Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
11 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
11 erthygl ar y dudalen hon
AGORIAD CAPEL NEWYDD YR ANNIBYNWYR…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
AGORIAD CAPEL NEWYDD YR ANNIBYN- WYR YN LLANIDLOES. Er's blynyddau bellach, teimlai pawb oedd yn feddianol ar syniadau priodol am ogoniant y cysegr, fod yr hen gapel yn aonheilwng o grefydd yr oes; ac wedi cael gweinidog a chalon i weitbio, pender- fynwyd eael capel newydd. Saif y capel newydd ar yr un fan a'r hen, UD o'r manau mwyaf manteisiol yn Llanidloes, oddeutu 25 llath o'r heo), nraeyrolwg arno o'r heol yn gadarn a phrydferth. Mae iddo dri o ddorau, y canol yn arwain i'r llawf, a'r lIeill i'r gallery; o bob tu i'r dorau mae yna bed war o Corinthian Columns mawreddog, ac uwchben y drysau mai tair o fFenestri mawrion yn f waog. Y gwaith coed i gyd o'r Pitch Pine goreu. Mae yn addoldy hardd dros ben, mae yn un o'r addoldai barddaf yn Nghymru. Dywedai Dr. Rees ar ddydd ei agoriad, fod yn werth dyfod o waelod Morganwg i'w weled. Oostfodd y capel new/dd, gyda defn- yddiau yr hen, £ 1649 7S. 2C. Casglwyd i fynyhyd ddydd yr agoriad £ 894 14s, 7s. Casglwyd ar ddydd yr agoriad £ 2.52 14s. 8c., yn gadael yn weddill jB602 4a. lie. Diau na odiefir i'r ddyled a nodwyd gael aros yn bir, am fod gan yr eglwys a'r gweinid- og galon i weitbio. Y mae yn ddjledawydd arnom gydnabod J. Jenkins, Yaw., am ei rodd ardderchog, set £300, a bu yn toddion i gasglu llawer gan eraill. Hefyd, rhoddodd Mrs. Lewis Lewis, Newton Hall, nith Mr. Jenkins, t50 ar un o'r meini. Teimla yr eglwy. a'r gweinidog yn ddiolchgar iawn i bawb a gyfranodd. Addolwyd am y waith gyntaf yn y capel newydd ar y Sul, Awst 17eg, cyfarfodydd gweddi y boreu a'r prydnawn, a phregethodd y gweinidog, y Parch. John Silin Jones, y nos, oddiar Rhufeiniaid y 12 benod a'r adnod gyntaf. Ac ar y dyddiau Llun a Mawrth, Awst ISfed a'r 19eg, cawbom wasanaeth gwerthfawr y Parchn. T. Rees, D.D., Abertawe; E. Stephen, Tanymarian; ac E. H. Evans, Caernarfon. Am 6 noa Lun, dechreuodd y Parch. R. Jones, (M.C.), Llanidloes, a phregethodd Herber Evans a Dr. Rees. Yroedd ynannyoddefol o lawn, ac aeth canoedd adref oddiffyg He. Am 10 boreu Mawrtb, dechreuwyd gan Herber Evans, a phregethodd Dr. Rees a Stephen. Am 2, yn y capel newydd, dechreuodd y Parch. S. Prosser, Rhaiadr, a pbregethodd Herber Evans yn Saesonaeg, ac yn nghapel y Bedyddwyr gan E. Stephens yn Gymraeg. Am 6, yn nghapel y Methodistiaid, decbreuwyd gan y Parch. Owen Jones, (M.C.), Drefnewydd, a phregethodd Herber Evans a Taoymamn. Cafwyd oyfarfodydd dymunol ya mhob ystyr, yr oedd y weinidogaethynnertholadylanwadoi. Hefyd, yr .oedd ynbresenol y Parchn. Rees, Carno; Evans, Penarth; Davies, Glanhafren; P. Jones, (W.), a Davies, (B.), Capel Newydd. Yn awr, mae yr eglwye yn addoli mewn addoldy hardd, a'r eistedd- leoedd wedi eu gosod, heb arwydd fod yr un or ysbrydion drwg y cyfeiria. yranfarwol Williams o'r Wern atynt. Eistedd ynddo 500. Y cynllunydd oedd Mr. Humphreys, Treforris; y mae efe yn sier otoi yn feistr ar ei waith. Mae genym hefyd yn y capel newydd harmonium hardd. Boed bendith Duw yn aros ar weithrediadau y cyfarfod, ac arosed bytb ar y llanerch gysegredig hon, yw dymuniad ltawer aeMaw—lNUAN MEIRION.
