Y Gwyliedydd

MADFOM a UNIVERSALLY APPROVED LAUNDRY < AND DAIRY I catai %'SS? MACHINERY THOMAS BRADFORD & CO., 1*0-142, High Holborn, London; 138, Bold Street, tiferpool Victoiia Avenue, Mancheitei; Creaceot ^r°n Works, Salford.

Nodion o Landudno. ETflOLTAD Y GYNGOR DINESIG. iCymerodd yr etholiad uchod le dydd Sad- wrn diweddaf. Yn y "Ward" Ogleddol a chanolog fe ddychwelwyd y ddau ymgeisydd yn y naill yn ddiwrthwyneibiad, ond yn y "Ward" Ddwyreiniol fe ddaeth dau newydd allan fel ymgeiswyr, ac felly fe orfodwyd y ddau hen aelod i ytnladd brwydr e- olia ol, a'r canlyniad ydoedd. i'r ddau gyn-aelod gael eu dychwelyd yn anrhydeddus, Mr T W Gri- ffith am y pumed gwaith, a Mr Pierce Jones am yr ail w,aith. Cyhoeddwyd y fiigyrau oddeutu naw o'r gloch nos Sad wrn, a safent fel y -canlyn Griffith, T. W. (W) 294 Jones, Pierce fv'Y) I. 212 Roberts, Kyffin 185 Price, '\Yilliam 61 Fe wyr ein darllenwyr m'ai perthyn i'r achos W'esleyaidd yn Ebenezer y mae y ddau a ethohvyd.

FTlfOLTAD Y. G WARCHElDAVAID. Cymerodd yr etholiad uchod le ar yr un diwrnod, ac yr oedd y canlyniadau fel y canlyn Y ".Ward" Ogleddol (3 aelod)— I i]SIiss Annie Parry (iB) 211 *Mr. W. Williams (W) 199 *Mr. (D. Jones (M.C.). 184 -Mr. lRoger Dawson (E) 127 Y i;\Vard" Ganolog (4 aelod)— ,-Alr. S. iR. 'Bartley (W) 239 Mr. O. -W. Roberts (M.C.) 230 Mrs. Barrow Williams (M.C.) 224 Mr. A. J. 'Oldman (U) 184 Ùfr. John Litter (E) 79 i11r. H. Barnett (E) 51 Y "W arcl 'Ddwyreiniol (3 aelod)— Rev. John Raymond (B) 272 -Xi)Üss Champness (E) 250 Rev. W. Phillips C?lLC.) 190 *Mr. Hart 61 )Mr.Wm.l'rice 59 Y mae Mr W \YiiIiams3 fel y gwvddys, yn 'perthyn i'r achos Wesleyaidd yn Nghaer- salem, a 'Mr 'S R 'Bartley yr un model yn Ebenezer.

