Y Gwyliedydd

—§o§— I brofi gwres pobty, d'oder ytiddo dd'arn o bapur gwyn. Os llysg efe ;&r unwaith, y mae'r gwres yn ormQdat, unrhyw aohos; ond os llwyda ychydig, y mae'r gwres yn gyfad-das i'r pwrpas.

Nodiadau Llenyddol. -Mae y llyfrau sydd gennyf i allw sylw y darll'enwyr atynt yn bresennol mor bwysrig a Huosog fel ag, y t'eimlir graddau helaeth o anhawsd'ra i allu gwneu- thur chwareu teg a hwynit o fewn tenfyniau y gofod. sydd at fy ngwiasanaeth. Niodiaf hwynt i lawr yn y drefn a ganilyn:—1, 'Life of the Rev. H. Price Hughe's, by bis (Daughter' 2, Expositions of Holy Scripture, by A. Maclaren, v.D.-Genesis"; 3, Hiuananiit'y and God, by S. Chadwick 4, Eldma of Life, by J. D. Jones, M.A., B.D. 5, 'Cyfro! Goffa y Parch. D. o. Jones, o dan, olygiaeth W. Oh E vans'; 6, Gweithiau Goleufryn.' Gan mad yn m'hla le y diweddlaf, rhaid dedhren .a heddyw gyda'r gytfrol hiardld a :thrwchu.s gydld yn cyn;- wys banes a bywyd y ddweddar Barch. Hugh Price- Huglhteis. Bliasus .ilawn. tcedd y ta.ma.id a gawsom gan y Parch. J. Prlice Roberts rO hanes Mr. Price Hughes. Ond tamaid ydfoedd wedli'r cwibl i aros pryd, ac ya ,awr wele y pryd ger ein bron yn ei holl gyflawnder. Credlaf fod y gyfrOl hon yn. deilrwng o'r gwrthddrych, a'r gwrthddriych yn deilwng o'r gyfrol. YsigrifenwycS ih* gan ei ferch hynaf ddiwyllieidig a thalenitog. Ac yn sicr cyflawnodd ei gwaith gyda medr neillduol ac arbeniig. Meddai ar fanteisdon ac anfaniteisdon ar. gyfer y gore hwyl. Ar y naill law, y mae yn gal-1 a rrhoddill amlygrwydcl arbenig i fywyd cyfrinachol Mr. Hu,ghes. Gwyd/dvm pa .fla:th un oedd ef yn ei fywyd cyhoeddus, yn y pwlpud ac ar y llwyfan, ond yn y gyfrol horn, ceir llawer o oleu-nil ar syniadlau:, tetimlad- au, ac ymddygiadau Mr. Huighes mewn gwahanol gylchbedd cyfrinachol. Ac y mae Miss Price Hughes yn dangos cryn lawer o synwyr a dbethineb gyda'r fath orchwyl lledniads. Ac ar y Hiaw arall, y mae ei phenthynas a'i tbad yn. a-tal iddi ysgrifenu mor rydd am dano ag y gallasai estron wneud, ac felly ndd oes yma ddim o'r gorgarwmioiltlaethi sydd yn aimrddo llawea byw.gratfiad. Miae pob lien y gwelodd yn. briodol ei godli: oddtiiar fywydl cyfriniachol ei thad yn. ei ddang-og yn gyimieniad hiawiddgar ac edmygol. Y rhai a gaw. sant y fraint o yimwthio lawmaf i'w gyfrinach oedd yni ei edlmygu ac yn. ei garu fwyaf. Gas nad betlh oedd barn rhai Ceidwadwyr Eglwysig laim dano, credaf fod y mwyafrif mawr o'r rhai a'i adJwaenent yn edrych anno fe'l prif a.nweinydd; ac arwr crefyddol ei oes. Ac yn hytrach na fod darlleniad y gyfrol hon yn; lileihau ein hedmygedd ohonio, y maet yn ei gryfhau ac yn ei gadarnhau. Os myn neb gael golwg ar Mr. Price Hughes yn. ei wir fawredd, rhaid darlien y gyfrol hon. Nis gellir llai na rhyfeddu at y gwaith a gyflawnodd: gwaith mor amrywiol ac amlochrog. Nid mewn rhyw un cyfeiriad yr oedd ei nerth yn gorwedd, ond mewn amryw gyfeiiiLadau. A thueddir fi i feddwl miai nid fel pregethwr yr oedd yn rhaigori fwyaf. Clywyd gwell a chryfach pregeth- wyr nag ef. Nidi oedd cystal pregethwr ag un Cym110 hybardh sydd