Y Dydd

Y CYNHAUAF. M:a. GOL. Mae'n adeg gyfleus a phriodol iawn, gallem dybio, i adelygu y cynhauaf am y Swyddyn hon yn neill- duol. Gallesid meddwl yn nechrea y tymhor hwn mai tymhor caled oeddym yn myned i gael, ao yr oedd am bell un yn eymeryd amo ddweyd path felly. Acynwiryr oadd am .ell un bron yn awgrymu y gallasai ef wneud gwell tywydd ei hunan; ond pe y canilJteid i un dyn neu gwmpeini o ddynion i wnead 4ywydd eu hnnain bvddai yn llawer iawn gwaeth nag ydyw. Gwneud tywydd i ffitio ei hunan yn unig wnai ambell un. Gwneud tywydd i ffitio ei hunan ""I wraig wnai y llall, a byddai ambell un yn methu cytuno gyda'r wraig pa dywydd i wneud, byddai y wraig eisieu tywydd teg i fyn'd i ro liana, go ar yr un amser ag y byddai v gwr eisiau gwlaw i dyfu yr egin m&n, yn nghyd a'r gwair, a'r borfa; a phe buasai owmpeini o ddynion yn cael eu gosod i wneud tywydd ni buasent broo hyth yn d'od i allu cydwele,i, bydiai rbai eisieu gwlaw pan y byddai eraill eisieu sych er. Mae hanes yn yr hen amser a fu pan oed i gwar- eiddiadac addysg yr lied bell yn ol, fod eisieu par- sen y plwy' mewn pIw) f gwleiig, ac yr oedd yn eisieu id o foi yn aliuog i wnen i llawer o bethau na allai y plwyfolioa eu gwneud, ac yr oedd eisieu iddo allu d'od a gwfaw pan fyddai ei eisiau. Bu aoaryw yn edrych am y lie, ac yr oed 'ynt yu gallu d'od i fyny t'r jofyniadau yu lIe i ddo, hyd nes y rho did y gofyniad olaf, sef 'A fedrweh chwi dd'oi a gwlaw pan fydd ei eisi-u?' Ondyrateb fyddai, 'Na fedraf, ond mi fedraf weddio am wtaw.' '0, wnewch chwi mor tro, mae yn rbaid i ni gael dyn ledr dd'ol a gwlaw pan hd i arnom ei eisieu.' Oad o'r diwedd fe cdaoth yno ddyn i ymofyn am y fywoiiaeth ac a- fentro d d Iweyd wrtbynty gallai efe dd'od a gwlaw. 0 ganlyniad te hysbyawyd mai efe oeid y dyn i'dycthwy. Fe ddaeth yno, ac yr oeid pob peth yn myred yn ei flaen yn esmwyth, ond rhyw ddi- wrnod daeth amryw o'r plwyfolion ato ef gan ei hysbysu fod arnyrt eisieu gwlaw. 'Wei,' meddai yntau, 'mae yn rhaid i ni gael festri, a bydd yn rhaii i'r hollblwyfolion dd'ol yno mor bell ag y byd! yn bosibl.' Ac fe gytunwyd i gael un, a daeth y plwyfolion yno yn gryno, Yna y mae y parson ya hysbysu heth oerldamcan galw y festri gin ddywed- yd fod rhai o'r plwy folion yn gwae di am wlaw, ac yna y mae yn gofyn a oeddynt oil yr un feddwi, oad dyma rywua yn codi yo y fan ac yn dweyd ei bod yn rby fuan ganndo ef i gael gwlaw, ac un arall yn dweyd yr uo petb, ac uu arall we i hyny nea yr aeth hi yn hwrli bwrli. 'Wei,' meldai y parson, 'nis gallaf dd'od a gwlaw heb i chwi dd'od i g dw led, felly fe gad, odd gwas y Llywoiraeth Wiadol ei ben, am eifol wedi rhagweled yo y dechreu na ddeuent byth i gydweled mewn pertbynas i gael gwlaw ar unwaitb. 