Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
4 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
4 erthygl ar y dudalen hon
/ :" T DIPYN YN ANGHYSON.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
T DIPYN YN ANGHYSON. MR. Got.,— Mewn eglwys adnabyddus yn neheubarth swydd Eflint, arferodd y gweinidog yn ddiweddar ei awd- urdod i ddiswyddo diacon, ae i osod ua arall mewn Iwydd heb ofyn barn na cfaydsynisid yr eglwys. Nid oedd dim yn erbyn eymeriad y diaeon a ddi- Bwyddwyd. Gwyr pawb nal yw arfer awdurdod mor hollol unbenaethol yn uno! ag Annibyniaeth, o leiaf y r ben drefn o Annibyniaeth a Chynalfeidfaol- iaeth eglwysig. Ond gan fod y gweinidog dan sylw yn un o brif golofnau yr hyn a elwir yr Hea Gyf- ansoddiad, bydjai yn ddymunol cael gwybod a ydyw yr ymddygiad uched yn engraifft olr Annibyniaeth jiewydd a bleidir ganddynt. Cytlnabyddant bellach nad y ddau gyfansoddiadyn gyaasint ydyw y mater mewn dadl gandiiynt, ond yn hjtrach rhyddid ac Annibyniaeth yr eglwvsi, mai ymladd y maent dros ryddiu ac iawnderau yr eglwysi yn erbyn gorthrwm y gweioidogion. Yn awr, onid teg i ni, yr eglwysi, fyddai i'r blaid bon roddi allan ddadganiad. teg a chliro'u golygiadau rr lywodraeth eglwysig? Maent wedi brolio llawer arnynt eu hunain fel pleidwyr yr eglwysi, a'r aberthau mawrion y maent yn barod i wneud er mwyn yr eglwysi; end aid ydym wedi cael dim gair o eglurhad ganddynt ar yr hyn a olygant wrth ryddid a bawliau yr eglwysi. Gwyddys yn eithaf da beth a briodolant i'r ochr arall; ond un peth yw priodoli syniadau ac amcanion i blaid wrth- wynebol, peth* arall yw rhoddi darnodiad llawn o'n syniadau a'n hamcanion ein huaain. Pan eir i briodoli syniadau i blaid wrthwynebol, ac yn en wedig panwaeir. hyny gyda'r amcan o wanhau y blaid hono yu ngolwg yr rglwysi, mae perygl gwneud cam A hwy trwy gamddariuniadau, a pbriodoli iddynt yr hyn aad yw wir. Os na cheir dadganiad llawn a chlir gap y. bobl drystiog yma sydd yn proffesu llawer iawn 6 barch i ryddid a hawliau yr eglwysi, mae perygl i ni, y lluaws ya yr eglwysi, fyned i farnu y pren wrth ei ffrwytb, ac edrych ar yr Ym- ddygiad uchod, eiddo un ya sefyll mor uchal gyda'r blaid, fel engraifft o'r hyn a olygant wrth ryddid a bawliau yr eglwysi. Mae ya ffaith mai dyna yr effaith ya yr amgylchiad dan sylw; mae y bobl wedi dychryn rhag y fath ryddid a hawliau! Ni welant yna ddim, meddant hwy, ond rhyddid a hawiiau, gweinidog i ddiystyru a mathru dan draed ryddid a hawliau yr eglwys, a rhag y fath ryddid a hawliau 'gwared ni, Arglwydd daionus,' meddant. Un arall o'r blaid hon, a blaenor ac apoatol rhyddid a hawliau yr eglwysi (?) paa ofynwyd iddo ai ni ddylai yr aglwys gael llais yn newisiad un i lanw lIe gweinid- og am Sabbath pan fyddai ef oddicartref, a atebodd y dylai ar bob cyfrif; ond dealiwydyn mbellach ar yr ymddyddan nad oedd y gwr hwnw byth yn arfer ymgyngbori a'i eglwys ar faterion felly. Nid yw yr uchod ond dwy o lawer o eogreitftiau cyffelyb sydd ar gael, yn dangoa beth yw gweithredoedd ymarferol y rhai sydd ar air ac ysgiifenyn tori pethau gwahtn- ol. 'Mae Annibyniaeth yn Ng y, ac Annibyniaeth yn y 0^—1, yn ddau beth hollol wahanol,' nieddai aelod o'r He. Ond yn sicr, ddaw hi ddim fel hyn yn hir, mae ffrwyth y pren yn d langosiad rhy gywir o'i natur-ni thwylla neb yn hir. 'Parnell is being found out in Ireland,' meddai gohebydd yn ddiwedd- ar. Ydynt, mae y Gwyddelod o'r diwedd yn dechreu gweled trwy honiadau trystiog Parnell, ac yn id'ed i adnabod eu gwir gyfeillion. Mae bubble lawr drystiog 'rhyddid ac Annibyniaeth yr eglwysi' yn dechreu explodio, a gwkr y seti a'r werin a'r mil- eedd yn d chreu d'od i ddeall y dodge, ac adnabod eu gwir gyfeillion. ANTI-Hombco.
