Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
4 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
4 erthygl ar y dudalen hon
,.'0/AI.4 NftoBMiou tf gmreig.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
'0/ AI .4 NftoBMiou tf gmreig. Yn nghwrt bach y Pentre, rhoddodd y prif ynad ei ddyfarniad yn ffafr dyn o'r enw Lewis, yr Irwn a ddygodd gynghaws yn erbyn Cwmni Glo Ager Morganwg, am fis o gyflog. Yn yr un cwrt, gorchymynwyd i ddynes o'r enw Jane Hughes dalu tair dirwy am ymosod ar dri o wahanol bersonau, a dangosai y tystiolaeth- au fod ymddygiad y fenyw wedi bod yn warad- wyddus i'r eithaf. Buasai chwarter blwyddyn o galedwaith rhwng muriau'r carchar yn debycach 0 dd'od a'i hysbryd i'w lie. 0 herwydd y sibrwd fu ar led yn ddiweddar fod Cwmni Ebbw Vale yn bwriadu rhoi y gwaith o chwilio am gyrff y lladdedigion yn mhwll glo Abercarn i fyny, anfonwyd hysbys- rwydd i'r Swyddfa Gartrefol ar y mater. Anturiodd llanc o'r enw David Jones ar y rhew yn Brynmawr, dydd Sul wythnos i'r diweddaf, end trwy nad oedd yn ddigon cryf i'w gynal, boddodd. Yr oedd y dwfr yn y lie yn ddwfn awn. Annfncld-dod i'r gorchymyn dwyfol ddyg- d yr anffawd hon eto. Anfonodd ynadon Llandaf ddau hogyn ieuanc i garchar am fis am dori i mewn i'r Maltster's Arms.' Yr holl niwaid a wnaeth y bechgyn ar ol myned i mewn ydoedd bwyta. ychydig fara a chaws. Prin y eawsai bwystfilddyn a haner laddasai ei wraig gymaint a hyn o ffafr (?) yn ngolwg ynadon Llandaf. Gadawodd dyn o'r enw David Jones ei gartref I yn Fernhill ddydd Nadolig i fyned dros y mynydd i Rhigos, ond ni welwyd ef ar ol hyny yn fyw. Yr wythnos ddiweddaf, daeth bugail ar draws ei gorff marw yn agos i fferm Bryn- corwg, yn eistedd rhwng dwy gareg, wedi rhewi i farwolaeth. Traddodwyd dwy ddynes o gymeriadau amheus, gan ynadon Aberhonddu, i sefyll eu prawf ar y cyhuddiad o wneud ymosodiad liyrnig ar William Edwards, ffermwr, Cwmdu, a'i-ysbeilio o £ 39. Yr oedd yr erlynydd wedi bod yn yfed gyda'r carcharorion, ac wedi myned allan gyda hwynt, a dyna gafodd yn dal am ei ffolineb. Cyfeiriodd y Barnwr Falconer, wrth agor llys yr ynadon yn Abertawe, at arferion anghymedr- ol y bobl, a dywedodd nad oedd yr arferion hyn yn cael eu cyfyngu i'r dosbarthiadau gweith- iol. Fel prawf o hyny, dygodd enghraifft am ddau foneddwr ieuainc o addysgiaeth ue-hal, y rhai oeddynt yn meddu pobpeth a allasent ei ddymuno, ac eto a yfasant i ormodedd nes marw ynjjmlodau eu dyddiau. A gallasai ychwanegu fod 'ieuo anghydmarus' rhwng y tlawd talentog a'r cyfoethog rhyddgalon wedi bod o felldith lawer gwaith i'r blaenaf yn y cyfeiriad hwnw. Mae y gwahanol adroddiadau a ddaw i law yn dangos fod yr ystormydd eira wedi bod yn hynod o lym mewn rhai manau. Dywed gohebydd o Pontypridd oa ychwanegir llawer eto at y cnwd sydd eisoes wedi disgyn, y bydd yn rhaid atal rhai o'r glofeydd yn y gymydog- aeth, gan na fedr y ceffylau yru yn mlaen a'u gwaith ar enau y pyliaw. Mae hysbysiad wedi cael ei ddwyn allan, yn cynwys fod i ddeiseb gael ei chyflwyno i'r Canghell-lys (Court of Chancery), ar fod i Gwmni Glo Gelligaer gael ei ddirwyn i fyny. Gwran- dewir y ddeiseb ar yr 17eg o'r mis hwn o flaen yr Is-Ganghellwr Malins. Mae dyn o'r enw Peter Johnson wedi marw yn ysbytdy Caardydd oddiwrth effeithiau lludded ac oerfel, wrtk gysgu allan yn yr awyr 0 agored ar noa Sul, y 