Y Dydd

Netosliiioii ■ i J Y G OGLED D. Mae Mr. Williams, Tyddyn, wedi anrhegu 0 y "Ddarllenfa Rydd" yn Bangor, & nifer o lyfrau gwerthfawr. Hyderwn y bydd i lawer eraill ei efelychu yn hyn. Mae y Bedyddwyr Seisonig, yn Bangor, wedi rhoddi galwad unfrydol i Mr. W. R. Saunders, Caergybi, i ddyfod i'w bugeilio. Ychydig ddyddiau yn ol, yr oedd boneddwr yn prynu newyddiadur wrth y "bookstall," yn ngorsaf Dinbyeh, a syrthiodd darn dau swllt i'r Hawr. Er chwilio a chwalu, meth- wyd cael hyd iddo. Gofynai rhyw ddyn oedd y n sefyll yn agos iddynt am beth oedd ynt hwy yn chwilio. Wedi iddynt ei hysbysu, dywedai iddo weled ci, yr hwn sydd i'w weled yn ami yn yr orsaf, yn codi rhyw- beth oddiar y llawr, ac yn rhedeg i ffwrdd. Dilynwyd y ci, a chafwyd y darn yn ei safn. Cafwyd cryn waith ei gael oddiwrtho. Un o effeithiau y cyfarfodydd cenadol, a gynaliwyd yn ddiweddar gan yr Annibyn- wyr Seisonig, yn Wyddgrug, ydyw "Undeb Cristionogoi y bob! ieuainc sydd wedi cael ei sefydlu. Cafodd y cyfarfod cyntaf ei gynal nos Iau diweddaf yn yr ysgoldy. Bwried- ir cynal eyfarfodydd yn wythnosol. Yn ngharchar Rhuthyn, yr wythnos cyn y ddiweidaf, bu farw dyn o'r enw Wm. Jones, 54 oed, yr hwn oedd wedi ei garcharu am ddyled. Wedi i Dr. Thomas Jones weled ei < foif mewn cyflwr peryglus o ran iechyd, ysgrifenodd at Mr. Horatio Lloyd, barnwr llys y man ddyledion, yr hwn ar dderbyniad y llythyr, a ddanfonodd ddau delegram—un i geidwad y carchar i beri iddo ollwng y carcharor yn rhydd, a'r Hall i ohwaer y trano- edig, i'w hysbysu o'r gorchymyn hwn; ond pan oedd ar gael ei symud, bu farw yn ddisymwth. Nos Fercher diweddaf, cafwyd cyngherdd hwyliog iawnjyn ysgoldy St. Stephan, Smith- downlane, Le'rpwl. Gwasanaethwyd gan y Band of Hope, yn rhifo 60-pob un yn gwisgo "regalia. Cymerwyd y gadair gsn y Parch. E. P. Hodgings, D.D.

