Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
3 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
3 erthygl ar y dudalen hon
I '■ ^"JITTTY\TNAT*R 5 >i,…
i, VR1^^ ' St ,1 t>0 , IJIAV NDAIN. , f,, j !, v;% Goi.^— • 15" class="col-xs-12 no-padding">
i, VR1^^ ' St ,1 t>0 , IJIAV NDAIN. , f,, j !, v;% Goi.^— • 15"
class="col-xs-4 article-panel-category">
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
I '■ ^"JITTTY\TNAT*R 5 >i, VR1^^ St ,1 t>0 IJIAV NDAIN. f,, j v;% Goi.^— O0^wn yn grwtyn heb fod prin gymaint .■ 'ftol sydd genych yn eiatedd arni yn y • wyddfa yna, Syr, cyn bod y deall wedi cael i ddechreu ymagor, na'r rhan bwysig «<>no 6'r;cyfanabddiad allanol sydd yn myn'd dan J.* enw barf gael amser i ymwthio i'r golwg drwy J%Uau'r wyneb, arferwn ac ymfalch'io yn fawr yr hyn a eilw dysgedigion y dyddiau diwedd- yn "opiniwn"—ond nid yn opiniwn neb arall, elthr yn fy tin fy hun. A'r dosbarth fyddai yn r4YIled ynjddieithriad dan fy ffon opiniynol i ^dd y pregethwyr: cawsai pob peth arall, pa un ?y»ag ai lleol ai cyffredinol fuasent, fyned i'r J*n a fynent, heb gynyrehu y gradd lleiaf o ^ywreinrwydd ynof tuag atynt; ond am unrhyw regethwr y cawsai fy nghlustiau y fraint^ o rando ar ei leferydd, nid oedd y mymryn lleiaf iddo ddianc rhag cael ei bwyao yn fy gmorian. Cofus genyf am yr adeg y byddwn j)QlBayuo^ yii llaw fy nhaid i'r Hen Gapel yn oigeuau, gan geisio gwneud camrau breision fel yntau, i gael Mddyn ddyn; y modd y cymer- wn fy safle ar y fainc a ystyriwn bob amser fel fy eiddo fy hun, ac yr edrychwn ym myw llygaid y llefarwr o ddechreu y gwasanaeth hyd ei ddiwedd; hyny ydyw, os byddai yn cadw at y ddwy reol oedd genyf wedi eu goaod i lawr ar ei gyfer. A dyna oeddynt-deng muuyd o ragymadrodd cyn myned at gnewyllyn ei breg- eth, ac, os byddai yn perchen tipyn o hwyl, ei gadw nesfy byddai wedi myned i ddiwedd ei ail ben. Mi gawn ni weled yn union os perchid fy nwy reol gan y pregethwr; ond os maijfel arall y tröai, ofer fyddai iddo ddysgwyl am|wrandawiad oddiwrthyf fi, beth bynag, a chaffai y truan ei roi i lawr yn mysg y lluawa a wnelent i fyuy y dosbarth "salaf" o bregethwyr ein gwlad. 'Dy w fy hoflfder at ragymadrodd ddim wedi lleihau yn y mesur lleiaf; ac er y barna rhai hwyrach fy mod yn dechreu enill clod i mi fy hun fel un dwl iawn wrth ysgrifenu rhyw "sothacli" fel yr uchod, eto gall y craff el feddwl ganfod heb un- rhyw anhawsder mai eisiau esgus oedd arnaf dros ragymadroddi tipyn fy hanan. Yr oeddwn wedi meddwl gofyn i chwi er ys tro, Mr. Gol., beth sydd wedi d'od o rai o'r goheb- wyr a arferent drasthu eu meddyliau drwy gyf- rwng eich newyddiadur, y naill wythnos ar ol y llall. Mae arnaf hiraeth am rai o honynt, tra yr wyf yn dymuno "gwynt teg" ar ol y gweddill. Mae'n wir fod yna ambell i un o'r newydd yn d'od o rywle neu gilydd i lanw'r bylchau; ond beth-waeth er hyny, nid y'm am golli yr hen Istandard4 rywfodd, fu yn ein difyru a'n haddys- gu yn eu ffordd a'u.style eu hun am gymaint o amser. Dafydd Ffowc, b'le 'rwyt ti, dywed? Oes dim newyddion-yn d'od i'r swyddfa yn awrl Mae nhw yn cwyno yn y Brifddinas yma oblegid "depression of trade," ai tybed fod yr haint hwnw yn gadael ei effaith ar dy faanach dithau? Os diffyg newyddion ydyw yr achos o dy ddistawrwydd, inventia rai, Dafydd bach; rho dy