Y Dydd

GWRTHDARAWIAD YN Y SIANEL, I A CHOLLIANT BYWYD. Dygwyddodd y trychineb uchod bore Sabbath diweddaf rhwng dwy agerlong, y O. M. Palmer a'r Ludworth. Yr oedd y flaenaf yn rhwym o Newcastle am Lundain, gyda 60 o bersonau ar ei bwrdd. Yr oedd y ddiweddaf yn rhwym gyda ballast o Lundain am Hartlepool. Mynega Sergeant Wilson yr hanes fel hyn:- Yr oeddwn yn deithydd ar fwrdd y C. M. Pal- mer, ac yn myned a charcharor milwrol o Dur- ham i Lundain. Oddeutu deg o'r glocb, yr oeddwn i lawr yn y caban blaenaf, pan, yn clywed swn dirfawr a bloeddiadau, y rhuthrais i fyny i'r bwrdd, a gwelwn agerlong fawr yn dyfod yn gyflym mewn cyfeiriad gwrthwynebol i ni. 0 fewn tua munyd, rhedodd i'n hagerlong nl, gan ei tharaw ar ei hochr dde. Parodd y gwrthdarawiad arswyd ofnadwy'ar fwrdd ein lleBtr ni, a gwnai pob un ei ffordd am y cychod, a gwnaed pob ymdrech i'w gollwng i'r môr. Ni ddygwyddodd i mi waled ond dau gwch, a daeth un o honynt yn fuan mor llawn fel y trodd a'i wyneb i waered. Y mddyrysodd y cwch yr aethum i iddo yn y llongddrylliau, a gwelais fod fy ngobaith am gael fy achub drwyddo wedi myned. Edrychais o'm deutu am rywbeth i ymaflyd ynddo, a chipiais y life- belt "a ganfyddwn ar y bwrdd. Tra y dygwydd- ai hyn, sylwais ar enethig-un o'r Daniaid—yn sefyll ar y bwrdd mewn mudandod hurt. Yr oedd yn ymaflyd mewn plentyn wrth ei law. Crefais arni ddyfod gyda myfi, ond ymddanggs- ai megys wedi ei syfrdanu, ac ni chymerai un sylw o'r hyn a ddywedais. Gorfodid fi i'w gad- ael mewn trefn i achub fy mywyd fy hun. Gwisgais y life-belt, gan ddysgwyl am y cyfleus- dra, ac yn mhen tua mynyd, cefais fy hun yn y dwfr. Ymaflwyd yn fy ngwddf gan ddau ddyn, pwysau y rhai a'm suddasant i'r dyfnder. Ced- wais fy mhresenoldeb meddwl cystal ag y gall- aawn, a phan y daethum i'r wyneb, nid oedd ondllu yn crafangu ynwyf, yr oidd y llall wedi gollwng ei afael. Ymdrechai hwn fel haner gwallgof am ei fywyd, a thyuodd fi eilwaith i'r dyfnder. Suddwyd fi i lawr fel hyn dair gwaith, a gorfu i mi ei wthio ymaith o'r diwedd, am nas gallwn nofio. Bum yn nofio am beth amser, a thra yn y dwfr, ac fel yr oedd y llong yn suddo, sylwais ar y Danish girl yn nghanol drylliau y llestr, a dyna yr olwg ddiweddaf a gefais ami. Yn ystod fy ymdrech gyda'r ddau ddyn hyny, aeth y life-belt am fy migyrn- au, llwyddais i gadw fy mben i fyny drwy ddefnyddio fy nwylaw hyd nes y cefaia afael mewn bocs. Nofiais oddiamgylch fol hyn hyd nes yr oedd fy nerth bron wedi pallu. O'r diwedd, daeth bad ataf gan fy mhigo i fyny. Myfi oedd y diweddaf ond un a achubwyd. Yr oedd yr agerlong a ddaeth i wrthdarawiad å ni yn sefyll gerllaw, a badau y Ilestr hono sla hachubodd. Y mae fy ngharcharor, Private Lake, wedi ei achub; ond y mae un arall oedd gyda mi ar goll. Cymerodd y Dudworth yr oil a 4 achubwyd ar ei bwrdd, a chyrhaeddasom Har- wick oddeutu haner awr wedi deuddeg. Dywed teithydd arall ei fod ef ar fwrdd ▼ C. M. Palmer ynflaenorol i'r gwrthdarawiad, a bod y ohwibanogol wedi ei chwythu gan y llestr hono ddwy neu dair gwaith cyn y dygwyddiad. Pan roddwyd y chwibanogl allan y waith gynt- af, yr oedd Ludworth oddeutu haner can' llath yn y pellder. Cymerodd le am 9.25 y bore, a phriodolir ef i eftaith y niwl. ..1

