Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
6 erthygl ar y dudalen hon
-asiiton-i x -maker jm eld.
asiiton-i x -maker jm eld. Testyn Uawenydd sydid gfennym ni yn Hermon (W) yr wythnos hon etü. Cav/sam gyfairfodyddi giweddio bob nos, ac yr o-edd yn. amlwg fodi Yspryd7 y Peth byw megis yn cyriiweirio trwy'r boll gyfarfodydd. Cydrhwnfg y gwedidiaiu gafaelgar, a'r dyrfa yn. canu e mymau melus allan, o Sankey's, megis Throw out the life-line,' The Lioni of J-udah,' Give me thy hear,t,' yn nghydia'r hen emynau Cymireig bendiged- y ig, Mae'r gwaed a redodd ar y Groes,' a Diolch ■Iddo,' &c., tedmlem ein hunaim yn Hnghiofio helbulon y llawr, ac yn awydidlu am UlllO yd y gam dragwyddbl, a bod yn -rhyddi oddiiwrth, bob p.2th ond! clodfoiri Duw yn oes, o-esoedd. Ac ar ddiwedld pob cyfarfod tyndd y rhwyd i'r lan, ac er Uawenydd i amgiyld'oin Duw yn ogystail ag i n,innau fel eglwys d'aTiwydl ,aiml i becha- diuir. N-erth a gaffont i dldal a pbeidio llwifrhau hyd nes tymu'r gwys i iben. Ni'fer y dychwielediigiom 'hyd i nosi Salbboth, Ion. 29aim, ydlyw pump a dleu- g,aim. Gallwn ddyweyd heb betruiso fed y tan yn ymledu-, ac yn myned i fewnf i eglwysi Seisnig y dref. Ynj agos i, hammer y gymulleidfa bob nos yn Saeson, Dywedlwnl yn ngeiriau'r bardd— 'Cer-dd ymlaeni, nefol dam, Cymer o'n bydf ni fedddant glan." Ein Cymanfa Gerddlorod.—Deallwm fod' yr antheim- .an a'r tonau a:llan o'r wasg yn llyfor dsstlus, gwerth diwy ;gein:k>g. Bwriedid cynthal y Gymantfa ar y 30aini 10 EhriH. Ondl diamiheu gemnym fod arwein- ydd y gan, sef Mr Job Roberts, Golborne Road, yn tybied yn ddbeth i ohiirdo. y Gymamfa, er mwyn rho. ddi chwareu teg i'r Diwygiad -gilymus i fyned yn: y Iblaen. Gweithred dda oeiddio eini harweinydid, omidle,, Mr Gol'. 'Hyderwm y bydd i'r gwahanol eg- lwysi o fewni cylch y Gymanlfa gydwfeled, a hyn. Carmel, Addoldy Aneniwadol.—Deallwn fod yr eg- lwys horn yn gal'lu llawenycbu oherwydid ymweliad, neulltuo-1 Duw itrwy Ei Yspryd a hi, a'c iddi gael aims-eir d!a yr wyihnlosau dliweddaf hyn., a gweled aim- ryw yn rhodldi eu hanfau i lawr 'ac yn. dymiuno ffoi rfiag y ITidl a. fyddl. A'ni d'yimiuniiadi ydyw i'r brodyr yn Ngharlmel, gael gweled mwy o lwydidiianit eto yn y dyfodol. Cynfgheildld.—^Cymhialiwyid cyngtLerdd yn y Congre- 0 gational Schoolroom, Asihton, nos Sadwrn, Ioaawr 28ain;, o dam lywiyddliaeth iMii Gil-by, ysgol-feistr. Gwa.sanaethwydi yn y icynghepdldl gan y Carmel Mixed Voice Choir, o daa arweiniad Mr Jclh-n- Dayies, Bol- ton Road; Cor y Plant, Q: dan arweiniad Mr John Morris, Miss Polly ,Hug,he,s (soprano), Mr Fred. Edwards (tenor), a Mr W J Roberts (bass), ynghyd a Quartette Party, d'an. ar,weiniiad Mr W J Roberts Yr elw er cynorthwyo y gwr ieuanc talentog, Mr Owen Thbmias, Boltoni Road, i gael addysg yn Ysigol Ragbarotawl 'Gaeiifyrddin.—Rh'nvlasfafo.
NODI O N 0 GAERGYBI.