eto yn. fyw. Ond a'i gymieryd yn mthob peth, geillir dyweud yn ddibetrus, yn mhlith gweini* dog.iiori Cristitonogal y ganrdf dddweddaf, ni chyfodod'd neb rowy naHugh Price Hughes,. Nac ymfoddloned neb sydtd yn darlien; Seisn,eig heb weled y gyfrol. Rihiaid myned hedbio y tro hwn rhif 2, 3, 4, a 6 er mwyn ysigriifenu gair am rhif 5: Cyfrol Goffa y Parph. D. O. Jones,' o dan olygiaeth y Parch. W. O. Evans. Er pan yr hysbyswyd gyntaf ami fwriad i gyhoeddi cyfrol o Bregethau y dliiweddan Mr. D. O. Jones, bum yn edirych ymlaen gyda awich a.m ei gweiled. A dyniat hi yn gyfrol hardd1, ac wedi ei throi allan yn well na i:])imi ddlaeth o'n Llyfrfa erioed. Yr argraffwaiitb a'r rhwymdad yn fodd'haol iawn. Am gynwys y gyfvolnhaid imi ddyweud fy mod yn teimlo gradid o siamed'igaeith. Gresyn oedd ceisio gwthio i mewrj i gyfroll o faint hon gofianit a phregethau y gweinidtog galiluog a theilwng hwn. Yn sicr, ni fuasaÆ cytfroj dri a chweoh a bregethau D. O. Jones ddim yn. or* modi; a chyfrol arall o Gofiant iddio ar ei pihen ei hun. Dichon fod erai'll yn barnu yn wahanol, and dyma fy marn onest i ar y mait,er. Am, y pregethaq eu bunain, credaff eu bod yn wir deilwng o'r awdwr, ac yn arddangos ed brdf Tagoriaeithau fel pregethwr. Yn d'diamiheiuol, yr oedd' D. 0. Joneis YI1 gynllun d bregleithwr, a phe ceid ein pregethwyr" ieuainc i'w efelychu yn gyfreithlon, niil fyddai raid pryderu dliffl .aim urddlas1, defnyddialdeib, ac anrhydedd Pwlpud Cymiru Fydd. Caraswn weled rhai pregeithiau i mewn yn y gyfrol, hyd yn oed. ar diraul gadiael rhai sydd ynddii allan. Cytfedrio yr wyf at y ddwy br.e,getha dpadidododd gyda'r fath arddieliad mewn dau Gyfarfod Talaethol yn Nghaernarfon: 'I¡achawdrwriaeth berson. ol dyn yn destyn llawenydd yn y nef,' ac Elffemau atdyriol miarwolaeth y Grores.' Fel y dywed awdlwr y Gofiant, gosododd y ddwy bregeth hyn hynodlrwydd a,rno fel pnegelthwr nodedig o dd'a. Pa fodd bynag, diolchaf aim y rhai sydd wedi eu diogelu yn y gyfrot werthifawr hon. Am y Cofiianit, y ma,e yn dda iawn. Yr awdwr yn amlwg yn edknygydd diffuamt o'r gwrthddrych, ac mewn cydymdeiknlad llawn ag ef. Ei fyrdra yw ei dldiffyg. T erf yna hefyd braidd yn sydlyn. Buasiad yn well gennyf fi pe buasai y Co&antydd wedi ym- droi llai gyda chylchyniada-u ei blentyndod yn Mbenjmiachno, ac wedd aros yn hwy gydag eaf yn mlynyddoeidd addtfetaf ei we-inidogaeth. Mae ei nod- weddion fol pregethwr yn rhagorol iawn, yn deg ac yn hynod o gywir, ac yn sicr o fod yn foddiion add- ysg i bob preg-ethwr ieuaac. Chwith yw meddwl fod y pregethwr galiluog, melus, a llwydd.ianu's. wedi terfynu ei yrfa cyn cyriaedd ed banner cant oed! Yl1 awr credaif y bydd yn waradwydd ini fel enwad os na chaiff y gyfrol werthfawr hon gylchrediad eaong. Nid ydym yn hyno,d am gefnogi ein llenyddiaeth. Ondd oes modd cymhell ein pobl d geasdo y gyfrol hoon. yn ddiaed ? Breth a wnai fwy o les, yn eruwedig i'n pobl ieuainc sydd1 wedii eu deffroi rt,rwy',r adfywiad yma, na da-rllen y gyfrol hon ? Gwnai les i'w pen a'u calon ped ymroidldent d'w ddarlletn yn ystyriol. RBI.