MR. GLADSTONE A'I ETHOLWYR. Y mae Rhyddfrydwr Greenwich wedi pasio y penderfyniad canlynol:—Fod y cyfarfod hwn o Ryddfrydwyr, drwy hyn, yn dychwelyd diolch- garwch calonog i'r Gwir Anrhydeddus W. E. Gladstone, am ei araeth alluog yn y Senedd nos Lun, ac am y wladlywiaeth ddoeth a gwladgarol a bleidir ynddi, !ac yn ei sicrhau o'njcefnogaeth parhaol a diffuant; pasiodd y cyfarfod hefyd benderfyniad i gondemnio y ceisiadau a wneir gan oruchwylwyr wedi eu llogi gan y Toryaia, ac eraill o'r un blaid, i atal dadganiad^teg o farn y wlad mewn cyfarfodydd cyhoeddns. "jJ li ■<(>

Dywedir ein bod, pan yn dair oed, ya caru ein mamau; pan yn chwecb, ein tadan; pan yn ddeg, ein holidays', pan yn unarbyro- tbeg, ein gwisg; pan yn Ugain, ein cariadau; pan yn bump ar hugain, ein gwrageddj pan yn ddeugain, ein plant; pan yn driugain, ein hunain* ivci'S i

flan svlw? Yn ol y ddeddf ^Udol, nis gall hawlframt gael ei chytneryd oddiar neb dyn am yr unig res^m ei fod yn' ynaneilldtto oddi wrth E'gobyddiaetb; ae eto 8r y tir hwn yn onig y mae mynwentydd "Yth mil o blwyfi yn cael eu cadw yn gauedig yn erbyn Ar.ghydffurfwyr. i Nis gall yr ormes hon barhau tawer o 4rnser yn hivy yn Mhrydain. Y mae yn arnhvg fod y Senedd y naill flwyddyn ar ol y Hall yn d'od yn addfetach ar y cwejtiwn; ac y1 oedd v dull tlodaidd yn yr hwn y rhes- yoiid ochr vr Eglwyswr i'r pwnc nos ♦Vene'' yn profi yn dra eglur fod boll '"csjrroaa a gosodiadau ochr gorraes i'r pwnc vrfdi eu hateb a'a tori i lawr yn llwyr. Yr ydym o'n calon yn llongyfarch Mr. Morgan ar sefyllfa gobeithiol presenol v ^estiwn hwn, a chyda phleser yn cydnabod *od hyn i'w briodoli, i raddau pell, i'r gailu, doerhineb, a'r pwyll, a pha rai y mae wedi L'i ddadleu ganddo. Ac y ffiae ei benderfyn- di-ildio ef yn ei ddwyn yu mlaen y naill jjwyddyn ar ol y Hall, fel hyn, er pob an- ^ft^sderau, yn brawf sicr, pe byddai eisieu Prawf hefyd, foiJ egwyddorion ei gynygiad egwyddorion ei galon. Dalied ati ychyd- U Aynyddoedd ato, a cbaiff weled oi boff e»ur ar ddeddflyfrau y deyrna*. ^yda'r mwyafrif yn erbyn y penderfyniad Pjsidleisiodd yr aelodau Cymreig canlynol:— 1'. T. Cordes, Is-iarll Emlyn, Mri. J. P. Holford, T. F. Lloyd, yr Anrhydeddu8 • Morgan, yr Anrhydeddus Douglas Pen- Arglwydd Henry Somerset^* Mr. C. W> W. Wynn. Gyda'r lleiafrif, o'i blaid, pleidleisiodd y rhai tl\nlynol :-Mri. David Davies, Richard Davies, L jv". L. Dillwyn, P. Ellis Eyton, Arglwydd ichard Grosvenor, Ardalydd Hartington, Mr. ^•iiuel Holland, Arglwydd Kensington, Mri. j,0rgan Lloyd, W. F. Maitland, G, Osborne w?.rgan (ei bun), E. J. Reed, Henry Richard, jj *riad Stuart, yr Anrhydeddus F. Tracy, Mr. a Vr u<wey Vivian, yr Anrhydeddus A. Walsh, Y • Watkin Williams. art Ingad wodd y Mri. John Jones, J. B. Bowen, tj E. Cowell Stepney, Mr. W. Bulkeley Joshes, Syr W. W. Wynn, a Mri. 0. R. Tal- » R. Fothergill, heb bleidleisio o gwbl.