OYFARFODLLONGYFARCHIADQL I…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
OYFARFODLLONGYFARCHIADQL I GAD- EIRFARDD EISTEDDFOD Y DE, 1879. Cyhoeddwyd yr uchod i gymeryd lie yn yr ysgoldy yn Tonypandy nOli Waner, y 12fed cyfisol; ac er fo4 yr adeilad yn mn eang, yr oedd wedi ei orlenwi cyn amaer dechrea y cyfarfod, a gorfu i ugeiniau ddychwelyd adref heb allu dyfod i fewn, Ki chafodd onihyw dywysog barddonol erioed well croesawiad nag a gafodd y Parch. E. Gurnos Jones yn Tonypandy, wedi ei ddychweliad yn fudd- ngoliaethus yn ei gadair farddol o Gaerdydd. Cy merwyd rhan yn y eroesawiad gan amryw weinid- ogionparcbae, hefyd lleygwyr o wahanol enwadau, a llu mawr o feirdd wrth gwrs. Dadganwyd yn swynol gan y cerddorion, a tbreuliwyd dwy awr ddedwydd wrth Ion gyf arch y prif fardd. Wedi eisteddfod Birkenhead, nodid Hwfa Mon gan lawer o'r gohebwyr fel 'Bardd y Pum' Cadair.' Tybed ai gormod nodi fed Gurnos hefyd wedi enill pum* J cadair? Rhag ofn y bydd rhai yn amheu ein gosod- iad, rhoddwn eu henwau i ganlyn:— 1 Cadair Eisteddfod Abercarn 1871 2 Ystrad Rhondda 1872 3 "Bangor 1874 4 Utica, America. 1875 5 Deheudir Cymru 1879 Yn ngwyneb y ffeithiau uchod, nid rhyfeddi Dyfed- fab, ar y cadeirio yn Nghaerdydd, ddweyd— 'Bardd yw hwn o bur ddonnu,—a luniwyd I lanw cadeiriau; Da ymrlr gwr iy'n medru gwau Fel Guraos foel ei gernau.' Dymuniad pawb yn y cyfarfod oedd, iddo gael einioes i enill eto lawero gadeiriao, a bod o wasan- aeth mawr i'w genedl,—GwaTrcD.
LLUNDAIN.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
LLUNDAIN. Eglwys Sloan St,—Ysgrifena un 0'0 gohebwyr o'r Brifddinas fel hyn:—'Y mae eia heglwys ni yn Sloan St. wedi bod mor ffodus a chael capel; pryn- wyd ef yr wythnos ddiweddaf am ddwy fit o bunau, ac y mae ynfreehold, ac ar ochr un o'r prif heolydd, yn agos i'r fan lie mae'r eglwys wedi arfer ymgyn- ull i addoli. Y mae'n addoldy braf iawn, gyda vestry a seler. Y mae genym saith cant yn weddill j eto er cael eu llog i helpu talu i weinidog.' j Addoldy Fetter Lane, wedi ei agor y Sul diweddaf, < ar ol ei heleethu a't adnewyddu.
DOLGELLAU.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
DOLGELLAU. 0 flaen H. Lloyd Williams, Ysw., eyhuddwyd Owen Owens o herwhela ar dir Charles Edwards,, Ysw., Dolserau. Y boneddwr oedd y tyst penaf, yr hwn a ddywedai iddo ganfod Owen Owens yn ei bare; a thrwy gynorthwy ei was, darfu iddo ei ddal a'i ddwyn i'r dref yn ei gerbyd ei hun. Dirwywyd ef i dair punt a'r costau, nea ddau fis o garcbara llafur caled, a dewisodd yr olaf.
GWEINIDOGION A'U OYFLOGAU."