NODI O N 0 GAERGYBI. Marwol'aet'fr a CMa-ddieddgaeth Edwand H Owem, 'Bryn Meiirion.—Bu farw e,in hanwyl frawd dyddl Gwener, 27a,in o Ionawr, ar ol blin gysit'udd., yn 74 ralwydid oed. Dioddetfodd .ei gystudd yn hvnod da- ■wel. LTaniwodd ein hanwyl1 frawd y swydd.ogae.thau —goruchwiyliwr y gylchdlaith am gyfruodi, go,nuchwyl- dwr Eglwys ,Bethel, a .befyd yr üecLd ym un o: ym- ddiriedolwyr .Betlhel. Treulliodd ran. fODeUaif ei oes .mewni cysylitia-d a'r National Liners. Co. Ni chalf- odd! fantais i ddeall llawer ar dlrtefniyddSae'th, ac yr oeddi hyn/niy yn anifanitais iddio rai ad'earau. Modd ibynaig, yr oedd. yn un o'r rhai goreu am gyflaiwnd ei swydid'qgaeth hyd eithaf ei allu. Byddali yn hyfryd- weh i edrych ar ei waith ynl cadw cyfrifon Tru.st Bethel. Nid' rhyw lyfr bach ceiniag rjsu ddwy, chwedl Dr Hugh Jones, a'i dudialen'a'u yn rhydid a'r ysgriifen yn aneall-adwy; nla, lliyfr teiLwng, a phab 'item' wedi ei ddodi ar ilawr meWTL modd dehieuig, ac mewn llaw-ysgrif brydffeiritb. Cymerai drafferth i wneud ei waith yn deiiTwng o'i swydldogaeth. Yr oedd yntau illlor dieibyg i'r diweddfar Robert Jones, Uwcih-y-DOn, mewn cymeiryd! dyddordeb yn y capel fel adeiliad. Yr oedd yn drat go'falus. Carai. yr adle,ilad ¡f,e11 ei d)y en ihuinaini. Nidi oedldl ynfim wd cyhoeddlus, onid ni bu neb Yill fwy ffyddlawin i bob mioddiion o ras. Garu ei fod wedi ymneudltuo oddi- wrth bob galwedligiaethi, j'r oedd ei amigylchiadaui yni caniatau idldJo i ddlangosi ei sel a'i Ryddlondidb i'r achos goreu. Yr oedd! yn hynod o ffydidlawn fel athraw yn. yr Y sgol SuI. Yr oedd yn chwith, gjweled ei lie yn waig yn Y' capel ear's amiser maith. Yr oedd In Yminieulltuwr pylbyr iac yn Rhydldifrydlwr trwyadl. Gresyn na buasa,i mwy o -Wesleyaid wedi dilyni ei gamrau JIll hyn. C'lywsoimi (gam ei fe,didyg, Dr Ellis, ei fod yn ei ddfyddllau olaf yn gweddiio yn ami ar ei Ðduw. Cymerodld ei anigladld le didydd Mawrth, yr 31ain o loniawr. G^asanJaJethiwyd wrth y ty gan y Parchin D Darley DaJvies a Rihys Jomes. Canwyd emjyn cyn gadaet y ty. Yn y capel d!arllenwiyd rhan o Air Duw gani y Parch E B Jones, Mount Pleasanit, a igweiddiwydf gani yr ysigtrifeniyddl Gwnaedi sylwad- iau hynod o briodolt gan y Parch Peter Jontes ar ddeif. nyddioldeb ein. hamvyl frawd i We'sileyaeth ac achos Crist. CaJwSlom fanta-is fel cymydog i wyibad ei fod yn biiiod oaredig, yni -dlad gofaius a sercho:g, ac yn ,M,w igymydog neulltuoili 0. gymwymasgar a chyfeillgair. Er mai angladid) i .feiibiont ydfoedd, methodd1 rhai o chwi- orydd ei restr yn yr Y sgdl, Sul ag aros gartref; gwel- Wyd dwy yn ngh-andl yr oemi yn edrych1 yn didiwyg uw:ch Ibeddl yr un a garanit. Gwasan,are'thiwyd wrth y 'bedd gan y Parch Peter Jones. Yn imysg y galar- wyr YI1 oedd y ma!b, Mr W E Owen, a Mr D Jones, analb-yn-nighyfraith. Caruwyd Byddi miyrdd,' &c., lWl'th y bledd. Yr oedd y canu wrth y ty a',r bedd dan arweiniad y biriawd ffyddlon, j Lelwis. Yr oedd yn amglaldd neulltuo'l o luosog. Nawdd Dulw dros y weddlW horn, yr hon a ddidddefodid gystudd) blini oy yohydig fisoedd yni ol, ondlaJ adferwyd i weini yn ofalus ar ei haniwyl briod. Ainddiffynedl y Nefoedid y plant, sef y ddwy fench a'r mab. Heddwch, i Iwch eiim hanwyl fra,w\d<W.S.!Û'.
