Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
8 erthygl ar y dudalen hon
Cyfarfodydd Chwarterol.
Cyfarfodydd Chwarterol. iSTOiCKTiO'N-iON-TIEES-.—'Cyinhaliwyd' y cyfarfbd chwaatter y tro hwm yn Spanmymoor, dydid SadHvrai^ 7fedl o'B mis. Cajfiwyd cyninrycihdolaisith o bob It oiindl Stockton". DiaxJLlfemvyd) coifniadiioni y cy'farfb-d Iblaenlorol, a chadlannibawydi hwynt. Cafodid' y Maes lJla:fu:r sylw imadltihi ynl y cyfanffod*. a p-hiaisiwyd niad, osdid' yni bosibl ei gymenydl i'w wieiÏitlllJio yn y gylch- dialitlh; tfoani. Paaiwydf !fod y Pandh, E W i andhrwiilio cyfniiibn) y G:en(hiadlaeth- Draraori. Diolch- wydi i'r ibnawd Ed Tre'.v.o.r am ei wacianaetoh' fed ys- grifenfyd'd) y -cyifardiod tihiwafltvr, a d'swiswyd! y briawd Luithem Willdatos, Crook, yn, ei le. Taliwyd dioie-h- ganwicih i'r briawdi W Edlw.ardls am, eli wiasiamaetth fel goruchiwiylliiwr, 'am ddtenig mlynedd o amser. Yr oedd y ibnaiw-d yn dfewds Thodidi y swyddl a fyniy, a die:wciis. wyd y briawd G. James i gymeryd ei le. Ynla didch. ,wyd i'r braw-dl G Rowlatntd' a'.m ei wiasainiae/th, f-eil gonu- ohiwyiliwri, a'm food) yn amiTo-m llyithyr ato i'r Wydidlgirug yn datgam tini d'dolefaiga.Hwidh1 aim ei wasan'aeth, gan DifceMiio p-oih llrwyddiilant iddb yn; ei gyflchldladlth new- ydld. Yr oedd y cytfarifod yn teimio eini .bod' wedd cael coilIE-d., fawr yn symudiad1 y te'uiLu hwim i'r Wydd- glIug. Yr oedd! yn flaenior ac ynl breigeiiifawr cynor- thrwyol, ac yni orucmwyliiwri y gyiichdlaith. Golbeith- io y byd'df .ei-n coUedini yn trod yn enaiiia. i, gylc-hdiaikh WyddigriUig. Y na dawiswydl y bnaivrd J Janes, Bran- dbn, iii giyjaneryd ei Ieifell gor-uchiwytldw-r y gy Ichdadth. Gafodidi capel nswydidl Comrudioin, sylw, a dawiswyd trustees' i fodi idldto. Hysbaywyd fod dydidiad: i roddfc y ceryg S:ylifae<ni i laiwn wedii ed bentdf-rfy,n,u ar yr 8£edl o'r, mis mesatf, pqd, y hydidl piump o feind yn cael, eu rfood i lawr. Ynia diateftih y miater o ouy.nydd i'r Pardh: E W Jones. Galli ei fod' wedd gwmeud ei feddfwl i-iI Ifyny i adiae ly gyldhdlaith ar dterfyn y flwy- y d'dyn hon, pasicdtd. y cytfa-nfod- ein bod yn gadiaei i'r ddau QrucOnwylliwr iii o'hisibu am olynydid. dddb erbyn cyfarfodl cbwarter Mawnrtib. Paisiwyd fod! y cyfarfod •nesiaf i'w gynlhial yn Goundlo.ni, ac fod' y Parch Ed- ward H'ulmphiieys i fodi yn Coiuindbm y Salbbotib ddlyn. cl yn ag/or y catpal mswyddl. Deribyniwyd: cyfaifom y cyfarfod! chavariter gan. y goriudhwyliwr, a cbafwyd ein bod yn aigosi i -saitb ¡bunlt yn fyr i gyfairifod y gofyndon'. Ciafwyd! gryn. siaxadl -ar y mater ten, ac yr ydyrn ym imedldswll yn gxyf .ifaiw.m mai caini; a ni fel cydchdiaitihi oedkjl gtostwmg ein Grant. Gafwyd cyfar- fod d!a dawni, ac ymineuldtuiwyd. i gael te, yrhwn oedd fel arfer wedd ei bar/oitoi gam y ddwy cihfwaer Evans, a. tbailwyd dlialch) ididiynt .am gwasamaeth. —J. Jonies. \MVNYJJiD iSEIO'N.