5ed cyf. Traddododd ynadon Caernarfon ddyn ieuanc o'r enw Taylor isefyllei brawf am amlwreiciaeth. Yr oedd wedi priodi yn ddiweddar eneth am- ddifad 17ee oed, o'r enw Susannah Hughes, yr hon, mewn camgymeriad, a agorodd lythyr cy- feiriedig ato yn ei absenoldeb, a gwelodd ei fod oddiwrth wraig i Taylor. Amddiffyniad y carcharor ydoedd fod yr eneth Hughes mewn cymaint o frys i briodi fel y gwaaeth hyny o gymwynas & hi. Yn nghyfarfod Bwrdd y Gwarcheidwaid yn I' Pontypridd, etholwyd Mr David Jones, Tony- pandy, yn swyddog cynorthwyol (relieving Qfficer) dros blwyf Ystradyfodwy. Yr oedd 48 yn ym- geisio am y swydd. Saethwyd un John Tarrington yn farw ger Caerdydd ddydd Iau. Anelodd ei gydymaith, Edwin Saunders, at aderyn, ond methodd ei nod. Wrth danio yr ail faril, symudodd Tarrington yn union i ffrynt y dryll, a derbyniodd ei gy- nwysiad y tu ol i'w wddf. Bu farw dynes o'r enw Ellen Maloney mewn ty lodging yn Cowbridge oddiwrth effeithiau yr oerfel. Yr oedd wedi d'od o Gaerdydd ar ei thraed, goddiweddwyd -hi gan ystorm o eira, cafwyd hi ar lawr gan grwydryn, yr hwn a'i cariodd bob cam i dref Oowbridge, lie y bu farw yn mhen ychydig amser. Cynaliwyd trengholiad ar gorff hon wr o'r enw George Fryer Smith, yn Nhrefforest, a dygwyd 0 y rheithfarn fod marwoloeth y trance iig wedi cael ei gyflymu drwy ddiffyg ymborth naturiol. Ymddangosodd yn un o bapyrau y Deheudir fod y Parch. D. Silin Evans, Rhymni, wedi cael galwad oddiwrth eglwysi Annibynol Soar a Bethesda, Merthyr. Yn ddiweddarach, enfyn ef ei hun i ddweyd 'na chafodd wahoddiad i fyned i Soar, ac, a siarad yn gyfyngedig, na dderbyniodd alwad o Bethesda,' yr hyn, o'i gyfieithu, yw, ei fod yn ei dysgwyl rai o'r dyddiau nesaf. Oynaliwyd cyngherdd yr wythnos ddiweddaf yn Ystradgynlais, dan lywyddiaeth Mr M. W. DaYies. Cymerai y rhai canlynol ran yn y gweithrediadau:—Eos Dyfed, Edwin Nicholas, Ystalfera, Eos Honddu, James Davies, J. Roderick, David Bowen, W. Jones, Samuel Williams, Miss Mary Smith. a Seindorf Cynlais. Elai yr elw i drysorfa y Band.—Gwilym. Mae yn beth dymunol gweled fod caredig- rwydd at y wlad wedi cael ei ddangos drwy wahanol ffyrdd me Nn gwahanol fanau yn Ngogledd Cymru yn ystod yr wythnos. 1 Pasiwyd penderfyniadau mewn arnrywiol gyf- I arfodydd yr wythnos ddiweddaf o gydymdeim- lad &'i Mawrhydi y Frenhines yn wyneb marw- olaeth alarus ei merch, y Dywysoges Alice. Cynaliodd Bedyddwyr Arfon eu cyfarfod chwarterol yn Mangor dydd Mawrth a dydd Mercher diweddaf. Y cadeirydd oedd y Parch. Owen Davies, Caernarfon. Yn nghyfarfod Cyngor Trefol Dinbych, ethol- wyd Dr Griffith W. Roberts yn swyddog medd- ygol dros y fwrdeisdref. Yr oedd tri wedi apelio am y swydd, ac yn eu plith Dr Hughes, y swydd- og meddygol diweddaf. Tra yn arolygu rkyw waith ar nen ty yn Llanrwst, syrthiodd Mr Evan Williams, adeil. adydd, i lawr, a niweidiwyd ef yn drwm. Dealiwn, fodd bynag, ei fod yn gwella yn raddel. Gallai un feddwl fod moesoldeb yn myned ar i lawr yn nghymydogaeth Caergybi, os ydym i farnu oddiwrth y nifer fawr a ddaeth i Lys Bach y Dyflryn i 'dyngu plant.' Cawn arddeall mai gwasanaethwyr mewn ffermydd oedd y rhan fwyaf o'r apelwyr. Ya eisteddiad diweddaf ynadon Llanelwy, dirwywyd amryw herwhelwyr i symiau o 40s. i lOa.a'r costau. Yn yr un Ilys, dirwywyd un George Evans i 20s. a'r costau am arfer creulondeb at geffyl.