' TOWYIST.■
TOWYIST. Mar.wola'etih a Chliaddle,digaeth Mrs M Jones, Fron- deg,—Cymexodd yr amgylchiad le nlos Sabboth, Ion. 29" yn 81 miwydldl oed, ac wedi tod yn aelod o eglwys y Wesleyaid) yn Nihoiwyn am 65^ o flynydd- oedd. Edtrycheiru amni yni !fa;m yn Israel. Yr oedid yn un o'r cymeriadau disgle.ir.iaf, ynfoneddlige's yn yr ystyr uwchaf. C'afodid ei gtadlael ym wledldw rhyw 36 imlyneidd yn ol, a, naw o blant o dan ei gOifal. Ei phriod 'oedd y diwed'dar Mr 'William Jones, pregeth- wr icynlOrthwyol cymer ad; wy a galluog ar hen gylch- dalith. Dolgeilaiu, yn, yr hon yr oed^dl Towym air y prydl. Yr oeddi yn gyfnither aigosaf i'r diwedldar B aire Ii O.weni Owens1, Pontypridd. Fel y dywedasom, yr .oedd gandicTi niaw o blant i ofalu am danymt, yr hyn a w.maeth yn dtedlwng iawa. Pwysodd1 ar yr Hwm syidd yn Farntwr y g;weddlwon a Thad! yr aim- ddiifadd1, .garx eiu cyflwyno i igyd i'.w ofal. Y male wyth o homnynt yn fyw iheddyw, yn amlwg ac yn .ffyddl'oni gyda'T achos, sef D O Jonles, W E, 0 C, E M, AH Jones, y mael y pump yn. aelodau yn eiglwyg Tofwiyni, a'u ohwa-en ieiuenigaf, Miss M A Jones, ac heifyd Miss Ann Jones, Croesosiwallt, a Mrs Clark, Llundain. Ni fui ptant ,erioodi yn fwy tynieir wrth eu mham, :nia'lr un fami yn fwy gdfaIus o'i phlant na Mrs Jones, Frondeg. Byd(d yn chwith gemmym feiddwl na chawn ei gweled' mwy yn miyn'd a d od ,f,e:1 cynlt. Y maJer yr hem famaiu a'r hen dadau, Cololfnlau yr hen gaipel yn Nhowyn), 'biton Wledli myn'd i gydl i'r Neif, ni gnedwn; yn wir, y mae, rhyw brudld-dier ym ei n medfdiianu wlrth gofio am danynt. Gedriau .olaf glywyd 01 eiddb ein chw'aer gan ei mhierch oedd, Paid ,a'ml g-adael; nid tydi, and lesu Grist,' ac yna yr hunoddi yn Ei iflreichiiau yn, dawel, ¡foe! plentyn ibalch i gýSgu. rDydld Iau, Chwefror 2fed, ymgynullodldi tynfa anarfeiol o fa wir ,i hebrwnig yr hyn oedd farwol i'r gladldfa neiwydd. Gwasanaeith- wydi wrth y ty ciyn cychwyn gan y Parohn, W LI. Davies, Abe/rdyfi, a P J Roberts, Towyn.; ac ar Ilan y bedd gan y Parchrt R Jones a P J Roberts. Yr oedd yc holl .was,an:aleth yn ddwys iawnr, ac alllÜ i ddedgryn yn disgyn ar gauadl yr arch. Sibrydlai'n ddi^taw, yn nihawelwcih mawr Y glyn—O paid a'm gadiael, paid yn awr, to paid a,'mi gadaiel—niidl tydi, fy merch, Ondi Iesui Girist, fe roddais arno'm senchi Yn bymfhisg oed, ar hydl y daith bu Ef Yru bob peth imi', yn awr 'rwy'ni gwiel'd y Nef Yni yimyl, yna'n mreiichiau'r Iesu gwyn; Y croesodd mewn tamgnefedd mawr y glyn. —liar. §o§
YMLEDAENIAD Y DIWYGIAD.
