Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
9 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
9 erthygl ar y dudalen hon
PORTHMADOG.,
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
PORTHMADOG. Dydd Nadolig.-Cynaliodd eglwys y Tabernaol (M.C.), ei chyfarfod blynyddol yn neuadd y dref uchod am ddau a chwech. Llywyddwyd y eyfarfoi cyntaf gan y Parch P. W. Jones, Penygroes. Goreu ar y Gramadegu, Mr Richard Williams, Pwllheli; ail, Mr Hugh Williams, Abergele. Goreu ar ddadganu, 'Dyb-'dlaist wlaw,' Mr Bennet Wil- liams. Goreu am Ddarllen difyfyr, Mr D. M. Roberts; ail, Miss Tryphena Roberts. Goreu ar y penillion 'Y Gyoadledd Ewropaidd,' Mr Richard Williams (Glaslyn). Areithio byrfyfyr, 'Y mwyn- hadsydd i'w gael mewn Uenyddiaeth;' goreu, Mr Morris, Station-master, Minffordd. Gwobrwywyd plant yro Ysgol Sul am ddysgu allan adranau o'r Beibl. Y cor o blant goreu am ddadganu 'Yr Udgorn a g&n,' eiddo Penmorfa. Am y cyfieithiad goreu o'r Gymraeg i'r Saesonaeg, rhanwyd y wobr rhwng Miss Ann Richards, a Mri Richard Morris a Richard Humphreys. Y goreu am chwareu ar y Crwth, Mr David O. Roberts. Am yr atebion goreu, 'Pa fodd i sylwi ar Gynghanedd?' Mr Wil- liam Parry. Y traethodau goreu ar 'Ddifyrion yr oes/^&c., Mr David Davies. Canig, 'T'rewch y tant.' Llywyddwyd y cyfarfod chwech gan Thomas Jones, Ysw. Am y traetbawd goreu ar'BeFygloo yr oes,' &c,, Mrs Catherine Humphreys. Deongli geiriau Cymraeg; goreu, Mr David Davies. Y goreu am bryddest, 'Iesu a'r ddaa ddysgybl yn myned tuag Emmaus,' B. Owen (Glaslyn). Y ddaueng-lyn goreu i'r Crwth, Llew Madoc. Mr Evan Morgan a'i gyf. gafodd y wobr am y gystadleuaeth gorawl. Oystadleuaeth mewn adrodd dernyn o waithEmrye; unddaeth yo mlaen, sef Mr D. M. Roberts, a chafodd y wobr. Beirniadaeth am y cyfieithiad goreu o'r Saesonaeg i'r Cymraeg, Mr R. B. Williams Am yr englyn goreu i lywydd y boreu, Llew Madoc. .Cans dernyn difyfyr, goreu Mr Bennet Williams. Am yr englyn goreu i'r llywydd, Robert Evans; ail Mr Morris, Station-master, Minffordd. Dadganu (i ferched) 'Ymweliad y bardd,' Miss Morris, Garth Fel. Oystadleuaeth mewn Sillebu, goreu Mr R. B. Williams. Y prif draethawd, 'Rhauau defosiynol gwasanaeth y cysegr,' goreu Mr Morris, Station- master, Minffordd. Oymerwyd rhan yn y cyfartod- ydd hefyd gan g6r y lie, LIew Madog, Miss Davies, ac eraill. Y Wesleyaid Seisnig.-Cynaliodd y brodyr hyn ddwy wledd, un i'r corff a'r Hall i'r meddwl. Daeth lluaws mawr yn nghyd yn y prydnawn i fwynhau o'r danteithion blasus, ac i ddrachtio o ffrwyth y ddeilen Indiaidd a ddarparesid ar eu cyfer. Gwasanaethwyd wrth y byrddau gan amryw o foneddigesau y lie. Yn yr hwyr cawaant gyngherdd, pryd. y cymerodd amryw ran yn y 1 gweithrediadau. Y Coedwigwyr,—Dydd Sadwrn, daeth amryw o foneddigion o Fangor yma i sefydla loymdeithas Cleilon: dan yr enw Coedwigwyr. Yn y prydnawn, garymdeithiasant drwy brif beolydd y dref, yn cael eu blaenori gan seindorf bres y lie- Ymddengya i luaws mawr ymuno a hwynt.-BRODOR. (Drwg genym orfod talfyru eich gohebiaeth, ond yr oedd yn annichonadwy i ni ei chetel i mewn yn gyflawn, gan fod cymaint o gyfarfodydd y Gwyliau a'r Calan mewn Haw. Bydd clywed oddiwrthych eto yn dra derbyniol.—GOL.]