—Cynibaldwiydi y cyfarfod hwn ynMyniyidjdl Seioni, Lenpwl, -ntois' Ian, 19eg cyf., y Parch Thomas Hughes ym y gadaiir. Pasiwyd pleid- iais o- d(yn-ii(Tiediml,ad diwifn y cyfarifod; a tiheulu. y di- iwead!ari Hybamch Wililiaim Janes, a glwnae,dl sylwadiau tyn'er 'a thetilmiladwy am yr, hen dad) hcffus' gan amryw o'r ifriawdloliaeith/. Diolchtwydl i, ac aiifl-ethiolwyd Mr Jabez Jcneis fel ysgidfeinydd! caipeJi y gyldhdaitlh Miri David iLllloyidl, Alildnigton Street, a WiLliam Williams, Birkerihtead, y rt/adilfl. fel frysorydd: a'r llall fcil ysgri. fenyddi y Gemlliadlae^h1 Garteeifol Mr Richard1 Jonle's, Se,acomihe, ifeil ysgiiiienycl/d! yr Ysgcil Siud Mnl Peter Da-vies., Honsie:, a J cthon Jones, D'evonshdrte Road, fell goriuchiwylwyr y gylchdbith. Yr oedldys wiedi bwrdadiu caiel, (haimdldbm d d!r-:tilio cryn. ams-er i siariad! am sefyilllfa' jisprydtoll yr iachos, ond mieithwyd cyiihiaeddl y itir dfyimtuniod hwnt cyn ymnadiawiad llmws o'r br/odiyr. o'r, '-wladL' Grfesynddl oflnerwydd1 hyn, oblegid feaillidl fod! gan; y ibnodyr o Ashton yn -airlbe-ndg Oaiaimes dlyddbnoil iawni i'w fynagiu: :aimi y dteffroiad byw, isjdsweddlol -sydldi wieldD cymeryd He yn 1-Lenmon. Mcddi bYllla/g, cafwydi aidrodddaidlaiu tria chalionaogol o Bir- kenhieadl gam Mni Lieiwiiis Morris, WiMiam, Evams, a'r Parch T Isfryni Hughes; o Sea-combe, gan. Mr Rich- arid Jones.; ac. o Fynydd Seioin gan- yr Ailollygwr, Mr. OiWeim Evams, a, Mr J-olhni J-onies, Devo-nshiee Roadi. Yn ol pob ymdidani,-O,gia;d, miae y Mynydd trw-ydd'o draw, i raddlau miwy mau lad, mewo gwewyr adlfyw- iÍaid cuerfiyddlol. iMiae -gwirieis a giwriedchion, y tan di- wpgiadbll yni N-g!hyimaiu -eisoes wedli1 croesi Clawdd Off a.—Ysg. LLAN'RHIAIAIDR.—CymlhialdiwydJ yn uctodl yn LLaiiTt- rhaiadr, lorn. 6ed. Yr oedd! y Parchm A W Davies, J Gadlvam Oavies, W Owem, a W Priifce yn. bnesenmol, yngthydl a'r Maii W Vdaicenrt Davies- a J Lloyd- J-o-nes, gorpahiwiyliwyr-, a- (nifer, l'uiosqg to, gyrunrychiolwyr. ■Dechireuwydl y cyfairifod ym mull y Diwygiad', h.y., gadiawyd ef yn. agoaiedi i gyimhielllion- yr Yspryd. Can- wyd1, a -diarllenwyd cyfran. o Air Duw, ac yllla gwe- -ddiodd wyth o. frod^r yn gyhoeddiuisi, a cihydiweiddi-ai'r gwiedidtdl. Yr oieidd! pawb- o ddfcfrdf yn y iriawl ac yn y gwteddaoi. Swmi diolchi a glywlid; yn ibeniaf. Diolch. ai un! d'r Argllwyddl am, tole-umd, un araill aimi achub. ei blattUt, lU'ru anatL am y dhwildtoadl yn Llanirhaiadr. Enfyniad eriadill, na troe Llynclys, a'r llall tros C-efn- bloicDwiel, Argliwydd, cofia Llysclys- ac j'mwed a CheifniblodkvieL' Fel hyni yr aeith p'eth.a)LT, o yc-hyddg w.edil UrIb hyd; yn agos i dri o'r .glochi. Ni ohaifwyd* cwrdld chwarter cyffelyib o rfieWllli cof niab oedd yn ibrieseininol'. tCofiwim ef aIm bytih. Ynta aed at waith anfenofl. y -CiyfaiUfo-dl. Diolclhwyd ac ail-e-tlho'lwyd! y swydidloghbu caml-ynioil:—iMrd W Vimoerut DClJvies a J Ll Jones, gonuiobwyilw-yr y gyilichd)aith.; Mr Edwgrd WuJIliiaimis, yagrdtfeintydldl y -daipteli; a'ir Parch W Price, yagndifemyddl y ey-faiflfad. Gadlawyid! y tneifndadau yn nglyn a'r Cymiarufaoedld i Undieb YsgO'ldan y gw-ahanr ol ,a-dr)a!n)a.u. Dyirmumiwyd i'r etglwysi ddf}rah,weil|yd y sche-dju-kis' imteiwni iprydl. Pais-ilwydl fod. y S-ul cynsi o Awisit i gaiel ei gynhal ialiw sY[i\V'.r eglwysi at hawl- iau'r Genfhiadaleith Giartrie'fiol. Cyfeirfiiodldi amryw at yyimleriad prydlfieritlhi a ddrodtes yr ymadlawedig Thios Jonies, coal merchant, Croesosiwalilt, a phasiwydi i lanforu illytlhyr o gydy-mdieiitmlad a'.i weddtw. Cyfeir- dwyd Ih-efydl at Mr Thioimiais Oweo, Llanigiynmoig. Go- fidli'ad .pawtb idhieimvydldl ei wiaeileid-dl, a phiaisd-wyd i anifo-n lliytihyri o gydlytmdetdimlladJ ag eif. Yna tro.wyd y cylanfod! ym giyifanfodl gweddli. Disgynlali?