Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
4 erthygl ar y dudalen hon
r Nodiadau o'r De.
r Nodiadau o'r De. Erbyn hyn mae Evan Roberts wedi ei adfer yn ol i'w gynnefinol iechyd, ac wedi dechreu ar ei genhad- aeth Ynghwm Ogwy, ac mae yn llwyddiannus yn y fan hono eto, fel mannau eraill. £ •••■* Mae llawer o'r cymmoedd yng nghacolbarth Morganwg yn cymmeryd eu benwau oddiwrth noi- weddion, yr afonydd, megis. Ogwy, Garwy, Llyfnwy, Ewennwy. "The salmon waters, the rough waters, the smooth waters, the frothy waters." Dyffrynoedd digon sal^ a diolwg yw y rhai hyn yn bresennol, canys mae y pyllau glo, wedi andwyo prydferthweh yn arwynebedd. Buont un amser yn mblith dyffrynoedd harddaf Cymru. Meddylier am gwm y Rhondda. Cwm tomog, hagr, a digon moel, brwnt a drewllyd ydyw yn awr, ond dywedai un teithiwr iddo ddyfod i fyny trwy y tjwm. dechreu y ganrif o'r blaen, pan oedd Ilechweddau y mynyddoedd wedieu gorchuddio gan fforestydd, a dolydd ffrwythlawn ar Ian yr afon ar afon fel y grisial, a gellid gwel'd y pysgod yn chwareu ynddi hi; dywedai taw dim ond on Switzer- land y gwelodd gwm mor hardded ag ef. eo If Teimlaf yn ami wrth feddwl am yr alanas mae y gweithfeydd glo a haiarn, a rheilffyrdd yn ei wneud sr wyneb y tir, y carwn eu halltudio o fodolaeth. Dywed Ruskin yn un o'i lyfrau, y carai i lawer o reilffydd Prydain Fawr gael eu diddymu, a phob un o honynt o Gymru. E t < < Mae natur ar y cyfan yn lan ac yn hardd, nBe yna brydferthwch byd yn oed yn ei bagrwch hi, ac mae creigiau ysgythrog sydd fel esgyrn yn gwthio eu hunain allan trwy eu gwisg yn taro dyn a mwy o syndod, a rhyfeddod, nag yw gwastadedd ffrwythlawn a dyffrynoedd toreithiog. It Ar yr un pryd yr ydym yn credu heddyw nad yw natur er cystal ydyw ddim yn berffaith, mwy na'r cyfansoddiad dynol; arferid ciedu bod hwn yn berffaitb, ond mae ymhell o fod felly. Nid yw natur yn berffaith fel ag yr ydym ni yn ei hadnabod. Meddylier am y ffosydd, a'r corsydd. Y gwres ar oerni eithafol, y sychder ar gwlybaniaeth eithafol sydd ynddi, yr hyn sydd mor awdwyol i iechyd a dinystriol i fywyd. Nid yw hwn y byd goreu, na'r byd gwaethaf sydd yn bod, fel y myn dau ddosbartn o ysgrifenwyr ddweyd. R t, ■ » Credwn bod Duw wedi creu y byd yn y rhagweled- iad y buasai dyn yn pechu i wneud amgylchfyd -anmherffaith i gyfarfcd a bod anmherffaith, fel mae holl weinyddiadau natur yn ei damweiniau, a'r doluriau ar cyffelyb, yn gwasanaethu fel cosp ar ddyn am droseddau, ac fel dysgyblaeth iddo yn llawer cystal. Yr wyf yn gwybod bod yr uchod yn agored i ambeuaeth, ac mae yna resymmau yn erbyn y ddameaniaeth hon, ond mae yna beth i'w ddweyd o'i pblaid hefyd. Mae yn Rhagdybiaeth naturiol iawn,. ac yn ddigon rhesymol. Ond beth bynag am anmherffeithrwydd natur mae hi ar y cyfan y lan iawn, ac yn brydferth dros ben. Mae yn ymddangos fel pe bai dyn mewn gwrthryfel tarhaus a natur. Dyn yw yr uoig greadur sydd, yn lie addurno natur a'i phrydferthu gyda'u bresenoldeb .yn ei gwneud yn hagr a salw. Maey llwynog ar wiwer yn gwneud eu cartref yn y coed, ac yn ychwanegu at brydferthweh y lie trwy hynny, ond cyn gynted ag yr aiff dyn yn agos at y coed i fyw, mae yr adar, a chreaduriaid eraill yn diane am eu heinioes. Mae I yn rhaid bod yna rbywbeth o'i le yn ein gwareiddiad ni, cyn cymmerai hynny le. w I: m ■ ■ • I Dyma ogoniant