beirianau dyfeisiol ar waith, a gad ini gael gweled dy fod a'r dir y byw eto, beth bynag. Gelynin, ni chawsom ambell i damaid go felus genyt tithau lawer tro yn gymysgedig a thameidiau o nodwedd arall, ond nid ydym wedi cael.tama,id o fath yn y byd genyt er ys misoedd bellach: gobeithio'r anwyl nad wyt ti ddim wedi ein tynghedu i farw o newyn ar ol y cwbl. Beth sydd wedi d'od o'r Hen Fugail hwnw hefyd oedd mor fatddol yn ei lithoedd a phe buasai yn eu gwlychu a gwlith bryn Parnasus bob tro cyn eu gyru i'r Swyddfa? Olywais lawer gwaith mai rhai awff am foni ydyw y beirdd yma; hyderaf na chytbaedda'r insinuation hwnw yr Hen Fugail. Yr wyf fi mor onest a Job yn holi am danoch; ac ni ddymunwn am ddim byd mwy hyfryd na'ch gweled yn dychwelyd "un ac oil o honoch," ys dywed yr hen Forus Gryffydd ar ei weddi, ac yn darparu i ni eto weled yii wythnos- ol "o'r fath a gaiwn." Wei, beth meddai i mi dd'od yn nes adref bellach, a dweyd tipyn am helyntion y cylch Cymreig yn y Brifddinas, gan- mai ei henw hi sydd wrth ben y llythyr. Gan nad oes dim o bwys wedi digwydd yn y gorphenol, o'r adeg yr ysgrifenaiB y llith diweddaf, mae arnaf braidd flyg rhoi hwb, cam, a naid,—fel y byddwn yn dweyd tua'r hen dref acw-i'r dyfodol, acedrych a oea rhagolygon go Ifafriol i vi i EISTEDDFOD Y KINGSLAND ROAD,- .• -J a fwriedir gynal rywbryd yn ystod y mis nesaf, Hwyrach fod yr enw Kingaland Road yn -swnio braidd yn ddyeithr (ao yn fajestic hefyd, 'does dim doubt) ar glustiau amryw o ddarllenwyr y DYDD; a chyn iddynt gael amser i ffurfio barn gyfeiliornus o barthed i'r lie, mi ragflaenaf y canlyniadau dinystriol a fuasent yn sicr o ddeilliaw o hyny (fel ag oddiwrth pob barn gyfeiliornus arall, wrth gwra), trwyddweyd gair ne« ddau o hanes y fangre. Yr un, ydyw yr eglwys fechan a ymgyferfydd yn bresenol yn Wear St., Kingsland Rd., & hen eglwys Anni- bynol Aldersgate St. gynt; o'r lie diweddaf aethant i Hackney Rd., ac wedi hyny symud- asant i'r fan lie yr ymgyfarfyddant i addoli yn breadnol.. Nid yw ond eglwys fechan o ran rhif; ond mawr o ran gweithgarwch, ac eang iawn yn ei syniadau am gariad a brawdgarwch.. Nid wyf yn meddwl fod yr un eglwys yn Llundain yn rhoddi yr egwyddor o "gariad brawdol" allan mewn gweithrediad gystal ig eglwys Kingsland Rd; a gallaf yn ddibetrus ddweyd ei bod yn esiampl i lawer cynulliad yn Nghymru mawn ymroad, yni, a. bywiogrwydd crefyddol. Ond nid i'r fan yna yr oeddwn am fyned. Nis gwn i sicrwydd pa bryd y cymerodd yr idea o gynal Eisteddfod afael yn meddyliau pobl Kingsland Road. Cof gan eich darllenwyr i gofnodiad o Eisteddfod y West End ym- ddangos yn y DYDD rywbryd tua diwedd y flwyddyn; a barnu yr wyf fi mai llwyddiant y brodyr yn Sloane St. yn ei hymgymeriad a'r wyl hono fu yn symbyliad i wyr da y lie hwn feddwl am gael cyfarfod cyffelyb. Ond yr wyf yn sicr y maddeuant i mi os wyf yn camgymeryd. Pa fodd bynag, y mae yr Eisteddfod i fod. Ac oa yw llwyddiant Eisteddfod yn dibynu ar gadeir- ydd doeth, arweinydd bywiog, beirniad teilwng 0 ymddiried, a man cyfleus i'w chynal, nid oes dadl na bydd eiddo Kingsland Rd. yn berfect success. Gyda Stephen Evans, Ysw., yn gadeir- ydd, Llew Llwyfo yn arweinydd, gweinidogion Llundain yn feirniaid, a South Place Chapel, Finsbary, yn 'fan cyfarfod, mae yn amheus iawn genyf a rydd rhywyn le i