Netoufctrton Cramoc*
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Netoufctrton Cramoc* Adroddir fod yr eira yn ugain troedfedd o ddyfnder tua New York a Michigan, America. Sicrheir fod yr adroddiadau a ddaeth o Sofia, yn nghylch yr erchyllderau a gyflawnwyd gan y Tyrciaid wrth roi y gwrthryfel yn Macedonia i lawr, yn sawru yn rhy gryf o ormodedd. Mae y felin gotwm fwyaf yn y byd, medd pellebyr o New York, wedi dechreu rhedeg haner yr amser, mewn canlyniad i farweidd-dra masnach yn achosi lleihad archebion. Dywedir fod y Llys Pabaidd yn Rhufain wedi anfon at y Cardinal Manning inewn perthynas i'r enciliadau diweddar yn y wlad hon o EgI wys ¡ Loegr i EgWya Rufain.
---.--.---SOAR, GER MACHYNLLETH.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
SOAR, GER MACHYNLLETH. Cyfarfod Ysgol—Y Sabbath diweddaf, sef IonaWr 12fed, cynaliwyd cyfarfod ysgol yn y lie uchod. Y boreu am ddeg, pregcthwyd gao Mr E. Erans (Ieuan Wnion), Dolgellau. Am ddaw, dechreuwyd trwy adrodd Salm xxix. yn gyhoeddus glln Miss Edwards, Bastal Las; yna aed i weddi gan Mr E. Evans. Wedi hyny, esgyn- odd Mr E. Davies, Aberhosan, i'r pulpud, a dech- reuodd ar ei waith ar unwaith drwy holi y plant n'r dosbarthia. iau hynaf yn y rhan olaf o'r wythfed benod o Efengyl Matthew. Gallwn ddweyd fod yr holi a'r atebion yn arddangos llafur dirfawr. Yr oedd yr holwr yn ei hwyliau goreu, a'r rhai oedd yn cael eu holi yo dangos parodrwydd mawr, a gwybodaeth ysgrythyrol dda. Am chwecb, pregethwyd eilwaith gan Mr E. Evans. Er iod yr bin yn anffafriol, daeth cynulliad da yn nghyd. a chaed cyfarfodydd adeiladol. UN OEDD YNO.