y Groegiaid gynt, bron na allwn ddweyd eu bod yr gwella a pherffeithio natur. Yr oeddynt yn byw yn nes i natur na nyni; mae ein gwareiddiad ni mor arwynebol. Dywedai Lord Rosebery ychydig amser yn ol, nad oedd yn sicr, pe bai rhai o'n cyndadau yr dod yn ol, ac yn talu ym- weliad a'n trefydd mawrion, a gwel'd ein gwareiddiad, na fuasent yn melldithio ein dull presennol o fyw, ac am fyn'd yn ol at eu dull cyntefig a naturiol hwy o fyw. I: Ac mae yn sicr yn daw dyn y dyfodol i ddeall natur yn well na ni, ac i fyw mwy yn 01 natur. Daw i wisgo fel mae natur yn ei hyfforddi, a bwyta yn ol fel mae hi yn awgrymmu iddo, ac adeiladu ei dai, heb ddifa y coedwigoedd, fel y gall fyw ar delerau da a chreaduriaid y maes.*Eisiau cael dynion yn ol i'c tir sydd, a chael llai o honnynt i weithio yn y pyllau glo, ac yn ffatrioedd ein gwlad, ac yn y gweithfeydd bairan- ■ ■■■■■ Darllenais ychydig amser yn ol nofel gan W H Hudson, a elwir Green Mansions." Nid wyf wedi deall yn iawn amean y llyfr, ond gwelais y gallai yr awdwr fod yn dysgu y poslbhwvdd i ddyn eto fyw ar delerau da gyda natur, byw yn fwy cyntefig, byw yr ol natur. ■ B ■ ■ ■ Chwi welwch fy mod wrth ddechreu ysgrifenu y nodiadau hyn heddyw, wedi bwriadu myn'd i gyfeir- iad arall, ond dyma y eyfeiriad yr arweinwyd fi. Gan obeithio, Mr Golygydd y maddeuwch'i mi am fyn'd a gormod o'ch gofod. SCRUTATOR.
Advertising
• §o§— -Bu y ganltbrieg eniwOig, iMdlsis Maria Lloyd*, yn gor- 'Wedldl yni gliaif iawn, yni ei phireisrwyifodi yni Llundain, Eifoym hiyn y mae wedi! trod ar welto.
Nodion Ymyl y Ffordd.
Nodion Ymyl y Ffordd. Bu'm yn Mhontrhydyfen, Dyffryn Alun, yn ceisio dweud yr banes am Iesu a'i farwol glwy, ychydig amser yn ol, ac y mae tan y Diwygiad wedi cyrhaedd y lie hwn cyn y Nadolig diweddaf. Yn wir, yn yr eglwys y bu'm ynddi yr oedd ar dan poeth." Gyda fy mod yn gorphen gweddio ar ddechreu y gwasanaeth, yr oedd yno fachgennyn deg neu ddeuddeg oed yn torri allan yn gryf, gyda geiriau pwrpasol, am i'r Arglwydd fod yn agos iawn attom y noson honno, ac fe ddywedir fod plant yr ysgol ddyddiol yn casglu at eu gil- ydd yn ystod yr amser chwareu (gynt) i gynal cyfarfod gwedd- io mewn hen dy engine, sydd yn y coed gerllaw. Yn wir i chwi, y dyddiau y proffwydodd Joel am danynt ydynt: Eich gwyr ieuainc a welant weledigaethau. Gresyn fod y gwr Parchedig, Peter Price, B.A., Dowlais, wedi dweud geiriau mor ofuadwy gryf am y cyssegredig Evan Roberts, am nad ydyw wedi dilyn y fashion diweddaf o bregethu ac i ddweud am gariad Duw at y byd, nes synu pobl mewn "science," er yn gorwedd mewn camweddau a phechodau. Ond syna y byd fod y miloedd wedi gweled Cariad Duw trwy ei weinidogaeth syml, sy'n cael eu dweud mewn dagrau heilltion mor fynych a geiriau ganddo, a thaflent y baich o bechod wrth gofio ei angeu loes. Maent yn byw bywyd newydd; miloedd o dadau a mamau, bechgyn a merched wedi eu creu o'r newydd yn Nghrist Iesu, nes mae y creadur afresymol yn deall fod rhywbeth newydd wedi d'od i galon yr" hauliers" sydd ar eu holau. Clywais un yn gwaeddi yn y drws y nos o'r blaen, pan wedi myn'd i fan neillduol, Maggie, anwyl, yr ydym yn briod er's pymtheng mlynedd, ond nid wyt wedi cael pay llawn gennyf erioed, ond heno dyma nbw i ti yn Hawn, bob dimai, a bendith Duw arnynt." Clywais un arall yn dweud, Mae ugain mlynedd wedi