amheuaeth yn y pwnc o Iwyddiant. Y prif ddernyn cerddorol ydyw, "Ffarwel iti Gymry fad," gan Dr. Parry, Aberyatwyth; ac yn ol yr arwyddion presenol, dysgwylir y bydd i dri chor, beth byneg, entro., i'r gystadleuaeth, Mae un-y prif dernyn barddonol-yn agored i'r byd, a hwnw ydyw, "Marwnad i'r Gohebydd." Dysgwylir teyrn^ed deilwng o goffadwriaeth y gwr gwladgarol uchod nid yw gymaint er mwyn y wobr, ond er mwyn y gwrthrych ei hun. Mae yn debyg y cewch adroddiad manwl o'r gweithrediadau gan rhyw ohebydd neu gilydd. Mae fy llythyr wedi myned yn rhy faith imi ychwanegu dim ato, felly terfynaf.-MoEL TRA HBN. Utl-IVV; r', r~- "i
' LLANLLYFNI.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
LLANLLYFNI. Tan.—Dydd Sadwrn, yr 16eg cyf., torodd tan allan yn masnachdy Mr. Evan Jones, Tailor & Draper, o'r lie uchod. Bu y canlyniadau rhywbeth tebyg i hyn:—Oddeutu dau o'r gloch y boreu Sadwrn crybwylledig, torodd y tan allan er mawr syndod i drigolion tawel y pen- tref uchod oddeutu yr amser crybwylledig, clyw- odd Mr. Jones, awn yn y Shop, ond ni fedd- yliodd fod dim perygl yn bod; ond yn mhen ychydig, aeth i lawr y grisiau, ac agorodd ddrws y Shop, ac er ei fawr syndod, canfyddai lond y Shop o d&n, ac yn ngwyneb yr amgylchiad, rhedodd i'r llofFt, a dywedodd wrth ei briod fod y ty ar dan, a chymerodd un o'r plant ac aeth ag ef i'r ty nesaf trwy ddrws y cefn, ae aeth yn ei 01 drachefn, gan feddwl achub ei anwyl briod, a'i blentyn mynwesol arall. Erbyn iddo fyned i'r llofft, trwy'r tàn a'r mwg yr oedd ei briod wedi ta-titi ei hunan a'r plentyn bach arall i lawr trwy'r ifenestr, i'r stryd. Cyn pen ychydig fynydau, agorodd Mrs. Mary Jones, y ty nesaf, 11 ddrws y ffrynt, i edrych beth oedd y mater, (gan na ddywedodd Evan Jones, wrthi pan roddodd y plentyn yn ei thy). Ac er ei mawr syndod, canfyddai Mrs. Jones, (priod Mr. E. Jones), yn gorwedd yn ei. gwaed, a'i phlentyn bychan wrth ei hochr, a'r Shop ar dan, ac yn y fan, rhedodd i'r ty yn ei hoi, a galwodd ar ei brawd, a'r lletywyr, a dywedodd fod y ty nesaf ar dan, ac fod Mrs. Jones, yn gorwedd o dan ffenestr y llofft yn ei gwaed; ac yna, oodasant ,.gyda'r brys mwyaf, ag aethant a Mrs. Jones, i'w ty. Wedi ei rhoddi mewn lie diogel, aethant allan drachefn i ddiffodd y tan, gan feddwl fod Evan Jones, allan o bob perygl. Rhedasant trwy'r pentref bron gan waeddi fod ty E. J ones, ar dan; ac erbyn hyn yr oedd lluawso bobl wedi ymgasglu yn nghyd i ddiffodd y tan, yr hwn oedd wedi cynyddu oymaint fel yr oedd yn an- mhosibl i neb fyned i mewn. Taflodd yr amgylchiad galarus y cymydogion i ddychryn mawr. Ond cyn pen llawer o amser, Ilwyddas- ant i ddiffodd y tan; ond nid ydym yn gwybod hyd yn hyn pa fodd y dechreuodd y tan. Gan nad oedd y cymydogion yn gweled Evan Jones, yn unman, meddyliasant ei fod i yn y ty, ac aetlianl i chwilio am dano. Aeth amryw i dop y grisiau, ond ni feiddiasant fyned yn mhellach gan y mwg a'r tan; ond o'r diwedd, mentrodd Mrs. M. Jones yn mlaen trwy'r cwbl, a theimlodd bob peth hyd y llofft, nes daeth o hyd i E. Jones. Gan na allasai aros yn hwy, oblegid y mvrg a'r tan, aeth i lawr, a dywedodd fod E. Jones, yn gorwedd yn farw yn y Ilofft. Ei brawd ar ol clywed, a aeth i fyny, a daeth kg ef i lawr yn hollol f arw. -OWEN AP DAFYDD. [Bydd,Uanesjr tf eugholiady dderbyniol—GOL.]