§o§ Mae hen ferah o'r enw Henrietta Johnson, yn byw yn awr yn Kingston-on-Thames, wedd cyrhaeddyd yc oedran mawr o 107. Ganwyd hi ya 1797.

LLANBFJDR. Mae yn UawenycM i mi i ddyweud ein bod yn Uambedr o'r diwedd wedi cael 'profi nerthoedd yr [Yspryd Glan. Ar 0\1 i .mii ysgrifenu o'r blaen m!ae yma rai pethau rhyfedd iawn wedi eu gwneud a mwy wedi eu teimlo. Cyfrifir y dtef hon yn un o'r rhai anhawddaf i'w symud, oherwydd. amryw achosion y gdliideu ihenwi, ond yn ystod y dyddiau diweddaf hyn y mae wedi ei sigtto i fesur helaeth. M'ae ein Jieglwys ai wedi' ed gweddnewid, a siarad yn gyffre. elinol, as yr ydymi yn barod wedi gweled pedwar yn cyflwyno cm hunain i Iesu Grist. Yr ydym, yn cael Cyfarfodydd gweddio yr wythnCPg hon., a chyfanfodiydd bendigedig ydynit hefyd. Mae Duw yn agos iawn atom, Dywadlail rhyw cfcwaer y diwrnod o'r Maen, f l1vllae pob peth yn wa'hanol iawn i mi yn swr; yr wyf yn cael rhyw flas ar y cyrddau yn awr.1 Brawd hefyd' a ddywedai, M'ae yn nefoedd fach ar ein ihaelwyd ni y dyddiau yma.' Nis anghofiaf byth am ddau gyfarfod a gaed yr wythnos ddliweddaf, pan y tywaNtodd Duw Ei Yspryd arnom yn. helaeth iawn. Yn ein capel ni y digwyddbdd hyn y ddau dro, pe dao rhywbeth am hynny, ond! cyfarfodydd undebol ceddynt. Daeth dlwy dhwaer. ieuanc o Bo-ntycyjmer, a. dtyn ieuanc o Dreforris atom i wasanaethu. Mae y tr! wedi derbyn yr eneiniad yn helaeth Irawn, ac yn gwneud gwasanaeth anmhrisiadwy dros Iesu Grist. Rbaid i ni addef fel gweiriildlogion mai ofnuis. iawn oeddym am Iwyddiant y cyfarfodydd, ablegid ydhydig iawn o iraenaru a fuasai ar y tir cyn hynny. Y inwriad ar y cyntaif oedd i'r odfaoni gael eu cynhal bob yn ail yn y gwahanol gapeli, ond cyn amser tJechrea yr oedfa gyntaf nos Fawrth yr oedd capel y Metjliiodistiaid wedi ei lanw bob modfedd o honno, ac ugeiniau yn met'hu myned i mewn. Yn Soar (A.) y cynhaliwyd y gweddill, a gorlamwyd y capel hWllmw bob nos. Rai prydiau cyfodai y llanw yn uchel dawn, a phryd arall ciliai yn ol yn rahell. Mae rlia! o'r gweddiau hyawdl a thaer yn seinio' yn ein clugtiau o hyd!. Rhyw feroh fach a weddiai mor syml a thaer nes tynu y nefoedd i lawr. Emynau ^>edd ei gweddi ibron i gyd, ond adroddai hwynt gydag emedniad arugfayffiiedin. Yr oedid ei hapel yn ei gweddd at becbaduriaid yn trywanu fel picelil. Buas- ai yn wledd i ohwi eji. chlywed yn dyweud, Dewch hen ac ieuanc, dewch, At Iesu, mae'n llawn bryd.' Ond! y ddwy oedfa ag y m'ae mwyaf o son am danyntt, yn y rhai y teimlwyd y nerthoedd mwyaf, oedd pnyd. nawn dydd Iaut, a'r Watch might' nos Sadwrn. Yr c'eddwn yn y naiM a'r illiall, ond am roddd desgrifiad chonynt nds galttatf. Wnth edryoh yn ol yn awr yr wyf yn cofio fod yno rywbetlh anmi'sgrifiadiwy. Cy. farfod gweddi undebol oedd prydnawn dydd Iau, a chan mai yn eini capel nli: y cynthelidf ef, arnaf fi y disgynai y gwatitb o arwaini, pe bae angen am rywun J wneud hymny. Cynullliad bydhan oedd yno, a'r uaig weiniidog heMaw fiy (human oedd Mr. Ad lmS (M.C.), Yr oedd y cemhadon wedi myned d Bethel, ParcyThos, a lilawer ,o'r dre' gyda hwynlt. Pan