-I ., J NADOLIG YN MAWDDWY.…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
-I J NADOLIG YN MAWDDWY. 4 J' • wvii Dyma un dydd Nadolig eto wedi ein gidael, ae wedi ei restru gyda'r pethau a fu; a gobeithio eich bod all tua'r swyndfa yna wedi gwneuthur cyfiawn- der ag ef. Credaf na phechwn lawer yn erbyn y ffydd Gatholig,' pe galwn Nadotig 'seventy eight,' yn Nadolig 'hen ffasiwnj" oblegid daeth yn lifrai Nadolig yr 'hen bobl.' Yr oedd yr eira wedi gor- chuddio pob dol a bryn A'i fantell wen arianaidd; a'r rhew werii gwydro pob ffos ddwr a llyn. A chan ei fod wedi cl'od mor 'hen ffaaiwn' fe allai nad anny- ddorol genych chwi a darllenwyr eich newyddia ttir, fyddai bras ddarluniad o daith 'Namor a Modlan Ellis, o Fin-y-mor,"iDdinas Mawddwy (sef dau hen greadur hen ffasiwn yn myned i dreulio Nadolig hen ffasiwn,' yn ol defod y ffasiwfia,u diweddaraf), Boreu dydd Llun, 23ain o Ragfyr, codais gyda'r wawr, a gwisgais y dillad goreu feddwn, a gwaeddais —'Dere n mliten Median, m&e'r tren vn dyfod.'—Oh! aros foment ebre hithau, a dal dy 'gadach poced' tn allan i'r ffenestr YIla. (dyna ein drych ni, cofiwch), gaeli mi wel'd pa fodd yr wyf yn edrych. 'Oh! first class, ebrwn inau. A dyma hi i'r drws; ae yn wir- ionedi i, fel mai byw bran, yr oedd, ,hi yn edrych fel hogen dair ar ddeg oed, yn ei 'gown newydd o sidau India, chwe'cheiniog J llath; a'Setfa 'choryn hir,' yn ol yr hen ddull (yroll 0 'Catrin Rohdol,' arch deilwres ,Brenhinesr-(A%^ani8tau'). A ffwrdd a ni i'r orsaf, ac am docyn, ac i r tren, ao ymaith a r tren nerth ei garnau trwy "j 'twnels, a throi y pontydd fel y gwynt. Ond yn chwap dyma efyn stoppo, ac erbyn i ni graffu, yr oeddym yn Machynlletb. A dyma glamp o ddyn mewn dillad lifra i mewn atom, a gwaeddai, 'Tickets please.' I Mawddwy yr ydym ni yn myned, ebrwn inau. 'Never mind, show your tickets.' Ond dyma Modlan yn dechreu gwylltio, ac yn dechreu siarad ugain yn y dwsin; a dychrynodd y dyn, ac allan ag ef- Ond ni ba trwch asgell gwybedyn rhyngddi a myned yn ystorm ofnadwy rhwng Modlan ag yntau. Ond ymaith a'r trên, a dyma ni yn Cemmes Road yn chwap, ac allan a ni, ac am 'drea bach Mawddwy.' Ac ymaitha ni fel y fellten am Fawddwy; achyia fy mod wedi tanio y cetyn du, dyma ni yn Minllyn, neu Mawddwy Station. Ac O'r olwgfawreddog oedd ar hen fryniau talgryfion Mawddwy wedi eu gwisgo megys â mantell o arian. Wedi holi 'pawb am 'Fwth Shan Owen' (canys yno yr oedd ein cyhoadd- iad), o'r diwedd eyrbaeddasoin y bwthyn, a chawsora dderbyniad tywysogaidd ganddi; ac ar ol cael ein gwala hyd weddill odea bara beunyddiol, ac adrodd ein profiadau y naill i'r llall, aeth Modlan a minau gyda, 'brenin y bwthyn' i addoldy'r Annibynwyr i wrando ar y Parch. W. Roberts, Penybontfiwr (brodor o Ddinas Mawddwy ydyw ef), a chawsom gyflawn dal am fyned. Er mor oer, pregethodd gyda hwyl anarferol. Ar ol y bregeth, cefais y fraint o siglo llaw a'r Parch. E.Williams; a da oedd genyf ei weled yn edrych mor dda, er cymaint o guro sydd wedi bod arno yn y dyddiau diweddaf hyn. Ar ol myned yn ol i'r bwthyn, a chael swper, hunasom oil yn dawel yn mreichiau Morpheus hyd