Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
6 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
6 erthygl ar y dudalen hon
----------..----"Xcioijuasjioit…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
"Xcioijuasjioit djjffreJitttoi. i Yr oedd Due Buckingham yn cyrhaeddyd y wlad hon o India ar y lOfed cyfisol. Y mae Llywodraeth Groeg wedi prynu yr agerlong Walrus gan Mr. John Burns, Glasgow. Boreu dydd Llun, canfyddwyd masnachdy y fferyllydd Moffatt, ger Dumfields, ar dan. Llwyr losgwyd yr adeilad, a chyrhaedda y colledion i £ 8,000. Am daflu eira at swyddog yn Myddin lachawdwriaeth, dygwyd dau ddyn ieuanc i fyny o flaen ynadon Hammersmith. Anfonwyd un o horiynt i garchar am bedwar diwrnod ar ddeg, a dirwywyd y Hall i zC2. Am dwyllo ei feistradoedd i Rl,200, anfonodd y Central Criminal Court, Llundain, un o'r enw George Peak i ddeunaw mis o garchariad. Yr oedd wedi bod am bedair blynedd ar ddeg yn glerc yn ngwasanaeth Mri. Rosher a'i gwmni, Llundain. Y mae gan Mrs. Ann Devine, yr hon a fu farw yn ddiweddar yn Kennington yn 104, wyth o feibion, 42 o wyrion, ac 88 o or-wyrion. Dywedir mai y Proffeswr Huxley sydd wedi ei apwyntio i lanw swydd y diweddar Frank Buckland fel arolygydd y Pysgodfeydd Eogaidd. Parhau yn uchel y mae nifer y marwolaethau yn Glasgow. Yr wythnos ddiweddaf, yr oedd nifer y marwolaethau yn 34 y fil, yn erbyn 39 y fil yr wythnos flaenorol. Am yr wythnosau cyferbyniol yn y blynyddau 1878, 1879, ac 1880 yr oedd y ffigyrau yn 20, 27, a 25. Teimlwyd ysgydwadau ysgafn o ddaeargryn, dydd Sadwrn yn Reggio, Calabria. Am roddi tan i'w thy ei hun, anfonodd ynadon Bristol un o'r enw Mary Ann Mason i bymtheg mis o garchar. Bore dydd Ma wrth, Uosgwyd neuadd gerddor- ol, yr hon oedd newydd fyned dan adgyweiriadau helaeth, i'r llawr yn Worcester. Dinystriwyd organ ardderchog. Yr oedd Mtdame Sarah Bermhardt yn myned bum' noswaith o chwareuaeth yn Cincinnati yr wythnos ddiweddaf. Y mae ei henillion yn America am 81 o nosweithiau o chwareuaeth yn cyrhaeddiJE59,189. Torodd coelcerth o dan allan yn nociau Victoria, Llundain, nos Fawrth, drwy yr hyn y llosgwyd amryw sheds, gwageni reilffordd, ac y 0 niweidiwyd dwy long yn dost. Dywedir fod William Hayhurst, neu fel yr adwaenir ef oreu, fyr hen Balslaw,' Capster Green, ger Blackburn, wedi marw yn 106 oed. Y mse Mesur ar cael gwell diogelweh rhag ffrwydriadau berwedyddion, wedi ei osodo flaen y Ty. Bydd Ymerodres Awstria yn gadael Vienna. ar y 14eg o'r mis hwn am Fynachlog Compermere, ger Caer. Y mae ystadegau y Fyddin am y flwyddyn arianol ddyfodol, yr hon a roddwyd dydd Llun, yn cyrhaedd i £15,545,500, yr hyn sydd gynydd o jE122,000 o'i gydmaru a'r flwyddyn flaenorol, Nifer y pleidleisiau a roddwyd o blaid yr aelodau seneddol hyny ydynt yn gweithredu yn 01 cyfarwyddiadau Mr. Parnell yn yr etholiad diweddaf ydoedd 29,063. Holl nifer pleidleis- iau rhestredig yr Iwerddon yw 231,536. Dychwelodd Mr. Richard Ely, Ipswich, 50 y cant yn ol i'w denantiaid o'r ardrethoedd oedd yn ddyledus yn Hydref diweddaf. Dywedir fod gan dri o'r aelodau Gwyddelig a drowyd allan o'r Senedd yr wythnos ddiwedd- af fyr-ddrylliau llwythog. Fel yr oedd dyn o'r enw Lamb yn croesi y llinell yn Dudley, y dydd o'r blaen, tarawyd ef gan gerbydres, a lladdwyd ef yn y fan. Yn llys heddgeidwadol Bow-street, Llundain, anfonwyd James Belcher i chwe' mis o gar- char am ladrata arian yr offrwm yn Eglwys Babyddol Apostolaidd Gordon-square. Dywedir fod