Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
5 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
5 erthygl ar y dudalen hon
. ; j Y CYFYNQDER YN RHYMNI.…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
j Y CYFYNQDER YN RHYMNI. -iLhiiAS T» ANNIBrNWTB Y5 NGOGLEDD CTMRU. J- Yr.ydwyf yn cymeryd yr hyfdia i'ch anerch Ar rap y rhai sydd ya dyoddef angen yn y lie hwn, o perwydd y cyfyugder presenol, fel gweinidog yr etengylyn eich myBg. Yr ydwyf wedi oedi gwneud pa apeiiad yn yr aohos hyd yn awr, gan hyderu y. bdasaiy cyfyngder wedi terfynu cyn hyn; ond yn lie hyny, y mae yn ddrwg genyf ddweyd ei fod yn cynyddu bob dydd. Y mae y cyfyngder yn benaf yn mysg yr haiarn-weithwyr, o'r rhai y mae dros ill wedi eu tadu allan o waith yn yatod y ddau fis diweddaf, ac y mae y rhai hyn a'u teuluoedd bron yn daieitbrjad yn ddibynol am eu cynaliaeth ar garedigrwydd ac elusenau. Ond y mae y tlocli ar aDgen yn fawr ya mysg y glowyr hefyd, am fod y gwaith mor llawn o ddynion, ac o herwydd arafwch .v fasnach lo. Y mae yma bwyllgor canolog wedi el sefydlu, i'r hwn y meddwyf yr anrbydedd o fod 18 un o'r ysgrifenwyr. Y mae genyf liefyd ddoebarth o dan fy ngofal fel ymwelydd, ac yr wyf wedi bod yn dyst personal yn fy ymweliadau o olygfeydd calon-rwygol, a chaledi aanhraethol fAwr. Y mae un sydd wedi bod allan o waith er t. ya dros saith wythnos newydd fod wrth fy nrws, yn dweyd a'i ddagrau ar ei ruddiau ei fod heb brofl un tamaid heddyw, ac heb un golwg am ddim. Ac y mas tystiolaetbau yr ymwelwyr yn y gwahanoi ddoabarthiadau, pan yn dwyn yr achosion o dan jptyriaeth y pwyllgor, yn datguddio fod sefyllfa pethau yn druenus i'r eithaf. Er y galleaid 'ylgrifenu colofnan lawer o'r Dixm i ddangos £ tttswredd y cyfyngder, hyderaf fod yr uchod yn llawn ddigon i gyffwrdd eich calon, ac i dynu allan sich cydymdeiialad a'r tlawd a'r anghenus. Prin -.1400 y mae ein tryeorfa wedi gyrhaedd hyd yn awr, ac y mae dros bymtheg cant (1,500) wedi derbyn cynorthwy mewn oddeutu mis tyamser; ac y mae 41 yn, eglur gan hyny y bydd ein cynorthwy yn fuan ar ben, oni dderbyniwn ychwanegiad buan o rywle. Gan hyny, yr wyf yn taer ddymuno. am gymhorth buan, a phob arian, ymborth, neu hen ddtllad a anfonir i'm gofal, derbyniaf hwynt gyda diolchgat- .Weh calon dros y tlawd, achyilwynaf hwynt gyda hyfrydwch i'r pwyllgor canolog, yr hwn a ofala am eu rhanu yn unig i rai mewn angen gwirioneddol. Yr eiddoch Ar ran y pwyllgor canolog, fidoD, Rhymney, Mod. W. G. WttoiAMS.
AMDDIFFYNW YB Y CR ONICL.'