-r gwlith yn swns y gwedddau. 0 Ie bia|p>us! doiloh am allllu lamgOaofio'ini huiniain, yE 'ams'er a phob pieith mewn cwrdkl gwiedidti. Ymiddanigosai plawb yni giwtedida ac wirlth eu Ib'adid). Hir gofir y cyfamfadl hw-n gan bob un oedd yn bresennol fel y cyfanfod chwanterol rhyfedtdlaif y bu ynddb eir-ioetd. Piamtiowyd) te rihlagoriol fel arfer gan gyfeilllilom car-edig LlanThaaa-dt.—iW.P. LLANIDLOES.—Y :m.ae"r D'-wygiad wedi tOIl. all an. y-n -y sigiiifoniydld y cyifarifo d cihwiairlter, aic y miae- yni fwy na. tiheibyig fpdl yr ys,grifenyd!d: ffydd- lon yn ng.wries y Dlilwygiadl wedi anmigihiofio reportio y cyifanfodl Iliawddl madidfeu i-dldo. Cynlhialdwyid y cyifaitfod J.onalwl1 2il, ym IJlaJnddloe-s, a c'harfwyd cyiiHycfoioiliaicto gyflawim. Yr oedd y pe-diwar gWlein- idloig yn bresemno-1. Aelt'hipiwyd dnwy y gw iit-h rheol- addd y-rs dnefnus, a didlriamigwyddi. Wedd dfidlch yn waresog it Mri. Win. Savage ac Edlmiund! H-attttar am e:u gWiasamlatCth wentilhifai.vx! fell gonachwyliwyr, ail-e't)hol- wyclJ hiwy am fiwyddym arail/1. Giwiasgodid yr larolygwr aimiam y pwysignwydkil o gelfmogd Menydldfoafch yr en- wad. Gwniaeithi sylw aiibe-niig o'ir cyfUltlwidliaå yn, mhericlieaTiagaiethi a Golygoieitlhi y GWYLIEDYDD. Dy- wedbddi iniad adniaw-edlodd mad adnaibu erioed a'cilod diifa;illenai yn. gys-oni yr E.urtgraiwn,' Y Winil!la:n,' a'r GWYLIEDYDD, yn: We-slelyadl gwaiel. Wiedd terfyn oy- fairifod -dla, yminiDlilllidlu-wydl i igyif-raniogi o wiadid rag- 'OiriOil baTaitowj^d gams deul-u rhladilon. y Wthiitie House. W Y(DDG!R,UiG.—iC^'nhiadwjyd yw ucbod yn M'hem- -dlrietf. Lly.wyddwyd. y cyuOarifcd1 gam y Baril;h. D. An- gel Rdcihardta, a chafwyd! cyraryohioiliaeth dd'a ar. y cytfao. Eftialliaii y goddlefir i mi did'a'tgjan fy mamn a'm te'imfsadl perisio/nlol yni y ifaini hon. Gresyn; na cheid gan atefiadaiu ein) cyfaxfodyddt idhWariterol dleimlo mrwiy loldldjydidbrideib yn i»gwi £ fith|r(cdliad-a!U y cyfryw gyfa-r- fodiydldl. Crediaif y byddlai hyn YilI lies i'r cyfarfod- y-dldi, ac yn dina lligsol i'r oy'lohidlailihiia'U ym gyffredlinol Fodd bj/miag, rihadd cardw meiwn coif pob un wyr ei amtgylclhiisaidau ,e,i hun. 'DeclTriauiwj^d y cyfarifod trwy 'weiddd effietthial gara Mr. Johtu WAffiiaans, Moriah. Darilileniwyd1 oafnlodlion y cyfiainfo-d ddwiedldatf gan yr Ysigirdifeny'dldl Cyflwyruwyd ys-tadieig-aiu y Gien!h;ad- aeth 'GiarJtHefoil gam -Mr. R. Morris, a lliaw-eniydii cedd deall fod yr ystadtaga-u; anion" foddlhiaol. Wedli disrhyi. y cyfirianiadau! gan yr egl'wysi, p-asd:\vyd pil/ed'dl!ads o didjioilchgaiiwch di-dwylillaif a gwnesac-aif y cyfarfo-d i'r igoiiuchwylwyr, sef Mni. R. Mourns ac A. Prydidlerch, am \t:IU gwasanaENth yn y-sitod y fhvydidyrn. Ai'l-eithiolwyd! Mr. Priyddleridh am flwyiddyn, etto, a Mr. ^"lOlhini W^lfL'j.asm's ynl ille Mu. Rdbemt Mionris. Lied gyndfym .oeddyfm) i ollliwmig gafaal o Mr. MomisJ and r!htedd!nwydldl la, lasiadlwjidl annioim, a; hiyniy igiaraddo ef ei hum. Angylhoedidwyd elf ma dldiyliai yr urn swyddo-g ddbl yr un >swydd! am-: gyifnio-dl ihJl failhi, a chia.ii' mad co-unaige- of coraviotdoni' yw nodiw{edld amllyoaf cym- eniadJ iMjr. Morris, ijhladdl ydloeddi, a ihyiny miew-n; gofi-d, riaddd iddb- ei didiymunlÎlaJdf. Caffedi hdr oes i wa!?ian.