clefyd newydd a elwir 'clefyd du' wedi tori allan ar yr Ynys Hir, ger New York, a bod pob mochyn a darawyd ganddo wedi marw. Mr. G. Milnes Gaskel Thomas, ger Wakefield sydd wedi ei ddewis yn ymgeisydd Rhyddfrydol am y sedd wag yn Knaresborough. Nid yw y Torïaid eto wedi penderfynu ar eu dyn; ond enwir Mr. Thomas Collins, diweddar gynrych- iolydd y fwrdeisdref, a sibrydir ei fodwrthi yn pleidgeisio. Yn Mrawdlys Le'rpwl, dedfrydwyd John Kelly, 69 oed, i bymtheg mlynedd o benyd- wasanaeth am ladd ei wraig, drwy ei churo yn ei phen ag efail. Y raaa Arglwydd Aberdar, Mr. Talbot, A.S., Mr. Vivian, A.8., a Mr. E. J. Reed, A.S., wedi addaw noddi Eisteddfod Pontypridd, yr hon a gynelir yr haf nesaf. Dywedir mai y 'Chwyldroad Ffrengig' yw yr unig waith o eiddo y diweddar Carlyle a gyf- ieithwyd i'r iaith hono. Taenir y gair am farwolaeth Mr. Derwen Moultrie Coleridge, yn 52 oed. Yr oedd yn *yr -1 i Samuel Taylor Coleridge, y bardd. Llwyddodd Mr. Critchett i symud y belen oedd wedi tyfu yn llygad de Syr Julius y Benedict, a dywedir y bydd yn mhen ychydig wythnosau yn gweled cystal ag y bu erioed. Profodd yr archwiliad a wnaed ar y bont sydd yn croesi yr afon Galway, fod 300 o pillars wedi tori drwy i rew fyned i wrthdarawiad a hwynt. Dywedir fod cynllun ar droed yn Montreal i wneud twnel o dan Raiadr y Niagra, er mwyn ceisio helaethu dylanwadrheilffordd neilldnol sydd yn ymgeisio am fasnach y Gorllewin. Mae archddeoniaeth Gloucester wedi dyfod yn wag drwy ymneillduad yr hybarch Syr George Prevost o'i swydd. Dydd Mercher, bu farw y Parch. Lord John Thyne, deon cynorthwyol Westminster, yn ei breawylfod yn Cloisters. Drwggenym ddeall fod Dr. Punshon wedi ei gymery yn glaf, ac y mae ei feddygon wedl ei gynghori i ymatal oddiwrth ei swydd weinidog- aethol am yr wythnos hon, o leiaf.
IGROEG A THWRCI.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
GROEG A THWRCI. Taenir yn mhapyrau Paris newyddion o Vienna fod Lloegr wedi syrthio i mown i olygiadau Awstria a Germani yn ffafr gadael Janina a Metzoro i Twrci, drwy wneuthur goddefiadau eraill i Groeg. Adroddir fod yn agos i'r oil o'r 2,000 Indiaid yn ngwersyll y penaeth Sitting Bull wedi ei adael ac ymwasgaru i Canada ac i'r Talaethau Unedig.
CCLLIAD LLESTR A'R OLL O'R…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
CCLLIAD LLESTR A'R OLL O'R DWYLAW. i, Dydd Iàu, derbyniodd swyddog y brig Eliza, o Jersey, yr hon sydd ar hyn o bryd yn nociau Caerdydd, bellebyr fod y Marie Auge, Cadben Blackmore, wedi eicholli, gyda ei holl ddwylaw, yn agos i Plymouth. Yr oedd y Marie Auge yn bur adnabyddus yn Nghaerdydd, a bu yn rhedeg yn hir rhwng y lie hwnw a St. Malo, ond yn bresenol, rkedai rhwng Abertawe a St. Malo.
| BWLCH KHYBER.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
BWLCH KHYBER. Gohebydd y Times o Calcutta a bellebra i ddweyd fod trefniadau wedi eu gwneud gyda llwythau y Khyber, a bod y Rhaglaw wedi rhoddi ei sel wrthynt, ac felly fod gorohymyn wedi ei roddi i alw yn ol y milwyr Prydeinig. Y penaethiaid brodorol ac nid yr awdurdodau Prydeinig sydd i fod yn gyfrifol am ddiogelwch y Bwlch. Fe gofia ein darllenwyr mai yn Affghanistan y mae y Bwlch hwn, ac a adwaenir wrth yr enw JHhyber Pass.
CANADA.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
CANADA. Cyrhaeddodd pedwar ugain a chwech o filoedd o ymfudwyr i Canada yn ystod y flwyddyn ddi- weddaf, 39,000 o ba rai a ymsefydlodd yn y dosbarth, ac aeth y gweddill i'r Unol Dalaethau.