LERPWL.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
LERPWL. Y prif beth sydd yn cael ei drafod yma y dyddiau presenol ydyw, y gostyngiad cyifredinol sydd yn cymeryd lie yn nghyflogau braidd bob dosbarth o feibion llafur, a'r sefyll allan (strikes), sydd mewn canlyniad i hyny. Mae'n wir fod y wlad mewn cyflwr drwg iawn gyda golwg ar ei masnach; ond nid y rhai sydd yn dyoddef mwyaf mewn canlyniad i farweidd-dra masnach ydyw y rhai sydd yn gos- twng cyflogau eu gweithwyr y oyddiau byn, ond yn hytrach y rhai a deimlant leiaf. Er engraifft, cymerwn y Railway Companies. Maent hwy ar y blaen yn y symudiad yma. Ond a ydyw ystadegau eu cyfrifon yn dangos fo 1 galw am iddynt wneud hyny? Dim o'r fath beth. Maeeucyfrandaliadau yn llawn cymaint ag oed lyat yn y blynyddoedd llwyddianus sydd wedi myned heibio; ac mae y dull llechwraidd a ddefnyddiant i ostwng cyflogau ea gweithwyr yn profl eu bod yn ymwybodol.eu bod yn gwoeud yn anghyflawn. Yn lie rhoi rhybudd eyiTrediatI i'r dynion yn y He cyntaf, gostyngant y Platelayers a'r Porters. Dilynasant hyoy gyda gostyngiad yn nghyflogau y Goods Guards, ac yna y Signal Men, &c., a'u cymeryd felly o orsaf i orsaf. Wei, pa'm v gwnaent felly, meddwch? Wei, i hyn —Os dygwyddai i'r dynion sefyll allan, y gallent hwy lanw eu lie a dynion o orsafoedd eraill, nes y gallent ddysgyblu dynion i lanw eu liefydri, Ant drostynt fel hyn o orsaf i orsaf, ac o ddosbarth i ddosbarth, er cymhwyso yr ysgl iw yn effeithiol ar y dynion i'w gorfodi i ymostwng i'w terms hwy. Peth arall hefyd, nid yw y gostyngiad yn cyrhaedd y foreman na'r clerood. Mae hyuy yn dangoe ea hofnau, rhag y byddai sefyll allan yn cymeryd lie. Gofaleut gadw y rhai hyny yn dawel, fel, os y can- lynftid fyddai strike, y byddai y rhai'a ganddynt i gymeryd gofal y gwaith. Pe bnasai y gostyngiad yn un cyffredinol, er mor anhawdd yw ei dderbyn buasem yn teimlo yn fwy esmwyth dano. Ond fli, felly mae hi, o'r hyn lleiaf, dan y cwmni yr wyf d yn perthyn iddo. Ni chytfyrdda y gostyngiad fi. neb o'r Foremen i fyny, ac ystyriwn hyny yn ang- hyflawnder i'r pen draw. Os oedd eisieu gostwng y cyfloaau o gwbi (yr hyn ni allaf weled fod), patum na welsant y priodoldeb a'r cyfiawoder o ddechreu yn uhop yr ysgol-tynu 100 neu 200 oddiar y rhai sydd yn depbyn eu miloedd bob blwyddyn, a phunt neu ddwy oddiar y rhai dderbyaiasant eu caooedd, &c., yn lIe gosod ar y Common Porter sydd yn derbya o 17s. i 24s. Yn sicr, mae y dull a gymer- odd y meistradoedd yn y gostyngiad preseool yn greulondeb ar y gwelthwyr tlawd. Costia y Strike fer yma i'r Midland Co. ugeiaiau o filoedd mewn claims, a phob math o dreuliau. Waeth iddynt hwy heb gei io dallu y cyhoedd trwy gyhoeddi fod y Traffic yn cael ei gario yn mlatn yn rheolaidd. Gwyddom ni well pethau na hyny, a gwyddant hwythau hefyd; ac ya ddiddadl, cant wybod hyny yn brofiadol cyn bo hir. Ni 1 wyf fi yn cyfiawnhau gwaith y dynion yn troi allan ar yr adeg bresenol, nac yn wir ar unrhyw adeg arall, am fy mod yn credu yn gydwybodol fod Strikes yn niweidiol yn eu holl gysylltiadau. Fy marn i ydyw, fod Strikes yn niweidiol iawn i fasnaeh ein gwlad. Cyjarfud pwysig gan y Rhyddfrydwyr.-Mr Rath- bone, A.S., yn bresenol. Cynaliwyd y cyfarfod yn y Law Association Room, Cook-street, y 7fed cyf. Hwn oedd cyfarfod blynyddol y gymdeithas. Yn y rhan gyntaf, llanwyd y gadair gan Mr Rathbone. Yr oedd yn bresenol luaws mawr o foneddigion Rhyddfcyftol ein tref, Wedi talu diolchgarwch i'r cadeirydd a'r trysorydd, y rhai oeddynt VD myned allaa o'u swyddi, dewiswyd Mr Robert D. Holt i'r gadair am y flwyddyn ddyfodol, a dewiswyd Mr W. Oulton yn is-gadeirydd. Dewiswyd Mr J. Hamp- den Jackson yn drysorydd. Mae hon y drydedd waith i Mr Jackson gael ei ddewis i'r swydd hon. Dewiswyd Mei8tri Lawrence a Billson yn Hen. Secretaries. Yna, cymerwyd y gadair gan Mr Holt,