aeit'h,- 111m i mewn i'r capel fe deim/lais fod yr awyr yn gyne's, a sibrydai rhywibeith' wrtfhyf ein bod yn myn'd a gael y tywalltiad. Rhyw ddwsin oedd wedi dyfod i mewn y pryd h-wnaw. Dywediad iihyw frawd wrthyf uteitihdwr fy mjod yn edrych yn weliw fed angel, a'i fod yn tybied fy mod yn sat. Buom yn canu 0 tyred', Arglwydd mawr' drosodM a throsodd nes yr oedd ein calonau yn ilosgi ynotm. Yr wyf fi yn deall profiad y ddlau ddisgybl ar y ffordd i Ernmaus yn awr. Pan ofynais pwy a ddeuai i ddarllen rihan o Air Duw, cyfodlodd dau ar umwaith, ond ifhoddodd y brawd y tie i'r ferob ieuanc. Felly y buom am amser yn Canu, yn gweddio, yn cyffesu, yn adrodd adnodau a phrofiadau. GwedSddodd rhyw wraig yn Saesrueg yn angerddol a dryMiog. Meddai hli, O Lord, I used to think that I was all right, but now I see that I aim all wrong. I rthank Thee for showing me to be aN wrong.' Wedi i Mr. Adams siarad, ac i rhyw wraig dclyweud ei pbrofiad, disgynodcf rhyw hanmetl drwsdn neu ragor ar draws eu gi.lydd, wylai rhai yn hvdJl, ac ocherueidiai eraill yn uchel. Dlifai fy nagrau yn ffrydiau llawn-, a chrynai fy iiiglinaau fel deilen o dan yr awel. Ni theimlais ac ni phrafais y fath ddylan- ,Wad erioed o'r blaen. Yr oedd Duw yn llanw'r lie. Ac beblaw swn yr wylo a'r odheneidio a'r gweddio, fe dybiwn :fy mod yn clywed rhyw furmur goruwcih- riaturial fed pe bae Duw yn sibrwd wrthym. Dyna y 'rhywibeith' annefiniol yn yr oedfa. Wedi imi geiisio desgiliflo yr hyn a welwn a'r llygad, ac a glywn a'r glust, mae yna rywbeth wedy'n yn aros heb ei ddesgrifio rywsujt. Oddigerth y 'Watchnighlt,' dyma y cyfarfod rhyfeddaf y bumi ynddo erioed. Nj¡¡j oedd y Watchnight' mor ddiwys, ond yr oedd yn: fwy cyffrous. Gyn i'r dyrfa fawr ddyfod i mewn, pan ofynais i rywun i dd-yfod i ddarllen Gair Duw, daeitti rhyw dldyn ieuanc trwsiadus o dan ddylanwad y 'ddiod feddwoi ymlaen i ddarllen. Digon prin y gallaii gynhal ei hun i fyny, a disgynodd arswyd ar ibawb, nes y gwelwai rhai. Amneidiai rhai arnaf i'w rwystro, ond na, rhoddais y cwbl yn llaw yr Ysipryd Glan. Ar ol troi y dalenau yn al ac ymlaea, dech- reuodd ddartllen y 15fed Psalm, Argtwydd, pwy a drig yn dy babelll.' Ar ol darlien rhyw adnod neu ddwy, cyfododd ei lygad syn, a dywedodd, Yr wyf fi yn 'bechadur mawr. Gweddiwch drosof. Fe weddd. odd fy n'had laweir dawn drosof er's talwm, ac y mae irritam yn gwneud o Ihyd.) Yna aelth ymlaen bron i d'diwedd y Psailimi, ond cyn iiddo fyned drwyddi yr oedd nifer mawr yn gweddio drosto ef, a thros fedd. Won etraill oedd yn y capel. Ni chlywais y fath swn crefyddoi efliioetd o'r blaen. Gweddiai un chwaer nes yr oedd ei liais yn ringio uwchlaw y SWill i gyd. Daetfhi rhyw ddyn ieuanc ymilaen i'r set fawr i we- ddio, :a dyna He y bu wrthi yn daer aim od)deutu cihwarter awr. Ond ndd oedd yn basdbl ei glywed gan swn y gweddiau erailSL o bob cyfeiriad, a'r canu. Yr oeddymi wed'i bwriadu cael dSstawrwydid perffaitih am ddeuddeg o'r gloch, ond nidi oedd yn bosiibl gan. y cyruhwrf nefdl. Wylai ac oc'heneid yau. Torai pobi i lawir fel pliant badb. Cefai. medddanu