- latj^hu Ki Arigij-wydld! a'd 'eniwlad1. Lficfebiwyd; i Mr. Chairjles Powniall arm ei wa-sianaieth, fel ysgrifeiniydld, y Cap elan, ac ail-eith'oilwy-dl ef. Ddolllchwyd i. Mr. Gar- ston am, ein gwiaisaniaetihiu y maw .rrlynisdid1 dliweddiatf hyn yni y ciyimerdad o yagmiifenydd y c-yfiaifod ohwiar- te-r. Taier d-dymunwyd' arnio i barhlau yn. y swydd y miae wedlii liamw mor ofailus a. ffydidlliom, and! lamiigylch,- iadlaiu ed- gonfodfaiij i olfyn: am rydd'hald. Dymiundaid y cyfarfod yd-oe-dd ddidb ymt-au, M y goruohiwylwyr, bob bendaith yn; y d-ytflodloL Efholwyd y Fiairch. R. J. Partny Iii' olymu. Y peith pwysdcaf yngiyn a'r cyifar- fod; oedid gwnie'udl Rihletol' n)ewyd!d, fodl Uin: goruch- wyliwyr yn caied ei n.e:wlÍd ¡bolb blwyd)d!yn.' Amc-an y Rhcoil' too-n yw rhioddd cyfleiuistra i Waed neiwydd guxo ym mghoirff y swyddog-a-eith, ac yslbnyd -ieuaimgc i neiofledddiio ei sytmiudliad). Tenfymwyd cyfanfod dia gan yr Anolygw-r, a miwiynlhaadld paiwlb eu huniain- gydia'-r dlamtiiljiihiio-ni dfdaxlp'ainwydi gam -Mi's. Piefete a Miss Price..—Ysig.
§o§— •.■. ABERMAW.
§o§— • ABERMAW. Y Sul o'r blaen ymweliais a'r Abermaw, a theimlwn ryw don o hiraeth wrth weled lie Mr Owen Williems yn wag yn y set fawr. Wrth adael Abermaw deuai ryw ad^ofion i fy meddwl. Gwr cadarn yn yr Ysgrythyrau oedd, a chawr mewn gweddi. Pwy yn ngylchdaith Uolgellau ac Abermaw na wyddai am dano fel esboniwr clir, ac nid oedd neb yn fwy poblogaidd fel Arholwr dosbarthiadau hynaf. Yr oedd yn Ymneillduwr diwyll- iedig, goleuedig—gwr egwyddorol ac un o gadarn glud- wyr baner egwyddorion Ymneillduaeth. "Un oedd ef oedd yn cashau y dosbarth sydd yn ceisio compromise cyd- rhwng egwyddor Protestant ac arferion Eglwyswr. Civdaf mai l uiitan yw y gair prydfevthaf i osod allan ei safbwynt crefyddol. Sylfaen ei gymeriad oedd gair Duw, ac ar linellan Wesleyaidd y gweithredai ei egwyddorion. Yr oedd yn Wesley argyhoeddedig, a bu yn ffyddlawn i'w enwad yn ei holl adranau. Credwr cryf mewn Cymanfa Ysgolion, a gwr fa yn gefn i'r Ysgol Sul. Yr oedd lleoedd bychain y Gylchdaith yn anwyl iawn ganddo, a mawr ei deimlad drostynt. Hir yr erys ei eiriau ar eu rhan ar fy nghof pan oedd yn Llywydd yr Undeb Ysgolioa. Gwr caredig ei gyngor a gonest ei farn. Gwr ddywedai ei farn heb ofn na phetrusder. Gwrolddyn argyhoeddedig fod gwirionedd yn ddiwyro, a gelyn gwaseidd-dra a gweniaith. Gresyn na chaem fwy yn debyg iddo. Un o feini gwerthfawr "chwarel y cewri yn raddol fyned drwy y cwrsweithrediad o gael ei gaboli—ond heddyw mae yn un o feini bywiol yn mur y Jerusalem nefol. Cyn gadael yr hen ddaear, clywodd ei fab ieuangaf yo pregethu Crist, a'i ferch ieuangaf yn canu Ceidwad. Duw fyddo yn briod i'w weddw ac yn Dad i'w blant anwyl. I minau erys ei eiriau caredig yn s-ymbyliad i fynd ymlaen—a bydd ei enw da ai gyngor yn Adgof uwch anghof.
DOLGELLAU.