YMLEDAENIAD Y DIWYGIAD. LLYM FEiIiRNlADiU EVAN RjOIBIERTS. Mae'r Diwygiaid yni dal i ymjledu, a ndtfer y troedig- don yn cyniniydidu yn Ibarihausi yn mihob ardal. Y peth a diyrnnioddi iWYlaf o syl-w yn ystod yr wythffiOS ydloedid ysgrif a gyhoeddlwyd yn y 'Western Mail' ddyd'd Mawnth Y01 Ilym) fsiirniadlu IMr: Evan Roberts; Awdtwr yr ysigrdf yw y Parch Peter Price, g,weinidog eglwys Amniibynol Bethianda, Dovvdais, gynt gweini- 11 1 ly f dOlg :E!glwysi Gnea.t Meinsiey Streiet, Le/rpwl. Gwneir yn hysbys yiniglyn a'r ysigrif fod Mr Price yn 'B.A., gydlag aniihydledldl yn Airhoiiadl Gwyddbr. Meddwl U Moes, Caeirigriawnt '(igynit o Goleg y Fiienhinies:, Caoer. grawnt).' iDywledl Mr Pnice ed fod ef ym ystgirifemru eir mwyn crefydd Crist, a d!e]1 ifod YllI awr ddiau ddiwyo-iad yn Nghymru—un ym didiai^heu oddiiuchodf-yn Ddwyfol, cywir, ac anlgiherddol o ran ei niatur, ac yn Gymrcaidds yn ei ffurif; y llall yn dwyll, yni gableddus, a holl- ol gropes .it'r .peth gwiiriontedldbl. "Y prif ffigiwr ym y ffug ddiwygiad," meddai, "ydyw Evam Robentsi, iiadth yr hwn slyddl yn anghy- son a chymeriad .unrhyw un, ondi person wedi- ei gynnysigaeddu -a phriiodtoleddkuj Dwyfol. A ydyw Evan Roberts ym Bersom Dwyfol, .a.i nad yw ? Os nad! yw, pa, beth yc5yw A .oes pedwar Person yn y Duwd'od!, ac ai Evan Robelrltsi yw y pediwerydd ? Os felly, buaswn ynei aliw yn LI'ywyd'd y Trydyddl Person,' neu yn 'Feisitr: yr Yapryd,' oblegid y mae y geiriau canlvnol yn) emiajUf a gflywaig fy hUIlI ganddo ddydid Llutii yn NTghapdl Bethiamia, Dowlais. Yo oedd yr Yspryd rywfoddl ym hiwyrfrydig i ufuddhau iddo, a dywedbddi, Rhaid ilddo didyfod,' and nid oedd yr Ysipryd (ami yr hwn y sia.radai mor llithrig, fel ipil,entyn yn siarad' aim; ei degam, ond yn fwy dridaro) yn ufuddihau i'w oarchymyn, ac yna dywediodd wrth y gynmUeidlfa, ami ganu, '0, anfon Di yr Yspryd Glan.' At ,biwy y cyfeiriwyd yr hen. emyn gweddi-gar hwn ? Ai at Evan Roberts ? Mae yn Ilhaidl mai ato ef, olbleigid yr .oedd yn sdarad fel pe (byddai yt Yr Yspryd Glan yn hollcil yn ei afael. Clywais bo-bl yn diyweyd, Y mae Evan Roberts yn cael ed arwaia gan yr Yspryd) Glan ? Dywedaf, nac ydyw-yn hollol i'II' igwirthwyneib. A barnu. ei yni-ddygiad a'i sianad, y mae yr Yspryd. Glan yn cael ei arwain gan Evan Rolberts. "Fy argyhoedd/iaidi goneist ydtyw hyn-mai y peth gotten a allai dlddigwydd i achos y gwir ddiHvyg-iad yn ein; plithi fyddai i E-varu Roberts a'i gwmni mer- ohedaiidd ymnieulltuo1, a miyned gartref, ac yno profi eu humaim, a dysigu ychyddg yn thsa-go-r am ystyr Cd:Sitionorgaieth, os ydiynt ym meddiuar y gallu i wneud hyniruy, yn llle miyned o. gwmpas y wlad gan honi ddlangos ffordid y by wyd ii babl y mae llawer ohon- ynt yn gwybod yn fil gwell na hwy am dani. Beth! y irnae gennymi ugeiniau o lowyr ieuainc yn, Nowilaia nfadi yw 'E Roberts i'w gyffelybu a hwy o ran Mallu diwyllia-diol ac