fel nas gwydldwn pa Ie yr oeddwn am ydig o amser. Son ami 'galon ddrytlliog,' fe wn i 1. li yw, ar oil y no son fythgofiadwiy hon, ddolch i Dduw. Wrth ganu Ar ei ben bo'r goron. gofynodd rhyw frawd, Ar ben pwy, m'hdbl i) ?' Ar ben Ie-su,' atebai y dyrfa ag un llef. Ai coron o dld\ra'i',n,?' Nage.' 4 Pa fath goron' ''Goron o logoniant.' Yna canu a chanu, nes yr aeth y lie yn boeth. Cafodd ugeiniau fenddtb yn y Watdhnigbt5 hon. Ond befth a ddiaeth o'r dyn ieuanc imeddw ? Sicybrodd ertbyn y diwedd, aeth adref, ac ar y ffaridd bu yn giwedddo ac yn, wylo yn ddrylliog, a'r un fath ar ol cyrhaedd ei gaxttiref. Aetih i'r ca4p,el am y tro cyntaf er's blynyddoedd ddydld SUll, ia nos Sul rhoddodd ea: hunan i'r Ceidwad yn ei ddagrau. Ac inid efe yw yr unAg un oedd yn y Watchnight' sydd wedi rhoddi ei qiun i Iesu Grnist. Daeth dau atom ni nos Sul, ac un aral'l nos Lun. Yn y Wiatdhniiighlt,* medd rhyw fl a error wrthyf, y cafodd efe ei hun yr eneiniad. Yno y cefais inau yr enainiad mwyaf a dderbyniais erioedl. Dyma gyfar. od nad a'n anghof tra bo'r nefoedd wen yn bod. Ond eto mae lie yn LlarubercIir. Ac fe ddaw Duw yn nes. Mae yma 'under-current' oryf yn gweithio. -E.B.R.

GLYNDYFRDWY. Teimilaif y dylai paw'b wybod am yor hyn sydd yn digwydd yn y He hwn y dyddiauj hyn. Nis gellir dyweud fod y 'gawod ysprydol' wedi disgyn yma, ond gellir dweud yn ddibetrus fod y '.gwiliAh ysprydol' v/edi disgyn yn drwm iawn. Mae yr eglwysd wedi bod wrthi am wythnosau yn ffydd;lon w-eddio Duw.' Cafwyd rhai cyfarfodydd gweddio 'undebol hyfryd iawn. Yr Ysipryd Glan yn arweinydd amlwg. Hef- yd bu y Parch'n. T. Jones, Rhasttyllen, W. B. Jones, Pienycae, a Edward Davies, Llangollen!, yma yn pre- gethu yn rymus ac effeithdol iawn. Mae ymweliad Yspryd Duw a'r ardal wedi bod yn foddion i ddeffro aimbell i. gysgadur yn Sedan, y mud yn yr eglwys yn llefaru yn hygiyw, a Seion wedi d'od yn Hawen fairn plant. Mae yima 28 wedi eu dydbwelyd, rai olhonynt yn wrandawyr ar hyd eu hoes1, eraill yn babl ieuainc gobedthiol. Mae yna wyth wedd ymuno a lii M eglwys, a mawr yw y lrawenydd. Yr ydym wedli cael dwy sedat yn dddweddjr nad a'n ang-hotf bythi i'r rhai oedd yno. Yr oeddyrnt yn hynod 'am eu pdb- logrwydd. Rhifa ein hegliwysi yma tua 60, ac yr oedd yna dros 50 yn y seifat nos Fercher diweddaf. Nid yn unLg. mae y bob! yn dylifo i Seion, ond Mae yr Iesu yno hefyd. yn amlwig iawn. Nisi angihofiaf frawd yr. dweud ei brofiad, y miodd' yr ymiwelodd yr Yspryd ag ef, sef trtwy ei eneth fach. Yr oedd yn dysgus adnod ictdd ar gyfer y Sul, a iihywfodd nid oedd1 yn ei dysgu mlor gyflym ag ar.fer, a prhob tro yr elai i'r Ity gofynai yr eneitih, 'Sut mae'r adnod, dada; deu- dwch hit eto,' ac wrth wneud hynny cafodd olwg ar dosturi Duw yn gldtriach nag erioed; yr adnod ydi- oedd, Fel y tosturia y tad with ei blarut, felly y itostuiaa yr Argilwydd wTth y rhai a'i hafnant elf! C' waer arall yn gweddio at ran ei ,gwr5 yp hwn a ddaeth i'r seiat n'os SuI. Y mae yr eglwys yn parhiau i weddio, yn ieuanc a hen, a ddsgwyliwn bethau mawr yn y dyfodal.—Isaac Williams.