DOLGELLAU. MARWOLAKTH Mus C. BARNETT.-Dyma fwlch arall yn Ebenezer. Yr oedd yn un o aelodau hynaf yr eglwys. Disgybl tawel ond cywir oedd. Selog a ffyddlawn tra gallodd, yn arwain bywyd pur, dichlynaidd a dirodres. Diolch am ambell i gymeriad distaw-heb byth swn en- llib na malais—mae dylanwad bywyd y cyfryw yn llefaru yn uchel, ac yn berarogl i'r byd. Cafodd ei hail-eni yn '59. Plentyn diwygiad oedd ac aeth adref yn ei swn-yn swn caniadau Seion. Gwraig rinweddol oedd ac un fu yn addurn i'r aelwyd, ac yn gyfrwng i roddi i'n heglwys blant gweithgar ao ymroddoi yn ngwinllan yr Arglwydd. Yr oedd yn hoff o ddarllen gair Duw. Nid oes dim yn swyno calon dyn yn fwy na gweled ebto rai yn y tir ag y gellir dweyd am danynt mai y Bibl yw bwyd blasus yr enaid. Gweled hwn ar y bwrdd, ac esbonio yr hen lyfr, nid yn ol safon uwch-ieirniadaeth, na chyda gwydrau eaboniadau-ond yn ngoleuni profiad. Ryw fath o chwilo pa sawl adnod a brofwyd mewn profiad-a naarcio yr addewidion gyflawnwyd-a gwneud stoc o'r rhai sydd i fod yn pass i'r trigfanau dedwydd. Gwyn fyd y sawl all dreulio prydnawnddydd bywyd gyda'r fath bur bleserau. Hoffai ddarllen cofiantau. Swyn mewn hyn i henaint. Wrth edrych yn cl dros hanes eraill mae yn help i'r Cristion weled ymlaen. Diolch am famau fel hyn yn Israel, a diolch am fywyd syml, tawel, ond bywyd sydd yn llefaru eto. Oludwyd ei henaid adref ar adenydd can i'r wlad "na bydd diwedd byth ar swn y delyn aur." Yn swn gorfoledd aeth i gartref llawenydd. Mae cydymdeimlad llwyraf yr eglwys a'r dref gyda'r brawd anwyl John Barnett yn ei brofedigaeth chwerw, a chyda'r plant wedi colli mam mam dda ac anwyl.-Pit.
Newyddion Lleol.
Newyddion Lleol. LLANGOLLEN. Gyda llawenydd calon yr ydym yn cyhoeddi yn y GWYLIEDYDD-" Beth am y nos V' Newyddion braf o Ddyffryn Collen. Gorphenwyd cyfrol Diwygiad '59 heb i'r dref hon ysgrifeuu pennod o'i mhewn ond bydd ganddi air byw i'w roi yn nghyfrol Diwygiad '04 a '05 Os nad allai Crist yn y Diwygiad '59 wneuthur yn Llan- gollen ddim gwyrthiau, ond rhoi ei ddwylaw ai ychydig gleifion, diolch gwneir y gweithredoedd mwy na'r rhai hyn y dyddiau presennol. Yr ym yn dechreu ar y chweched wythoos o gyrddau gweddio. Bu yr ymdrech yn galed iawn am y mis cyntaf--bu llawer o feirniadu yr ymdrech-llawer yn amheu, do, rhai yn gwawdio a dirmygu er hyny, "no return" oedd arwyddair y ffyddloniaid. Deuai y Tywysog yn amlwg iawn i rai o'r cyrddau, acenilloddy gatrawd galon gref i fyn'd rhagddi. Y bummed wythnos a ddaeth, sef y ddiweddaf, a phrofwyd pethau mawrion. Cafwyd dychweliadau bob nos o Nos Lun hyd Nos Sul diweddaf, daeth 38 i'r Eglwys, yn gwneud y rhif yn 50 er dechreu y campaign. Un iving o'r fyddin sydd yn gweithio fel glewion yw y chwiorydd. Cynhelir cyrddau gweddi bob prydnawn yn ddifeth ers wythnosau cynyddant mewn rhif C) ddydd i ddydd, gweddia dwsin a rhagor mewn ambell foddion, ceir unawdau cyssegredig gan chwiorydd ieuainc, gweddiir gan bob oed ceir amseroedd bendigedig yn y moddianau hyn. Wing arall o filwyr yw pobl ieuainc ein tref. Cvnhaliant eu cyfarfodydd bob nos ar ol y cyrddau cyffredinol, ac 0 mor barod ydynt i roi emyn, canu,'ac i weddio. Mae nifer fawr o houynt wedi tori allan" am y waith gyntaf erioed. Mae yma genedl newydd wedi ei geni i'r Arglwydd mewn diwrnod to o weddiwyr, o flaenoriaid newydd. Mae deugain mlynedd o wasanaeth i'r dyfodol wedi ei sicrhau i'r Arglwydd mae'r bobl ieuainc gorph a chalon yn yr ymdrech. Buasai yn hawdd iawn llenwi colofn a dywediadau byw o'r gweddiau a offrymir, ond rhaid rhoi heibio hyny- nid gwiw manylu, neu ni chynwysai y GWILIEDYDD yr oil o'i btawddegau ysbrydoledig a ddylifa dros wefus y gweddiwr, boddloown ar un yn unig. Tarewir ni gan newydddeb y gweddiau; nis gellir eu hadrodd gan bawb cyn eu hoffrymiad, maent yn Ian oddiwrth lwydni traddodiadol bathir brawddegau newydd, mor fresh, a'r gwanwyn, mor swynol a'r bore. Pan adroddir hen emynau haner can mlvvydd a rhagor, ailenir hwynt trwy bwyslais calon. A