'NEBUCHODONOSOE.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
'NEBUCHODONOSOE. Mb. Goii.,— Meddyliais, yr wythnosau aethant heibio, y caw- awn ddifyrwch ac adeiladaeth oddiwrth ysgrifaa ar y penawd uchod, gan y rhai oeddynt yn y ffugenwau 'Dynolwr,' a 'Dysgybi;' ond er siomiant i mi a Ilawer eraill, gadawsant y testun, ac aethant ar gyfeiliorn, fel gwybed i hel brychau a ddychy- mygeat eu gweled ar bersonau eu gilydd. Bydd yn dra dyddorol genyf bob amser ganfod dynion o allu meddyliol cryflon yn cydgyfarfod. i drafod pwnc teilwng, gan gadw golwg gwastado! ar urddaeol- rwydd eu personau, lies dynion, a gogoniant Dow. Yr wyf wedi cael fy nghymhell gan amryw i roddi adolygiad teirniadol ar y llythyraa a ddaeth allan o'r ddwy ochr, ond nid oes adeiladaeth _*n h.s ny, namynuwynI r golwg ddiifygion em gHydd, pryd y dylem, 1D wastadol, fod yn ofalus am eu cuddio. Hyderaf y goddefa y ddau frawd uchod, yn ddi- dramgwydd, i mi yn ddiseremoni ddweyd fy roarn ya fyr ar eu dull o ddadleu. Yr wyf yn meddwl yn ddiysgog mai Dynolwr oedd yn sefyll ar y tircryfaf mewn cysylltiad â. phwne y ddadl, ond drwg geayf ei fod ef wedi colli y ffirdd i addYIgu Dysgybi am ansawdd sefyllfa Nabuchodonosor pan ya derbyn cerydd gan yr Arglwydd. Nid ydwyf wedi canfod yn llythyrau Dynolwr nemawr o ymresymiadau a allasent argyhoeddi Dysgybl mai dyn ydoedd Nebuchodonosor pan yn ei sefyllfa ddarostyngol, er ei fod ar ddull anifail yn pori glaswellt. Yr ydym yn rhwym o gydnabod mwy o ymgais i brofl ei bwnc, yn nghyda guddau helaethacb ofoneddigeiddrwydd yn Ilythyrau Bys- gybl; ond y mae yn ddrwg genyf ei fod ef (yn ol fy ngolygiad i), wedi dewis tir gwaa i sefyll arno yn y ddadl, fel mai rhy brin y gallaswn ddysgwyl gweled Dysgybl yn dyfod allan o'r frwydr yn goacwerwr. Yn awr, Mr. Gol., dyna y cyfan o'r sylw a wneir genyf ar y Ilythyrau; ae os gwelwch yn dda gan- ganiatau rhyw gornel o'ch papyr, rhoddaf i'ch darllenydd fy ngolygiadau ar y mater yn fyr a syml. Dymuown ddweyd cymaint a hyn wrth ddechreu, nad ydwyf yn fewriadu ateb unrhyw lythyr neu lytbyrau mewn gwrthwynebiad i fy ngolygiad ar y pwnc, o herwydd nid wyf yii brir- iadu traethu dim ond yr hyn yr wyf yn ei gredu sydd tesymiadot ac ysgrythyrol ar y pwnc; ond 01 bydd rhywun yn methu a deall fy meddwl mewn rhyw frawddeg, byddaf gyda phob paroJrwydd yn sylwi ar hyny, Yr oedd Nebuchodonosor wedi ymddyrchafu o ran ei feddwl flwyddyn cyn ei ddarostyngiad, fel na allai weled na chydnabod neb uweh a mwy oymhwys i ddetbyo gwarogaeth nag efe ei bun. Yr oedd ei feddyliau wedi ymchwyddo i'r fath raddau mawn balchder, fel nadoedd lie- yn ei galon nac yn ei ym- enydd i