MEIFOD. Dymiunol gan bawb sy'n cam yr Iesu yw clywed am lwydddant ei deyrnalsl ar y ddaear, a theimlad fod gen,nym newyddtion gwerthi eu cxoniclo sydd yn ein cymihell i1 ysgrifenu'. Wrth gwrs, y Diwygiad yw pwnc y dydd Y'm:a fed yn mhoman arall, ac yn swn achub yr wyf yn ysgri- fenu heno. Mae yr acbosi We^leyaidd yn Meiifod Wedi bod yn peri llawier o bryder i garedigion yr acJros. Cewri yr actoos wedi cro,esi at y imwyafiiitf, yr hen weddiwyr yn marw o un i un, a'r pliant heib ddysjgu'r iadth isanotaidd yn mfaa un y siaradai eu itadau a Duw. Darfod yn sydhlyd yr oedd yspryd gweddi yn ein dyffryn iprydferitb. Ond y miae y Di- wyigiad presenol yn pe,r;i fod E. Thomas 'yn adne- wyddu ei ieuenctyd fel yr eryr.* Anhawdd, yn wir anmhosibl, yw dwieud pa bryd na ph'a fodtd y dechreuodtd yr ad'fywiad gymieryd gafaej yn yr ardal hon. Mae gwaith rh ago rai yn myned yn mliaen yma er's wyt'hinosau, ac wyth o'r newydd wedi ymaelodi gyda ni yn y He, ac amryw gyda'r enwadau parchus eraill. Ond yr wytihnos hon m'ae- y dylanwad Dwyfol ar ambettl i adeg yn ofnadwy o rymus. Wedi odfaon yn y capelau nos Sul, cynihal- iwyd cyfarfod! yn yr awyr agored, a gweddiiodd y Pardh. Jobn Simith weddi n'ad yw y son am d(ani wedi darfoid eto. A'r wytihnos hon mae'r cyfarfod- ydd gweddio yn cael eu cynhal bob nois mown undeb yn y gwahianol addoldai. Cofais y frali'nt fawr o fod yn bresennol yn y Rthos drannoethi y Nadolig1, ond nil theimlais gymaint o ddiwysder teiim'liad yno ag yn Meifod nos Fawrth. Nid oedd gwynelb sych pan oedd y genethod1 yn tori altan i weddio yn gyhoeddu-s am y waith gyntaf eriioed. 'Arglwydd,' medd,ai un eneith bedadr ar ddeg oed, limladdeu fo maddeu,' a thorodd i wylo yn hidl nes oedd y dylanwad fe'l toydan ar bawb. 0 adeg fend'iigedig! Ond -heno (nos Wener) cododd y Ilanw ya uchel ryfeddol, ac ar y diwedd cawsom y llawenyddanes. grifioli o weledt malb i un o hen flaenoriaid duiwiol Meifodi sydd yn y nefoedd yn rhai ei hunan i Grist ac i'w hobl. Offryimiwyd gweddlFaui lawer dros y brawd 'hwn. Bendigedig: bytb aim ei weled yn d'od adiref. DioHcb ein bod wedi cael Duw yn ol wedi cael yr arch adref. Triist iawn oedd gWeTed ein dyffryn yn suddo mewn yst'y,r ysprydol. Dim. ond ambelil i enaid athrist yma a thraw oedd yn sylweddolli gwerth yr ystprydoL Swn cwyno a golwg gauaifoil a digalon oedid arnom, ac yt oedd hii yn ymddangos fod cae!l buddugoliaetih ar Bont Arthur pechod yn amnihosibl. Ond heddyw mae Crist yn Grisrt: newydd ac yn Berson byw, 'real,' i brofiad degau yunia, lac yaprydf gweddi wedi ein meddtianu nes teimlo yn wrol i fyned ar ol y defaid ooMedig. Ac nid arwynebol ydhiwaith yw y teilmlad, na, mae mwy yn cyfarfod yn. y seiat nag a fu et's blynyddoedd. Fdlryeh-wn ymlaen yn ffydtdiog at weled pethau mawr eto yn cael eu oyflawni.-E. Arthur Morris.