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
AMDDIFFYNW YB Y CR ONICL. .A *1 i,n' it.1 0 ^;c^Ymid«ngy« tofl 'gwaith'byw vhebwyr yn 4ynoethi gwir amcan ac ysbryd y Cronicl Bach, o Gfonwy yn eich colofnau yn ddiweddar wedi cyftroi eiddigedd fbyw Lafurfab o Riwbryfdir, a rhyw O. Roberts o Earlatown, swydd Caethirfryn. Njid ..iwyf yn rhyfedda diua at,hyn. Yr oedd eich goheb- y° enwedig Annibynwr a Peris, yn rhyfyTu yii fawr pan yn meiddio amlygu eu hamheuaeth o anflEaeledigrwydd y Cronicl, yr hwn sydd wrth jei waith yn ymosod ar eraill, ond gwae a ymosoflo •> H90 efj buasai yn well iddynt roddi eu bye mewn nyth cacwn. Mae yn amlwg fod y ddau 'fod bacjh' a'*ohod,o Riwbryldir ac Earlstown, wedi yfed yn ddwfn o ysbryd y Cronicl, gan mor debyg iV gilydd y maent yn ymresyrnu. Dywed un nad yw ysgrifau fel yr eiddo Annibynwr a Peris, sydd yn oaeiddio beirniadu ymddygiadau ac ymosodiadau y Cronicl, yn ddim ond Iffrwyth rhagfarn a chenflgpn dj nion o feddwl bach a chrebachlyd.' Mor debyi i i> y Crpnicll Yn ol ei logic ef, fel y 8ylM4i 8°hebydd Peris, mae amheu ei anffael&dife- ,v yn ddigon o brawf eich bod yn llawn geu ac 0 'feddwl bach a chrebapWyd;' nid oea jangen un prawf arall. Moranhawdd yw dwyn dyn joddiar ei dylwyth. Edrycher eto ar logic Llafnrfab. jDywed y mab hwn i'r Cronicl nad yw awdwyr yr I ysgrifau a nodwyd yn ngolwg y rhan fwyaf goleu- I'edig (?) o'i ddarllenwyr 'ond haid o genflgenwyr ymyrgar, yn ymwylltio wrth0 am.feiddio 0 hono godi ei law a'i lais yn erbyn yr hyp y maent hwy mewn egwyddor, a bron mewn geiriau hefyd, yn ei broffesu, 8ef anffaeledigaeth, ac am fod y Cronicl ¡ yn dweyd yn onest, nid yd unig eu bod yn greadur- iaid ffaeledig, eithr yn ddigon gwyneb agored i nodi eu ffaeleddau.' Mae delw ac argrafl logic y Cronicl yu amlwg ar y geiriau yna, ac mae y gweddill o'r ysgrif yo dwyn yr un ddelw yn hollol. Yr ym- resymiad y w hwn:—Pwy bynag a ysgrifeno air yn anghyme^radwyol o'r Cronicl Co., mae yn brawf mai un bach crebachlyd a cttenfigenllyd ydyw, ac yn profi yn mhellach fod ei genflgen yn tarddu o'r fiaitb fod y Cronicl yn 'nodi eu ffaeleddau yn onest a gwyneb agored.' Felly, yBerifenwch yn erbyn cecraeth ac ymosodiadau y Cronicl, cenfigen a rhagfarn sydd yn eich cyniheli; oPd yBgrifened y Cronicl y petbau bryntaf, ac awgrymed bethau gwaeth na hyny, am sefydliadau a dynion blaenaf ein henwad, gonestrwydd a gwirionedd sydd yn ei gymhel11 Nid rhyfedd fod y Cronicl yn erbyn addysg athrofaol, oblegid dysgir logic wabanol, meddir, yn y rhai hyny. Dywed y gohebydd hwn o Rhlwbryffir hefyd ei fod yn Iteirato i'r byw í dros y Cronicl ar gyfrif yr yniosodiadeu bryntion a t dibaid a waeir arno mor ddiachos y dyddlau" btn. Eithaf da. ODd a ydyw mor barod i deimld i'r byw dros y rhai a dderbyniaht lymosodiadau bryntion a dibaid' y Cronicl? Odd 0 ran hyny mae y Crqnicl yn ymosod am ei fed yn 'onest a gwyneb agQfed," debyg gen i. Nid oes eisieu l'awer 0 graffder i