'Ai wrth dy feddwi di y byddant?' meddai un o gyfeillion Job. Mae pawb am gael en ineddwl eu hunain, a phob meddwl yn wahanol, Jelly y mae yn angenrheidiol fod uu meddwl mawr annib.' nol i lywodraetbu y byd mewn trefn i gyfar- fod cylwr anghen a setyllfa pawb-un yn gweled yo clywed, acyngwyboi, ac yn gallu p b peth heb fod yn dibyuu ar neb tuallan iddo ei hunan. We], un felly ydyw y Duw byw. Mae gan y oynhauaf wersi i'w dysgu i ni, pa un bynaz a wnawn ni ai cymeryd addysg neu beidio, ac y maent yo lluoaog. Mae y cynhauaf yn dangos gallu Duw, ond gallu dyn mae rhai yn ei weled yuddo i gyd, mae yn wir fod gallu dyn i'w weled ynddo befy i ryw raddau. Mae gallu dyn i'w weled yn parotoi y tir i d^erbyn yr bad megys, ar- eiig, gwrteithfo, llyfnu, a hau yr had, a phethau eraill fydd yn angenrheidiol, ao y mae dyn i'w weled wrth ei dori a i gasglu yn nghyd drajhefn. Ond edrycher ar y dyn yn ilao, one yn tafiu yr had i'r pridd a'rdom, ac o ran y dyn fe bydra yno, ond y mae yno law anweledig yn gweithio yn ddystaw o byd tra mae y dyn yn cysgu ac yn codi heb ddim i vri eu iddo yn ychwaneg Y mae gallu Duw ar waith yn y daaear a rhyw ddiwrnod fe welir eginyn bach yn ymddangos acyn dweyi fod Duw wedi bod yn gweithio yn ddistaw yn y pridd am ddyddiau a nosweithiau yr ydym yn barod i gynu a rhyfeddu weithiau pan fy d Duw yn gweithio yn gynhvrfus trwy y daran a'r fellten, ond y mas gallu Duw ar waith pan y mae yn gweithio yn ddystaw yn y ddaear er peri i'r had egino yn ogystal a phan y mae yn peri i'w-lais ruo yn y dara: nes peri i ni lesmeirio. Gallu Duw sydd i'w weled yn peri iddo dyfu, llenwi ynydywjsen, acaddiedu, ac yn rhoddi tywydd priodol i'w ddwyn i ddi 'doarwy-id cyll y gau\f. Mae ffyddlondeb Duw i'w addewid i'w weled yn y cynhauaf befyd. Fe foddodd Diiw drigolion yr ben fyd ond wyth enaid am eu drygioni, ond rhodd- odd ei air na byudai iddo d ij fetha y byd drachofn, no a roddodi ei fwa ) n y cwmwl yn arwydd rhyr g- om ni 90 yntau, gan sicrhau aa phalla tymhor hau a incdi holl ddyàdian y d iaear ac y mae pob cytihan if a fhob bwa a welwa n1 yo y cwmwl yn dangos ffyddlondeb Duw i'w air, ac nid yw y bwa byth yd ymddangos oai pan y bydd yn gitflawio ac yn heulo rhyw faint. Y gwlaw yn daagos y gall dilaw dd'od, a'r haul aryr un pryd yn dangos na ddaw dim diluw. Mae y cynhauaf yn dangos daioni a haelioni Duw, yn nghyda'i drugare Id l'i, hirymsros yn cyfartod ag eisieu oi boll greaduriaid. 'Da yw Duw i bawb: Mae rhai dynionyn dda i'wperthyn- asau yn unig, ond nid i neb arall, ac y mae eraill yn dda i'w henwad a'n sect eu huuain, ond nid i neb arall. Ond y mae Daw yn dda i holl drigolion y byd, ya dda i'w elynion. Nid oes amheuieth genym naiTdywyn rhoddi digoij ar gyfer pawb, canys dywedir ei fod yn diwallu pob petb byw, ac fe ddy- wedir yn y Beibl Soesneg ei fod yn diwallu dymu t- iad pob peth by iv. Mae Daw wed creu dytnuniadau ynomatfwyd ac at ddiod, ac y mae yndiwallu y dymuniadauy mae wedi greu yrom ei hunan. Ond y mae canoedd o bobl yi creu dymuniad at bethau eraill ynddynt eu hunain, syid yu hollol annaturiol, megys dymuniad