gynwy. digon o synwyr a doethineb i gan- fod Duw mewn dim a welai ei lygaid. Yr oedd Nebuchodonosor wedi bed yn eydnabod mawr allu Daw, o leiaf, ddwywaith cyn hyn ar wahanol adegau ae amgylchladau, ond yn ei inghofio yn hollol ar ol i'r amgylchiad fyned heibio. Darllener yr ail benod o Lyfr Daniel, o adhod y 46 i'r diwedd, gwelir fod Nebnehodonosor yn llwyr gydnabod Duw mown gostyageiddrwydd, gan roddi parch eithafol i Dan- iel, a'i gyfeillion eraill, Sadrach, Mesach, ac Abed- nego. Gwelwn eto yn y drydedd benod tod Neb- uchodonosor wedi llwyr anghofio Duw, a hyny mewn cyfnod byr o bum' mlynedd o amser; canya wele ef yn cyfodi y ddelw aur hono y bu Daniel, bum' mlynedd yn ol, yn deongli ei freuddwyd iddo yn ei chylch. Gallwn ddweyd ei fod, erbyn hyn, wedi llwyr golli un gyneddf werthfawr a herthynai i'w enaid, sef y cof; a phan y bydd y rhan werth- fawr yna o'r enaid yn absenol, bydd y dya yn agored i'r peryglon mwyaf, fel mae'r lloagpaa wedi colli y llyw a'r cwmpawd. Yr oedd y renin, wedi iddo unwaith golli Duw y nefoedd o'r meddwl, ya rfeedeg i'r un amryfusedi ag y mae holl genedloedd y ddaear bob amser pan yo y sefyllfa o anwybod- aeth neu anghof o Duw; Ïe, rhedeg, meddaf, i chwilio am Ddnw hyd yn nod yn ngwalth eu dwylaw; felly gyda Nebuchodonosor pan ya cyfodi y 'ddelw aur,' ae ya ei goood lyn ngwasta:iedd Dura.' Dacw y 'ddelw aur,' bellach, wedi dyfod i mewn i galon y brenin mor gyoted ag yr aeth hi yn wag or wybodaeth o D iuw. Yr oodd angerddoldeb ei sel at y 'ddelw' mor aithafol, fel yr oedd yn rhaid i'r tri Kane ymostwng i'w fiaddoli, neu eu bwrw i Iffwrn o fiaa poeth;' ond pan welodd fod ei holl am- canion wedi dyrysu, buan y dychwelodd ei wybod- aeth, ac y mae yn awr yn feddianol eto unwaith ar ei holl synwyrau, ac yn dywedyd, 'Bendigedig yw Duw Sadrach, Mesne, ac Abednego,' &c. Ond i brysuro yn mlaen at ifynonell y pwnc, awn gam yn mhellach. Yn mhen tua deng mlynedd eto, wele ef yn breuidwydio breuddwyd arall, yn yr hwn y gwelai 'bren mawr yn nghauol y ddaear, a'i uchder yn fawr.' Dywedodd Dani 1 ei ddeongliad iddo gydag ychwanegiad o gynghor caredig, yncynwYI y geiriau canlynol-f'Am hyny, freuin, bydded feddloa genyt fy nghynghor, ft thor ymaith dy bechodau trwy gyfiaw tider,, n'th a"wireddau drwy drugarhau wrth drueiniaid, iedryctt a fydd estyniad ar dy heddweb." Bellach, ni a gawn y brenin Nebuchodonosor yn cael blwyddyn gan Oduw i ed- edifarhau ar ol y breuddwyd a'i ddeongliad, a chan na. effeitbiodd. y naill u'r llall arno er daiooi, ym- welodd yr Arglwydd ag ef i'r llythyren yn ol yr hyn a ddangoswy4 iddo trwy weledigaethau ei ben "rei wely. Yr eiddoch, &c., Gwekntdd.
