Y Dydd

I --= Y OYNWYSIAD. I I to* ^"ythnos 1 yf«*mdy Phylip 2 •y t>eheudir 3 Senedd Ymerodrol 4 lety'r Eilli-wr, Llanymawddach 5 Oymreig 6 (fefriw 7 ffW #0 1878 8 i**oi a'i Chrefydd 9 C°hebiaethau 10,U &°lgellau 12 ■^yBbygiadau 13-16

ftywedir fod golygfa hynod i'w gweled yn 1\11 Stephano dydd Sul cyn y diweddaf, vyd yr arwyddwyd y telerau heddwch. Ar °riad y dydd yr oedd yno stir anarferol yn Pentref, er fod yr hin yn tebygu i fod yn J*«%d iawn; yr oeddynt wedi credu fod y y e,:au i gael eu harwyddo y diwrnod hwnw. 0 r oedd yr agerlongau yn dylifo i fewn yno jj.Q&ercystenyn gyJa gwibdeithwyr yn ddi- j. wedi eu denu yno i gael gweled y oedd i'w chynal y dydd hwn er yj^&dwriaeth am ddyrchafiad y Czar. Llanwai ^Welwyr y lie o amgylch y drysau trwy *li* 7 dysgwylid i rywun pwysig ddyfod Tua phedwar o'r gloch, cymerodd yr I Dduc Nicholas ei farch, a marchogai Q kryn yr oedd ei fyddin yn gorsafu. ,rfydd,yd ef yno gan y Cadfridog Ignatieff, a llon-gyfarchodd ef yr Uchel Dduc ar arwyddiad y telerau heddwch, a dilynwyd hyn gan fanllefau o gymeradwjraeth. Yr Ucbel Dduc wedi hyny a fynegodd y newydd i'r milwyr, yr hyn a adnewyddodd y banllefau. Wedi cael dystawrwydd, cynaliwyd gwasan- aeth crefyddol, y milwyr oil yn penlinio, ac ar ol diweddu y gwasanaeth, cymerodd y Due ei safle, a dechreuodd y milwyr 'farchio' heibio ei Fawrhydi hyd nes i'r tywyllwch dudew ei amdoi. Felly y terfyna rhyfel 187T—78.

Dydd Sul diweddaf, cynaliodd Pleidwyr Heddwch gyfarfod cyhoeddus yn Hyde Park (trueni mawr na fuasent yn ei gadw ryw ddiwrnod arall), ond pan oeddynt wedi cychwyn ar eu gwaith, gorfu iddynt adael y lie oblegid ymddygiad y roughians ddaeth yn nghyd i aflonyddu ar y cyfarfod, y rhai oedd yn cario banerau Tyrcaidd, yr 'Union Jacks' a'r 'placards,' gyda'r gair RHYFEL yn argraffedig arnynt, gan hwtio pawb a ddeuai i'w ffordd, a bloeddio yn uchel, 'Down with the Russians.' Collodd amryw ddynion parchus eu hetiau, drwv gael eu llucbio oddiar eu penau yn ddiwahaniaethgan y rhai oedd yn carlo y banerau;ymaflodd y creaduriaid anwar- < aidd hyn mewn dyn, a llusgasant ef yn groes ar hyd y glaswellt at gyfeiriad y Marble-arch. Collodd ei het a'i spectol, ac hefyd yr oedd y truan yn agored i fwy o greulondeb cyn y medrai ddianc o grafangau y rebels. Yn agos i'r fan hon cawsant hyd i gath farw, yr hon fu yn fuddiol iawn iddynt i daflu at rywun a fyddai o ymddangosiad boneddigaidd. Y oedd yr lle yn orlawn o'r rhyw fenywaidd, a chawsant eu gweled yn dianc yn bur gyflym wedi eu dychrynu; cliriwyd y Park yn fuan iawn gan y waedd, 'To Gladstone's house' (at dy Gladstone), ac i ffwrdd yr aeth- ant dan floeddio, 'At dy Gladstone, at dy Gladstone,' a dilynwyd hvry gan tua dwy fil o bobl, a gwelid y banerau yn chwifio ar hyd heol Oxford, yr hyn oedd yn profi eu bwriad o fyned at dy y boneddwr. Yn ffortunus, cafwyd fod amryw ganoedd o heddgeidwaid dan gyfarwyddyd pedwar Inspector mewn pryd i blocio heolydd New Cavendish, Queen Annie, a'r heolydd eraill oedd yn arwain i Harley-street. Gweithiodd yr heddgeidwaid mor hwylus fel y cadwyd yr heol yn mha un y mae yr aelod anrhydeddus yn byw yn hollol rydd oddiwrth y mobs. Credwyd unwaith y byddai iddynt drechu yr heddgeidwaid, ond gan fod rhai o honynt yn marchogaeth, setlwyd y mater yn bur faan trwy iddynt wasgn ar y dorf a'u gwthio hwynt yn ol. Yr oedd cyffro mawr yn ffynu yn yr heolydd, llenwid ffenestri y tai gan y boneddigion a'r boneddigesau. Dywedir i'r banerau Tyrcaidd a Phrydeinig ddiflanu o'r golwg pan welwyd fod yno gymaint o heddgeidwaid, ac i'r personau oedd yn eu cario eu tynu i ffwrdd a'u rhoddi yn eu llogellau. Yn tuan ar ol pump o'r gloch yr oedd y cyffro wedi myned drosodd. Cyhoeddwyd yn benderfynol yn ddiweddar fod y bachgen colledig Charlie Ross, yr hwn a ladratawyd o Philadelphia flynyddoedd yn ■ s ol, wedi ei ddarganfod yn grwydryn yn un o'r ynysoedd Gorllewinol. Anfonwyd y bachgen hwn gan foneddwr haelionus i Baltimore, a darparodd arian i roddi addysg a chynallaeth iddo, os nad Charlie Ross ydoedd. Aeth Mr. Ross i'w weled, a deall- v odd yn fuan nad oedd yn debyg i'w fachgen colledig. Y mae efe wedi cael ei alw i r.f' weled 573 o fechgyn er pan gollodd ei blentyn, yr hyn a ddengys fod nifer o lanciau ar hyd y wlad nad oes neb yn gwybod pwy ydyw eu rhienl Nid oes gan Mr. Ross ond gobaith gwan am ddychweliad ei blentyn; ac os ydyw yn fyw, y mae yn sicr o fod wedi newid llawer erbyn hyn, fel y bydd fyn anmhosibl ei adnabod.