fereu dydd Mawrth. Ac ar ol codi a chael boreufwyd, rhoddais Modlan o dan ofal Shan Owen, ac aethym allan am dro i edrych am fy hen *gyfeillion. Yn yr hwyr, aethom un ac oil i addoldy y T.C. (y noson hon yr oedd Cwrdd Blynyddol Undebol Ymneilldawyr Mawddwy yn dechreu), a chawsom bregeth ragorol gan y Parch. D. Jones (T.C.), Machynlleth. Am ddeg boreu Nadolig, yn yr un addoldy, cawsom bregeth yn llawn o'r hen d&n Cymroaidd gah y Parch. E. Evans (W.), Dolgellau. Am ddau hwyl- iasom i addoldy y Wesleyaid, a chawsom bregeth yn llawn o d&n ac athrylith yr aw en Gymreig, gan y bardd poblogaidd a'r pregethwr doniol, y Parch. J. Ossian Davies (A,), Llanelli; ac ar ei ol pregethodd y Parch. E. Evans (W.) Am chwech yn addoldy'r Annibynwyr, pregethoddy Parcha. D. Jones (M.C.); a J, Ossian Davies, yn rhagorol. Tra yn llongyfarch YmneUlduwyr Mawddwy am ddewis cewri mor rhagorol i'w cwrdd, caraswn i holl eglwysi Cymru glywed y bregeth a draddodwy.i am ddau gan y Parch. J. Ossian Davies, oddiar Esay Iii. 1., 'Deffro, deffro, gwisg dy nerth, Seion'. NOs Iau, traddododd y Parch. J. C'ssian Davies ddarlith yn addoldy'r Annibynwyr, ar y Bwyatfil o Rufain. Mae hon eto yn werth i'r holl fyd i dalu dau swllt am ei chlywed. Terfynaf fy llith gyda dywedyd, mai pur ryw dlawd oedd hi ar yr hen Fam Eglwys y Nadolig hwn. Y mae hi yn amddifad byth er y dydd y bu farw ei bugail, y Parch. J. J. Brown; a gellir dywedyd, 'Y dydd y claddwyd y bugail, claddwyd cail a charolau Mallwyd.' Yd wyf, ar dramp, Min-y-Mor. NAMOR ELLIS. "i "o'
33arotipniaetf)^ .;, .r\r4^-"—t…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
33arotipniaetf)^ .r\r4^—t •«. r\ .» S- ,.V } CAERONWY YN LLUNDAIN, 1878-9. Yo Hondeg, Caeronwy'n Lluoden-a geir Yn nglwys gôl yr awen; Rhagorfraint ddereh i'w pherchen, Yw rhoi gair & rhywiog wen. Llundain. lEUAN MALDWYN.
'PLANHIGION WNIuN,'
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
'PLANHIGION WNIuN,' Sef llyfiyn bychan a gyhoeddwvd gan Mr E. Evahs, (Ieuan Wnion), Dolgellau. O! nage, nid 'Plar.higion'—yw y llyfr, Mae'n llawn o goed ffrwythlon; A Ilwyiii heirdd-perllan yw hon, Wna'n enwog ein leuan Wnion. Llanerfyl. DJERWENOO.
";,OFNUSRWYDD!
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
OFNUSRWYDD! Ofn engyl, ac ofn ingoedd,-ofn dyn, Oin Duw a'i ysbrydoedd; Ofn o'i flaen, ac ofn ei floedd, A'r holl o'i fawr alluoedd. Ofy ei fam ddyfod ^rnaf,—ofn ei wedd, 01 n bedd yn ddwfn byddaf;' Y gelyn enwog olaf,-sef angau, Ofn o dan boeoau, ofn Duw yn benaf. s B. FXCANCIS.
ADERYN YN CANUDDYDD NADOLIG.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
ADERYN YN CANUDDYDD NADOLIG. Aderyn bach, mae'th gaaig fwyn, Ar gangau gwyw y goedwig; Yn gwneud- i m 'feddwl am yr haf, 1. Er nad yw ond Nadolig. Ond cenaist yn rhy gynar brfddd, Nid yw ond gauaf eto; Gall waeothur H¡ WBf diwrnod dp, Cyn delo'r haf i wawrio- Fel yr aderyn, llawer dyn If)" A gano id yn rby gynar" Ar gtinc o lwyddiant, tybio wnaeth • Na welai diyddiau galar. )n On 3 chwythodd arno aw-1 oer Hell auaf siomedigaeth; A'i holl obetthion dvsglaer aeth 4 Yn ffllgiol weledigaethl E. VAUGHAN {Celynin).