weled wrth ddarllen syniadau fel yr eiddo Llafurfab a'r cyffelyb nad ydynt ond ail a thrydydd adrodd- iad o syniadau a haeriadau a geir o fis i fis er's deng mlynedd bellach yn cael eu diwyd ddysgu yn y Cronicl. Os nad ydyw darllenwyr y misolyn ymrysoogar hwnw wedi eu- llenwi o ragfarn yn erbyn sefydliadau cyhoeddus ein henwad, ac yn erbyn ein gweinidogion, yn enwedig y rhai mwyaf poblog ablaenlhw; ftC, wedi dyfod i edrycb arnynt yn yr un goleu ac yr edrychir ar y Jesuitiaid, yn sicr nid arno ef y mae y bai. Gofelir fod ynddo rywbeth bob mis fyddo a thuedd i argraffu y syniad yna ar feddwl ei ddarllenwyr. -1 j Nid oeddwn yn synu clywed rhyw ohebydd yo eich colofnau yn ddiweddar yn dweyd fod arno ofn rhoddi y fath gyhoeddiad yn nwylaw ei blant rhag iddo fagu rhagfarn yn eu meddyliau ieuaine a diniwed at weinidogion y gwyddai oeddyot yn ddynion da a chywir. Un ffordd effeithiol i fagu rhagfarn yn erbyn crefydd, ydyw magu rbagiarn yn erbyn gweinidogion. Hona y Cronicl 0 fis i tis yn ddidaw mai amddiSyn iawnderau a rhyddid yr enwad yn erbyn yr 'archoffeiriaid,' sef y gweinid- ogion, sydd yn cyngreirio i lethu ei ryddid yw ei amcan; ac wrth ei fod yn parhau i haeru felly, mae Ilawer o'i ddarllenwyr diniwed wedi n^yned i gredu fod ein benwad mewn perygl ofnadwy oddi- wrth ryw haid 9 conspirators duou sydd yn dirgel weilhio t'rwy ein Cymanfaoedd, y Wasg, a'r Undeb Cymreig, ac.mai i'r Cronicl yr ydym i ddiolch am dqitettio-eu cynlluniau cudd a melliigedig a dyryau eu hanifcanion. Y fath ffiloreg wallgof, ffrwyth ymenydd yn: aberth i ddrwgdybiaeth. Bu yi y^grffeoydd,- pan yn ieuengach ac yn fwy anwybod- us, ac yn darllen dim ond y Cronicl, yn credu yn y bwgan dychmygol yna, ac y mae hyny yn peri i mi deimlo tosturi drol y rhai sydd eto ya Mtoa yn y cyflwr hwnw. Aed Peris ae Arinibynwr a W. N. yn mlaen i agor llygaid y 'werin a'r miloedd' am wtr amcan y Cronicl, ac i ddangos faint o sail sydd il* "haeriad a'Q hawgrymiadau drwgdybua, a'i bdniadaur uchel .0 onestrwydd achywirdeb. Yp aicr, mae yn hen bryd dynoetbi gwir gymeriad misoiyn sydd yn cael ei ledaenu yn myag yr enwad, a'i amcan i ddwbio meddwl ei ddarllenwyr a rhag- farn yn erbyn symudiadan daionus yr enwad, ac i fychanu ein gweinidogion, a hyny dan. gocbl boneddigeiddrwydd a chrefydd. Dywedai un hen ddiacon craff a phrofladol wrthyf yo ddiweddar fod dau ddoabarth yn yr eglwrsi a bleidiant ac a gred- ant syniadau y Croniclt sef y rhai hyny nad ydynt yn gweled nemawr gyhoeddiad and efe, ac wedi arfer derbyn fel efengyl bobpeth a welant mewn print; a hefyd y dosbarth terfysglyd yn ein bejlwysi-. Nid Wyf yn myned i geisio penderfynu faint o sail aydd i'r sylw, ond meddyliaf am dano a daliaf sylw o hyn allan. Yr oeddwn yn meddwl pan welais ysgrif R. 0. Roberts a Llafurfab mai dau ymgeisydd newydd am ganmoliaeth y Cronicl oeddyot. Cymerant galon, 01 gwel y Gol. eu hysgrifau, bydd yn sier o ddweyd un o'r misoedd nesaf mii dau Jeygwr Inodedig am eu talent, eu craffder, a'u tegwch' ydynt, a. chint eu rheatru yn mysg lamd-ligynwyr iawnderau yr eglwyai.' Gwelaf fod rhyw D. I. DaTies, Le'rprwl, yn y Cronicl am y mis hwn, yn ymge sydd am yr nn anrhydedd. Bydd y tri bellach yn lbureonau adnabyddus,' a gwae i chwi ddarllen-; wyr y DYDD os bydd i chwi eu 'diyatyra* trwy ofyn pwy ydynt, Aklod. v 'J 11 ..hHOvtihmbb fUl I.f> ny—1(1
