Y Gwyliedydd

RHOS. Mae un hen bennill adnoddodd Elfed yn Nghapel BetM'ehlem, nos Wiener diwteddfaf, wedi- d'od: i aros. Ond oddd yr el cyfarfod. iheibio yn awr heb idldo gael ei ganu; ac heblaw hynny, anae'n gryn ffafryn gan bawb yn ddiwahaniaeth^—ar; yr he-ol, yn y gwaith, ac yn yr addoldiad. Yr oedd yn awyddtus, mleddai, am i'l pennill gael ei ail-fywhau yn y Diiwygiad; megis pob peltrh araiil, yr oedd (hem bennillion yn d'od yn ol fel coloimenod Noah. Gorynodd iddynt ei ganu ar y don Bryniau Cassia,' ac mae acenion, prudd-glodfor. tllS YI:) hen alaw Hindwaidd yn swndo yn ein clustdiau fcyth er hynny. <Byddad yn ddfei p- bae y penndll yn cael ei ganu yn m'hoib cyfarfod fel y cafodd1 nos Wener. Pwy anghofia y dylanwad nefolaidd deim. Iwyd pan ail-arwedmod/d1 Mr. Carad-og Roberts ar yr .origan: imor dyner, mar ddwys, ac mor orchfygol oedd y dylanwad! Yn wir, hyd y gaUwn ni ganfod, y defosiwn tawel a dftsltwr—pa un bynag ai yn y canu, y Wleiddi., neu'[' isiiiarad^—^ydyw yr hyn, sydd yn cyffwrdd effekilii'olaf a thoiimlad a chaJlion y gynulleidfa. Mae'r pennill yn wertlh ei ail-adrodd, la ilhoddwn ef fel y bydd yn igyfieus i rywrai fydd yn awyddus ei gadw- 'Y Gwr wrth: ffynnon Jacob :Eisteddodrài yno'i iawr, .'Traimiwyodd trwy Samaria, 'Tramiwyed yma'n awr Bui syched arno yno Am gael eu hachub hwjy t Mae sychedi arno eto Am achub llawer mwy.* Ya ddiiiamieu saif nos Sad'wrn ddwedd'af ar ei phen, ¡ ei hUll: yn hanes yr hoIl fudiiad- Yn y cwrdd am saith o'r gloch, amlwg ydoeidd fod yr Vspryd yn llanw yraddioldy, a'r gynulllieidfa fawn oedkl yn Penuel, yn gwbl dan ei reoliaeth. Achoswyd gryn gyffro ar ddi- wedd y cyfarfod hwn gan waith hen wr yn gofyn, i'r gynulleidfia ganu penndll aribenig. Yr oedd llawer o ymiholii pan,, aafodd ar ei draed gyŒa'r rhai oedd eisoes yn. proffesu Mab Duw, yn nghylch a. oed'd yn aelod ai ipeidio. Pan ddealilwyd y camlgymeriad, ac y gofynodd y Parch. R. Jones a oedd yn arddel Crist, neu yn awyddus i wneud hynny, ac iddo yntau ddweud nad loedd yn bariod, daeth ryw deimlad poenus dros ibawb yn y lie, ac nid rhyfedd fod y gynullieddfa weidi gwedddo-gan,u: edlwaith rhan olaf y pennill a roddodd allan ei hun- A diywed air Dy hunan Wrth f'-eniaid clwyfus, trislt, iDy fod yn maddeu'm beiau Yn haeddJiant lesu Grist.' Yr orymdaith ididilynodd oedd yr un fwyaf a fu broru enioied trwy heolydd y Rhos. Cymaint o waJwn- iaeit'h oed'd rhymgdidii a'T un gyntaf gymerodd le nos Sadwrn, Tachwedd 1ge9! Feallai i hono greu ych- waneg o sensation.' yn y gymydogaeth ond yr hyn a barad syndod ynglyn a'r un nos Sadiwrn