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
GWEINIDOGION A'U OYFLOGAU. 1 MR. GOL,- Yr wyf yn metha deall pa amcan sydd i'ch erthygl arweiniol ar y penawd uchod yn y DYiDD diweddaf, os nad cynorthwyo 'plaid y Bala* i greu anymddiried yr eglwyai yn eu gweinidogion. Gall y darlun a dynir ynddi o weinidogion roddi help mawr i'r amcan hwnw, oblegid gosodir hwy allan fel dosbarth difater am eu dyledswyddau, ac amddi- fad o gydymdeimlad a'u heglwysi. Awgrymwch fod pob dosbarth yn dyoddef ond hwy. a phob dos- barth arall yn barotach i wneud aberthau. Nis gwn ar ba sail y dywedwch nad yw gweinidogion yn dyoddef yn y cyfyngder presenol; mewn llawer o eglwysi mae cyflog y gweinidog yn codi a gostwng yn ol y casgliadau, ac felly maentyn rhwym o ddyoddef yn yr eglwysi hyny. Wedi canmol y meistr tir yu tosturio wrth ei denant, trwy droi yn ol iddo ran o'r rhent ar flwyddyn galed, gofynwcb, 'Pwy glywodd am weinidogion yn gwoeud yr un fath &'u cynulleidfa?' Clywodil yr ysgrifenydd am lawer yn gwneud, a hyny o'u prinder, aonid o'u llawnder, fel y gwna y tirfedd- ianyddcyfoethog. Ac heblaw hya, gwn am rai yn rhanu haner eu cyflog er helpu y tlawd a'r aoghen- us; a rhaid i weimidog agor ei law i gyfranu at bob cymdeithas elusengar. Mae yr ysgrifenydd yn weiaidog ar eglwys lie y gwneir casgliad bob chwarter i'r tlodioo; ond rhydd o'i law a'i boced ei hun fwy na chasgliad yr holl tlglwys i'r tlodion wrth ymweled a. hwy. Nid yw byth yn gadael i neb ond y tlodion ac yntau wybod hyn, a'r Hwn sydd yn gwybod pobpeth. Gallaf dyatio am frodyr eraill yn gwneudyrua peth. A gaf 11 ganiatad i ofyn, Twygtywodd am yagolfeistr yn troi yn ol ran o'i gyflog mewn adeg o wasgfaf' Yr wyfya gofyn hyn am fy mod wedi clywed ysgolfeistr mewn pentref gwledig ya rhoi vent i syniadau cyffely b i'r eiddoch chwi. Cradaf y gellir gadael y mater i'w drefnu rhwng yr eglwysi a'u gweinidog- ion, jdiau y bydd pob eglwys a gweinidog sydd ya caru eu gilydd yn barod iawu i roi a chymeryd, y naiU i wneud ei oreu i gynorthwyo y llall, fel y mae hi wedi bod bob amser. Nid yw ond mater o degwch â. ni fel gweinidogion i'r ffeithiiu hyn gael eu cyhoeddi; hyder, y rhoddwch le iddynt. GWEINIDOG.
COLEG Y BALA.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
COLEG Y BALA. Cyfarfu pwyllgor ymgynghorol y Coleg yn Nol- gellau, Medi 17eg. Mr. J. H. jooes,,Aberdyn, yo y gadair. Pryd, ar gynygiad y Parch. D. Griffith, a chefnogial y Parch. L. Probert, penderfynwyd— 1. Fod y pwyllgor hwn yn hollol gondemnio gwaith y Parch. M. D. Jones yn cau drws Bodiwaa yn erbyn y Parch. T. Lewis, B.A., a'r 36 myfyrwyr sydd wedi glyou yn ffyddlon wrth y pwyllgor; ac o dan yr amgylchiadau gofldus yn barnu fod Mr. Lewis a. chyfeillion y Bala wedi gwneud yn ddoeth iawn i gymeryd ystafelloed i yn Plas Treweryn i gario yn mlaen waith y Coleg hyd nes y ceir hamdden i wneud trefniadau pellach. Ar gynygiad Mr. Jones, a chefnogiad y Parch. D. Roberts, penderfynwyd- 2. Fod y pwyllgor vn dymuno gwneud yn hysbys i'r holl eglwysi a'r tanysgrifwyr mai ya mis H YDREF, yr amser arferol, y bydd myfyrwyr rheol aidd Coleg y Bala yn dyfod beibio i gasglu, pryd y dygant gyda hwy ADRODDIAD awdurdodedig y Coleg. DAVID ROBERTS, Ysg.
I.BALA COLLEGE.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
I. BALA COLLEGE. If your correspondent 'Ignorant' really wishes to be more particularly informed about the places from which 'came the first resistance to build a New Independent College at Bala,' I believe it would be more fair for him to write under his proper name. R. MAWDDWY JONES.