ei dreulio gennyf ar ol y diafol, ac yn wir," meddai, yr oedd arnaf ofn cefnu oddiwrtho; ond y mae y rhod wedi troi, y diafol sydd ar fy oi i, os gall, i bob man, ond ni ddaw yn agos attaf i Galfari." Hawliai Mr Price, B.A. ei fod yn greadur rhesymol; ond rhaid i mi ddweud yn onest na charwn fod yn awdwr o'r scribble sy'n sawri mor hun- anol ac afiach, a ymddangosodd yn y Western Mail," y dydd o'r blaen, ar" Leader" dyno I yr Adfywiad. Piti na fuasai clust Mr Peter Price yn ddigon teneu i glywed siarad y miloedd am dano yn y Cymoedd yma, am daro mor ddi- drugarog ar un sydd wedi gweithio i wendid, gan Dduw dros ddyn. Credaf y byddai yn brysio i wneud apology. Gresyn fod yr hen ddiarheb, Gwaned gwaedded, trechal treisied" wedi d'od o le mor neillduol y tro hwn, ond y mae yr Athraw Mawr wedi dweud, "Gelynion dyn yw tylwyth ei dy ei hun Tybed a ydyw wedi sylweddoli ei weithred ? Taro etholedig Duw, gwr yn llawn o'r Yspryd Glan, ac yn gweled gweledigaethau. Dywedir fod dros r, I oo wedi dymuno ffoi rhag y llid a fydd, yn y Mission Hall, yn Ninas Nedd. Maent yn ddiwyd wrthi—yn ddiwyd ryfeddol. Troant allan i'r awyr agored, a cherddant, dan ganu, heolydd y ddinas, ar ol stop tap, a chymhelliant y diotwyr i'w dilyn, ac y mae llawer o'r dos- barth yr ydym wedi bod yn galw scum arnynt, wedi signio y pledge, ac yn penderfynu "Dilyn Iesu." Bendith ainynt. Aeth Catherine fechan, brydferth, merch hynaf Mr John H Jones, ysgrifenydd eglwys Neath Abbey, dros yr afon, i'r wlad sydd well i fyw," yn gynar foreu Llun diweddaf. Mae hiraeth ar ei hoi. Wylent ddagrau heilltion; ond frawd a chwaer, cysurwch, cysurwch. medd eich Duw. Ni gawn gwrdd tu draw i'r afon" a'r rhai "anwyl aethymlaen." Claddwyd ei chorff yn mynwent y Skewen, ddydd Iau di- weddaf, pan yr oedd torf fawr wedi casglu at eu gilydd i ddangos eu cariad a'u cydymdeimlad a'r teulu yn eu galar a'u hiraeth. Taflwyd mewn dagrau gan blant yr ysgol ddyddiol a chan blant yr Ysgol Sabbothol Ebenezer, dyrch. au o flodau ar fan bychan ei bedd, mewn gwir ddiogel obaith am adgyfodiad i'r Gymanfa Fawr, yn Ninas Duw. Gwasanaethwyd yn dyner ac i bwrpas gan y Parch Llew Morgan, y gweinidog. Yr wyf wedi cyfarfod ar y ffordd a llawer s'yn glaf o feibion anwyl y Goruchaf, yn eu plith Mr W Thomas, Pont- ardawe. Gobeithio y caiff adferiad buan, ac hefyd y gwelir ef yn fuan, mewn ac allan, yn y capel newydd sydd yno. Bydd Mr J Davies, yr ironmonger, sydd yn byw yno, yr hwn sydd yn hynod o garedig wrth broffwydi y Brenin Mawr, yn fach a mawr, mae y He goraf, a'r tamaid goraf iddynt. Bydd fyw am oesau yn yr organ ardderchog roddodd yn rhad ac am ddim i'n capel yno. Mae wrth ei fodd y dyddiau hyn, mae y capel yn dechreu cael ei lanw mae ton yr adfywiad wedi cyrhaedd yno, ac y mae Mr Pritchard wrthi am ei fywyd yn bugeilio. Mae fy hen gyfaill, Mr Walters, y Fynachlog, yn methu myn'd bob nos i gyfarfodydd cyhoedd- us yr eglwys. Mae y gwynegon yn maluiio ei esgyrn, ac hoel- ion eraill yn y ty o bridd yn rhoi ffordd. Gobeiihio y caiff adferiad buan. Dyn cryf, gwerthfawr, mewn meddwl, gair a gweithred, ydyw ef, ac mae yr eglwys yn meddwl yn bar- chus am dano. Yr wyf wedi bod mewn ciniaw parchus yn ddiweddar gan rai o wyr yr "upper tens." Yn bendifaddeu, os caf ham- dden, cewch eu barn am y Diwygiad y tro nesaf. GWR AR Y FFORDD.