HYN A'R LLALL O'R BERMTO.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
HYN A'R LLALL O'R BERMTO. Dygwyddiadau mawrion yr wythnos a aeth heibio ydoedd Cyfarfod Misol y Methodistiaid, a gosod sylfaen eu Teml Seisnig. Nid ydym yn gwybod dim am weithrediadan y cwrdd misol, namyn na'i bod yno yn cystwyo cryn lawer ar ryw ebolion ieuainc o flaenoriaid oedd newydd gael eu rhoi yn y tresi yn rhywle o gylch Dolgellau. 'Rhoed hwy i dynu wrth ryw hen foncyffion 0 athrawiaethau a dyfasai er's blynyddoedd, ie, ganoedd o honynt ar fynydd Lebanon yr Hebreaid, ac yn rhandiroedd yr Ephesiaid.' Os gwir yr*hanes, nogio fu'r caniyn- iad. Ond am osod y gareg sylfaen, yr oedd yma hwyl go dda, llawer iawn 0 edrychwyr, yo enwedig o blant, (a phwy cymwysach, oblegid hwy aydd debycaf o golio yr amgylchiad hwyaf o neb). Llywyddwyd y cyfan yn deilwng iawn gan yr Hybarch Mr. Davies. Rhoddwyd emyn i'w ganu gan y Parch. R. H. Morgan, a darllenwyd a gweddiwyd gan y Pareh. T. Wbeldon, Ffestiniog. Yna galwyd ar J. Roberts, Ysw., Le'rpwl, i osod a sicrhau y gareg, ac i'r perwyl hwnw cyflwynwyd. iddo trowel arian ardderchog gan Mra. Pugh ar ran y Pwyllgor, a dyna hi ar waith ganddo mewn eiliad bron, ar lawnwaith. Ymddangosai i mi megys ya berffaith feistr ar y eyfryw orohwyl, gan mof ddi- gynwrf y'i cyflawnai; ar ol iddo ddweyd gair neu ddau, ac iddo ef ac yehydig eraill luchip arian ar y maen, ymneillduwyd i'r neuadd gynulliadol Bydd gerllaw, ac yno bu rhaiadraa 0 hyawdledd amryw- iaethog yn ymdywallt naa gwn i pa hyd. Ciywsom fod y gwr 0 Le'rpwl wedi starad yn wirioneddol dda, os nad yn argyhoeddiadol hefyd (a chredaf ei fod weai argyhoeddi pob perchen calon) ar werth- fawredd y rbaa ymneillduol o'r blaid Ryddfrydig i Wiadwriaeth Piydain, ac yn enwedig yn y dylan- wad mawr maent wedi allu ddefnyddio yn ystod y flwyddyn ddiweddaf er cad", y Weinyddiaeth Doriaidd allan o ryfel. Syawn i ddim nad oedd ami i hen Dori, hen Dwrc fu agos:1 mi ddweyd, yn llaesu gwefl ac yn tynn hirwyneb wrth geiaio dyoddef eu blaenor yn gwasgu arnynt i dderbyn y fath amheuthyn fwyd iddynt, gan mor wahanol el flag ydoedd i'r surdoes Iuddewaidd maent yn eu leibio yn barhaus oddiar fwrdd y Telegraph, mae rhai o honynt wedi anffnrflo eu gwynebad y fath fel nad ydynt wedi dydfo i' w hiawn bwyll hyd eto. Noa Wener, traddodwyd yma ddarlith srspurgeon a'i Lafrn- gan y Parch. J. A. Morris, Aberystwyth. Yr oedd ar yt hyabysieni hefyd y cenid daman gan Miss Cordelia Edwards, Parch. VV. Rises, Ie eraill. Llywyddwyd gan y Parch. Z. Mather. Ar ol byr