COLEG ANNIBYNOL Y BALA.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
COLEG ANNIBYNOL Y BALA. EGLWT3 SEION, ABEKGANAID, ORR MBSTHTB. UR. GOL ^08 Sabbath, Awst 3lain, pasiwyd yn unfrydol y ptoder/yfli »dau c^nlynol:— 1. fql eglwys yp holtol ^nghymeradwyo y peth a eissrir y .Cr^nspddiad Newydd, a gwaith Pwyllgor yr Amwythig yn ditlwyddo y Parch. At. D. JoneB, yr hwn sydd wedi cuio yn mlaen waith yr Athrofa w iwy^ldiapus ,^r9> .^yoiler o Cynydd- an. 2. Ein bod yo hollol gym^rad^yo ¡i'f Athrofs gael eichario yn mlaen dan yr Hen Gyfansoddiad, ac yn benderfynol hyd OtkfLf ein gallu i gefnogi y Parchn. M. D. Jones ac Il. Tboi^ag (Ap yychan). A gobeithiwo y cat y myfyrwyr sydd dan eu gofal bob chwareu 'tag gan yr eglwysi pan yp dyfod heibio i gasglu. Dros yr eglwys, JACOB DALIES, w. JAMES, J THOMAS J"ONBS, E. GRIPFIPCHS, if n. E; DAVIES,, D.LEWIS, V Dmomatd. T. LEWIS, T. J. GEIFFITHS,') T. S. THOMAS, Ymrifenyddr. T. S. THOMAS, Ymrifenyddr.
EQLWYS GYNULLEIDFAOL CHORLTON…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
EQLWYS GYNULLEIDFAOL CHORLTON ROAD. MAN— OHESTRR. MB. GOL.,— L Mewn cyfarfcra eglwysig neillduol wedi ei alw ic perwyl, a gynaliwyd nos Fercher, Medi 17eg, mabwysiadwyd y penderfyniad canlynol yn unfryd- ol:— "Ein bod fel eglwys yn datgan ein hanghymerad-, wyaeth hollol o'r ymdrechion a wneir i derfysgu yr eglwysi drwy yr enwad mewn perthynas ag Athrofa y Bala, ac yn dymuno datgan ein llawenydd fod y Parch. Proff. Lewis, B.A., a'r myfyrwyr sydd o dan ei ofaJ, ya glynu yn ffyddlon wrth Gyfan- soddiad Newydd y Coleg; a bod casgiiai yr eglwye a'r gynulleidfa hon i fyoed at yr Athrofa reolaidd dao y Cyfansoddiad Newydd yn unig.' Arwyddwyd dros yr eglwys, R. ROBERTS, Gweinidog. ELLIS POGH, JOHW HUGHES, ) THOMAS JONES, JOHN DAVIES, > Diaconiaid. B. JENKINS, DAVID DAVIES, I
LLINELLAU
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
LLINELLAU A ysgrifenwyd gan y Parch. Dr. J. Rhys Morgan (L'eurwg), ar ot profi ac adnahod effeithiaa GWfLYM EVANS' QUININE BITTERS, awn VEGBTABLB TONJTC. Mor boeaai ac atnrywiol y w 'R dotanau fiinant ddynolryw; Nid OOBlln diwrnod ya ddihoen, Na neb heb wybod-beth yw poen; Yn wyneb hyn, mor werthfawr yw Fod dynion yn einmYIgynbyw Gysogrant eu moddyliau doeth I chwilio, drwy wyddoniaeth goeth. Am drwythau sydd o sryflawn rin I well^'u hanhwylderau blin- Mae GWILYM EVAKS, Cymro chweg, Fferyllydd mawr Llanelli deg, Drwy'i feddwl cryf a'i nerthoi fryd Ata lwyr wollhau'n dolariau'i gyd. Use wedi proftr llysiau glSn, Ea Rhinau oil yn fawr a man; Oymysgu'r chwerw a'r m elus wna I wneud un dwys feddyglyn da- alo.o Unoedd wedi prof Pi nerth' d byth nis gellir dweyd ei Werth
TRAWSFYNYDD.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
edig i amryw o'n masnachwyr yr wythnos o'r blaen, ac ofnir y caiff rhai o honynt golled beth bynag o Sherwydd ei harfer. Y mae addysg i'w gael yn ddiau o febyd i fedd, a gall hyn fod yn rhywbeth tebyg i'r masnachwyr, fel y gallont wybod pa fold i weithredu at y dyfodol. Ond buan y gwawria yr amser pryd y bydd goruchwyliaeth y Coel yn gorfod roboi ffordd i oruehwyliaeth arall lawer iawn mwy snrhydeddus a dibrofedigaeth i bawb, y prynwr yn ogystal a'r gwerthwr, ssf goruchwyliaeth hapua yr *arian pared.' Dyna yw dymuniad—