Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
6 erthygl ar y dudalen hon
CYNGHOR DINESIG DOLGELLAU.…
CYNGHOR DINESIG DOLGELLAU. 5 d Cvnbaliwyd nos Wener diweddaf, yn y s "Clnb Room, Market Hall, pryd yr oedd yn < brts^ool Mri R-;fS Morgan (Cadeirydd), { D 1V1 eieditb, J E Fcx, Hugh Williams, J E E Jones, James Lawis, Dr John Jones, W Alien, W U IJgbes, Penral t House, I) Willia-lis, R C Evans, R B trnett (Olerc), R Edwards («urvj.yor). BYSi,ysodd y clerc fod Mr L-yley yn bwr- iadu dod i lawr yn ngbylch scheme y drain- age. p¡:,s7wyd ar i'r Surveyor fyned odli- amgylch y dref i weled gwahmol leoedd. n L7udw. Hysbysdd y Olerc ei fod weii derbyn telerau Mr J Richards yn nghylch lie i roddi y lludw. Yc oedd yn gofyn JEi2 y flwyidyn, am y He, ac yr oeddis hefyd i cfalu na bydd- ai p^pyran i gael eu gadael ar hyd y lie.— Pasiwyd i'w adael i bwyilgor 0 4, sef Mri W" Hughe?, James Lewis, y Cadeirydd, a r Surveyor, AdeiloA MY 1 H Evms. Dr John Jones a ddywedodd nad oedd yr adeilad uchod wedi b.)d 0 dan sdw y pwyr- gor yn gyntaf cyn ei gy'Iwyno l'f Cynghor. Os ydym ya gwoenl penderfyniadau, rhaid i ni ddal arnynt. Mr J E Jox.-Rhald cofio hyo, nad oes gan y pwyllgor hawl i basio dim cyn iddo gael s-dw y Cynghor. Mr D G Williams'—Oni dd/lai adrodd- iad v Surveyor gael ei gyflwyno i'r Cynghor j ddechreu, 'ac yna eael ei gyflwyno i'r pwyll- gor. Mr H Williams a gredai mai hyn fyddai yn deg, fod pobpeth i fod 0 flaen y pwyllgor n'r Surveyor, ac iddo gael ei gyflwyno i'r Cynghor drachefD. y 11 Pasiwyd ar gynygiad Mr R C Evacs a eliefnogiad Mr E E Jones i Bwyligor yr Beolydd fyned yno i welad yr hyo y niae Mr Evans yo ei ofyn. Adroddiady Surveyor. Yr oedd adroddiad y Surveyor yn cyowys lhai brawdaegau cryfion, ac anghymeradwy- aeth mawr iddynt mewn cysylltiad â, rhai ) w. c cotton niech- ecd yn cae! en gosod ar ochrau yffyrdd, yn enwedig tua chyfeiriad ,South Street. Mr J E Fox a ddywedoid y gellii gweled arogl mewD rhai 1 leoedd lei hyn, gan mor 11 rldrwg v maent. n M H Williams a ofynai ai uid oedd vn angenrheidiol iddynt fod yn hyn a hyn 0 latheni oddiwrth y tai, Clerc.— Vdyw yn ol y gyfra:th. Cyflwynwyd yr achcs i'r Pwyllgor Iechyd- ■ol. Drain Penbryn. CySwyowyd )'< Pwyllgor lechydol. F/rzjd Arw. Yr oedd y Surveyor wedi rhoddi Robert P,trry i godi cerig ya y lie yma, gan fod eisieu rhai yn y tIoty Pavings Mr E Wynne Wdiiams a ofynai sylw y Cynghor am gaeJ paving 0 flaen ei dai yn Oder Roar!. r, Pasiwyd i'r achos fyned i Bwyilgor yr Heolydd. Hospital. f" Dr Jones a alwodd sylw at yr uchoj, gm ddweyd fod angen am hon yu fawr iawu, Yr oedd yn gwyb .d, yn o' yr Lyn a ddywedwyd mewn cyfa(f dyad blaenorcl, nad o-dd^neb o aelodau y Cynghor yn erbyn symud i gael Hosp tal. 11 Mr J E Fox a ddywei ;dd ei f id yn credn yr un petb a br Jones, ucd b;th i wneud yr oedd yn anhawdd gwy bod. Dr Jones a gynygioid 1\' pwyilgor oedd ZD wedi ei benodi i edrych i fawn i'r achos yma ar y derhreu, gael ei alw et'). Pasiwyd. Goleuni Trydmol. Darllenwyd llythyr oddiwrth Mr B "own yn nglyn a'r nchod. Pasiwyd gofvn iddo It. c. W gyfarfod y I Cynghor.