Y GOLOFN WYDDONOL.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Y GOLOFN WYDDONOL. PENOD XIV. Awyn-parhad. Y mae y sylwedd a adwaenir wrth yr enw ammonia, fel y sylwasom yn mhenod vii., yn bresenol fwy neu lai boh anaser yn yr awyr. Nid oes llawer o hono yn bresenol yn yr awyr ar unrhyw amser; ond y mae rhyw gymaint o hono yn anhebgorol angenrheidiol i feithrin y deyrnas lysieuol. A chan ei fod yn hynod o doddadwy mewn dwfr, y mae ya cael ei olchi i lawr gan y dafnau gwlaw, as yii cael ei sugno grn wreiddiau a dail planhigion a llysiau. Y mae y nwy hwn yn gyfansoddedig o un gronyn o nitrogen a thri gronyn o hydrogen, ac ar gyfrif presenoldeb y cyntai y mae yn cynysgaeddu y planhigion, fel y cawn sylwi eto, ar defnyddiau hyny ydynt mor angenrheidiol i ymffurfio yn gnawd a giiau yn y deyrnas anifeilaidd. Y mae y smelling salt, neu hartshorn ag sydd yn cael ei ddefnyddio rhag cur yn y pen a. llewygfeydd gan y rhyw deg, yn gyf- ansoddedig yn banaf o'r nwy hwn. Ac y mae y darllenydd yn ddiamheu wadi arogli arogl tebyg pan uwchben tomen o dail ceffylau. Ac y mae yn hawdd canfod bod cryn lawer o'r sylwedd hwn yn cael ei ollwng ymaith i'r awyr pan y mae pydriad yn cymeryd lie, a gorchwyl pob amaeth- wr doeth ydyw rhwystro hyd y gallo i'r gwrtaith gwerthfawr hwn ddianc ymaith i'r awyr, yr hyn a wna yn gyflym o herwydd ei ysgafndra, oni bydd i ofal priodol gael el gymeryd. Y ffordd fwyaf diogel i atal hyn ydyw lluddias i'r gwrtaith fyned yn rhy sych trwy daflu ychydig o ddwfr arno, a'i sangu i lawr yn symol caled. Gofaler na rodder gormod o ddwfr, neu bydd i'r ammon- ia redeg ymaith yn flFosydd duon yn llawn o ulmate neu humate of ammonia, fel y gwelir yn fynych mewn buarth ffermwr bier a diog ar dywydd gwlyb. Y sylwedd arall, a'r olaf a enwaiom fel yn bresenol yn yr awyr ydyw nitric acid. Y mae hwn yn cael ei gynyrchu yn yr awyr ar ystormydd o fellt a tharanau, trwy ddad- ansoddiad y dwfr gan drydaniaeth, a chyfuniad hydrogen sydd yn y dwfr a'r nitrogen sydd yn yr awyr, ac y mae cymaint o hono ya cael ei gyn- yrchu weithiau fel ag i beri fod bias sur i raddau ar y dwfr. Y mae yr acid hwn eto, o herwydd ei gyflawnder o nitrogen, yn wrtaith ardderchog 'i lysiau. Y mae ammonia a nitric acid yn syl- weddau gwenwynig i anifail, ac am y rheswm hwn ni cheir mo honynt ond mewn dognau bychain byth yn yr awyr. Y mae y gwlawogydd yn eu dwyn i lawr fel ag i buro yr awyr ac i wrteithio y ddaear. Yn ychwanegol at y sylweddau a enwyd ag sydd yn cyfansoddi yr awyr, gallem ychwanegu y gronynau peraroglaidd ag sydd yn cael eu taflu ymaitk gan y blodau, a'r miasma marwol sydd yn codi ogorsydd a-phyllau gwenwynllyd; ond trwy drugaredd y mae y swma geir o'r olaf yn hynod o fychan, tra y mae digon o'r cyntaf i roddi boddhad, heb fod yn llethol ac anhyfryd. Y mae o'r pwys mwyaf er meithrin a chadw iechyd, i ni oil fod yn dra gwyliadwrus pa beth a ollyngwn i'r awyr. Os na fydd ein tai, ein personau, a'n harferion yn Ian, byddwn o angen- rheidrwydd yn achosi i ryw gymaint o sylwedd- au pydredig ac angeuol i ddianc i'r awyr, a bar nid yn unig i bla ac afieohydon ymweled & ni a'n cymydogion, ond a ddichon wneuthur difrod ofnadwy ar deyrnasoedd cyfain. Anmhurdeb yn yr awyr a achoaodd ao a goleddodd, fe ddywed- ir, y pla mawr a ymwelodd 4 Llundain yn 1665; ac i'r un achos y gellir priodoli yr hafog a wnaed gany cholera o^bryd i bryd. Ac yn llegwawdio y Lotal Boards ar Byrddau Iechyd am ddinystrio twil mochyn y dyn tlawd, am symud y domen, ac am dynu hen daa haner-adfeiliedig i lawr, ao amryw a bethau eraill ag sydd yn eu tyb hwy yn ormes ar ddeiliaid rhydd Prydain --sad mtstct&e—diolchwch iddynt yn hytrach am wneud ymaith a'r hyn a all achosi i chwi dalu mwy am filiau meddyg na fydd yr elw a dder- byniwch am gadw pump o foch, a pheri mwy o flinder i chwi nag a gewch o fwynhadwrth sefyll uwchben hen ffos fudr a drewllyd o flaen eich ty. Wel, ni a roddwn y goreu i'r awyr yn bresen- ol, trwy ddweyd ei fod yn orchudd teneu yn amgylehu y ddaear, ac yn cael ei wneud ifyny o gymysgedd o wahanol sylweddau, pa rai sydd