Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
13 erthygl ar y dudalen hon
CYFARFOD PREGETHU.
CYFARFOD PREGETHU. Cynaliodd y Bedyddwyr eu Cyfarfod 1?regethu Blynyddol nos Fawrth a dydd ftercher. Gwasanaethwyd gan y Parchedig- l°Q Aaron Morgan, Blaeoyffos, a David Sanies, Pwllheli. Oafwyd cyfarfodydd lluosog phregethau da.
TR YSGOL GANOLRADDOL.
TR YSGOL GANOLRADDOL. Ysgoloriaethau. Aganlyn yw adroddiad Mr Olendon, y "rifathraw, ar yrs-arboliad gynaliwyd yn ddi- | 'Weddar: Marciau ITI Ysgol. posibl 300 "Wilym Cynfrig Jones Y Bwrdd 270 Whard R Jones eto 240 r°hn Corbett Owen Genedlaethol. 200 Serbert Jones Y Bwrdd ..195 y Wynne Williams eto 174 "Ohn Goodwin Owen .„ eto 171 V^yn A Morgan .„ Bontddu 152 Y Christmas Owen Y Bwrdd 152 dris E Williams eto 151 •John Arthur Rees Genedlaethol. 141 Edward Jones Y Bwrdd 102 i ^illiam Edwards Bontddu 99 £ James Owen Y Bwrdd 97 I ^avid John Jones Bontddu 83 { Enillwyd y tair Ysgoloriaeth gan y 3 cyntaf.
CYNADLEDDCiFRAITH Y TLODION.
CYNADLEDDCiFRAITH Y TLODION. Mewn todalen arall ceir adroddiad o Weithrediadan y Gynadledd uchod gyualiwyd Yn y Lion Hotel da vdJ Mawrth a Mercher .)r wythnos hon.
ARWERTHIANT.
ARWERTHIANT. 3 Dydd Mawrth, cynygiodd Mr L. Williams Auction, No 1 a 2, Bridgend, sef ty a Slop Mr Mee, a thy Mrs Williams. Tarawyd "Wy j lawr i Mr Fox, Bargyfreithiwr, am *1,200.
CYKGHKRDD.
CYKGHKRDD. Cynaliwyd Cyngherdd Blynyddol y Cricket ^hb yn y Neuadd Gyhoeddus nos Iau di- ^ddaf. Yr oedd y cynulliad y lluosog, a Swnaed elw o .£20,
EXCURSION.
EXCURSION. •~B.hedwyd Tr6n Rhad yn nglyn & Chapel y t li Aberystwyth ddydd Mercher. | **anteisiodd llu mawr ar y tywydd braf i vned i fwynhau en hunain.
GWERTHU ALLAN.
GWERTHU ALLAN. GWERTHU ALLAN. Yrydym yn dealil fod J. Meyrick Jones, ^mited, wedi dechreueu SaleFawr Flynydd- heddyw; ac nis gallwn wneud dim yn well anog ein darllenwyr i dalu ymweliad a'r ^asaachdy hwn yn ystod y dyddiau nesaf— -<09.
I =============; i ' SIR.…
I =============; i SIR. FElRIONYDD. t Mae dadgorffuriad y Seoedd wrth y drws, adeg i ddewis aelod dros y sir wedi agos- au. Pwy a ddewisir sydd yn mhlith y dir- Sfciedlgaefchaa, ac eto hyderwn y dewisir yr I szoreu—yr an a wna fwyaf o les i Gymra, r^y ei dyrchafu a'i moesoli. Mae Oymru .p'U caelei siomi hen ddigon, a'r weinydd- iatt,h Doriaidd wedi dirmygu ein cenedl ni am 1 ddigon o amser. Rhaid i ni gydnabod yr un sydd yn byw yn y sir—sef Osmond IlJiarns, Ysw.-wedi bod ar hyd ei oes yn i'c achos Hhyddfrydol, a'i dad wedi enill JSir i'r Rhyddfrydwyr, ac yntau o hyny hyd y* ^wr wedi bod yn ffyddlawn ac yn ym- ^Migar dros y blaid; ac yn sicr mae byn yn g o ystyriaeth, ac na ddylid ar adeg fei ar nn cyfrif ei anwybyddu, ond yn ,Hrach ei groesawu, a thalu teyrnged o barch jj ° gan ein bod yn cael cyfleusdra i hyny. erwn y gellir dyfod i ddealidwriaeth heb eidio ac ymranu yn ein piith; a llawen. ydd i ni fydd gweled y Rhyddfrydwyr yu toddi i'w gilydd ar adeg y gall ymranilld gymeryd lie. Byddwn yn deilwng o'r tadau, ac efelychwn hwy oil yn en rhinweddau a'u ( gweithredoedd da.—Vox.