Y DEHEUDIR. Dywedir fod cyfnewidiad i gymeryd lie yn mherchenogaeth gweithiau haiarn Aberdar a Plymouth. Mae y newydd wedi creu llawenydd mawr yn nghalonau trigolion Merthyr ac Aberdar, ac edrycha y masnach- wyr yn fwy gobeithiol ar y dyfodol. Ar y cyntaf, derbyniwyd y newydd gyda phetrus- der; ond erbyn hyn, y maent wedi eu hargy- hoeddi fod y cyfan yn wirionedd holloL Er nad ydyw y gwaith wedi ei gwblhau, mae y trefniadau ar gael eu dwyn i derfyniad bodd- haol. Cyfarfu gwraig Mr. George Thomas, yn Pembroke Dock, a'i diwedd yr wythnos ddi- weddaf trwy foddi. Ymddengys iddi fyned i'r "tank" wrth gefn ei thy, yr hwn sydd wyth troedfedd o ddyfnder, i lanw celwrn o ddwfr, ac iddi or-bwyso ei hun i fewn i'r dwfr ar ei phen. Mae trysorfa Maer Caerfyrddin, at gy- northwyo gweddw ac amddifaid y diweddar Thomas Humphreys, wedi cyrhaedd y awm anrhydeddus o £ 750. Dirwywyd Mr. Charles White, Fuel Inn, St. Thomas, Abertawe, i E5, am werthu diodydd am haner awr wedi deuddeg boreu y 7fed cyfisol. Dirwywyd 1fclwiu Lewis, a I Samuel Spead i .£1 yr un am fod yn y ty yr amser hwnw. Yr wythuos ddiweddaf, cafodd Temlwyr Da y dref uohod eu gwyl de flynyddol, pryd yr eisteddodd 200 o aelodau i fwynhau eu hunain. Ar ol y tê, cafwyd gwledd i'r meddwl. Councillor Rees Jones yn y gadair. Dydd Iau diweddaf, rhanwyd y swm o X30 rhwng y Temlwyr Da sydd yn dyoddef oddiwrth y cyfyngder presenol yn AberJar. Dywedir fod ;etholwyr Merthyr yn bwr- iadu gwneud caia at gael Mr. Gladstone i'w cynrychioli yn y Senedd-dymor nesaf. Y mae Mr. C. H. James, Merthyr, wedl derbyn cheque oddiwrth Mr. Henry Richard, A.S., am y swir, o £ 300 at gynorthwyo yr anghenus yn nosbarth Merthyr. Dydd Iau diweddaf, bu farw dyn o'r enw Jame& SaTory, deugain oed, yn ddisymwth yn Nantyglo. Ymddengys fod Cadben Mons, o Lundain, Mr. F. Stickey, a Mr. S. Griffiths, wedi myned i ymweled ag ef, ac iddynt ei gael yn llwm iawn. Gyrasant am yehydig o frandy iddo; ond syrthiodd y truan yn farw wrth eu traed. Nid oedd yno yr un gwely i osod y corff arno; a chredai y cymydogion yn sicr ei fod wedi marw o eia- iau. Gadawodd dri o blant i alaru ar ei ol. Dywedir fod Ann Morgan, Borth, wedi ei symud i glafdy Aberystwyth, lie yr ym- welwyd â. hi gan bed war o feddygon, y thai a benderfynent gael allan dwyll y teulu hwn, fel y gwnawd gydag acbos Sarah Jacob, a gwnaethpwyd iddi gymeryd llefrith, a dywed- ir ei bod erbyn hyn yn cymeryd gruel, <bc., a'i bod yn gwella yn rhyfeddtrwy hyny. Nos Iau diweddaf, torodd rhywun neu rywrai i fewn i dy Mr. Herman Harries, "pawn broker," Tredegar. Lladratawyd am- ryw oriorau, rings, a phethau gwerthfawr eraill. i.,