ysprydoil. Ond y ffug ddiwygliad a'r ardldangosiadau ysgaffn, gwag, a divverth y male yr ym Wieilwyæ yn 6U gweled, a',u hanfes hwy sydd yn y p-ajpurau newydldion1,, ac y ma,e yn iiiiwel,d,iol i'ir gwifr ddiNvygiad-ya, niweidiol iawn hefyd. Yr wyf yn larswiydo rhag fod ymwelwYil1 ac eradill ym pniodoli y gwir ddiwygiadi i'r hyn a wel- anit yn ngh:yfamfo'diydJdl Evaru Roberts, ac adiroddiadau y piapurau meiwyddioni—y gwir a'r gau, y tan, nerol a'r ignis fatuus.' "Buaswni yn caru gofyn yohydig gwestiynau i Ev.an Roberts. Mae gemmyf ilawer yn rhaigor y gall- ww eu :golfyn, ood ibodldlonaf ym awr ar ofyn ychyd- ig I:> "1. Dywedoddl fod rhiywuni yn y oyntedd yn der- Ibyn Crist, ond ni wnlaielth neib. Pa yspryd a ddy. wedbdd y celwydd hwn wrtho- ? "2. P'ani ofynir dddo sdarad yn Saesneg, y mae. ynf barhaus yn dyweyd nad yw*yr Yspnyd, yn eli gymihell, a pihlan gymhtell'o'n Yspryd' ielf, v gwrna. Paham nra. ddywedai yn eiglur y gwir—'nid wyf yn, galllu siaradl Saesinag,' yr !hiyn y dyweidin wrthyf sydd ffaith. A 'beth am yr Yapryd) ar dldtydd y l'enteoos-t ? A ydyw wedi newid ? 3. Piahaini y mae yn .aroa hyd nes y byddi y cyfar- fodydd wedi cynhaedd plimynt ucihaf eu brwdfrydedd cyn d'od ii mown i'r icyfarfodydd ? 0s ydyw cynor- thwy yn wafthfafwr .ar uinrhiyw adleig, ai nid ar ddech- reiui y cyfanfod y maiei (felly, er mwyn cynneu y tan ? 4. Palhlami y miae yn ymweledf a lleoedd! y mae y tallJ yn flllosigi gyda grym er's wythnosiau a misoedd ? Olni Ifydldlai yn fwy rhesymol iddo fyned i le.oedd nad yw y tan wedli cyrhaedd) ? 5- Pa yspryd sydd yn ei waeud yn ddfrwg ei hwyI, pan na Ibo ipethiau yn dyfodl yn hollol fel y dtyintuno ef ? 6. Pa ysprydl sydldl yn perl iddo ddyweydi, Gofyn. wch i Ddlaw,, ddamnio y boibl os nla. ofynwchi ddiim aralJ. I' le, ond y imiaie ganddo iWyneb sere hog, a gwga brydfeirth.—felly y dlyw-ed rhai merc'hedl.'5- .1
Y Golofn Gerddorol.
Y Golofn Gerddorol. [GAN E. iM.AENGiWYN DAVIES, LLUNDAIN.] Vn chwlareuad diweiddaf o 'opera neullltuol, gan eifrydwyr un o'n hyisgoliom .cerddorol, piwiysleisid un- waith yni rhagor yr, hen wallau mewn hyfforddiant a chelfyddyd gyfeiilioimus. Tro ar ol tro y gwelsglir arnom y dliffygion eiglur hiYint, eto i gyd parheir i .dJdiilyrJ yr. ,xiin helli lwybrau. Pryd y deffry ein coltelgrau cerdidorol ffailth fodl eu cyfundrefn wedi ei phwyso. yn) y dorian, • ac wedi ei chlaeH yn ibrin ? P.ryd) y -g-o-soidwn eini hiuniaim ar yr tan safon a Ffrarnc, Geirimland, ag Itali 01 iberthynaa i wir ymdlrdndaet'h y llads a dlatgianiadiaieth ? D'ygiir alllan 'bdb hlwyddiyn iyn Llundaim, a piharth- lau eraiill o'r deyrnasi, .gannoeddl o .I.eiswyr—r.hai ar lwybny .gynlgheirdldl, eriaill mewm opera' ac 'ora- torio j cyimairJt ag a eMir ei ddweyd am y mwyaf- Yi rif mawr o honynjt yw—idefnydld da, wedii ei lamdwyo. .Beth gwell ydym o .feddtiannu Hals maturiol d'a, os 'na'iDJ haddysigiir y model: