Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

6 erthygl ar y dudalen hon

ARAETII AR "BRYDFERTHWCH,"

Newyddion
Dyfynnu
Rhannu

ARAETII AR "BRYDFERTHWCH," -4 draddodwyd yn Ngwyl Lenyddol Abermaiv, ddydd JSadolig dijoeddaf, yn ngltyda'r feirniadaeth arni. Diau fed gan bob dyn chwaeth at brydwerthwch, ond mor wir a hyny nad ydyw chwaeth pob dyn mor goeth a diwylledig a'i gilydd. Hefjd nid oes dim a rydd fwy o foddbad i'r Hygad a'r meddwl dynol, na syllu a myfyrio ar yr hyn sy dd brydferth. Hwyrach ei bod yn anhawdd penderfynu i sicrwydd o ba le mae dyn yn cael syniad am yr hyn sydd brydferth. Dywedai Edmund Burke mai oddiwrth associations, neu wrthddrychau hoff genym, y mae yi deilliaw, set eio bod yn canfod pobpeth bebyg i'r hyn sydd anwyl genym yn brydferth. Ond gwell 8enym grtdu fod chwaeth at yr hyn sydd brydferth ^edi ei blanu yn natur dyn, a hyny yn ddwfn iawn, g.an Awdwr y natur bono. Hefyd, y mae Awdwr ein natur wedi darparu ynhelaeth iawn ar ei chyfer yn mhob man o'n hamgylch. Annichonadwy i ni ddyrehafu ein llygaid i un man heb deimlo ein bod yn cael ein hamgylchynu gan dlysni a phrydferth- Weh. Edrvchwn yn y lie cyntaf ar Brydfetthwch natur.—Mae hwnw megys yn holl- bresenol. (Mae pobpeth a wnaeth Duw o angen- rheidrwydd yn brydfertb). Mae yn gwenu arnom drwy lygaid tryloewon y gwlith ar fron y glaswellt- YD, a chwifia rhwng cangau'r coed; ymwrida ar wyneb yr haul, ac ymddysgleiria rhwng amMiwiau yr eufys; lion chwardda rhwng danedd y creigiau, a dawDBia yn ysgafndroed ar donau brigwynion y tnôr; cydreda ei yrfa gyda brenin y dydd, ae ym- 0rphwysa mewn tawelwch ar fynwes arianlliw y flurfafen dlos. Braidd na thybiem ar lawer noson ain bod yn canfod miliynau o lygaid engyl yn Syllu drwy'r dduoos allan,' gan mor glaer-brydferth yr olygfa. JBrydferthed yw lliwiauein mynyddoedd a'n bryniau, yn nghyda'n bronydd a'n dolydd, pan o dan gnwd o felyn-rawn toraethog yn ymdõou o flaea yr awelon. Mae ein gtynoedd, a'n gwaenydd, a'n gelltydd gwalltawg i 8 yd wedi eu llenwi a pbrydferthwch. Y byd ydyw in deml, a'r greadigaeth ei gartrefle. Prydferthwch celfyddydol eto. — Mae hwnw yn Bynwysedig mewn etelychiad ffyddlon o natur. Mae cymesuredd (symmetry), yr byn yw hanfod Prydferthwch, yn bodoli e angenrheidrwydd yn IIgwaith yr Anfeidrol, ac mor bell ag y gall dyn ddwyn allan gymesuredd, cyfatebol y mae ei waith yntau ya brydferth, llo bynag y ceir golwg arno, pa UB ai mewn arluniaeth, cerfluniaeth, barddoniaeth, ^deiladaeth, neu yn ein gwisgoedd. Mae dylanwad gan brydfertbwch ar foeaau a gwareiddiad. Mae gorchest-weithiau cy wreiniol Raphael a Rey- nolds, Michael Angelo, a Syr Edwin Landseer, ac elaillt yn anfesurol werthfawr er puro a dyrchafu chwaeth y ddynoliaeth. Gallwn ddweyd yr un peth aID ddesgrifiadau tlysion ein beirdd, yn nghyda chynyrcij cywrain ein harchadeiladwyr. Mae ty, ceol, a thref brydferth, 0 angenrheldrwydd, yn dylanwadu yn ddaionus ar y trigolion mewn llawer dull a modd. Yr un modd befyd y mae gwisgoedd Prydferth yn dylanwadu er daioni; ond dylid coflo nad ydyw pob gwisg ddrudfawr, o angenrheidrwydd, brydferth, oblegid cymesuredd yw hanfod pryd- xerthwch. Prydferthwch cymeriad eto.—Mae pob cymeriad pur amoesol, o angenrheidrwydd, yn brydferth; tra, o'r ochr arall, eithafnoi hagrwch ydyw pechod. Felly, mae pob gweithrel rinwed !ol yn brydferth. Dyna linell brydferth yn nghymeriad dyn ydyw gostyogeiddrwydd, ac onid ydyw hunanymwadiad yn hardd? Pa baantiwr fedr gyfleu ar ei ganeas linellau mor wir brydferth a'r llinollau hyny a weith- iwyd allao yn nghymeriad Prydain Fawr.Jpau gyf- ranai ya wirfoddol ei chanoedd o filoe Id punau i leddfa anghenion y trueiniaid antfodus oedd yn meirw o newyn yn India. Dyna olwg brydferth sydd ar gartref y gweithiwr tlawd, ond duwiol, pan y mae yn casglu ei blant yn nghyd ar ol llafur caled y dydd, ac yn asyor hen Feibl mawr y teulu er dar- lien iddynt eiriau yr iachawdwriaeth, ac yna'o plygu ar ei ddeulio i'w cyflwyno i ofal yr Hwn sydd yn rhwymo Orion, ac yn gwiegysu Pleiades. Golwg brydferth sydd ar y ben ipfiges pan yn marchogaeth ei cherbyd gorwych, a'i gemtu drudfawr yn dys- glaerio dan belydrau yr faaul. Onid prydferth- wch yw yr olwg ar y weddw dlawd ya hybu ar ei dwyffon i gysegr y Duw Goruohaf, ac yno wrth allor gras ar ei deulin, a'i dagrau berwedig yn rhuddo ei gruddiau, yn taJr weddio am fendithion nefawl, i gael eu tywallt ar fyd colledig a damniol. (I'w barhcm.)

AT "UN A GARAI WYBOD."

LE'RPWL.

AT FEIRDD A LLENORION CORItIs.

Advertising

I MARWOLAETH CYMRO YN YR INDIA.…