Y Dydd

AR Y DAITH. Wn i ddim, Mr. Golygydd, pwy oedd awdwr y llinell adnabyddus a phriodol hono, LLOEGB GOCH YN LL'WOU'R OWAJr, ac 'rwy'n meddwl na chanfyddir hi yn yr Apocrypha chwaith. Fodd bynag am hyny,

newyn a thlodi, ac yn ddiweddaf oil, teifl beth bynag a amcanant i ddyryswch. Drwy y moddion hyn cynbyrfir eu calonau, dysga eu tymerau hirymaros, ac ar byd y tforrM yma deuant i feddiant o'r gallu hwnw a'u galluoga i gyflawni gweithreuoeud y buasent heb hyny yn anghymwys i'w cyflawni.' Y fath syniadau tarawiadol mewn awdwr paganaiddl Y mae banes seintiau y Beibl ac yn neillduol J.seph, Moses, Dafydd, a Paul-yn enghreifftiau byw o'r ddysgeidiaeth a ddysgir yma. 'Yr hwn y mae yr Arglwydd yn ei garu, y mae yn ei geryddu.' Dyma ydyw profiad ei bobl yn mhob cenedlaetb, a gwelwn at yn cael ei gyd- nabod yn mhob gwlad. Bydded i'r rhai sydd yn awr yn pasio drwy'r ffwrnes deimlo'n sior fod Duw dros y cwbl. Y mae ef yn eistedd fel purwr ac fel glanhawr ari&n celfydd, ac ni phoetha ete y ffwrnes yn or mod nao yn rby fychan; y mae yn rbeoli'r tymheredd fel y dygo ni allan megys aur wedi ei baro saith waith, ein cymhwyso i'w wasanaeth ar y ddaear, a'n cyflwyno yn berffaith gerbron Duw yn Seion. Mae diarebion y bobl yn cyfansoddi yr un gwirionedd, a rhai o honynt wedi eu plethu yn hynod o darawgar. Er engraifit: 'Rhaid riwMo'r gem cyn y daw yn loyw.' lJ)yn heb ei brofi, sydd heb ei berffeithio.' (Dyll. a ameana; ond Duw a reola.' A Pawer eraill i'r un effaitb. Pur ychydig ellr ei ddweyd mewn perthynas i olygiadau yr hen Chineaid ar fyd a Refyllfa ddytodol. Ni wyddom am ddim a hdnir yn bendant, heblaw fod ysbrydoedd y doeth a'r da. yn myned at, ac yn byw gyda, Shang-ti. ArdHengys hyn eu crediniaeth mewn bywyd dyfodol, ac y maepethau eraill yn gogwyddo at yr un casgliad. Cyflwynid offrymau, fel rheol, ar feddrodau eu prif ddynion, ond ni roddid un iheswm dros hyny. Gellid tybied fod yr arferiad yn cael ei chadw oddiar ryw syniad anmherffaith a gwan fod eneidiau y rhai, ymadawedig yn gwybod am y cyfryw, onide, pa fodd y gellir ei esbonio ] Dyma'r eglurhad y mae ysgol- heigion yr oes bresenol yn ei roddi arno. Honant tod ysbrydoedd y meirw yn byw; ni addefant ea bod yn myned i unrhyw leolmd neillduol, fel y nefoedd, ond eu bod yn wybyddus o'r hyn a wneir yma, ac os tolir iddynt barch, a gosod rheddion ar eu bedd- rodau, y maent yn ddedwydd, ond os na wneir, y maent yn llai dedwydd y fan lie maent nag oeddynt ar y ddaear. Ni chry- bwyllir dim yn nghylcb dydd barn a lie o gosbedigaetb, ac y mae yn ymddangos mai yr eglurhad blaenorol ydoedd cyfanswm eu syniadau a'u drychfeddyliau am tyd i ddyfod. Mae yr holl fyd wedi clywed am burdeb uodedig y moes-lyfr Chiueaidd. Gosodant y dirgymhelliad cryfaf ar y ddyledswydd o 'wylio y meddwl.' Yr ydym i fod yn ofalus o darddleoedd dirgelaf ein holl weithrediadau fel y byddo ein bywyd drwyddo yn un gadwen o rinwedd a daioni. Yn y Shoo King, llyfr iii., adran ii., 'Os dymunech fod yn ofalus yn ngbylch y