MENAl BRIDGE. Yr ydyimi yn y lie hwn wedi cael amteer 'hynod o dd'edwydd yn dddweddia;r. Nis gwyddom' yn dawn pa fodd i ddyweud yr hanas. Nis gelmir ond yn rihanal eglurio y cyfnewidiad mawr sydd wedi oymeryd He mewn canlyniad i waith yr Ystpryd G,Ean yn ymwneud a c'halonau dynion. Y Diwygtiad ydyw testyn yr ymddiiddan yn mlholb man yma. Cynhaliwyd cyfar- fod gweddio yn nghapel y Wes/leyaid nos Wener. dd- weddaf o d'an arweiniad y Parch. Richard Jones, B.A. (yr hwn, o dian arweiniad yr Yspryd Glan, sydd wedi ymdaflui yn ,gyfanlgwibl i'r symudiiadi, ac wedi imyned i serohdadau yr hioll enwadau, ac yn enweddg gyda'r bobl ieuaiin)c. Cafwyd cyfarfod bendigedig". Arosodd dau ar ol. Penderfyniwyd cario y cyfar. fodydd ymlaen bob nos, ac erbyn hyn mae dros. 50 wedi ymiuno a'r gwahanol eglwysi. Bwriadwyd ar y dedhtreu fyned o naill gapel i'r llall, ond bu gorfod aros bob nos yn nghapel y M.C., am fod y lleill yn rhy fadh.. Nidi yw ond dechreu. Ddsgwyliwn betbau mawriion y dyddiau nesaf yma. Yr ydym yn ddiolclh. gar am' y Diwygiad yma pe ond deffro aelodau eg- Iwysig. Gwelwyd fhanner dwsin, o bobl ieiuainc yn ein catpel ni (W.) yn cymeryd. rihan gyboedd-usi mewn cyfarfod gwedlcNo pryd y m/efhwyd ganddynt dori trwodd o'r bl'aen, ac felly yn ngwahanol fglwysi y He. Cerdd ym-1 ae.n, nefol dan, Cymer chonom feddianit glan. —Aefhwy.

LLANEGRYN. E.fallai y goddefweh imi ysgrifenu yohyddg o bancs y Diwygiad yn yr ardal ihon. Yr wyf am ddechreu gydag ymweiliadiau cynitaf yr Yspryd a'r lie hwn. Yr o.eddym ni fel pobl ieuainc y Wesley aid-, a'r Annibyn- wyr, yn arfer cynh:al cyfarfod gweddio am 5 o'r gloch tbtob prydnawn SuL yn ystod cMUsoedd yr ha. Rhaig. 3ydd yr oedd y cyfarfod yn cael ei jgynAial yn Metlhiel; y: oedd rhywbeth rhyfedd yn y canu, gadawodd yr arwei-lliydd y cyfarfod yn rhydd i bwy bynag a dde- wisai gyimeryd rhan ynddo. Cododd brawd i fyny a rhoddodd y pennill adnabyddus hwnrew i'w ganu, Dyma Geidwad i'r colledig.' Gweddiodd mewn modd grymus iawn. D'aetth brawd arall i lawr, a chanwyd Dyma. g'ariad fel y moroedd.' TreuUiwydi y cyfarfod hiwn heJb gymiaint a goifyn i neb dd'od i lawr, 'roedd digon yn barod o hyd. Cyn pen yob-y. dig daeifh y pregeitfhwr i mtewn, Mr. E. L. Rowlands, Aberdtyfi, ond nid; cledcli modd piregetlhu. Trowyd y cyfarfod yn un gweddio. Bu tua wytfe yn gweddio, yn hynod o effeithiol, ac yn ddia-mheu yr oedd Efe yno yn ein canol ac yn ein b&ndithio. Yn y man daeith pobl y ddau gapel arall yno, a llanwyd yr adedlad'. Cafwyd cylfarfod neiilllduol, gad'awyd y He am unarddeg y nos. Buwyd yn cyrcbu i'r gwahanol gapelau' y nosweilthi au canlynol, ond ni theimliwyd dim byd nedllduol hyd nos Iau, yn Methel draohefn. Codtodd merched ieuainc i fyny i ofyn a fyddiai ddim yn well rhanu'r wiedd gyda'r rhai oedd yn methu d'od i'r cysegr dhlerwydd -henaint a methiant. Aeth beoh- gyn a genefhod iemainc allan i waharioi leoedd a thaB yn y pentref. Eribyn d'od yæ 01 i'r capel dracbefn, Beith oedd yn bod ?' 