Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
9 erthygl ar y dudalen hon
BIL PRIODI.
BIL PRIODI. Y mae ty yr Arglwyddi wedi pasio yr Waith, y bil fod yn gyfreithlawn i wr "r,odi chwaer ei wraig ar ol ei marwol- I a diau y bydd wedi pasio y trydydd I ^arlleniad cyn i'r Senedd ymwahanu. Am yr ail ddarlleniad 111 Yn erbyn 79 Mvvyafrif 32 aUwn toct y Senedd yn debyg o I ahanu yr wythnos nesaf. i
[ PRIODAS
[ PRIODAS (tAD BEN RICHARDS, CAER- YNWCH. ^J*eddyw (Iau) priodwyd Cadben Rich- fe u Oaerynwch, £ Miss Stokes, unig r a Mrs F., C. Stokes, Knowlehurst, ■J nheld, ac wyres y ddiweddar Mr a Mrs Caf?ajds' -Iserau Hall, Dolgellau, yn nedral, Lichfield. Cymerwyd rhan yn &l(TaSanaetk gan Arglwydd Esgob Lich.- Id, yn cael ei gynorthwyo gan Deon Canon Mortimer, a'r Parch T. j y^kin Davies. to morwynion priodas oeddynt—Niss jj §"us, Miss Prior, Miss Sybil Scott, b Qtnaenucha, Miss White, a Miss ^er.Jervis, -(jj °* y briodas yr oedd Gwledd ar- e«*chog wedi ei darparu gan Mrs Stokes y J George Hotel," Lichfield. Yr? mysg ,*ai oedd yn bresenol yr oedd— j. »e Hon Mrs & Miss Wynn, Rug; fin- ^rs Lloyd, Rhagat; Mr & Mrs uis Wilkin; Lieut. Co! & Mrs G F Scot, Qrnaenucha; Rev E J & Miss Owen, hdir; Mr C Munro Eiwards, Dol- rU; Mrs King, Hereford; Misses oflJgeman, Shrewsbury; Miss Edwards jMVess; Mr & Mrs W Richards, London; jj Watkiu Davies, Llanfairfechan, a fce t eraill. Y gwas priodas oedd Oad- "^edrf R°yaI Welsh Fusiliers. Yr 3C d V presantau yn rhai lluosog iawn, yo rhy faith i'w henwi. t
wv NEWYDDION.
wv NEWYDDION. mae Mr Chamberlain yn araf wella, ru S.an fod y teulu erbyn hyn wedi «ef nr heibio bob ymSais » gelu ei wir yilfa, mae'n amlwg na welir yr hen wron ar lawr y Senedd. gi wedir fod Lloyd George yn uchel ei ^dv yn Awstralia- Rhoddodd argraff Tre?111001 iawn ar Weinidogion y w e<%aethau pan oeddynt yn y wlad Qea- Credai rhai ohonynt mai Mr Lloyd Wo.rge oedd y dyn busues goreu o boll y Goron i g-yd. ae pethau rhyfedd yn cymerydlle yn y n,yn?ru yr baf hwn. Yn Penmaenmawr J'Q Dae Parch. R J Campbell wedi bod xje Pregethu hen athrawiaethau a elwir yn ac yn Hafodybryn, Meirionydd, chapf^artref Mr Samuel Pope, K.C., a ^dto i Preseno1 y parch D Charles lar GpS' y mae yr atch-Sosialydd, Sithi ernard Shaw, a'i gyfeillion yn dar- 0 ar egwyddorion Sosialaeth.
-. I MEIRIONYDD.