Advertising
§o§ Mae Cyimideiiitlhiais Ce,nihiadiaeth Llurudlain wedi deribyn rrlhlOidld1 o 10,000p. gan iforueidldlwir, yr hwn a, ddymu-na i'w eruw fodl yn anlhiyslbys. CymerloididJ itani dinystrioil lei yn Timber Yard: Wiaitsoni a T'odril, Bootl&. Trios acr o goed) wedti syrthio yni olberth) n'r, fiiamau, a'r gdlliedi ym 60,000p. Ymdldlangoisodld giemcitihi deiuianic ar un) o heolydd' Paris mewn) gwisg igiwnyw ac aflddlanigiaao'djdl 'r,e¡volveT,' gan ajtal dyn lan ei fforiddl gam ileifaini, Eidh larian neu eich 'bywydl.' Yr oeddl ed hiymenydidl we-di eli, anmharu trwy didiarllen; niofelaiu. Ail .agoriad y Seneldd, nhiagleni y L-lywodraefh, yr Alien's Bill, isyndod yniglyn a'r traiul-gyfriifiad, ila,wn- dafledligiaeith y gweit'hwy.r, me-suir. trefthd amaeithyddol, a diadgorffiadi buan y Llywolra-eth, dyma rai o brif fateidom y dydld. Yni ol idisgwyliiad'au (Wawer mfaie. y Ponsiom Tea Fund' piarlt'hyniol. i Nelsom la?i Gwmni wedi profi yn fetibiiant. lErtbyni ynl aiwr dlylai fiodi 14,000,000p. mewn rtes.eT.ve' er giwneudl yr ymgymeirdadl YIlJ gaidiarn., ac mewn oanlyndiaid) aniae wedd dtyfod d dlrallod. Bernir fod oddteuttu 18,000 o1 weiddwon weidt oael eu siomi I d!r'Wy'n:' anltuma.elth. uEORGE-3 L E G R AV E L PILLS Esiampl o lythyrau a dderbynir yn ddyddiol gan Berchenog I "George's Pile and Gravel Pills." PARK HOUSE, SALISBURY ROAD, CARDIFF. Chwefror 24, 1894. ANWYL SYR,— Mae fy anwyl fam wedi dymuno arnaf lawer o weithiau i ysgrifenu atoch i ddiolch i chwi o waelod ei ehalon am y lleshad y mae wedi dderbyn trwy eich Pelenau. Y mae yn 73 mlwydd oed; ac y mae yn hapus genyf ddweyd y mae yn teimlo yn hynod o iach a hoenus. Priodola sefyllfa ei hiechyd i ddau beth, a defnyddio ei geiriauhi, sef, yn gyntaf, i drugaredd yr Arglwydd, ac i'ch Pelenau chwi yn ail. Dioddefodd boen dirfawr yn ei chefn am lawer o flynyddoedd, ond tua thair blynedd yn ol penderfynodd dreio blychiad o'ch Pelenau chwi, a mawr y ileshad a dderbyniodd yn union. Mae ei genau yn agored wrth bawb am y lies mae wedi deimlo, ac yn parhau i dderbyn o hyd. Teimlai rwymedigaeth arni i gyhoeddi hyn er budd i eraill. Y dwyf; yr eiddoch yn ddiffuant, D. BEYNON, COAL MERCHANT. TJLYTHYR ARALL ODDIWRTH MR. BEYNON,- Hydref 22, 1904. Anwyl Syr,-Deng mlynedd yn ol, ar gais fy anwyl fam, ysgrifenais yn gynes iawn i ddiolch i chwi am eich Peleni Rhif yr Ail (No. 2 Pills). Mae mam eleni ynbedwar ugain a phedair oed, ac yn mwynhau iechyd da-diolch i'ch Peleni chwi, a thrugaredd yr Arglwydd yn benaf, wrth gwrs, ys dywed hithau.