DADGORPHORIAD
DADGORPHORIAD W S&MJBMM' Y mae ydilnw af ein gwaethaf! Yr ydym yn cghanol berw a chyffro etholiad cyffredia- ol. Cynaliwyd cyfarfod o'r Oyfrin G-ynghor yn Nghastell Balmoral, yn Ucheldiroedd Ysgotland, prydnawn dydd Linn. Cydsyn- iodd ei Mawrhydi 4 c-'ais y Prifweinidog i. ddadgorphori y senedd ar bnwaith. Heno (nos Fawrtb), cyhosddir y proclamasiwn brenhinol yn v London Gazatte i'r perwyl hwnw. Dydd Mawrth nesaf, Medi 25ain fydd dyddiad y Dadgorphoriad. Mewo Ccin- ljniad i hyny, bydd Ty y Cyffredin newydd wedi ei ethol yn gyflawn yn nechreu y dryd- edd wythnos yn Hydref. Gwneir y gwaith yn y drefn a ganlyn.— I Yn y Bwrdeisdreft. Dydd Mawrth, Medi 25ain—Y Dadgorphor- iad. Dydd Mercher, Medi 26ain—Derbyniad gwfs yr etholiad. Dydd lau, Medi *27ain—Y diwrnod olaf i nodi dydd enwi yr ymgeiswyr. Dydd Sadwrn, Medi 29ain-Diwrnod cyntaf yr enwi. Dydd Llac, Hydref laf—Diwrnod olaf yr enwi, a Diwrnod cyntaf y polio. Dydd Gwener, Hydref 5ed-Diwrnod olaf y polio. Yn, y Siroedd. Medi 26ain-Derbyniad y wys. Medi 28ain—Y diwrnod olaf i nodi dydd yr enwi, Hydref laf-Diwrnod cyntaf yr enwi. Hydref 4ydd -Diwrnod cyntaf y polio. Hydref 6ed-Diwrnod olaf yr enwi. Hydref 15fed—Diwrnod ulaf y polio. Dylid dweyd fod ychvi«ueg o amser yn cael ei ganiatau yn Ynysoe id yr Orkneys a'r Shetlands, yn Ngogledd Ysgotland, am eu bod hwy mor anghysbeli, ac mor anghyfleus i gario y gwaith yn mlaen ynddynt. Yr oedd eyfrinach dyddiad y Dadgorphoriad yn cael ei gadw yn fanwl hyd derfyn y cyfarfod o'r Cyfr.in Gynghor, er fod rhai gwyr cyfarwydd wedi gwneuthur dyfaliadau lied gywir parthed iddo. Ychydig syndod sydd gan neb, modd bynag, fod y dyfaliadau hyn wedi cael en gwireddu. Yr oedd chwipiau y Llywodraeth j a'r Wrthblaid yn gofalu am beidio myned yn I mhell oddiwrth eu pencadlys yn Llundain er's amryw wythnosau, er mwyn bod wrth law gan nad pa beth a allai ddygwydd. Hyd 9w y gellir casglu, y mae pob parotoadau angen- rheidiol wedi eu gwneud ganddynt; ac nid oes dim yn awr ond ymdaflu i'r frwydr. Megys ag' y gwnaeth efe ar achlysnron blaenorol, dysgwyHr y bydd i'r Prifweinidog anfon dadganiad swyddol allan at yr ethol- wyr, yn yr hwn y bydd efe yn ceisio cyfiawn- hlin gwaith ei Lywodraeth yn apelio at yr etholwyr ar yr adeg bresenol, pan y dysgwylir nad ydyw ysbryd rhyfel wedi darfod yn llwyr o'r wlad. Ond gormod o orchwyl fydd iddo byth roddi esgusawd digonol dros geisio mantais i'w blaid boliticaidd ei hun ar bwys yr hyn sydd wedi ei wneud yn Neheubarth Aftrica. Wrth gwrs, nid dyma yr adeg i son I am y canlyniad, Ar yr un pryd, y mae y rhai cyfarwydd, er hyny, yn brysnr gyda'u dyfaliadau. Yr Undebwyr ydynt hyderus y j cant hwy chwanegiad at eu mwyafrif. Cred- j ant yr enillant ddeg, o leiaf, o seddau oddiar I y Rhyddfrydwyr—yn cyfrif ugain mewn I .1. rhaniad yn y ty. Golygai hyn eu bod yn meddu yr un nerth ago oedd ganddynt ar derfya y frwydr yn 1895, pan oedd eu mwy- afrif yu 152. Y Rhyddfrydwyr, ar y Haw arall, a gredant, neu yn hytrach a obeithiant, allu tyna mwyafrif y Toriaid i lawr i gant. Nid oes neb, wrth gwrs, yn dysgwyl y gellir dymchwelyd y byrddau. Di-fuddarhyno bryd ydvw prophwydo liawer modd bynag. Ym- dde igys mai un o neillduolion yr etholiad presenol fydd y nifer fawr 0 seddau na byid unrhyw wrthwynebiad am danynt. Ysy- waeth, y mae y rhan fwyaf o'r rhai hyn yn meddiant yr Undebwyr.