i'-w ididtefnyddio'a briodol. aUldJ yni yr 'opera' yn fwyaf neulltuol, efalilai, y canfyddwm gyfymgdra medrusrwydd, a. galluoedd dat- geiniadd 'Prydeiinig. iMae'n dorcalonuoSmedldJwl mlai anfyniychi iawni y gwellir meiwn studtents' perfoirm- .ances' yn yr opera' un yn ifedddanol .ar dalen-t a gallui dramayddoil. Ytmdldenigysi y diaitganiad eu ibod yn cael eui .llanw1 aig ofn i'r ,to syrthio, os y rho,d,did ganddlynt sain lawn ag egnaol. Yr un peth a igymer le yn y gynigihjeirdid. Ni adewir byth i'r llais dd od allaini yn Jllawn. iRhiaid iddynt gelu neu fygu y Hiais. Rhaid cyfyngu; pob sain, ne-u y nef- oedd a Wy.D y canlyniadau. Feflly diatgendr fed byddlai arnynt gywilydd o'u Ileisiau. Mae'm wir yr ymddengys diigoim o- ymdtechi ym y datiganiad—,nid ym- drech. sydidl eisiau., ondl igwir yni jth y sain. Ymddenigysi effeithiau -dlifrifcol hyfforddiiant gwallus 0 (' faulty training') yn fwyaf neiuCLituoi yn y tenfors a'r bass. Felly yr oedd yn y 'performance' crybwyll- edig. 'Nidi oedd yr un yn- dlainigos talent a galte uwdWaw y cyffreddm. Wrth. gwrs, ni ddisgwylir i student' ifod oystal a dtatganwr (parofedig. Ond y peth y cwynir o'i bleigdd yw hyn, fold lie mawr i gr-edu nadi ydyw y 'system' o hyffoirddiant yn eiint hysgolioni cepdctorol yn ddigon eanjg ei hegwyddor. 'Our istud'enftsi never let themselviesi go,' meddiai un canddor y diydd 07.11 iMiaem. Digpn gwir. Gellir d'weyd hyn i raddtau helaeth hydl yn oed ami ein cantoraon sydd wedi (bodl o flaem y cyhoedd am flynyddiau. iMor anamtl y oeir diatganiiad, a llai^, oalon, ac e-naid wedli eu taflu idido. Ystyrir y.r alaw a'r Hads yn 'bobpe'th, la igadewir o'r (neuilltui y prif beth—y ,fardldianiiaeth, ynghydia'r gwahanol feddyl- didrychau. c.'¡- iMae eisiau methods' ruewydid yn nihriniaieith y Itlais, a datgianu, mae hyni yn ddigon amlwg: Ail- iadro,ddir yr hen wanididfau, dro, an dl tro. Nidi ydiymi yn alluog i igystadlu yn ffafriol a chantorion1 tramor- ol ond mewn rhai editifariad'au. Llenwir ein gwlad gydag aLianis' hyd yn oed yn yr adrani gerddoroil; nid am na fyrawm ddatganu, ojid) atoi Ina-df ydym yn 'gwyibodi y mioddi i ganiu. Ymiddanigys amryw gyfnewidiaduu .ac attodiad yn argnaifiiad ddweddiariaif Rhestr Tleistyniau Eisteddtfod Genjedlaetholi 1905, Mouin/tala Ash, (Aberpennar). Dylai ymgeiswyr bwncaau, copi ar unwaith er ymgyd- naibydidti a'ir xhanau hyn. LlaWlen gennym ddealU Ifodl cyfansoddiadau offer- ynial -gan gerddoiiiom iCymireig yn -graddall gynydldu. Y igwiaith dliweddaf yw ',Symphonic Poean, 'In, the. Cambrian Hills,' gan,, Dr Dan Protheiroe. Mae ef yn fwy adlniaibyddusi fel cyfansoddwr darnau i gorau mleibiom, megis: 'iMi.lwyr y Groes,' 'Dewtioin Spar- ta,' &c. M'ae amryw ddamau oifferynol eraill eisoes wedi eu d'wyni ,a[1an, megis eiddo. Mr J H Roberts, Mus. iBac., yni E-is-tedidifod Genedlaethol Caernarfon Mri E F Lloyd, Mus. iBac., a J T Rees, M,us. Bac., yn Pontypridldi, a ohan y ddweddar Ddr Joseph Parry yn eiWiaJhanol giynghierddau. 