- Ydwyf, &c., D. BEYNON. PONT-Y-GWAITH, GLAM. Anwyl Syr,-Dymunaf eich hyspysu gyda diolchgarwch, a hyny er mwyn eraill a all fod yn dioddef, fel y bum i cyn i mi ddyfod yn adnabyddus o'ch Peleni clodfawr chwi-sef, GEORGE'S PILE AND GRAVEL PILLS. Flynyddau yn ol, pan mewn poenau mawrion, yn gorfod cadw'm gwely gan gefn dolurus, ac wedi treio pob peth a allaswn i ac eraill, feddwl am dano, nes wedi cwbl anobeithio, a chredu nad oedd gwellhad i'w gael i mi, daeth cymydoges i mewn i edrych am danaf. Pan y gwelodd fy sefyllfa dywedodd —"Ddyn Pa- ham y byddweh farw pan y mae meddyginiaeth yn ymyl ? Y mae yn rhaid i chwi gymeryd GEORGE'S PILLS, a hyny ar unwaith." Gyrwyd am danynt; ac wedi i mi eu cymeryd ryw bedair gwaithcefais y fath ryddhari nas dichon neb ei gredu, er drwy boenau mawr ond y mae y ffaith yn aros. Nid wyf bydd oddi ar hyny wedi cael y fath boenau a phan y teimlaf fod y poenau fel yn awyddus am ail ymaflyd ynwyf, nid oes genyf ond troi at y blwch a chymeryd y ddogn arferol, sef dwy o No. I wrth fyned i'r gwely, a bydd pob arwyddion o honynt wedi eu hysu ar ffo cyn y boreu. Ydwyf. yr eiddoch, &c., D. THOMAS Gwerthir y Peleni byd-glodus hyn yn mhob man, mewn Blychau Is. lic. a 2s. 9c. vr un. Gyda'r post, Is. 2c. a 2s. 10c. yr un. Y mae y Feddyginiaeth werthfawr hon i'w chael mewn tri ffurf:- No. 1.—George's Pile and Gravel Pills (label wen) No. 2.—George's Gravel Pills (label las). No. 3.-George's Pills for the Piles (label goch). Perchenog, J. E. GEORGE, M.R.P.S., Hirwain, Glam. RHYBUDD.—Byddweh ofalus wrth byrnu 'PILE AND GRAVEL PILLS,' eich bod vn cael y Genuine Pills, sef PELENI GEORGE. J DIARHEBION CYMREIG. IS* Gwel telerau yn rhifyn Chwefror 9fed. (7). j (i)A..e.p..ff.r.da i I p. n p. n a 1 i (2) Am ..gc.r..dach.. 4 (3) A oe th 11 thr g ei a d i ENW. ] CYFEIRIAD 1 Chwefror 16eg, 1905. — n — QC, c l'Y 1% j — ■ ^^1 inf%iTiii "CA GROESAW BOB AMSER." ? ..) C'BBURVs COCOA ar ol i'r Plant unwaith gael bias arno, byddant yn bryderus ddisgwyl am ychwaneg. Gwna nhw'n gryf a chadarn. Dywed HEALTH: Rhydd COCOA CADBURV nerth a gwydnwch i'r cyfanspddiad, trwy ddatblygu gewynau ag yni eorfforol." Dyma ddywed THE GENTLEWOMAN I UNITED SERVICE GAZETTE a ddywed: I Y mae COCOA CADBURY y puraf mewn bod. Mae yn faethlon, hawdd ei dreulio, ddymunol ei flas, ac yn rhad." Y mae r cyfnewidiad yn mhris y Packet 6c i 5c, a'r £ lb tin i yn gymaint mwy dymunol pan y sicrheir nad oes gyfnewidiad o gwbl yn ansawdd y Cocoa, ac fod y safle o burdeb am ba un y mae y Meistri Cadburv vn enwog, yn cael ei ddiogelu." y J m "WW ■■■■■ mum ■■■! 1 ———ij £ PRISIAU GOSTYNGOL. Packet 6d. am 5d. i lb. Tin am 7|d. A SIZES ERAILL. wo — j, o i -p w