0 MOELYGEST, PORTHMADOG.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
0 MOELYGEST, PORTHMADOG. Gweled cymwynasgarwch Dr. Roberts o'r Ta- hwnt-i'r-bwlcb, yn cael ei bron gan drigol oa Porthmadog a'r Morfa Bychaniaid ar raddau earigr mewn bara, brotk, a thanwydd. Hyderwn y caiff y boneddwr urddasol hwn deimlo 'Bendlth yr hw" sydd ar ddarfod am dano yn disgyn ar èibeo: am ei slusenau prydlon i'r tlawd. Gweled mai colled ddu i Ysgol y Bwrdd yn y Morfa ydoedd colli ym- weliadau Mr. Roberts o'r gymydogaeth. Y mae y plant a ddylent roi eu presenoldeb yn yr ysgol i'w canfod o'r Foel yn chwareu ar hyd y Morfa mor ami air pheasants a welodd hwnw yn amser yr etholiad, a ddisgynent ar y tyddy. a berthynai i J. Ellis Nanney, Ysw., yn LlaBystumdwy. Gweled mai peth enbyd ydyw syrthio i ddwylaw merched gweddwon a thyngwyr anudon, 'Y gwyr cerwch eich gwragedd, ac na fyddwch chwerwon wrthynt,' ebai yr hen laoc. Gweled mai dyledswydd y naill a'r llall ydyw cynorthwyo eu gilydd, ac os a'r dd&fad i afael y mieri, ei thynu oddiyno sydd eisiau, ac nid cordedda y mieri am ei gwddf a'i thaga. Gweled mai pobl dduon ydyw rhai cymhwysaf i goginio bwydydd, onide piosodasid y du acw i edrych arol y byrddau yn y Porth. Rhorei drwyn ar y pyigod y mae y dw yn gyntaf oil, thrwy hyny daw i wyboif i ba ddosbarth y mnent yn perthyn. Pa un ai gwyn ai du a fyddarit oddi mown; ac os o nedwedd y profwr y byddant, o*d odid, na chaiff y profwr deimlooddiwrthhetaethrwydd ei galon ddu—fel jr t gwr hwnw a siaradai 4'r pyagod drwy osod ei drwyt araynt; neu, megys y cigydd hwnw yn Porthmadog, pan y gofynai yn rxghluat y mul, 'Pa la mae dy frawd? Yntaa gan ysgwyd ei bea arno. nid yngan- 1, oddiddoair. Gweled mai tra chym«radwy ydoedd gwasanaeth Boa Gynger ya ainaa Sion Paw, set Le'rpwl, y Kadolig diweddaf. Nid peth dyeitbr i ni a fyddai clywed ei fod wedi cael ei gyflogi am ryw jE60 yn y ftwyddyn i flaenori y Cänyu; un o brif eglwyai y ddinas hono, fel y mae Dr. Parry, Aber- ystwyth, i gael yn Ebenezer, Abertawy, os na chaiff dysteb yn ychwanegol at hyny am wasanaetbu fel arweinydd y gåa yn Ebenezer y Borth. Gweled mai nid drychfeddwl salw ydyw hwnw o ei4 io yr hen 'Gnardian o Fon,' yn yr Herald, am gael y 'crydd' a'r 'teiliwr' i Ysgolion y Bwrdd Addyag. Credwn fod cyinaint angen am y;ddau hyn o'r braidd ag aydd o angen am wniadwraig. Pa niwaid a fyddai i'r llaneiau gael eu troi i ystafell y cr/dd a'r tailiwr am wersi, tra y byddo'r marched gyda'r clytio, &c. CreJwn y gallai am' i fachgeo owyth i dairarddeg oed ddyfod yn dailiwr neu gryd i gallubg mewn pum' mlynedd o amser, pe