I MEIRIONYDD. Yn ystod y tair wythnos diweddaf y mae y sir lion wedi bod amryw weithiau gerbron y Senedd. Y mae heb dalu cyf- ( logau athrawon ac athrawesau yn yr I Ysgolion Enwadol. Mae y Cynghor Sir J wedi gosod deddf i lawr nad oes treth i'w chodi at gynal Ysgolion Enwadol heb fod y Sir yn cael eu llywodraethu. Fel y g*yr ein darllenwyr, y llywodraethwyr lleol sydd yn penodi yr athrawon, &c., a dywedir mai atynt hwy y rhaid iddynt yn y lie cyntaf edrych am eu cyflogau; ac os I na thalant, fod gan yr athrawon hawl i'w rhoddi yn y cwrt. Mor fuan ag y ceir y grant y maent wedi ei enill fod y cyfl og yn cael ei dalu. Y mae pawb yn teimlo 'dros yr athrawon, ac yn credu mai teil- wng yw i'r gweithjwr ei gyflog, ond fel y dywedwyd, rhaid i'r ysgolion fod yn cael eu llywodraethu gan y sir, ac nid gan enwad, a dywed y gyfraith ddiweddaf wnaed fod gan y Llywodraeth hawl i dalu pan y gwelant hyny yn addas (expedient), hyny yw, Gweinidog y Bwrdd Addysg sydd i benderfynu pa bryd y mae yn addas. Y Toriaid wnaeth y gyfraith ytna, ac y mae y Rhyddfrydwyr yn cymeryd y fantais o honi. Deallwn fod pedair or ysgolion hyn wedi eu talu gan y Llywodr- aethwyr lleol, Deallir nad yw Meirion wedi coli treth Ldalu at gynal Ysgolion Enwadol, a thebyg y dilyna siroedd ereill yr un cwrs, a rhaid gwneud hyn neu gael yr hen Fyrddau Ysgolion eto yn ol i'r wlad. Rhaid i'r wlad gael heddwch ar gwestiynau fel hyn.
YR EISTEDDFOD GENEDLAETH-OL.
YR EISTEDDFOD GENEDLAETH- OL. Yr wythnos hon cynhelir prif wyl y F genedl yn Abertawe. Mae y tywydd yn hynod o ffafriol. Yn yr orsedd foreu dydd Mawrth, yr oedd 4000 yn bresenol, a chaed anerchiad gan yr Archdderwydd, a chan Syr Marchant Williams, Cadvan, a Pedrog, a rhoddwyd derbyniad cynes i'r Llydawiaid oedd wedi dod i'r wyl. J Dydd Mawrth, Oddeutu deg o'r gloch, nid oedd ond ► oddeutu mil yn bresenol. Arweinydd y boreu ydoedd Llew Tegid, Bangor, ac yr oedd y cynulliad wedi chwyddo \i 4000 erbyn hyn. A ganlyn yw y dyfarniadau -Pedwarawd Lleisiol, goreu, Mr David Chubb a'i barti, Pontyprid,p. Canu penillion gyda'r delyn (dull y GogJedd), rhanwyd y wobr rhwng Richd. Morgan, Brynaman, a J Devonald, Neath. Unawd baritone, goreu Josiah Thomas, Abertawe. Cyfieithiad, goreu, Parch W Williams, Glyngarth, Bangor. Corau Merched, 5 yn cystadlu, goreu Pontypridd. Myfyrdraeth, Parch Ben Davies. Cadair Farddol, goreu D Edwards, Aberdare. Ail gystadleuaeth gorawl, goreu Pem- broke Dock: ail Treorci. Yn yr hwyrcaed cyngerdd mawreddog, pryd yr oedd cynulliad lluosog yn bres- enol. Dvdd Merchev. Mae yn debyg mae hwn ydoedd y prif ddiwrnod, gan fod y brif gystadleuaeth gorawl am ^150 i gymeryd lie. Daeth deg o gorau i gystadlu, y goreu ydoedd cor Caerdydd; yr ail Brynaman, £ 50. Unawd Soprano, goreu allan o 39, Miss Squire, Caerdydd. Oyfrifid fod 25,000 o bobl ar faes yr Eisteddfod dlydd Mercher; a bu raid cau'r mynedfeydd am ddau o'r gloch a ddiffyg lie i filoedd ychwaneg.
