Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
9 erthygl ar y dudalen hon
AMBULANCE
AMBULANCE Cynhaliwyd cyfarfod cyhoeddus nos Fercher yn y Club-room. Pasiwyd i gynal dosbarthiadau. A ganlyn yw y swyddog- iion:-Areithydd, Dr Hugh Jones, Trysor- J ydd, Supt Jones, Ysg. E E Jones, Bethel «ouse. Bydd y ddarlith gyntaf nos Lun, Tachwedd i2fed
Y PARCH BARROW WILLIAMS.
Y PARCH BARROW WILLIAMS. Mae y Parch Barrow Williams, Llan- dudno, wedi anfon Uythyr i'r eglwys i ymddiswyddo o'i swydd fel gweinidog. mae wedi bod yn weinidog !ddi am 17 mlynedd. Gweinidog gweithgar gyda phob achos da, mewn amser ac allan o Smser. Ymddengys fod ystyriaeth i'w ^mddiswyddiad i gael sylw nos Fawrth diweddlaf.
Y MESUR ADDYSG.
Y MESUR ADDYSG. Pwnc mawr y dydd yw tynged y mesur Addysg dan ddwylaw yr Arglwyddi, a dysgwylid am oleuni arno ar agoriad y Senedd. Agorwyd y drafodaeth gydag ar-aeth gan Archesgob Caergaint. Yr hyn dynodd fwyaf o sylw yn araeth yr ^fchesgnb a'r arglwyddi ydoedd y don Symedrol oedd ynddynt. Oddiwrth yr ?reithiau agoriadol nid oes ryw lawer J J&Wn o berygl oddiwrth yr arglwyddi K* mesnr. Ond rhaid peidio rhoddi llawer 0 bwys ar yr areithau. I
m ABERMAW.
m ABERMAW. ^Rhoddi ei hun 1 fyny.— Mewn ynadlys Jrbenig a gynhaliwyd dydd Llun, gerbron "*• Lewis, Ysw., a John Evans, Ysw., ym- ^angosodd Lewis Owen, St. George's ^Sfmaw, yr hwn a gyhuddwyd mewn i ^Oadlys flaenorol o fod yn feddw ar y i8fed | a Awst, ond na wnaeth ei ymddangosiad, :tc y rhoddwyd állanlwarant i'w ddal, yn ¡ ROdef, ei euogrwydd. Dirwywyd ef i 5s Or dostau. Elaaaber.-—Yn y rhagolwg ar y posibl- rwydd i Gynghor Gwledig Dolgellau fyned .Syfraithyn helynt y Ilwybrau yn Bont- ch • y cynhaliwyd parthed iddynt ym- "Wiliad yn ddiweddar, y mae trethdal-i rhanbarth ogleddol y plwyf wed yoal cyfarfod cyhoeddus yn gwrthdystio erbyn tynu y rhanbarth hwnw i ddwyn Q*jhyw ran o'r draul. Cadeirydd y cyf- ydoedd Mr Bennett Williams.
HARLECH.
HARLECH. nhaddeth.—Yr wythnos ddiweddaf, ydref 22ain i'r 26a,in, cynhaliwyd cyfres Syfarfodydd crefyddol yn y dosbarth gan y Parchn E Keri Evans, a W Lewis, Caerfyrddin. Ymwelwyd & r ^ynfryn, Llanbedr, Llanfair a Thalsarn- j Cynhaliwyd cynhadledd gyftredinol 1 Jj10" gylch yn Harlech. Caed cyfarfod- yad a chynulliadau da yn mhob ystyr. 10 r hoil gylch yn Harlech. Caed cyfarfod- yad a chynulliadau da yn mhob ystyr. Y MESUR ADDYSG. Pwnc mawr y dydd yw tynged y mesur Addysg dan ddwylaw yr Arglwyddi, a ^ysgwylid am oleuni arno ar agoriad y Senedd. Agorwyd y drafodaeth gydag ar-aeth gan Archesgob Caergaint. Yr hyn dynodd fwyaf o sylw yn araeth yr ^fchesgnb a'r arglwyddi ydoedd y don Symedrol oedd ynddynt. Oddiwrth yr ?reithiau agoriadol nid oes ryw lawer J&Wn o berygl oddiwrth yr arglwyddi K* niesur. Ond rhaid peidio rhoddi llawer 0 bwys ar yr areithau. I m ABERMAW. ^Rhoddi ei hun 1 fyny.— Mewn ynadlys Jrbenig a gynhaliwyd dydd Llun, gerbron "*• Lewis, Ysw., a John Evans, Ysw., ym- ^angosodd Lewis Owen, St. George's ^Sfmaw, yr hwn a gyhuddwyd mewn i ^Oadlys flaenorol o fod yn feddw ar y i8fed | 0 Awst, ond na wnaeth ei ymddangosiad, y rhoddwyd allan'warant i'w ddal, yn ei euogrwydd. Dirwywyd ef i 5s a r dostau. Elaaaber.-—Yn y rhagolwg ar y posibl- F^ydd i Gynghor Gwledig Dolgellau fyned .^yfraithyn helynt y llwybrau yn Bont- ch • y cynhaliwyd parthed iddynt ym- "Wiliad yn ddiweddar, y mae trethdal-i rhanbarth ogleddol y plwyf wed yoal cyfarfod cyhoeddus yn gwrthdystio erbyn tynu y rhanbarth hwnw i ddwyn Q*jhyw ran o'r draul. Cadeirydd y cyf- ydoedd Mr Bennett Williams. HARLECH. nhaddeth.—Yr wythnos ddiweddaf, ydref 22ain i'r 26a,in, cynhaliwyd cyfres Syfarfodydd crefyddol yn y dosbarth gan y Parchn E Keri Evans, a W Lewis, Caerfyrddin. Ymwelwyd & r ^ynfryn, Llanbedr, Llanfair a Thalsarn- j Cynhaliwyd cynhadledd gyftredinol 1 Jj10" gylch yn Harlech. Caed cyfarfod- yad a chynulliadau da yn mhob ystyr.