LLINELLAU '..'
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
LLINELLAU Er coffadwriaeth am Mr John D. Owen,' mab Mr Daniel a Jane Owen, Coed Anna, Rhostryfan; yr hwn a ymadawodd &'r fuchertd hOD, Mai 21, 1878, yn 28 mlwydd oed, ac a gladdwyd yn mynwent Caeathraw, Alai 25. Gyfeillion hoff, mae cwmwl du ^J Yn awr yn crogi uwch eich pen, Mae'r storm yn euro o bOB tu, f* Oidtrowcheichgwy ebtua'rnen, Mae'r Iesu yno ar ei sedd, Y n dal goleuni ar y bedd. T j Er chwerwed oadd Doawvlio'o wan. r A chef i,u ar bleserau'r. by,i,, ■rtn L'i' Bydd o'od ar ddt-lw Crist i'r Ian, r 't 1 r) Yn fwy na fchalu'r boen i gyd; Ac O! dysgleiried fydd eich Jahn, Yn d'od o'i fedd yr adeg hool Darllenodd lawer gyda bias .*»«;• 1t ,hl 0 fti ^yfrolau teulu'r llaw-'r\ On i 'nawI', mae'n dirllen llyfrau gras Yn llyfrgell tragwyddoldeb mawr; v Gan yted o ffynonau byw, Gwybodaeth nefol engyl Duw*" „ Rieni, pa'm y byddwch brudd, Am fyn'd o hono at ei frawd? O gvrhaed i p,.)et)au'r corff yn rhydd, Diangodd ar gystuddiau cnawd; Pe ea'ech ei weld y funyu hon. i Fel angel Duw yw'ch aa'wyl John. Mostyn. E. P. JONES. MVftr
ENEIDIAU AR WERTH.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
ENEIDIAU AR WERTH. Gan y Goruchwyliwr Clerigol. O'r 'Punch.* Dyma fywiolaethau, a phob rhagoriaethau, Parsondai, clasdiroedd, ar werth yma n awr! Dowcb, prynwch faenoriaii, neu hawl i gyflwyniad, Troir cyfran yn ol, os telwch i lawr. Myn'dfmyn'd! pob bywoliaeth ynmeddu amryw iaeth, Mae digon o ddewis i'ch chwaeth gael boddhad; LIe 0 bobl gyffredbí, Hebydûwch yn frenin, Neu dref fone idigaidd, nea dawel bell wlad. Lie i fod yn ddefnyddiol, neu ynte groes hollol, Fel byddo'n ddymunol neulesol i ddyn; Lie cymhwys i'ch ysbtyd, eich sel, s'eh tueddfryd; Ond talu yr arian cewch ddewis bob un. Pobl Uchel-Eglwysig, neu Lydan, neu Bwysig, 0 blaid neu yn eroyo rhy :d seddi i gyd; Both byuag a lynocb, cewch fel y dyiuunocb, Oa ydych yn perthyn i blaid yn y byd. Un lie sydd yn arylwyr, a phawb yn Eglwyswyr, Urdlawn o gapelyddj a 'chydig o waith; Un lie cligon rhyfedd, a phawb mewn 'taagnefedd, Heb neb dd'ol i'ch blino hyd ddiwedd y daith. Dyma le delwydd, yn bared yn:ebrwydd, t A'r parson preseaol yn ymyl y bedd; Hen wr hab fed nebpeil o newid ei babell Sydd yn y fan acw yn welw ei weddi Lleoedd da odiaeth, a phob rhyw wybodaeth Pa bryd bydd pob parsun yn ga ael y byd; Cewch ofal eneidiau, a pho,).angenrhei,iiau Rheeiyniol eu prlslbktl-Liowch pry uwch i gyd. Oyf. MOEL THA HEN
[No title]
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Mae heddgeidwad Le'rpwl mewn t!pyn o hobl yn awr, Cyhuddir hwy o fod yn gyfranog mewn lladradau oddiar fyrddai amryw o lestri" yn y pyi thkUa.