davies, Borth, y penderfyniad canlynol, a phasiodd yn unfrydol:—That this meeting highly disapproved of the proposal made by the Chancellor of Exchequer, for a special vote of six millions sterling, and while urging the maintenance of truly neutral Policy, trusts that all constitutional means may be used to defeat the proposed vote. J' V i !V l.f < I t Aauilhw < Y Moddion Cyhoeddus?" I Net Lun, am 6 o'r gloeh, deohreuwyd gan y Parch* T. Gruffydd, Salem, a phregethodd y Parchn. J. Owen, a W. Griffith. Am 10 dranoeth, dechreuodd y Parch. W. V. Davies, a phregethodd y Parchn. T. E. Thomas, Cana, a J. Rowlands. Am 2, dechreuodd Mr. J. Williams, Gwalchmai, a phregethodd y Parchn. T. Evans, Amlwch, ar y pwnc, sef "Cymhwysder a gwaith y diaconiaid," a da iawn fuasai i bob un o'r cyfryw ei ohlywed yn ddiau; ao ar ei ol ef, pregethodd y Parch, D. Davies, Gwalchmai. Am 6, pregethodd y Parchn: T. Evans, a J. Rowlands. Yr oedd yr hin yn hynod ffafriol, fel y daeth nifer IDosog o weinidogion, pregethwyr, a ohenadon o'r eg- wysi yn nghyd, ac yr oedd y casgliaaau cartrefol a f 'ohyffredinol yn fwy nag arferol, fel y mae arwyddion cryf fod manau gweiniaid y sir yn ca«l cefnogaeth y wlad, a da genym ddeall fod adnewyddiad a chynydd • wedi dechreu yn y cyfryw leoedd, pa rai sydd yn awr dan ofal gweinidogion sefydlog, ymroddgar i'w gwaith. Oawsom, fel cyfarfod, bob caredigrwydd oedd yn bosibl gan yr eglwys yn Llanerchymedd, a therfynwyd yr holl wasanaeth gyda doethineb, ac nid yn fuan yr anghoflr y nerth oedd yn y weinidogaeth. 1.. t. O. TflOHij* '( ,¡{..hfo,ltiC£)1.1 iff i IVflgrt u /i billll ifyi j