phan ddarllenir yr Hen, Hen Hanes" yn y cyrddau darllena fel llyfr newydd ei gyhoeddi ya argraphdy y nef. Gellir dweud "Wele gwnaethpwyd pob peth yn newydd." Slowly the Bible of the race is writ, And not on paper leaves nor leaves of stone Each age, each kindred adds a verse to it." Hefyd mae neges y gweddiau lyn glir ni chwmpasir y mynydd, ond eir i'w ben, i gymundeb a'r Arglwydd, yn ddiatreg. Nid pedwar o weddiwyr yn ol defod y biyn- yddau olaf hyn, ond dau a thri pedwar. Gwneir gwaith ardderchog hefyd trwy orymdeithio heolydd y dref. Ni chyfyngir gweddiau a chanu yn y capelau, ond addolir yn y capel mawr-o waith llaw Duw, carodd yr awel un emyn i glaf, na chlywodd ganu cynulleidfaol er's blyn- yddau lawer, a thystiolai fod y swn yn ei hystafell-wely fel pe bai un o delynorion y nef yno a'i fyseld yn chwareu un o'r telynau aur. Cyrhaedda adlau gwejdi oddiar gonglau yr heolydd glust amal adyn anystyriol na chlywodd weddi er's llawer dydd. Dydd Iau di- weddaf cafwyd gorymdaith o dros fil o bobl, a daeth rhai o gyfeillion y Rhos yma i'n helpu. Gorlanwyd Capel y Bedyddwyr ar ol yr orymdaith, a dywedai y gweinidog fod yno ddeuddeg cant yn bresimol, ie, ac "over-flow meeting" yn Nghapel y Methodistiaid o dri chant o bob!. Arhoser am foment. uwch ben y ffailh fendigedig Rhwng y ddau gapel wele fil a haner yn bresenol mewn cywair gweddi yr un awr mewn tref fechan fel yr eiddom. Onid dyddiau y nefoedd ar y ddaear" yw y rhai hyn? Ie, bid siwr. Aeth Rhagfyr heibio, ae feliy yr ii lonawr heb LYfrif amser. Mae y pleser a geir hefo crefydd yn peri i ni anghofio yr or iau sydd i'n ar y ddaear hon." Daeth prophwydoliaath Llyfr y D&tguddiad yn ffaith, "Ac ni bydd amser mwyach." Nid yw y diwedd eto, ond yn hytrach nid yw ond Dechreu canu, dechreu canmol." Ein gweddi yw am i'r lesu sydd wedi sefyll yn ein tref Aros gyda ni.—Edward Davies.
PENMACHNO.
PENMACHNO. Gwyl y Pentecost yn ei effeithiau dyeithr ac anesbon- iadwy i'r anianol ydyw yr ardal hon y dyddiau hyn. Mae pob noson yn hynod, a chyrddau gweddio hyd onau man y bore. Bechgyn yn fintai yn cerdded bedair milldir i'w gwaith yn y bore, acyn canu blinder taith yn ysgafn droed yn swynion emynau. Gweithio y dydd a gweddi ddystaw yn ymlid lludded draw. Cyfarfod gweddi hauer nos ar Rewl y Llan. "Lie buom yn ymiadd," ebe un ohonynt, "wedi d'od yn lie i ni weddio ac i barotoi i'r frwydr a'r diafol." Galw ni yn 23rd yn ngwasanaeth y diafol wneid, ond nid 23rd eto Ie, 23rd," ebe arall yn ei ddagrau, ond 23rd yn ngwasanaeth yr leau." Yr oedd cyfeiriad at farwolaeth tad dair blynedd yn ol yn gyffyrddiad byw iawn. "Tair blynedd cyn i'w weddi gael ei hatteb," ebe, Ond diolch am yr attebiad heno, er ei fod yn ei fedd." Mae gweled a chlywed y bechgyn hyn oedd yn ddychryn y gymdogaeth yn wledd i enaid ac yn anesboniadwy, ond o gyfeiriad yr addewid hono, Phan ddel Efe a argyhoedda." Nos Iau bu pedwar o gyfarfodydd gweddio, a daeth 16 o'r newydd, yn gwneyd rhif y dychweledigion er Nos Sadwrn yn 50, a thua haner dwsin o gyfarfodydd gweddio ar hyd a lied y ptwyf. Golygfa fendigedig oedd yr un ar yr heol. Bachgen yn ei edifeirweh yn syrthio wrth draed y 23rd am ymgeledd ar enaid tlawd. "Dywedwch air o gysur, hogia wrthyf. 0 Dduw, maddeu," ebe. Fe dreuliwyd Nos Iau drwyddi allan i weddio a gorfoleddu. Sais, heb fod yn deall yr iaith Gymraeg nac o dueddfryd crefyddol, yn llefain am drugaredd. 0 deimlad rhyfedd," ebe, ond pa wahaniaeth, nid yw iaith yn caethiwo yr yspryd. Son am ddiwygiad '59 Mae rhai welodd hwnw yn credu am hwo ei fod yn fwy effeithiol yn ei ddwysder os yn Ilai cynhyrfus. Ein hail farcio fel aelodau eglwysig ydyw yr angen nesaf, ac mae gallu had yr Eglwys wedi dysgu a'r hytforddi yn aruthrol wedi i'r yabryd gytfwrdd yr olwynion. Mae un gweinidog, y Parch R. Jones Wil- liams, wrth ei fodd, ac yn gweithio ddydd a nos. Mae wedd yn dweyd ei fod yn cwtsig," ebe un o'r gweddiwyr. Ymlaen yr elo nes meddianu pob calon nid yn Penmachno ond y byd i Grist.—T. W.