eiriau ganddo, galwodd ar y Parch. W. Rees i roi darn, a chawsom ddarn ge hir o 'Hen ffon 1y naia' ganddo. Ar 01 hyny, ui gawsom gan Mr. Morris wrthddrych sydd wedi gallu byw fel (Arthur) heb ffon, ie, a mwy na hyny, bod yn ffon a gwialen i ganoedd eraill yn ystod yr ugain mlynedd diveddat. Cawsom bortread llawn a chywir, debygid, o Mr. Spurgeon yn ei fYYiyd daionus a'i lafur cyuyrchiol, a hyny mewn iaith gref heb ddim bombast. Amddiffyn yr Arglwydd fyddo eto yn hir iawn dros Mr. Spurgeon, fel y gwnelo eto lawer iawn o ddaioni yn Seion. a thros Mr. Morris hefyd, i gyhwfanu y daioni hwnw, modd y gwypom fod Dnw yn parhau i weithio yn a thrwy y gwaa da hwn. Ar y diwedd, cawsom gan, 'Y Fam sOi Babans,' gan Miss Cordelia Edwards. GOBBDYDV. t ¡"oft A tif "->•
Advertising
Hysbysebu
Dyfynnu
Rhannu
If f 1 1 j Pbbffbithbwtdd.—Gwna "Mr*. S. JL ÃLLBNt World's Hair Restorer," yn ddiball adfer gwallt wedi gwynu i'w liw cyntefig, cyfranit iddo fywyu newydd, tyfiant a phrydferthwch, Mae ei wejthrediad yn sicr, ac yn drwyadl. Nid y w yn lliwio c dye) y gwallt. Mae bob amser yu profl ei hun yn nerthydd naturiol y gwallt. Mae ei ilaenoriaeth a'i ragonaeth, yn aefydl- edig drwy yr holl fyd. Ar werth gan hoU Chemists Perfumers. Mae Mrs. S. A. weoi bod yn gvmeuthur y ddau ddarpariad hyn e'rs deugain mlynedd. Hwynt' hwy yw y nwyddau sefydleaig at y gwalll. Nid ydynt byth i'w defnyddio gyda « guydd, nac oiew nac enaint gyda'r un o'r "U. Mrs. S. A. Illkn a Zylo-Balsanmm,, cryfhad syml, o deilyngdod angpynredin at driniaeth gwallt yr ieu- enctyd. Atalxa golli y gwallt yn gynamserol, yr hyn sydd gyffredin. Mae wedi rhoddi cymhorth un- ongyron°l mewn miloedd o ichlyauron pan oedd y gwallt yn syrthio yn ddyrneidiau Mae yn glanhau y gwajlt.a chroen pen, ac yn symud y oen. Ax wertb gAn boll Chenusts a feifcuueiB, y
AT YMNEILLDUWYR PLWYlf LLAM^WCH-,…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
yn dal cysylltiad a'r capel mewn rhyw fodd, pa un ataelodau ai peidio, gor-ganmolir on rhinweddau, tra hwyrach fod yr Hwn sydd yn gwybod y cwbl, yn gwybod hefyd nad gwir yw yr oil a ddywedir. O r ochr arall, hwyrach fod rhai tebyg i'r dyn hwn yn barod i gollfamu y rhai a gawsant yn yr awr ddiweddaf drugaredd gan Dduw. Onid gwell gadael en hachos yn Haw Daw, yn hytraoh na chymeryd arnom benderfynu eu tynged? Dyletn ddiolch na cha y gwr hwn mo'r fraint i gyhoeddi ai farn wrth feddau eglwyswyr. Dysgwyliaf i'r gohebydd hwn, os ydyw yn Gymro gonest a chywir, roddi ei enw priodol wrth ei yvgrifau rhagllaw, nen i beidio gwneuthur ym- osodiad persouol ar ddynion. Os ydyw yn rhy lwfr a diegwyddor i wneuthur hyn, etyb y desgrif- iad Gwyddelig i'r dim. Os oes ganddo ddigon o foneddigeiddrwydd i ymddaogos yn ei liw ei hun, &c ot ydyw yn ddigon gwrol i arddel ei enw, gallaf Gi sicrhau y bydd yn hyfrydwch genyf ei ateb gyda'm benw priodol; ond oa na wna, ni wnaf yr j un sylw o'i drnth, gan y bydd islaw sylw. W. W. fo-.r,