j (- Mae Mr. Gladstone yn teimlo nad ydyw yn ei allu i gyflawni yn foddhaol yr holl wasanaeth a allai etholwyr Greenwich yn ddigon rhesymol ddysgwyl i un o'u cynrych- iolwyr el wnead, o herwydd hyny amlygodd ei fwriad i ymneillduo o'r swydd o gynrych- ioli y fwrdeisdref h6no pan fyddai y senedd yn tori fyny ddiwedd y tymor hwn. Wrth wneud hyn, dymunai eu cydnabod yn ddiolchgar am y dull nodedig trwy ba un y dyshwelwyd ef gan ei etholwyr hob ofyn, mewn adeg bwysig, am y tyntrweh oeddynt wedi ei ddangos tuag ato bob amser, a'r ymddiriedaeth a osodwyd ynddo. Catodd Mr. Gladstone ei ethol y tro cyntaf dros Green- wich yn Tachwedd, 1868, pan yn rhwymedig mewn ymdrech dros South West Lancashire, ymdrechfa a drodd allan yn aflwyddianus h iddo yn yr un adeg. Cafodd ei ail ethol heb un gwrthwynebiad pan y penodwyd ef yn Brif Weinidog yn mis Rhagfyr y flwyddyn hôno, ac hefyd mewn ymdrechfa arall yn Chwefror, 1874. Y mae Mr. Gladstone yn un o ychydig o aelodau Ty y Cyffredin a gafodd eu dyohwelyd i'r senedd yn mhob un o'r etholiadau a gymeiodd le oddiar y Reform Act, 1832.

1 Dydd Llun, cymerodd Signor Cairoli at y swydd i ba un yr etholwyd ef yn ddiweddar, sef llywydd y Chamber Italaidd. Efe a ddywedai iddo gymeryd at y swydd gyda'r bwriad o dawelu meddyliai y werin. Cyfeii- iai at jr arddangos'ad parchus a gymerodd le • ar farwolaeth y brenin, a'r ymddiriedaeth cyffredinol a ddangoswyd at y. Brenm Humbert, a chyfaddefai yr aDgenyheidrwydd o gael diwygiai, yn neillduol mewn perthyn- as i'r trethi. Signor Depretis a hysbys- ai fod y cabineb wedi diawyddo mewn canlyniad i etholiad Signor Cairoli, a chynygiai fod y Ty i gael ei obiriolhyd nes y byddai iddynt gael gwys arbenigj gan y llywydd. —