LLANFECHAIN.
LLANFECHAIN. Just air i ddweyd fod yma ymdrech yn cael ei wneud trwy gyfarfodydd gweddi undebol bron bob nos-eyff- redinol am 7, ac i'r bobl ieuaingc am 8-30. Mae hen grefyddwyr dan deimlad dwys, a'r teimlad cyffredin yn codi. Siaradodd, darllenodd, a gweddiodd merch ieuangc o'r Rhos nos Sul, fel un wedi dod o ganol y gwres. Er diwygiad '59 Aeth haner canrif dros y wlad, A phryder mawr yn dilyn Aeth llawer gweddi at y Tad, A dagrau ar ei hedyn Fe droes y dagrau'n ddwyfol wlaw, A'r weddi daer a'r ochain, A daeth a bendith yn ei Haw I dlodion bro Llanfechain.—Goh.
MERTHYR VALE.
MERTHYR VALE. Da genyf ddywedyd mai ar gynydd y mae y Diwygiad yn myned yn y lie uchod—cyfarfodydd gweddio bob nos er's dau fis. Y mae rhai o gymeriadau gwaethaf y lie yn cofleido crefydd, a phleser o'r mwyaf yw eu clywed yn siarad a gweddio. Oawsom un ferch i fewn i'n heglwya heb fod mewn addoldy er's 13eg mlynedd, a disgwyliwn un heno sydd heb fod mewn cwrdd crefyddol er's dros 20 mlynedd, er wedi ei fagu ar fronau Wesleyaidd. Nos Iau diweddaf bu y Parch. T. J. Pritchard yma yn bed- yddio tri mewn oed a dau hogyn, a babanod a'r peth oedd yn effeithiol iawn oedd gweled y pump ar ol eu '2-i.tæ:æ£:J'1 bedyddioynplygu ar eu gliniau yn y set fawr ac yn gweddio am fedydd yr Yspryd Glan O yr oedd yn nefoedd ar y ddaear arnom. Gresyn na fuisai genyin fwy o wrandawyr yn y deheudir yma y dyddiau braf hyn ar grefydd. Yr ydym fel enwad wedi cael 28 yn y He hwn, ein gweddi yw- 0 Arglwydd, galw etto Fyrddiyoan ar dy ol, A dryllia'r holl gadwynau Sy'n dal eneidiau'n ol A galw hwynt o'r dwyrain, Gorllewin, gogledd, de, I'th eglwys yn ddiattal, Mae digon eto o le.-Pinant. gO§ —
Gohebiaeth o Lerpwl.
Gohebiaeth o Lerpwl. [TRWY GYFRWNG Y LLEIFIAD LLWYD.] Pan yn addaw ysgrifenu ychydig i'r Gwyl- iedydd o dan yr oruchwyliaebh newydd, ni feddyliasom mai ein gorchwyl cyntaf fuasai cyfeirio at farwolaeth yr Hybarch William Jones-un o'r ffigyrau mwyaf dyddorol yn rheng y weinidogaeth Wesleyaidd Gymreig yn ystod y blynyddoedd di- weddaf. Fel llawer o wyr teilwng eraill, treuliodd y rhan fwyaf o'i oes faith ar lanau y Fersey. Bu am dri thymor yn gweinidogaethu ar gylchdeithiau y ddinas, ac yn ystod y blynyddoedd diweddaf gofalai am Eglwys Egremont, yn nghylchdaith Mynydd Seion. Heblaw cadw ei gyhoeddiadau gyda'i enwad ei hun, pregethai yn dra mynych i enwadau eraill; ac er's blynyddau ystyrid ef fel "esgob yr eglwys anenwadol yn Subton Oak. Er fod ei nerth wedi pallu i raddau helaeth er's cwrs o amser, ac er y blinid ef gan ddyspeidiau o besweh, eto i gyd taflai yni rhyfeddol i'w bregethau hyd y diwedd. Nid ydym yn gwybod iddo erioed ymgyrhaedd at fod yn bregethwr dwfn a dysgedig. Ymfoddlonai ar fod yn efengylydd, a llwyddodd i fod yn un tra effeithiol. Bydd enw William Jones, Mochdre," yn beraroglaidd ar lawer aelwyd am yspaid maith. Gwir fod rhagor rhwng seren a seren mwn gogoniant yn ffurfafen Wesleyaeth Gymreig y ganrif ddi- weddaf ac er nas gellir dweyd ei fod ef yn un o'r ser disgleiriaf, rhaid cydnabod, serch hynny, ei fod yn seren ddisglaer iawn. Yr oedd yn uwch na'r cyffredin fel pregethwr, bugail, a threfnydd—tri anhebgor gweinidog llwyddianus. Bob amser yn drwsiadus a beneddigaidd, hawliai barch lie bynag yr elai. Degau o weithiau yr enillodd glyw, calon, a chydymdeimlad ymarferol fawrion y