rv BRAWDLYS RUTHIN. v to 0e»…
rv BRAWDLYS RUTHIN. v to 0e» Mercher, yn Ruthin y cynaliwyd y*Vdlyshon. 0 r m • wyd Peter John Willims, 21 oed taJrki*' t&so wair ar dan yn Treffynon— olynedd o alltudiaeth. John Williams, 39 oed, am dori i < Cottage y Garth ger Dolgellau—6 mis o garchar. Thomas Jones, am ymosod a lladrata ar y ffordd fawr thwng Llanidloes a Carno-tri mis. Elizabeth Riley, Ffltnt, ugain oed, am "guddio genedigaeth plentyn-daeth yn rhydd, Morris Jones, 40 osd, ffermwr, Harlech, a gyhuddwyd o ladrata dafad gwerth 14s oddiar Miss Thomas, cymydcges. Wedi ychydig funydau o ymgynghoriad.da eth- pwyd a dedfryd o dieuog allan yn ei erbyn.
Y S T A D Y LLWY N,
Y S T A D Y LLWY N, DOLGELLAU. Dydd Mercher, gerbron y Barnwr Neville, yn yrUchel-lys Llundain, yr oedd summons wedi ei thynu allan, Williams yn erbyn Williams. Yr oedd y Prif- ysgrifenydd yn dweyd ei bod yn fan te iol i werthu ystad y Llwyn, tra y dadleuai yr ochr arall mai mwy doeth fuasai rhanu yr ystad cydrhwng y partion. Dywedai'r bar-gyfreithiwr Jenkins fod yr ystad yn cynwys 4,615 o aceri-fod y rhan oedd yn Dolgellau yn cynwys tai a siopau, a thafarndai. Yr oedd y Llwyn a'r tir oddeutu yn cael ei osod am £ sz5 Y flwyddyn. Gwerth yr ystad oedd oddeutu £ 50,000; a'r rhenti yn £ 19}°- Yr oedd yn awr cydrhwng Mr Loudvic Williams (yr hwn a ofynai am weithu) a Dr M Wil- liams, yr hwn a ddymunai gael rhanu. Yr oedd yna rent charge o Lioo y flwyddyn. Gohiriwyd yr achos.
JIWBILI DR. GRIFFITH JOHN.…
JIWBILI DR. GRIFFITH JOHN. Y Cenhadwr enwog yn China. 100,000 0 chwtfcheiniogau 0 Gymru, Yn fynych, pin mae dyn wedi gwasin- aethu gwlad neu genedl am yspaid 0 amser. gwelwn ei edmygwyr yn ei anrbegu a rhodd wertbfawr, Mae hyn bob amser yn orch- wyl ddymunol i'r edmygwyr a'r gwrth- ddrych. Anaml ceir gwr yn gwrthod un- rhyw 'testimonial' iddo ei huo, ac yn gofyn i'r ffrwd o edmygedd gael ei droi i hyrwyddo y gwaith y bydd wedi cysegru Ei fywydiddo. Mae Dr Griffith John wedi llafurio yn China am dros So miyoedd, a bwriadodd 11a o'i gyfeillioa a'i edmygwyr ei anrhydedda drwy roddi iddo anrheg. Gwrthododd yn bendaot, a phenderfynwyd ei anrhydedda drwy adeilada sefydliadau addysgol yn Hankow, maes llafur y ceahadwr enwog. Mae tir wedi ei brynu. a chynllan 0 ad- eiladau wedi ei dynu allan. Cynwysa ysgoi- ion Elfeooi ac ysgolion Uwchraddol i fechgyn e- Z5 a marched. Ysgol Athrawol, Ysgol Fedd- ygol, a Choleg Duwioyddol. Amcangyfrifir y gost yn £ 12,000. Cas- glodd Dr Gillison-y meddyg cenhadol sydd yn cydweithio a Dr John droa £ 15,000 yn Wiltshire—yr hyn sydd yn ddigon i dala am yr adran Feddygol o'r cynllua. Gwneir apet daer at Gymru i ddwyn traul prif neuadd y Coleg, sef 100,000 0 chwe'- cLeioiogau. Mae y ddaa Bwyllgor Cyfar- CD wyddol y Gymdeithas Genhadol Llundain yn Nghymru, wedi mabwysiadu y cynliun 0 gasglu y swm yma yn galonog a brwdfrydig. Teimlwn yn dra sicr y bydd i wlad sydd wedi anfon allan fath Genhadon :a'n gwrth- ddrych, godi at y gwaiith a'i wnead yn deil- wng 0 honi ei han, ac ardderchog fydd cael y brif neuadd y Coleg Ceohadal yn