ddweddaf oedd y nifer fawr a gyd-gerddai, o'r rhai (hynny oedd- ynt yn. edrych ar yr un gyntaf odddar fuarthau a ■thrwy fffenestri tafaiindaii. Y mwahanwyd wedi gor. ymdeithio High Streiet, Hall Street, NI-ountain Street, Bank Street, y Ponkey, Alilt y Gwter,, Market Street, a thrachefn at Gapel Penuel, a ehyhoedldwyd cyfar- fod gweddi am unardidieg yr un noson. Yn brydlion, at yr amfs-er hwnnw daeth tyrfa fawr ynghyd i Penuel, ac o'r adeg' honno ymlaen, bron at un o'r gloch boreu Sul, caifwyd cyfarfod rdlyfeddaf y Diwygiad. Yr oedd yn noson olaf yr hen flwyddyn, ac yn sicr ychwanegai yr amser nod>ed'ig yn fawr at ddiifrdfwchi y gwedthreddadau. Ni fu I Watchnightt Service' oyffeiyb i un nos Sadwrn hwnnw erioed yn Rhos. Yn mhfob gweddi yr oedd cyfekdad at d'er- fyniad ibeiiidigedig y flwiyddyn 1904, a rhagorolddb mawr y didlau fis diweddaf, ar ei dechreu ad. Beichid pob gweddi a diolichgarwch am ymweliad grasol Duw a'n gwlad yn y flwyddyn oedd ar derfynu, ac ymbilid yn ddwys am i'r dyl'anwadau g'anlyn drosodd i'r flwyddiyn newydd, a pharhau ar ei hyd. Daeth ateb. iad yn uniongyrchol i'w gweddiau. Nid oedd y weddli braidd wedi elsgyn nad oedd yn disgyn dra- ch&fn a'i benddth gyda hi. Mor fend'iged!ig oedd cael sdcrwydd dia^nheuoi a ddgamisyniol fod yr Yspryd yn foddl,on i aros yn yn Eglwys, ac fod dyheuadau ei henaid yn oael eu ihatelb cyn braidd gofyn o honni. Parhaodd y wedldti (nid, oedd y canu yn amigen i hynny, imewn gwirioncdd, cylch o weddi oedd y gwasaniaeith) hyd nes paisio deuddteg o'r gloch. Ond yn fuan wed'yfi. gofynodd Dr. A. J. Parry, yr hwn oedd yn llywydJdiu, am arwydd gan y rhai oedd yn ewyllysio lihoddd eu hunain i Grist. Newidiwyd ychydig ar yr arferiad gyffreddn a gofynwyd' i bawb oedd yn ewyllysio rhoddi eu hunain i Grist i godi eu dwylaw. Nlid cynt y gofynwyd am arwydd nag y gwelwyd Haw i fyny yn y 'gallery,' ddlynrwyd hi gan un araiil, a chan y drydydd a'r bedwerydd. Enbyn hyn yr oedd y gynulleidfa megis ar flaenau traed yn disgwyl, aic yn ainlwig o dan gynhyrfiadau cryfion. Hyd yn Ihyn nid oed'd nelbar y llawr wedi rhoddi yr arwydd, ond an amrantiad dyna law i fyny dan y ga'llery,' ac enw cytmeriad adnabyddus yn cerdded fel mtellten trwy'r gynulileiidfa. Gwtelwyd rhai yn neidio yn eu hedisfteddll'eoedd, ac mewn gor-lawenydd yn orne- thu ymgynal. Lldfai y dagrau yn, hidl i ugeiiniau, ac ni wyddai y gynulleidfa yn iawn beth i'w wneud ai gorfoleddu ynte wylo. Geisliwyd gwneud y cyn- taf, a dtechreuwyd canu- I Diolch Iddo Byth am gofio llwchi y llawr.' ond! methiant ydoedd, yr oeddi dagrau yn y