CWRS Y BYD.
CWRS Y BYD. Merched a'r Ethollraint. Er nad yw eu ffordd 0 weith e !u yn ddoetb, eto, mient wedi llwyddo i alw sylw'c wlad a'r S Jnedd at eu hachos. Gwir i hyny gostio carchar iddyot; ond rhaid cofio ma; gwa3d y merthyr yw pris pob diwygiad mawr. Erbya hyn, deallir fod y drioiaeth roddid iddynt yn y circhar gymaint yn fwy na'u haeddiant, nes y mae yr Ysgrifenydd Cartrefol wedi gor- chymyn ymddwyn yn dynerach atynt. Er mai y duedd gyffredinol heddyw yw chwer- thin am ben s/niad y merched am eu hawi- iau, eto credwa y rhaid rhoddi sylw difrifol i'w hachos, a hynv yn dra buan]hefyd. America a Japw.—Mae Awdurdodaa A Idysg San Francisso, yn ol deddf talaeth Ciliffornia, wedi gwahardd plant y Japan- iaid i fynychu eu hysgolion cyhoeddus. Gal- wodd LLs-^enad Jap»n sylw at hyn, ei to I yn erbyn teiwiad ei gyd-wladwyr, ac hefyd yn groes i'r cytundeb a ffuifiwyd "rhwng I America a Jap-in flynyddau yn 01. Bygythia hyn arwain i ddrwg deimlad peryglus rh wng y ddwy wlad.f Slb -ydir fodjj Japan am wa- hardd A'liericaniaid nd'u nwyddau ddod j'w gwlad. Dedlifwri-eth Ddw-vestol.—Ailing yw fod y wbtd yn deffro i'r cwestiwa dirwestol. A ldawa'r Senedd bethau mawr y flwyddyn nesaf, a chryna'r fasnach. Daallwn fod y Blaid Gymraeg yn y Senedd wedi noli 1 e5 pwyllgor er tynu allan gynllun 0 ddiwygiad t, el dirwestol Cyinreig; ac fe awgryma hyny eu bod am hawlio deddfwriaeth arbenig i Gynaru; a pha ryfedd hyny, eran ei bod ddigon 0 flynyddau o flaen Lloezr yn ei gJl- ygiadau ar y mater. Dadleua Cynghiair y Deyrnas Gyfnnol (Alliance) y dylid caei a ganlyn ya neddfwriaeth y dytodol ar y mater: a. C in ar y Sul yn L'.oegr, b. Kheo!a?th drcs glybiau. c. Gwaharddiad cyflogi merched i'r bar. d. Byrhau oriau gwertho, a'r nos Sadyrnau yn arbenig. e. Arfe iad ac eangiad hawl yr ynadon trwyddedol. T. Amser terfynedii* i iawn a tafarnwyr. g. CiU tafarnau ddyddiau etho!iadau Sen- eddol a lleol, h. Lleihid 0 25 7 cant mewn trwyddedau lie byddo mwyafnf y bob! yn ff^fr gwahardd- iad; aidilead ilwyr lie byddo tair ran 0 bumb 0' f ttoblogaetb yn ffafr gwaharddiad. i. Mae camgymeriad fyddii dwyn yr egwyddor 0 reolaeth ddifudd i'r Mesnr; a gwahardd yn bendant ddinasoli y fasnach. Mayu'r plant yn filwyr.—3u A"glwydd Roberts yn tramwy'r deyrnas i ddysgu y dylid dysgu piact ein hysgolion i drin arfar; rhyfci. A2 y m4e gormoi o rai o'r un syn- iad ag ef yn y wlad. Daeth y si allan to 1 Mr Birreli wedi Ciniatau yr hawl i hyn gael ei wneud. Dechreuodd y wlad gyR o, oblegid os dysgid trin arfau rhyfeJ, gwyddid fod digon o wyr gwaedlyd na fyddent lonydd heb gael cyfl, i roddi prawf ar yr arfau mewn rhyfel gwirionedroJ. OJld wedi ym- holi oied fcmai i un ysgoi waddoledig am fiwyddyn y rhoed yciniatad. gan Mr Birreli, oud fod y blaid ryfelgar wedi manteisio ar I hyn, heb wybod Iddo ef, i estyu yr hawl i bedaii jsuo, arall. D. genym ddeall, fod I terfyn uniongyrchol i gael ei roddi i'r synial o fa?u p'ant ein hys^olioa yn snllievi bich. Hoffem weled ein holl ys^olioa yn glir oiii- wrth uarhyw leCioin Irhyfelgar.