LE'RPWL. Myned heibio mae'r byd yma, a phawb a phob peth sydd ynddo. Dydd Gwyl Dewi, 1878, cyfrillr yntau heddyw yn mhlith y pethau a fu. Mae'o ddidadl fod cadw coffadwriaeth o eowan dynion da yn beth rhinweddol a chanmoladwy; ond dibyoa hyny lawer ar y dull y cedwir coffadwriaeth 0 honynt. Ni all dim, feddyliwn i, fod yn fwy gwarad- wydduø na chyaegru diwrnod i wneud coffadwriaeth 0 ddyn duwiol, rhinweddol. a dyngarol, cyffelyb » t St. Dewi, a llawer o'i frodyr seintiol, (08 gwir yr oil a ddywedir am danynt mewn hanesion a thra- ddoiiau) na'r dully codwir llawer iawn o'r gwyliaU hyn i loddesta a meddwi, a chweryla, ac ymladd. nes y mae'r olwg ar Gristionogion (mewn enw, 0 leiaf) yn llawer mwy tebyg i anwariaid tywyllaf y ddaear in cadw gwyl goffadwriaethol i rai 0'0 t heilun-dduwiau. CySeiria fy sylwadau yn twygf neillduol at y dull y cedwir yr 17eg o Fawrth, set dydd Gwyl St. Patrie, gan y Gwyddelod; ond, aC i mi ddweyd fy nheimlad yn onest, mae llawef gormod o lygredigaeth yn ein dull ni, y Cymry, yn treulio ein dyddiau gwylion, megys DydJ Nadolig* Dydd Gwener y Groglith, Llan y Paeg, a Dydd Gwyl St. Dewi. Nid am nad oes genym yn ci" plith fel cenedl ddigon o gyfleuBderau ar y dyddial hyny i'w treulio yn ddifyr ac adeiladol; ond waetb beth a ddarperir, tra y mae dynion i'r fath raddatt pell o dan ddylaawad y diodydd meddwo). Wo i ddim, ond cyn belled ac y gallaf ddwyn tyatiolaetb brofiadol, mae yn anmhotibl i ddyn fwynhau eihuO pan o d*n ddylanwad y ddiod feddwol. Ond peidied neb a meddwl ein bod ni yn gwneud y sylwadfti hyn jmewn cysylltiad a Gwyl Dewi Sant, 1878; DO, dim o'r fath beth. Ni welsom ddim o'i le not Wener, na thu tnewo na thu allan i'r Concert Hall, chwarea teg i bawb; ond fel y gwyr eio darllenwyr yn dda, mae gormod o lawer o arferioi llygredig yn cymeryd lie ar adegaa gwyliau mewo tref a gwlad. Ymdrechwn ddiwygio yn hyn o beth. a chawn lawer mwy o fwynhad ein hunain, hebla* na fyddwn mor brofedigaethus i'n cymydogion. Nos Wener, y laf o Fawrth, cynaliodd edmygwyf Dewi Sant cyngherdd ardderchog yn y Concert Hall, Lord Nelson St. Oafwyd cynulliad Or- ddercbogi a chyngherdd campus, o dan nawddogaetb amryw ynadon ac yawtinitid. Arweiniwyd gall Llew Llwyfo (yn gystal a chymeryd rhan jaf cyngherdd.) Cymeroid yr enwogion canlynol ran yn y cyngherdd, sef Miss Gweofll Davies. Mae." ddysgyblaeth dda, y mae llais Miss Gwerfil DaYies wedi ei dderbyn, yn llefaru yn nchel am der a gallu Mr. Jarrett Roberts, ei hathra^» gyfranu addysg gerddorol. Hir oes i Mr. Robert* i wasanaethu ei genedl. Hefyd, Mrs. Brad nock. Pool, Miss E. A. Hughes, a Mr. Parry, diweddar 0 Gaernarfon, a cbor o dan arweiniad Mr. J. Bryant, y Birkenhead a'r Liverpool Hand-bell Ringers, P* rai a enillasant daraoau o gymeradwyaeth. Mae'Ø dda genyf ddweyd i ni gael cyngherdd, da iawo, Rhoddwyd encor gwresog i Miss Gwerfil Daviest Mrs. Bradnock, a'r Llew; pan ganodd WortO Uhnddlan, wnai dyfod yn ol a rhoi bow mo'r trot nea buasai'r adeilad mewn perygl. 'Roedd goltrl ae ymddygiad fy nghydgenedl yn y cyngherdd yO gredit i'r hen wlad. Gwlad y gin goludog yw, Eden y ddaear ydyw. Gan ddymuno i chwi nos da heno y gorphwys, SION Puw.

CAERLLEON. Damwain angeICol.-Bore Mercher, y 6ed cyfisoli cyfarfyddodd un Thomas Owen, 45 oed, a'i ddiwedd yn dra sydyn. Mae yn ymddangoa ei fod y0 gweithio o dan y L. N. W. R. C., ac iddo ar yr achlysnr hwn sroesi y line rhwng y cerbydau, All yn lie plygu o dan y buffers, fe dreiodd fyse4 rhyngddynt, gan fod y cerbydau rhyw ddwy lath oddiwrth eu gilydd, ac ar yr un prydjfe ddaeth y' ager beirniant, a gwasgwyd y truan rhyngddynt bu farw cyn pen 10 mynyd. Yn y prydnawn, cynsj iwyd trengholiad ar ei gorff, a dychwelwyd rheith-' farn o 'Farwolaeth ddamweiniol.' Dy ma rybu^^ eto i fod yn fwy gochelgar rhagllaw. Y peth oedd yn tynu fWYlf o aylw ar blatforni 1 Ration prydnawn badwrn, oedd y ddadl rhwng f Uenorion, neb amgen na Llew Glas a'r enwo? Mignant; yr oeddynt yn bwrw ymadroddion cryfl°° y nalll at y llall. Gebeithiwn eu bod wedi deall gilydd cyn y diwedd.—Abvoh.

BIRMINGHAM. I Dydd LloD, Mawrth y 4ydd, yn nghapel yr Anol: bynwyr Cymreig, cawsom y pleser o gydgyfarfod 1 yfed te. Eieni eto yr oedd y te yn 'pasio y" i ffamws.' 'Doedd neb yn glaf yn mhlith y llaaw3, 'Roedd pawb yn siriol a serchog, ac yn burioj cyfeillion a'r gucea. Hyoyna am y te. yn y