canu. Feallaii, er hynny, mai y dagrau hyn o. lawenydd oedld y ffurf uwchaf ar orfoledd. Ynghanol y cynhwrf i gyd dyna law arall ynghanol y capel yn cael ei chodi, ac erbyn. edrych llaw yr hen wr a roddodd, y pennill yn y cyfarfod cyntaf ydoedd. Mietihoddl y gynulleidtfa a dal: ysgydwyd hi megis gan wyn<t nerthol, rhuthrodd ryw ddylanwad drosti gan ei hysgubo, toilodd argaeau ei theimladau, a thaflwyd hi megiis i'r llawr gan ryw effaifh cynhyrfus. Neidiiodd mterch a mab iddo ar eu traed r unwaith, gan waeddi yn uchel, ac wedi colli pob rheolaeth arnynt eu hunain aim y funud. Fflachiadi ryw wyllit- ineb anarferol o lygaid y fendh, ac yr oedd golwg ddieithriol arnd fel y sa,fai ar ei thraed gan waeddi 'fy nhad ydyw,' a'i dwylaw yn estynedig ato. Tor- odd, allan i Wedddo, ac wedi cael gollwng ei theiim- ladau fel hyn ymdawelodd yn union. MotT fawi oedd yr,, effaith ar y gynulleidfa fel yr oifnid. y buasai w,eidii ei dyrysu yn llwyr, ac y troai y cyfarfod yn afreolus ond trwy ddylanWlad eraill oedd wedi cadw eu hunian-fed,diant ataliwyd hynny. Yr oedd teim- ladau uchel yn eilthaf naturiol, a gellir yn hawdd cyfreithloni hynny pan gymerir i, ystyriaeth yT 'holl amgyllchiadau oedd yn radldol ac yn anhebgor wtedii bod yn gweithio i'r cyfeirit ..di hwnnw ar hyd y cyfar. fodydd. Dyma yn sicr y cyfarfod a ddylanwadodd fwyaf ar y cynulliad yn ystod: y gyfres, ac yn hwn. yn unig y cafwyd dim yn debyg i excitement' aflywod- raethus, ac ni pharhaodd ond am, ychydig eiliadau. Torwyd y cyfarfod i fyny ar. hyn, a syimjudodd pawb i'w cartrefi yn. dawtel a ditetwr. Yn sicr, nid a. y cyfarfod byth yn, anghoif gan y rhai oedd yn bre- sennol. Diwrnod mawr ynj yr ardal oedd y Llun o'r blaen. Yr oeddi y gweiithifieydd bron i gyd yn chwareu,' a., threfnwyd imioddion. yn unol a hynny trwy'r dydd. Pregethwyd y boreu, prydnawn, a'r hwyr yn Capel Mawr, Bethlehem, Penuel, a'r Ponkey (yr odfa gynta-f yn Methel, yr adtL yn Seion, a'r olaf yn Mynydd S-eion). Sicrhawyd gwasanaetlh y Parchn. Dr. A. J. Parry (B-), Rhyl; John Williams (M.C.), Princes Road, Lerpwl O. L. Roberts (A.), Lerpwl; a Ph. Price (W.), Llanrwst. Cafwyd cyfarfodydd' grymus, a gweinidogaeth afaclgar; ac yn goron ar y cyfan ychwanegwyd yn fawr at y dychweledigion. Yn wir, dyna hanes yr wyt'hnos honnq. Cwynid yr wythnos cynt fod gwrandawyr yn gwrithod d'od i'r cyfarfod- ydd, ac mewn caniyniad' fod y dychweledigion heb fod mor lluosog ag y dymundd. Ond yr wythnos hon mae rhif y rhai sydd yn d'od i'r Eglwysi o'r newydd yn fawr. Mewn dwy eglwys yn unig mae y cyfanituf er y S,abboth cyn