YNAOLYS ABERMAW.
YNAOLYS ABERMAW. Cynhaliwyd yr uchod ddydd Gwener, gerbron H J Wright, Ysw., ac ynadon eraill. Lladratd.—Cyhuddwyd Humphrey Wil- liams, Capel Sion,Arthog,o ddwyn trosol eiddo Frank Lloyd. Rhwymwyd ef dan Ddeddf y Troseddwyr Cyntaf. Cerbydau- heb Oleii.—Am fod allan au cerbydau heb oleuni, dirwywyd Richard Morris, Llanbedr, i 5s a'r costau, a Rich- ard Evans, Maestryfer, i'r costau yn unig. Am yru ei holwynfarch trwy bentref y Llanbedr heb oleu a hithau yn dywyll, dirwywyd Margaret Ellis, Gwynfryn, i 5s a'r costau. Goryru.—dirwywyd 0 Hudson, Pen- dleton, Manchester, 5s a'r costau. Am yru ei gar motor yn gyflym dirwywyd Carwford Tate Hill Beblington, i 2p a'r costau. Am yru eu holwynfeirch trwy bentref Llanbedr, ar y 27 o Orphenaf^ dirwywyd W T Mathews a Gilbert Math- ews, Clapham Junction, Llundain, i ip a'r costau. Am yru ei olwynfarch trwy bentref Llanbedr, ar y 3ydd o Awst, dir- wywyd Charles R Wood, Lerpwl i 30s a'r costau. d
! CAEL EI LADD GAN DARW.
CAEL EI LADD GAN DARW. Twlciwyd John Joaes, gwas Mr. Frank Lloyd, yr arwerthwr adnabyddus o fferm y Plassey, Gwrecsam, i farwol- aeth gan darw ddydd Mawrth. Gwel- wyd ef gan un o feibion Mr Lloyd, yr hwn a ymosododd ar y tarw a phig- fforch, ac a yrodd Jones mewn cerbyd i Ysbyty Gwrecsam, ond er gwneud pobpeth a ellid iddo, marw a wnaeth.
Family Notices
etnqbfgadf!. Awst 19, yn 4 Eldon Row, Dolgellau, priod Mr R D Roberts, Grocer, ar ferch. I'r feayw fach erfynia fi-iechyd Heb achos i'w phoeni; O'r anwyl i'w rhieni, A da ferch dyfo hi. priofcas. Awst 14, yn Eglwys St Mary's Birken- head, Mr Iorwerth T. Willrams, Glad. stone House, Dolgellau a Miss Ethel Gaunt, 99 Camdem Street, Birkenhead. 018tfu 01 atttflau. Awst I5fed, yn 35 oed, yn nhy e chwaer, Plascoch Lane, Dolgellau, Mr Robert Lewis, Billposter, gynt Market Hall. Nos Lun, y igeg bu farw Mr Rees, 12 Elm Park Road, Chelsea, Llundain, sef gweddw y diweddar Mr W R es a chwaer yn nghyfraith Miss Rees, Mount Pleasant, Dolgellau. Yr oedd yn aelod eglwysig yn Radnor St., Llundain. j Wedi hir gystudd, Mr Edward Owen joiner, &c., Towyn, yn 70 mlwydd oed, a rawd Mr D ac H Owen, Dolgellau, a. hladdwyd ef heddyw yn Towyn. t
A GEm EI DEBYG ETO?
1,. |r Idris —bob ochr y wlad dewch i'r wyl. %dd y tocynau i'w cael yn shop Mr Arn- old, a Miss Jones, Crosby, y nosoncynt, gan hyny, sicrhewch docynau yn brydlon. 9211, fod yr excursion yn cychwyn i'r funyd ^"gwyliwch golli y cyfle.