at dybaco, ac at wirodydd meddwol nid oes neb yn cael eu diwallu gy,la y pethau yna, nid yw Duw wedi a-ii'aw diwallu y dymuaia lau an- naturiol a phechadurus yna Oni bii fod pobl yn gwastraffu eu harian a'u medd- ianau er mwyn ceisio fiwallu y dymuma lau annat- uriot y maent yn eu creu eu bunain, cradaf fod digon ar gyfer pawb, ac na byddai neb mewn augen, aid ydym wrth d i weyd hya yn golygu y byddai pawb yn yr un sefyllfa, ond Gredwn fod hyny ya aomhosibl, ood yr ydym yn credu y byddant lawer nes i'w gilydd nag y maent yn awr, beth bynag. Ma9 y cynh#Uif ) n dangos hefyd y cysylltiad sydd rhwng moddion a dvbea. Mae yn wir fod ein holl feodithion yn d'od oddiwrth Dduw, ond rhai 1 i ni ymdrechu er hyn rhaid i ddyn are lig, gwrteith- io, hau, a Ilyfnu, oni je ni chaiff fedi, ofer i neb feddwl y caifF gvnbauaf am fod Duw wedi dweyd na phalla tymhor hau a meii holl dd yddiau ddaear, Did yw hynv'yn sicrhau y caift cynhauaf bob blwyddyn, fe haiff y rhai a wnant eu lyledgwydd gynhauaf, ao felly fe saif gwirioneid Duw hyd y diwed i. Ac y tuae ya ddiamheu y dylai y cynhauif gy- nyrchu ynom deimla ian diolcbgar ac ymosiyngar, Oil nad ydyw golwg ar allu Duw yn y cynhauaf yn ein gwoeud yn fwy gostyogedi-j nid ydym yn teimlo fel y dyleoa. Dylai y cynhauaf ein dwyn i deiinlo eio hymddi- byniad ar D^aw yn fwy o hyd. Yr ydym yn son llawer amlein hannib maeth.ac ami un yn y byd yma yn teimlo ei hun yn fod an ibyoot iawn. Dywedir am ambell un, 'Mae oyn byw yn independent,' cam- gymeriad mawr nid oes yr un dyn na dynes indepen i- ent ar y ddaeur, yr ydym i gvd i raddau mwy nea lai yn ymddibynu er ein gilydd. Mae perchenog yr etifeddiaeth fawr yn ymddibynu cymaint ar yr am- aethwyr ag ydyw yr amaeth^yr yo] ymddibynu arnynt hwy. Pa les a:woa. e-i hetifeldiaothau iddynt hwy oni bai fod yr amaethwyr yn llafurio yo galed i gynyrchu cyfoeth iidynt hwy o hoaynt, a pha les a wna eu gweithiau mawr i'w perchenogion oni bai fod dynion gweitbgar yn mentro eu bywydau i eigion y ddaear i ddwyn trysorau i idynt hwy allan o honi. Yr ydym yn byw ar ein gilydd, ac yn ymddibynu y naill ar y llall, yn fawr ac yn fach, yn dtawd a ehyf- oethog a chanolrai ac yr vdym oil yn ymddibynu ar Dduw, canys ynddo yr ydym yn byw, yn ymsym- ud, a bo t Dylai y cynhauaf ein dwyr. i gofio ac ystyried fod cynhamaf arall i fod. Y maes yw y byd, y ei nhau- at yw rli wedd y byd, y mae y cynhauaf yn d'od yn liawn o wenith ao efrau, y medelwyr fydd yr angyt- ion, acynfmn fe roddir gorchymyn 'Bwrw dy gryman i mewn,' y mae tragwyddoldeb yn crogi wrth y cynhauaf hwuw, fe gesglir y gwenith i'r Y8- gubor, ond yr efrau a lwyr losgir, 0) merwn wersi gan hyny i ni ein hunain oddiwrth y cynhauaf eleni a fydianto ryw les i ni yn y cynbaua? mawr 11j. weddaf. Peidiwn edrych ar y rhoddion yn fwy nag ar y rhoddwr, oad desnyddiwa y cwbl a mwyn- bawn y cwbl gyda golwg briolol ar y cynhauaf mawr diweddaf, R. T. WILLIAM..