hynny dsos dri ugain a deg; ac hablaw hyn mae rhai newydd bron yn m'holb eglwys trwy'r cylch. Wedi y cwrdd pr/egethu yn. Mymydd Seion, Ponkey, nos Lun, ymgasglodd ychyddg o ddychiwekddgion ar y drjofa o flaen Capel Bethel, a cliynhaliwyd cy'farfod gwedidd. Teimlid fod yr Yspryd yn gweithio gyda .hwy, ac yno, yn yr awyr agored, daeitlh tri o ddynion ieuainc i'r cylch gan roddli eu hunain i fyny, ac ar. ddel Iesu, Grist. Yn ng.waitih glo yr HaÐod dydd Mawrth y prydnawn treuliwyd1 ychydLg am-ser mewn gweddi. Yma eto yr oeddi y dylanwad yn gweithio, ac effeiitihiodd yn gy- miaint ar un o'r dynion oedd yn gwrando fel y bu raid iddo ynltau blygu yn y fan honno a cheisio tru- garedd. Peth cyffredin yw cyrddau gweddio £ ar lawr' yn Vauxhall, a dywedfir y ceir rhai ananferol o, dda.. Un Ibenddgedig oedd yr hwn gynhaliwyd dydd lau y boreu, ac er llawenydd1 cofleidiodd dau grefydd Iesu Griist fel moddion iachawdwriaeth. Yn y cwrdd gweddi undtebol prydnawn Mercher, yn Penuel, yr oedd pedwa,r o ddi,e,i'tíhrnaid-dau weinidog o Oldham, un o Manchester, a ficer o Preston. Caf. wyd annexchiadau, rhagorol gan yr oil ohonynt, pob un yn dwyn, tystdolaeth i'r dylanwad rhyfeddol oeddynt yn dteimlo yn y cyfarfod, ac yn awyddu am iddo bar. hau felly yn hir yn yr ardal, a Uedaenu nid dros Gymru yn, unig, ond dros y byd yn gyffredinol. Caf- wyd cyfarfodydd eithriadol no's Fercher mewn amryw addoldai, a mawr oedd y llawenydd yn Penuel pan ddaet'h y newydd am ddychweledigion yn y capel an eraill, a dealll fod tra wedd, aros yno hefyd. Mae y rhif wedi cynyddu yn fawr yr wythnos hon, a'r tabl, yn damgos fod yr Eglwysi wedi cael ychwanegu atyn.'t er deichieu y Ddtwygiad fel y canlyn:- Caipel Mawr 150 BethMieni 115 Penuel 103 Salem, Penycae 94 Salvation Army 86 MynyddSeion 85 Tabernad (C.IM..), R'hosty<llea 45 Sion, Ponkey 44 Hill Street, Rhos 38 Bethel, Ponkey 29 Tabernacl a Soar, Ponkey 28 Eglwys. Dewi Sant 25 Salem, Bank Street 32 Mount Pleasant. 21 Wesleyaid P'lasbennion 16 Wesleyaid1, Rfhos t. 17 Mordah, Ponkey 13 tSlilloh, Johnsfbown 10 Noddla, Johnstown t 9 Wesley add, Johnlstown 9 .M.C. Groes 7 Primitive Miethodist t. 7 iCongregationail, Johnstown 5 DliiSgybldon, Qrist t. 1 Stryt Issa 13 1005