0, Rhodldlwydl perfformiad1 o Berlioz's Chiddhood' of •Christ' a I T.h,ei Witch's .Daughter' (Mackenzie.) gam y Royal Choral (Society ym yr Aillbert Hall yr wythnos dfdiweddaf. Cynhwysa y cyntaf gerddoriaeifh lawn o swyn a. phrydtferthwoh. Gwnaeth. y cor ei ran yn dda, o dant arweiniad Sir Frederick Bridge, ond carem gael mwy o ystwythidter dleisiau, ac amryw- iaeth yn y myne'gian't. Cynhwysai rhaglen cyngherdicr Coc a Cherddbrfa yr Alexandra Palalce, nosi iSadlwrm dtiweddaf, Welsh Rha.p'Sodly' Mr Edward, German. Dygwyd y gwaith hwn allan yn Ngwyl Gerddloro!! iCaerdlydd yr Hyd,- ref diiweddaf. M,ae. Mr Landlon Ronald yni awr wedi cwblhau y trefniadaiu i imons. Maurel i roddii dlwy gymgerdtd yn y Bechsteiim IIall. Y gyntai'f .Chwelfror 16eg, a'r ail ,M,awrth laf. Gyriortlhwyir y French Bariitone enwog igian iddlau o',i pupils o'r .Maurel Acadlemy, Paris. <~ iBu fajuw Dr Theodore Thomlasi yn Chicago, y dydd o'r blaen. Ganwyd yn .Essens, East Friestland, yn 1835. oedld Director y Conis,ervative of Music y,n Chicago. iDr^t'h :iJ fri, fel arweiniydld Jilwydd- iannusi y Chiciagio Orchestra. Ofnid uinwaith y bydldlail yn angenrheidiol, yn her- wydldJ y Diwygiad, gohirilo yr 'Eisteddfod Genedttaieth- ol as-M flwyddyn. Ondl erbyn hym igweldr nad oes anigen am y tfatth be!th. Mae iniifer fawir o gystadleu- wyr yn imlhclb adilarT,, ynghyd'a corau Cymireig a Seis- nig yn brwdf barottoil. Mae'r Eisteddfod GenedLaeth- al erlbyn Hyp wedi ei chynal yn. ddiidlor am yn ago.9 i chwanter canrif, er 1881, i fod yn fanwl, a .bydidai yn resyni i ddim; achosi toriadJ yn y prarhadl hwnl yn hanes yr hen Eisteddfod,
Newyddion Cymreig.
Newyddion Cymreig. Yn ystod Diwygiad! '59 y daeth y fomeddiges' adna- byddus Missi Rees; (Cranogwen) i, sylw gynltalf. Y pryd hwnniw yr oeidldl oirym wtothwyraeibiad i ferch bre- gethu, a gwrtbodwydl benthyca caipe.1 yn Liverpool i Miss Rees tan ed hymiweliad) cynltatf a'r ddiimasi. Llog. wyd ystaifelll igyhoeddus i .gynnaL y 'gwasa.nae.th, a dim ond dau, Wiein/Ídlolg oeddl yn bresemnol, un o ba rai oedd. y di-Weddar Dr Saunders. Y fath Wahandaeth sydd ynghilyn a Diwygiadi 1905 ondd'e,! Ceiir merched yimhlith yr offerynau mwyaf illwydddanus yn,, Haw yr Yspryd G1 am yn awr. i" Mawr gammtolid dadlgainliadlaiu Mlisis Gertrude Hughes yn Nghymgheridd bliynydldbl Eglwys lewin, Llundain, Bu iraidl idldli ai!l glaillUJ boib tro. Urn o effeitMau amilycuf y Diwygiad yw'r sylw a'r ffafr roddi.r i Ddirwest. idaw cwestiwm y gwin an. feddwol i sylw etc, a phenderfyniodd Cynrydhdo-lwyr; GorHewdnoll GlJowiyr y Dei beMtio. cyn;n'a.l eu cyfarfodl ydtd o hyn allani yn y tafarndlai. Ei-thiriad anihaipus yn ihaneg cymeriad prydlferith ar lalwler cyfri'f ydoedid. gwaith diweddlar Esgoib Llandlaf yn pleidlleisio o blaid) Me-sur lawn i Dafarnwyr. Yr