0 olygfa ryfedd! Yr oedd- wn yn teiimlo fod y lie fel ffwrnes, o boeth. 0 awel fer.digedig!! meæihiCd wedi llewygui yn gyrff mleirwon bron, y gynuHeddfa yn for o ddagrau. Canwyd y don adnabyddus, IGwqed y groes.' Yr oedd thai fel pe wedii eu syfrdanu. Dymiunwyd cael cyfarfod draChelfn nios Wener. Daeth cynulkddifa na welwyd erioed ei bath mewn oyfarfod gweddi- o'r blaen er's .'Hawer blwyddyn ynghyd i Gapel y M.C. Yn y d'echreu yr oedd pdbpatih1 yn myned ymlaen yn rhag- orol er, nid mewn cystal hiwyl a',r noson flaenorol. Ond tua banner awr wedi deg' tanibdkf yr holl le, yr oedd yn cxfnadwy. Daetth cymaint a phedwar os hugain o fechgyn i blygu i lawn 0 naen gotrsedd gras gydla'u gilydd. 0 olygfa fendigedig! Ni welwyd peth fel hyn o'r blaen yn mysg ieuenctyd Dianegryn. Aeitli y cyfarfod1 hwn yn gyfarifod rhyfedd iawn, a therfynwyd ef trwy ganu, I Galifaria trof fy wyneb,' mewn yspryd na welwyd erioed ei fath. Ar ol y cyfarifod hwn; cynhailiwyd cyfarifodydd bob nos, ond nid wyf yn gwybod beth oedd yn bod, ni dhaed teim. lo y dyl,anwact. hyd no's Wener diweddaf. Dae-th yr Yspryd i lawr tua unarddeg o'r g/loc'b y nos. 0 gyfarfod rhyfedd! Merched ieuainc yn llefaru gyda hyawdledd, yn gweddio gyda'r fath daerin&b, ac yn *diiolch gydia'r fath* yni. 0 gyfarfod bendigedig! Dymia'r cyfarfod rhyfeddaf eto, am ytiheswm mlai dyma'r cyfarfo-d y daeith yr Yspryd i lawr gryfaf. Pendterrfynwyd cael cyfarfod dradbefn nos Sadwrn, ac fe barhawyd y cyfarfod hwnnw hyd nes y daeth y flwyddyn newydd i mewn. Ac O! dyma gyfarfod hyfryd iawn eto. Rhaid imÍi ddWeud unwailth yn rhagor na Welwyd erioed beth fed hyn o'r blaen yn Llanegryn. Y mae y rhan fwyaf yn yr ardal hon we. di eu bedyddio a'r Yspryd Glan. Nos; Sadwrn wrth ymadaet canwyd nefs myned i gyffiniau y pentref, Gwaed y Groes,' ac yr oedd yn swnio yn ardderchog yn nistawrwydd y nos, tua un o'r gloch y boreu. Gallaf ddwcud ei bod yn fendiigedig yma, a chredaif pe byddaL E. Anwyl, D. Jones 2iil, a Lew'is Jones yn fyw, y buasent yn rhyfeddu gweled Llanegryn wedi myned yn eiddo llwyr i'n I Harglwydd ni a'i Grist ef.' —Un o'r Lie.

hlawdd iawn cael ymddiddan creffyddol yn mhob ty ibadldyw, ac nlid yr hen chwedlau diamcan fel o'r blaen. Certdid yn mlaen, nefol dan, yw ein gweddi a'n dymiuniiiad, cymer o honom feddiant glan.-H. JMcirioa Davies.