YR ADFYWIAD CREFYDD.OL YN PWLLHELI. Er pan ysgrifenais air i'r GWYLIEDYDD o'r blaen mae llanw yr adfywiad w di codd yn uwdh i'r lan yn y He hwn,; y mae yna ugeiniau rai Wedii d'od i ym- ofyn y ffordd tua Seion ac enw yn rnhlith Ei boibl yn aigwahanoil eglwysiii'r d'ref. Da genyf allu dyweydl fod ein beglwys ninau yn llawn o dan y diwygiad. Y mae yna eisoes dhwech ar hugain wedi ymuno o'r newydd a'r egtwyts, fel effeithiau yr ymweliiad Dwy- fol. Fe deifynwyd yr hen fl wyddyno dan wenau aibenig yr Arglwydd, ond fie ddechreuwyd y flwyddyn yn llawn mwy felly. SSToson olaf y flwyddyn fe gasd Watchnigbt yn dechreu am 10 o'r gloch gyda chyf- adodJ gweddio a'r eneiniad yn amlwg yndd'o, a phre- geifih yn dilyn, ac wedi galw'r seiat yn ol caed tri yn awyddus i gyflwyno eu hunain. i'r Arglwydd ar didech- reu'r flwyddyn. Yna rhatd oedd cael cyfarfod gweddio drachefn a gweddio y buwyd, hyd dri o'r gloch boreu Sul, a dau amll ynrihoddieu hunain i Grist. Nid anghofxaf byth wasanaetih. nos Sul: dau arall yn rhoi eu hunain i'r Iesu, ac 0 Seiat fendiigedig a gaed pan yn cofio am farwolaeth y Gwaredwr Mawr. Teian- lem mewn gwirdonedd fod yr Arglwydd Iesu yn benaf yn y wledd. Ac fe gaed cyfres o gyfarfodydd gweddio wythnos gyntaf y flwyddiyn: a'r Ys'bryd Glan yn •gweithio yn rymus, mae) rh'oddi. desigrifiad o honynt tuhwnt i'n gallu. 'Ma.e'n ymddangos iddynt gael cyf- ,ar,fod gweddio yn ngwaith seltls Carrag yr Imbill yn y caban. lie bydd y gweilthwyr arferol a bwyta, a'r nef- oedd yn llon'd y lie, a pha yfedd wedd i nifer o'r gweithwyil, focl mewn lie mor gynhes iddynt ennyn tan yn y cyfarfod giWieddi nos Lun oedd yn cynnyrchu moliant a chlodforedd. DiaMi i ti, Arglwydd,' ebai un dyn ieuanc, t am gael dy weled yn Ngharreg yr Imibdll heddyw.' 'Maddeu i mi, Iesu Mawr,' ebai un arall, < am imi gatblu cymaint arnat, dyro nerth o hyn allani <Ï.'rt'h folianu,' Yr wyt yn hardd,' ebai'r trydydd. Ac fel yna d'al i gynnyrcShu yr oedd y dy- anwad hyd derfyn yr wythnos. Yr oedd y taerineb wrth yr onsedd nos Wener yn ofnadwy, nid- oei air aral(I all gyfleu y teimlad yn well; dynion yn dyweud nad oeddynt am olllwng nes cael sicnwydd yr a-tebid hwy ac O'r gorfoledd. ar y te-nfyn, pan y deallwyd fod yna d'ri wedi aros o'r newydd; rhai o wnandawyr mWYiaf parchus yr eglwys, ie, rhai allodd ddal ar hyd y blynyddoed'd ddyl)unwadau cryfaf gweinidogaeth yr Efentgyl; ond o dan bwysau grymns y dylanwad ys- brydol sydd ar hyn o bryd yn gweithio yn gorfod plygu. Ac nid yw'r hyn sydd yn cyrnmeryd lie yn Pwllheli ond e nigra iff t o'r hyn sydd yn cael ei deimlo .bron yn lmIhoh llo drwy'r gylchdaith. 0 mor wahanol yw ein profiad heddyw i'r hyn ydoedd ychydig am- ser yn tolj mae g,\yasanaethu yr Arglwydd vn mhob cyldh yn hawdd heddlyw; mor wahanol yw talu ym- weliad bugeiliol ar hyn p bryd i'r hyn ydoedd. Mae'n