V CHWECH YMGEISYDD.
V CHWECH YMGEISYDD. MR A OSMOND WILLIAMS. Un o'r ymweiswyr mwyaf poblog-aiddyn ddiameu ydyw Mr A Osmond Williams. Mab ydyw ef, fel y dywedwyd o'r blaen i Mr David Williams, y gwr a ryddhaodd y sir o afaeli-on Toriaeth. Mae ei fab, Mr Osmond WilHams, wedi glynu yn ffyddlawn wrth y blaid drwy bob tywydd, cynorthwyodd y drysorfa yn llawen a sylweddol am flynyddau meitbion; ac er i In o'i gyfeillion yn y sir geisio ganddo gydsynio i ddyfod yn ymgeis- ydd am y sedd fwy nag unwaith, bu yn ddigon hunanaberthol i giho o'r maes yn hytrach na pheryglu heddwch y blaid. Gwas- anaethodd y blaid mewn liawer modd, ac nid oedd odid gyfarfod cyhoeddus o bwys ar adeg etholiad nad oedd ef yn un o'r siaradwyr. Y mae yn anterth ei nerth, a gall fyw i fod yn ddefnyddiol am lawer o flynyddoedd eto. Am ei olygiadau gwleidyddol, ei atebiad i'n ymholiad ydoedd, ••Credaf fy modmor ad- vanced ag unrhyw Radical, ac yn iawn ar gwestiynau Dadgysylltiad, Ty yr Arglwyddi, Ymreolaeth, Dewisiad ileol, Gwelliant yn; Neddfau'r Tir. Dywed rhai, meddir, inaiar gwestiynau Dirwest a Deddfau'r tir yr wyf yn wan. Mae hyn ya anghywir. Buaswn yn xhoddi cefnogaeth galouog i unrhyw ddeddfwriaeth fuasai «yn ileihau y drwg o yfed, a6 ni baasai yn waeth genyf pe buasai I Deddfau Helwriaeth yn^myned yfory, pe caem, ddeddfau cryfion i atal trespasu er amddiffyn y tenantiaid. Yr wyf yn foddion apelio at fy nghymydogion a'm tenantiaid yn nghylch y mater diweddaf. Hwy ydynt y barnwyr goreu."
MR, LLEWELYN WILLIAMS, M.A,…
MR, LLEWELYN WILLIAMS, M.A, B.C.L. Mae Mr Llewelyn Williams yn wr ieuanc o dalentau dysglaer iawn, ac yn adnabyddus fel Ilenor, efe yw Golygydd y London Kelt, a phrawf y newyddiadur hwnw fod Mr Wil- liams yn 'iàch yn y ffydd,' ar bynciau y dyjd, megys Dadgysylltiad, Dirwest, Addysg, Deddfwriaeth Dirol, &c. Y mae yn cydym- deimlo âOhymry a Chymreig, ac yn Gymro o ran iaith a chenedl. Un o blant y deffroad yw, fel y diweddar Tom Ellis, a Mr 0 M Edwards. Darfu gohebydd ffyddlawn i ni sylwi ar ei luaws gymhwysderau yn ein rhifyn diweddaf, felly credaf nad oes angen i ni ymhelaethu y tro hwn.
MR HOWELL IDRIS.
MR HOWELL IDRIS. Ganwyd Mr Thomas Howell Williams Idris yn 1842, ac y mae yn fab i amaethwr yn Sir Benfro. Uechreuodd ei yrfa fel fferyllydd yu Ebbw Vale. Wedi hyny symadodd i Lan- dain, lie y bu yn gweithio dan yr un cwmni am 20 mlynedd. Dechreuodd fasaach ar ei gyfrifoldeb ei hun yn 1871, acyn 1874 decfag reuodd ei waith fel Mineral Water Manafac- turer, dan yr enw Idris. E r b) n hyn y mae dros fil o ddwylaw yn cael gwaith ganddo yn Oamdea Town a'r canghenau, Mae yn aelod o amryw gymdeithasaa, ac wedi cyhoeddi llyfr sydd wedi caei gwerthiant mawr ya nglya a flferylliaeth. Priododd yn 1873, ac y mae (Gwel Tudalm olaj.) t
,LLAWFER.
^isg v'hiion Mr Thomas Jones, 1 Brynraeurig BuildiDys, wedi enill y Third Grade Certificate yn -Llawfer Syr Isaac Pitman, sef John Lloyd Evans, Old Caerynwcb, a Thomas Evans, Ystumgwadnau, Llanfachreth. I