China wedi ei godi gan GymIn, fel cofadail cenedl- aethol i fywyd a gwaith un o oreinn ymra; Anfonodd Dr John lythyr at "ei anwyl ¡ gydwladwyr" y mis diweddaf o'r Efrog Newydd—Ue y mae yn aros ar hyd 0 bryd i gael adgyfnerthiad iechyd, adi yw clywed ei fod yn gwelia, a bod gobaith o'i weled yn y wlad yma eto. Yn y llythyr cyfeira at hanes Hhiaa yn ystod y 50 mlynedd diweddaf, a'i helbul a'i drafferth i gael lie i ddechreu yn Hankow. O'r diwedd ".lwyddodd i gael o hyd i fon- eddwr ofidd ya foddion rhentn ei dy i dram- orwr Yr oedd y ty yn un bychan, ac yn ssfyll mewn heal gal, dywell, aa afhn ddigon, ond yno y bn ei gydweithiwr ac yntaa, yn nghyd a'a tauluosdd fyw am ddwy Syaedd, mown awyrgylch oedd yn elynoi i holl ddeddfaa iechyd," ond o'r upethaa bychain" hyo, eawn yn awr drøs ddeg mil 0 bersonau wedi en bedyddio oddiar safydliad y Gen- I hadaeth yn Hankow, yn y dair dalaeth H upsh,"a Sz ;-chwan. Pan ddechreu odd Dr John yn yr "heol gn! nid oedd yr un een- hadwr Protestanaidd, na'r an wedi ei ddfeh- welvd i'r ffydd Brotestanaidd, i'w gael yn yr holl dalaethau. Yn un 0 gyfarfodydd y Jiwbili yn China, dywarfodd Dr John, "Pe deuai negesydd oddiwrth. Ddnw, a dweyd wrbhyf fod fy mywyd i gael ei arbed am 50 mlynedd. arall, cawsai Ghzna yr 011 a honynt. Terfynwn y nodiad yma yn ngeiriau Dr John yn y llythyr y crybwyllwyd amdano,— "Y mae genych chwi rang genedlaethol yn Nghanolbarth China, Mae sylfaenydd y Genhadaeth yn Gymro, ac yn mysg ei gyd- weithwvr yn yr amser a aeth heibio yr oedd Evan Bryant a William Owen." 44 Yn ystod yr haner can' mlynedd hyn, y mae wedi ei gynal i fyny gan weddian mil- oedd ar filoedd o'i gydwladwyr yn Nghymrn. Nid yw yn gwneud y cais drosto ei hun, ond ceisia genych yn syml, yn enw Crist, i wnead yr hyn a alioch tnag at ddarparn yr adeiladan y cyfeiriwyd atynt-y rhai fydd yn gwasan- aethu fel coron i'w lafur yn Nghanolbarth China. A wnewch chwi fy anwyl gyfeillioa yn Nghymru, ein cynorthwyo i wnead y gwaith yn llwyddiant." Bydd yn bleser gan Mr W Haghes, U.H., Mervinian House, Dolgellau, nen yr Ysgrif- enydd dderbyn unrhyw roddion bach 0 nen fawr at yr amcan ardderchog yma. Towyn. E. LEWYS LLOYDI Hydref 3oain, 1906.
Family Notices
Hydref 2gain, yn St Tadwal Roman Catholic Church, Abermaw, gan y Tad 0 B Wilcox, yn mhresenoldeb Mr Tom Prrry, Cofrestrydd, Mr Bartolomes Sidoli, 2 Beach Rd, a Miss Elizabeth Coxon, 4 Church Place. Abermaw wariv.0taqt4au, Hydref 25, yn 61 mlwydd oed, Mrs Mir- iam Edwards, gweddw y diweddar Capt L Edwards, St Ann's Square, Abermaw. Hyd 29, yn 44 mlwydd oed, Mr Charlotte Evaos, priod Mr Edward Evans, Saermaen^ Penybank, Dolgellau Hydref again, bu farw Mr K J Davies, argrrffydd, y "Seren," Bala. Yr oedd yn frodor o Llanelwy. Bu yn gweithio am lawer o flynyddoedd yn Swyddfa'r GolBiiad Dolgellau, gyda'r diweddar Mr DH Jones. Oddiyma aeth i'r Bala i gadw busnes gyda Mr Robt Evans, ac adnabyddid hwy fel Davies ac Evans. Cleddir ef heddyw yn Llanycil. Gadawa weddw a phlant i hiraethu ar ei ol, gyda'r rhai mae ein cyd- ymdeimlad. Nerth gaffont i ymdawelu.jgj