YR ARGLW 'DDI A MBSUR ADDYSG.
YR ARGLW 'DDI A MBSUR ADDYSG. I Y mae yn bryd bellaeh i ni gymeryd y darllenydd Cymreig gyda ni i D 'r Ar- glwyddi. Efe a'i weithreliadau yw prif destvn siarad y deyrnas. D leth llu mawr j ohonynt 0 bob cwrr o'r w lad af. y gorchwyl o ddinystrio Mesur Aldysr. Y mao golwg wlea, a dieithr ar y rhan amlaf ohonynt, Ychydig 0 ddynion ieuaioc sydd yn eu plith; y mae eu toraeth yn hen a llawa oddyddian, a'r gweddill yn wyr oedranns. Ceir arswyd cynydd a diwygiad yn eu trem. Gan mor I anfynych y deuant ac eu dyledswydiau, nid yw swyddogion y Ty a gohebwyr y newydd- ialuron yn adnabod ond ychydig ohonynt. Ni fedd ond ychydig ohonynt farn glir eu hanain; am hyoy, cymerent eu harwainfel defaid gan y bugeiliaid esjobo'. Arglwydd Goschen-gwf welwyd yn Weinidog mewn Gweinyddiaeth R i(i.-Jfi,idio,-ac Arches-ob Cieroraiot oedd y prif araithwyr. A,-nc-i,,i areithiau cyfrwys y ddau ddyn cedd amcinu at argr&ff ar feddwl y bobl nad baid yr Eglwys Whdol oeid mewn golvg gmddynt,
Y FASNACH LBCHI, &c.,
Y FASNACH LBCHI, &c. Da genym ddeall fodgwvwr gobvih eto yn dod ar y fasaach hch;. H/sbysir fod y stoc- iau ya brysur ddifliuu o'r chwa-raH, ac foj hen stoc na fu gofyn am daoynt er's anasjr mawr yncael eu cymeryd ymditb. Da iawn, ond eto ra se lie i wella. Mae Chwarel Setts Toafanau, ger Towyn, yn ddiweddar wedi newid dwylaw, a da genyf ddeall fod y perc'ienog presanol am eangu y chwarel fel ag i roi lIe i ychwanog weithio. Heblaw hyur, mai siditgs newydl yn cael eu gwneud o'r ywaieh i gydio ya Lin'3)1 y Cambrian, yr hyn sydd ya p3ri ilawenydd i drigolion Rhoslefain, Llanegryn, a'r Towyû.
AMAETHWR YN SATTHJ H ) iYNi
AMAETHWR YN SATTHJ H ) iYNi Damwitri Angeuol Yr wythaos fidiwedlaf yr oeid y dyrawr nnwr yn ftjrm yr Hendre, Gyff Hliog, p un' milldir 0 ltathyn. Yr oed i mab yr amaeth- wr, John Thomas Joaes, 15 oed,yn|y buarth, ac hefyd yr oedd John Morris, Bjntuchei, amaethwr arall, yoo ar y pryd. Cymerodd. Morris wn yn cynwYf; ergydioo, a thatl,dd y bachgen Jones ddaru o dia i fyny i Morris geisio ei s ieth r. Cyn y gillodd y bacigeu 0 wneud hyo tanioid Morris, ac aeth yr ergyd 1 ben y bachges bu farw yn y fan.;
í MOR-PI uW irR VN G W RT…
í MOR-PI uW irR VN G W RT a R YF E LA. Dig vyddtacl iiynci m Portsmouth. Gwrthryrelodd rhai o'r mor-filwyr yn Portsroouf-h. Oy^ythiodd rhai 0 honyaC, ddinystrio ys:aftiiloeddi swyildog, a chyme,- wyd hwy yu g*rcharorion. Fjdd byna;, gollyngwyd hwy ya rhydd, aea tybid 1 baasu t/waiit. g»v »ed weii digwydd.