MAE JEL. RHAID MYNE6 AT Y rt" CWAED I Y rbWAED YW'R BYWYD1 Y GWAED YWR NERTHf Y GWAED YW POBPETH r Y mae pawb—a chwi yn eu mhysg—yn agore'd nifer fawr o glefydau. Paham felly ? Oher- wydd fod Anmhurdeb yr Awyr, Anmhurdeb y Dwfr, Anmhurdeb Bwydydd, ac Anmhurdeb pethau amgylliadol yn creu Anmhurdeb yn y Gwaed. A phan y bydd y Gwaed yn cael ei lygru a'i wenwyno, y mae yn gwneyd yn bosihl i'r SCURVY. TARDDIANTAU Y CROEN. RASH. PENDDYNOD. CORNWYDON. ECZEMA. LLYGRIADAU. GWYNEGON. COESAU CLWYFEDIG. CANCER. CLWY'R BRENIN. A llu o Glefydau eraill y Corff a'r 'Menydd I ruthro ar wahanol ranau y Cyfansoddiad. Fe ellir attal a rhagflaenu y rhan fwyaf 0'1 Clefydau ag sydd yn blino yr hil ddynol dnrJ. gadw y Gwaed yn Bur. Y mae miloedd yn barod i dystio a phrofi fod Hughes's Blood Pills Yn Puro y Swaed ac yn ei Gadw yn Bur. Os byddwch yn dioddef oddiwrth DOLUR PEN. DIFFYG TRAUL. POEN CEFN. BILIOUSNESS. GWYNT. AFU DDRWG. CORFF-RWYMEDD. NERVES GWAN. ANHWYLDERAU Y CYLLA A'R ARENAU, Cofiwch fod gwreiddyn y drwg yn y GWAED, a bod yn rhaid myned at y Gwaed cyn y gellig cael iachad gwirioneddol. MAE Hughes's Blood Pills Yn cael effaith uniongyrchol ar y Gwaed, ac ar yr holl Gvfansoddiad. RHODDWCH BRAWF ARNYNT. op Ilynwch weled Reb Llun y Hwn Galon ar Twyll Bob Box Ydyw.. Ar werth gan bob Chemist a Stores am Is. lie., 2s. 9c., 4s. 6c., neu danfoner eu gwerth mewn P.O. neu stamps at JACOB HUGHES, M.P.S., L.D.S., Manufacturing Chemist, Pcnarth, Car* diff. RHODDASOCH CHWI BRAWF AR Comer's Ba ELI YW HWN AT BOB CLWYF. Mae Gomer's Balm' yn iachau braidd yn wyrthiol holl Slefydau allanol y Corg, megys Clwyfau, Rash, Scurvy, Eczema, Llosgiadau, Piles, Pen- au Crachlyd, Llygriadau Plant a Benywod, Dwylaw Toriadol, Malaethau, Tarwden, Crafu, Cymalau Poenus.. At W GOESA-U- DRWG. 'Does dim Q'i fath. Rhoddwch brawf arnos Igofynwch am GOMER'S BALM,' a mynweti weled enw 'Jacob Hughes' ar bob box, heb hyn twyll ydyw. Ar werth gan 1:0 Chemist stamps neu P.O. at p.rOB HTTGHES, Manu. facturing Cheaust, Penarth, Cardiff. l

amlen newyJd spon. Mae enw y misolyn yn aros yr un. Addurnir y rhifyn a darlun gwych o'r Parch. Silvester Whitehead, Llywydd y Gynadledd, gyda braslun. Yn y rhifyn ceir y newydd-beth goraf a gwerthfawrocaf, sef "Notes of the Month," gan y Golygydd. Mae ei gyn- nwysiad yn werthfawr iawn. Ceir cyfnewidiad hollol yn y "Wesleyan Methodist Church Record." Gofyna y bobl am beth newydd ac mae'r Golygydd wedi rhoddi iddynt fisolyn mewn ffurf newydd amlen newydd, olygus, a llawer 0 nodweddion newydd yn y cynnwysiiad sydd yn dra thebyg i fod yn groesawgar. Cawsom bleser a boddhad tra yn edrych drosodd a thros- odd fisolion ein Llyfrfa Seisnig.