ydym yn dwieiyd edthriad, am mai e.fe oedldl yr unig] Esigob bleiidleiisiodd drkys y Mesur, ac maii peth eithriadoli oeddi ei !bre)aenioMeb yn Nhy'r Ar- glwyd'di. Y diydid o'r (blatam gwnaeth ^lr J E Graves, Ar- gilWlydldl-Raiglalw Sir Gaernarfon., yn hysbys ei fwriad 0 ble.idio M'p iLioydl George; yn yr ethioliad nesaf. Diau miai dyna wna piolb un sy-dd yn cam llesiiant ■ei wlad a':j genedl. MaePlwyllligor yr Eisitedldfod Genisdilaethol. sydd i'w chiyninial yn Mbunitaim Ash yn Awsit nesaif yn apalio am damysgriifiad.au, Eisoes. miae tua, 500p. wedi eu haddia!W -<Allglwy,ddl Aberdlar: a Mr D A Tfeomas can' gini yr un; Cymdieith'a'S yr Eisteddfod Genedlaeth- ol, can' punt. Daw casfgliad arallL o ^edthiaaii Syr Lewis. Morris allan o'n wasg yn fuan. Yn y London Welshman' aim Ion. 2,Sain ceir dia.rf.un, da o ho.no., ynighyd/ ac ysigrdf ddy-ddbroli anna. Deafllwn ei fed yn 72 ml. oed yr wythnosi -dlditwedldiaf. Y diydtd o'r iblaen. hysibyswyd' ni fed awdurdodau Clwib Diota yn ardlal Brymlbo wedi anfom rhybudd at unl o r ae-lodfaui s'ydldl wedi ei ddychweilyd at grle. fyddl, yni dlweyd y bydldail ed enw Yil caell ei dynu oddiar resitr yr aelodau onli ibyddaii iddb rodldi ei bre- s,elllin:olde'b ar nosion arlbanliig. Paill ddlanlgOswyd y rhyibudd) i un gwr: .aid)h)a)bydd)ug, cymihellodd y ibmawd i'w ffoamiioi fe.L Notice to q'uiit' oddliwrthi y diafol. 41 Awigrlyimia yr .utcho.di .ddy!Ie.dswydd) Eg.lwysi'r wta.d i ofalu ,a.m. leoedldi cyfleusi i'w haelodau gaiel trod i mewn am sigw^nsi, a gweled nfewyddiaduron a lliyfrau buddiiol; mewn g-air, dlylai math, o DdarlLenifa; fod ynglym aii phob catpel trwy'r waad. Y mae gwamo mdiloedld yn flymydldbH ar ysltarfeHoedJdl, a fawr 0 w:a- sanaeth yn caeH ei wneudi ohoniynit ya ystod yr wythnos, yn wa'stnaff ar arian., ac felly yn. becho,d yn erbyn DuWI. I ibaJ lie yr a'r dynion sydd wedi arfer mynychu clyblau a 1ieoedid! o'r fath we;di i'r dioaJi didiwyigiadol yma fyned dlros y wlad ?. RhaTd VC Eglwys ofal-u am counter .attractions.' Mae Mr John. Moriayi wedi addaw bod yn bresen- nol yn n'ghinio y Cymry Fydldilon nos Gwyl Dewi nesaf. Yn y 'Pitman's. Journal' am Rihag. 17eg, ceir. ys- !grif ddyddbrol ar Mr J R Jonesi (Gerallt), ysgri'fen.- ydid Cymreig y Gymdieithas ;Sain:ysgr,iifal. Yn|glyn a'r ysgrif cedr darlun da o'l'haT'ddl-b:r;eigethwr,. N)¡;¡; galliwni beddio mie-ddrwl am y Parch R Jones-Williams, Penimachno, wrthi sylwd air y dlarlunl; mae yna gryni debygrwydldi gallwn dyibio .ni y naill i'r liaH.' 'l Diwygiwr i'r Cymry ynl und-g yw Evan: Roberts, medldai C)yn'd!dlflla:ni y d'ydldt o'r blaen yn Charing) Cross. Mae, ei dtdlull yni llawer rhy syml i'r Sais. .syni'ad: y iSalisam idJdiwygiadi yw cael show fawr ac org.a'llIiSalÜOilll' dididliwedid i dlrefnu y cyfani, a t'hyma welir- i Iberffeitlhrwydld yntgflym a'r pa-rotoad^ui gogy,feir a'r glwyr enwog, Torrey ac Alexanidter.