,L.,'-., ¥metobtoI.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
0 10ngau, dau wnfad, ac wyth ar hugain o fad- torpedoes, Mewn canlyniad i gwestiynau °ddiwrth Mr. Goschen, cafwyd sicrwydd nad V?dd y llongau hyn, amryw o ba rai oedd yn 9*el eu ljadeiladu er's rhai misoedd, yn cael i rPar ar eu cyfer allari o'r Bleidlais Arian- • Nid oedd yr amcangyfrifon yn darparu 11 f, th eyad yn unig ar gyfer sefydliadau unionsyth y'c'tdtesydd Uongsaerntawl (dockyards). Gyda c ar y cwestiwn o ddarparu ar gyfer 08Pikaiaid Pabyddol ar longau prydeinig, pfotestiai Mr. Smith ei fod ef yn bryderus am gyfarfod dymuniadau Mr. Sullivan ^gydgrefyddwyr, ac yr oedfl efe yn ymgy- tneryd, pabryd bynag y byddai llynges yn 400 neu 500 o forwyr Pabyddol yn 5*ysg ei dwylaw, a darparu ar gyfer offeiriad "abaidd. DYDD LliUx. Tyi yr Arglwydd.—Rhodd- *yd j oydsyniad brenhinol drwy ddirprwy- i amryw fesurau. Rhoddodd Iarll "alloway rybudd y bydd iddo ddydd Gwen- et ofyn a ydyw yn mwriad y Llywodraeth i fctrfon yn ol i bwyllgor seneddol y cwestfvm £ f cyfadiasder o adolygu mesur Gwrth- kl«ldiad. Mewn atebiad i Iarll Granville, 04darnhaodd larll Derby y newyddion am S&dattihad y telei'au heddwch. Ar gynygiad wll Beauchamp, darllenwyd y waith gyntaf y mesur er sefydlu pedair o esgobaethau Newyddion—yn Le'rpwl, Newcastle, Wake- field, a Southwell. Ty y Cyffredin.—Gofynodd Mr. Watkin Williams, a ydoedd presenoldeb y llynges ^fydeinig yn nghymydogaeth Caercysten- Yn- ddim yn doriad ar gytundebau. Gwrth- °<Jai Canghellydd y Syllty fyned i ddadl, ond dywedai fod y Llywodraeth yn ei hystyried Y11 berffaith gynawn, o dan yr amgylchiadau Preaenol, iddynt gadw y Ilynges gerllaw Caer- Mewn atebiad i Mr. Hanbury, %Wedai Canghellydd y Syllty nad ydoedd ya wirionedd fod P wssia yn gWrthwynebu gollwng Groeg i'r Gynadledd, ond ei bod -,t'di codi cwestiynau gyda golwg ar y seiliau 4r ba rai yr oedd Groeg i gael ei chynrych- loli. Mr. Macdonald, gan ei fod wedi cael wrthod o ddiwrnod i ddadleu ei benderfyn- *^d ar Ddeddf Iawndrefniad y Gweithiau Mwn, a gynygiodd am ohirio y Ty mewn ,^fn i wneud achwyniad penderfynol nad ydoedd darpariadau y ddeddf yn cael eu V*Qddi mewn gweithrediad. Dadleuai ef fod pob un o'r 535 bywydau a gollwyd mewn SWeithfeydd mwn er pan y pasiwyd y ddeddf i'w priodoli i doriad ei rheolau. Aohwyn- tti Mr. Cross ar y dull afreolaidd y dygwyd y mater gerbron, gan gsdarnhau fod pob yDQgais a ellid wneud wedi cael ei wneud i I el. darpariadau mewn grym, a bod yr arolygwyr yn gwneud eu goreu er sicrhau gweithiad allan y ddeddf.