na chaffai ond ua diwrnod o bob wythnos i ddysgu; ac heblaw hyny, pe cymerai awdurdodau yr ysgolion at eu hyityriaeth y eyfrifoldeb o gadw crydd a theiliwr yn mhob ysgol, a darparu cyflawnder o ddéfayddiau iddynt at waitb, y gallai mintais arianol neillduol ddeilliaw i'r bwrdd o hyny, ac i'r wladtfriaeth hefyd, canya ni buasai eisiau talu cyflogau, ac felly gallesid gwerthu yr esgidiau, a'r dilla iau yn rhatach nag y gall y cryddion, a'r tailars & drapers yn gyffre in wneud, a thrwy hyny, gallesid yn mhau amser rtducio y school fees, neu y trethi gorlethol presauol. Chwychwi aelodau y Byrd Jal1 Ysgol, afydc1 i chwi fel men of business, fyned i gyngor ar y mater hwn. Gweled mai difrod enbyd a wnaeth yrhew diweddaf ar bysgod yn afoa y Glaslyn, Beddgelert, loud ni bu drwg erioed heb fod yn d da i ryw un,' medd yr hen air. Dywedir foi llongwyr y Traethmawr y dydd- iau diweddaf wedi cael eu digoni a gweidill o frythylliaid gwiddgar a cbnawdol; acfa sibrydir yn y c) lehoedd hyn am gaet 'Act of Parliament' er atal y rhew i gyffwrdd a dytraedd y Glaslyn o hyn allan, rhag i'r fatti ddifrod ar bysgod i gymeryd Uo bvth mwy. Os bu llai o gludo beef o'r Marktt Hall, Porthmadog, i'r llongau, gorbwyswyd hyny gan y cario a fu arno i'r palasau, BILLY BANOOR.
ABERAFON.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
ABERAFON. (," Noa Iaa, Chwefror 9fed, yn Neuadd Gyhoeddui y dref uchod, traddododd yr Anaibynwr adnabydduB Joseph Cook, Boston, America, ei ddarlith orchestol ar y testun neillduol, 'Does death end all?' Oadfeir- iwyd yn bynod o weddus a theilwng gan yr Henadur parch us E, Evans, Yaw. Gwrnaeth y darUthydd galluog amryw lylwadau neillduol o dda ar y mater oedd ganddo daa s)lw, a dywedodd, lawer o bathau na wyddai llawar o honom oedd yn ei wrandaw pa un ai drwg ai da oeddynt; ond credwn;fod'anaUu i farnu y sylwad,au hyny yn fwy 0 glod nag anghlod, amel fo i yn pron n.d pedd wedi amheu dyss:ei(litetk y Beibl ar y pwnc o anfarwold^b, fel; «g i deimlo awydd a thaedd l chwilio yn ddwfn a ma .wl beth i ddywedgwyddoniaeth ar y mater. Paa ddywadodd y darlithydd Dad oeddyo gwybod am gymaint ag um engraifft oanffyddwr yn marw heb gytaddef ei fod yn credu mewn sefyllfa ddyfodol, daeth yr adroddiad am y bachgtn bach hwnw y cyfarfod a anerchid gan un o'r .cewriX?) anffyddol i'n meddwl yn gryf. Pan henax y siaradwr nad oeUd arno ef ddim ofn angen; 'Ie, Syr,' ebai y bach, 'ond nid ydycb chwi wedi eyfod i lyn cysgo i cagau eto., Fan hono mae cael prawf pa uaa ddeil ein proffies ai pail is. Hyderwn ymw eliad Mr. Cook a'r lie hwn wneud lIes. COINODTDD.