cylch ar ran ymdrechion neillduol iegIwysi ei ofal. Nid oes ond dydd mawr y cyfrif a ddengys pa faint a wnaeth efe tuag at gasglu cyllid i achosion gweiniaid a melus yw cofio nad aiff ei lafur yn hyn o beth yn yn ofer, er na chadwyd cronicl o hono ar y ddaear. Diau fod cufnodiad manwl o hono yu Llyfr Bywyd yr Oen. Er fod y demtasiwn yn gref i ysgrifenu adgofion personol am yr hen wron duwiol ac urddasol, rhaid ymattal ar hyn o bryd. Nis gallwn beidio cyfeirio, modd bynag, at ymweliad o'r eiddom ag ef rhyw chwech wythnos yn ol. Yr oedd ar y pryd yn ei wely—ar y cyntaf yn rhyw led orwedd ond fel yr elai yr ymddiddan yn mlaen eisteddai yn unionsyth, a siaradai gyda grym a gwres. Er ei fod yn naturiol yn byw llawer o ran ei feddwl yn y gorphenol pell, cymerai ddyddordeb mawr yn mhethau y presenol, yn enwedig mewn pethau crefyddol. Ar adegau gwnai i ni feddwl am ddarlun a welsom o John Wesley ar ei wely angau. Gyda'i wallt gwyn, trvvchus, a'i wyneb- pryd difrifddwys, yn cael ei sirioli weithiau gyda gwen ddiddichell, gwnai i ni deimlo, y modd y siaradai, ein bod yn ymgomio ag ymwelydd o'r byd arall, ae nad oedd yr ystafell onid ty Dduw a phorth y nefoedd-a lied ddychymygem glywed cor o angylion yn canu Fywiol ffiam, nefolaidd fry, gad, 0 gad, dy farwol dy "—mor aeddfed oedd efe i'r alwad, ac mor ysprydol oedd yr awyrgylch. Deallasom oddiwrtho ei fod wedi treulio llawer awr o'i unigrwydd diweddar mewn cyfansoddi penillion- rhigymau y galwai efe hwynt-er eu bod mor deilwng o'u galw yn emynau ag ami un a geir yn ein Llyfr Emynau presenol. Llwyddasom i gael benthyg y llyfr yn mha un yr ysgrifenai ei fyfyrdodau ar gan, ar yr amod y dychwelid ef. A chan i ni gael ein lluddio i wneud hyny cyn iddo fyned ac na byddai mwy yn ein plith, efallaf mai nid annyddorol fyddai argraffu ychydig o'r penillion. Gwasanaethant i ddangos i'r darllenydd beth oedd myfyrdodau olaf un o ragorolion y ddaear. Dechreua gydag amryw benillion o fawl am y cariad Dwyfol a amlygwyd yn y trefniant adferol. A ganlyn yw y penill cyntaf:— Byth nid a'n anghof gariad Duw, A'i dostur mawr at ddynolryw, >v Yn trefnu modd i ddwyn iachad I wael drueiniaid yn eu gwaed. Yna ceir ychydig benillion o dan y penawd "Cloffi," ac er fod yr ysgrifen braidd yn aneglur credwn mai fel y canlyn y darllena ddau o honynt :— j Daeth gras y nef trwy ddwyfol ddawn— Er hyny cloffi'n ami wnawn Rhwng dau rhyw feddwl ofer—Pa'm !— A'r enaid tlawd yn diodde'r cam. Ni ddylid cloffi munud awr Ar fater sydd i'w benu'n awr Mae gobaith da iVgwaethaf un Bu lesu farw dros bob dyn. Ar ol hyn cawn rhyw bedwar-ar-ddeg o benillion wyth llinell, yn adrodd hanes y Gwaredwr o'i enedig- aeth hyd ei esgyniad. Wele y penill cyntaf a'r olaf, mor agos ag y gallwn eu darllen :— Yn Methl'em dref y gaiied, Rhyw foreu cyn y wawr, Y Cymwynaswr mwyaf I holl dylwythau'r 11awr Bu son am dano'n dyfod Trwy gydol oesoedd maith Ni chollodd, trwy segurdod, Un funud ar ei daith. i Dyrchafodd i'r Juchelder, Yn hynod fawr Ei fri Meddianodd orsedd bydoedd, Ac eto'n frawd i ni Ein hachos ni sydd ganddo Dan sylw yn y nef Mae hwn mewn dwylaw diogel Tra yn Ei ofal Ef. Dyma ddau benill arall ar un o'i hoff desfcynau Anfeidrol haeddiant Iesu gwiw Yw sylfaen bywyd dynolryw I Mae Ei rinweddau at bob clwy'— Ni ddylid anobeithio mwy. Gwaredodd lawer fu dan wae Parhau i waredu eto mae