canlyniadau, edrych- wch ar ol y cychwyniad.' Yn wrthwyneb i'w syniad diweddarach fod y natur ddynol yn rhinweddol, cawn y frawddeg ganlynol yn yr un gyfrol, llyfr I., adran iii., 'Twyllodrua yw y meddwl cnawdol (ynllythyrenol, y galon ddynol), tra nad yw y meddwl rhinweddol yn bodoli ond i radd bychan. Bydd vch gan hyny y" fanwl i wahaniaethu, ac yn un mewn meddwl i gymeryd gafael yn y gwir gyfrwng.' Pan yr addefai yr Ymerawdwr Kaou Tsung wrth ei weinidog Yue ei fod yn gwybod ei ddyledswydd, plygodd Ytje ei ben, a dywed- odd, 'Nid y gwybod sydd yn anhawdd, eithr y gwneud sydd yn galed.' Ond blinai y darllenydd pe parhaem i luosogi dyfyniadau. Digon yw dweyd-fod y Chineaid hyn yn gallu sylweddoli yr holl ddrygao i ha rai y mae ein natur lygredig yn gogwyddo, a chyda ioc-th- ineb rhyfeddol cymhellent ymresymiadau ar ol ymresymiadau i geisio eu cywiro Rhoent bwys mawr ar hunan-ymchrviliad. 'Chwil- iweh i mewn i'ch ymgyrhaeddiadau, a throwch allan elch cynlluniau at ddefnyddiol- deb yn y dyfodol. "Gwnewch ymgais i gael allan eich ffaeleddau a'ch byr-gyrbaeddiadau, a chywirwch hwynt.' 'Pan y mae coedwig- wr yn tynu yn ei linyn bwa, y mae yn troi i edrych a ydyw ei saeth yn sefydlog yn ol y rheol, ac yna efe a'i gollwng hi. Bydd- wch ochelgar, gan hyny, yn ngbyleh yr hyn y mae eich meddwl yn gorphwys arno,' llyfr iii., adran vi. A gwrandewch ar y darluniad yma o ddyn, a gafwyd yn mysg cynghorion ysgrifenedig Kaou Yaou- 'Dylai dyn fod yn rhyddfrydig, eto yn fanwl; yn hyblyg, eto yn benderfyno!; yn efaIns, eto yn barchus; yn rheolaidd, eto yn ddefosiynol; yn hynaws, eto yn wrol; yn ddi- duerbynwyneb, eto yn llariaidd; yn gyfeillgar, eto yn bur; yn sefydlog, eto yn ddifrifol; ac yn ddidroi yn ol, eto yn gyfiawn; bydded iddo hefyd ddaogoa ei fod yn meddu ar ddyfal- barhad, ac mor ftoHunus y bydd. Cymerid y llafur mwyaf bob amser I addysgu y bobl ac i'w cadw yn rhinweddol, oblegid ni addewid i'r ymerawdwyr byth anghofio yr arwydd-air mawr hwn: 'Sylfaen pob gwlad ydyw y bob!; lie bynag y mae'r sylfaen yn gadarn y mae'r wlad yn heddych- ol.' Dyna, yn fyr, fraslinelliad o brif agweddau hen grefydd y Chineaid. Nid oedd eu gwybodaeth ond prin o'i gymharu a'r hyn sydd genym ni yn bresenol, eithr onid oedd yn rhyfeddol iddynt hwyl Yn wir, pan y cymharwn en cofnodion & chroniclau y patriarchiaid, tarewir ni gan y tebygolrwydd. Mae eu golygiadau am Dduw, am ragluniaetb, am abenh, am foesoldeb, ac am fywyd dyfodol yn cael ei osod allan bron mewn brawddegau tebyg. Y mae eu haberthau yn awr yn sawru 0 gymeriad offrwm Cain; ond ya yr hen amserau, nis gallwn lai na chredu fod ganddynt olygiadau mwy cywir, a'u bod yn gweled eu haeddicmau eu hunain yn ngwaed y rhai a aberthid ganddynt. Bydded i ni obeithio na ddarfu i'r Hwn sydd yn gwrando cywion y gigfran pan lefont, droi ymaith ei glust oddiwrth y gweddiau taerion a difrifol a gyflwynid iddo y cyfood boreu hwnw yn y wlad bellenig hon, ond iddo wrando ar eu deisyfiadau, a'u hachub oddiwrth eu holl gyfyngderau.