MAXION. Mae y Parch Gwynfryn Jones yn parhau i dynu cynulleiilfaoedd Jluosog i wrandaw arno yn pregeihu ar y "Dcluwbyddiaeth Newydd." Disgwylir y bydd tenders" capel newydd ICbenezer mewn llaw yr wythnos hon. 'Mae Mrs Williams, priod y Parch Barrow Williams, newydd ei hethol yn un o Warrh- eidwaid y tlodion dros blwyf Llandudno ac Eglwys Rhos. ■Cynhalivvyd ,Cyfarfod Ysgol llwyddiaaus yn Ebenezer y Sul diweddaf, o dan lywydd- iaeth Mr Evan Evans, arolygwr yr Ysgol Sul. Canocld cor y plant yn swynoi iawn, o dan arwedniad Mr Isaac Williams, Arfonia. Ad- roddwyd pennodau o'r Ysgrythyr, a chan- vvyd unawdau yn rhagorol o dda. gan ferch fach Mr a Mrs Garmon Jones. Llolwyd y plant gan Mrs H 'Williams, Tryphena; yr Holwyddorydd gan Mr W Williams a Mr T W Griffith, a'r Maes Llafnr gan y Parch D Gwynfryn Jones. GOHEBYDD. oyo PRIODAS MR. J. 1. IROIBiEIHin., A MISS E. ROiBiliRTS, LLAN!DXDyO. Dydd Sadwrn, Mawrth 9fed, oedd yn ddiwrnod o lawenydd nid (bychan yn hanes eglwys Caersalem, Llandudno, ar yr achlysur o uno yn nghyd Mr J Isaac Roberts a 2IIiss Ellen Roberts mewn glan briodas. Cymer- odd yr uniad hapus lei yn (Ebenezer, trwy weinyddiad y d'arch D Gwynfryn Jones, ein gweinidog, ac yr oedd nifer luosog o ewyllys- wyr da wedi ymgynull yn nghyd. Mae cysylltiad y ddeuiddyn ieuainc hyn ag eglwys Caersalem er's amser hir bellach, a'u ffydd- londeb i'r achos yn ddibali. Yn ddiweddar ymddiriedwyd arweinydd- ia.'h y canu i ofal Mr Roiberts, a theilynga glo: nid ibychan yn y cyfeiriad hwn ac i ddangos ein cymeradwyaeth- o'i wasanacth, fe alwyd cyfarfo,d arbenig i wneyd hyny. Yn y cyfamser, yr oedd y ddwy ferch ieuanc sydd yn gwasanaethu wrth yr offeryn, sef Misses Emily D.avies, iBryngoleu, a M D Williams, Tryphena House, wedi bod oddi amgylch yn der;byn rhoddion gwirfoddol y cyfeillion, a bu paw'b yn hynod o haelionus. Mewn cy- farfod cyhoeddus nos Lun, Mawrth y 18fed, fe glytlwynwyd i'r par ieuanc anrheg hardd, i fod o wasanaeth iddynt yn eu cylch newydd. Siaradwyd ar yr amgylchiad dyddcrol gan a miry w o'r brodyr, gan ddymuno i'r gydna- byddiaeth fechan hon ddwyn pawb o honom yn agosach eto at ein gilydd, ac i gydweithio er hyrwyddo teyrnas y Gwaredwr yn y blaen. J.W.

Nodion o Benmachno. Testyn ail ddarlith y Parch Edward Dav. ies i'r Gymdeithas Lenyddol oedd Y Tadtlu Boreuol" ac os da y gyntaf, gwell yr ail. D'ifynodd o lythyrau y tadau, a dangosodd eu gwerth fel tystiolaeth i ysgrifeniadau yr Apostolion, a'r gwahaniaeth oedd rhyng- ddynt. Yr oedd diwedd yr o-nerchiad yn ddesgrifiadol ac effeithiol-yr olaf o'r tadau yr oes Apostolaidd, Polycarp, yn marw yn aberth i'r gwirionedd, tra ei waed yn dofi cynddaredd y fflam. Mae y darlithoedd hyn yn sicr-o wneyd lies dirfawr, a byddant yn up-to-date bob amser, fel y caiff y gylch- daith y disgyn coeil/bren Mr Davies ynddi fantais ddeublyg pregethwr a darlithydd da. Mae y Gymdeithas Lenyddol eleni wedi gweddnewid yr achos mewn rhai cyfeiriadau. Dygwyd yr el fen gerddorol i mewn ar gym- helliad Mr D Pryce Davies, a chan ei fod yn beirniadu yn rhad ac yn gwneyd yr oil yn ei allu i hyrwyddo caniadaeth gysegredig, mae yn dilyn fod misoedd o ymdrech yn dangos ffrwyth. Mae y cyfaill Mr Robert Thomas, Brynhyfryd, yn parotoi IIawer ar y partion, a'i gartref yn gynulliad cerddgar y bechgyn fin nos, ac mor brysur gyda'r gwaith a chynffon oen. Bu Mr D Pryce Davies gyda chyfeillion yr eglwys Wesleyaidd yn Mhorthmadog yr wyth- nos o'r blaen, ac yr oedd wedi" ei foddhau yn y capel newydd a'r organ hardd sydd yn y lie. Cawsom Ibeth o firi etholiad mewn dau gwrdd prawf ar yr ymgeiswyr, ond trwy gyd-ddeall llwyddwyd i osgoi cost etholiad. Bu adeigi yr oedd genym fel enwad un o'r tri ar Fwrdd y Garcheidwaid, ond erbyn heddyw yr ydym wedi colli hyny yn y ffug undeb berthyn i emwadau yn. yr oes oleuedig hon." Dylem fel enwad gofto a gwylio craill sydd yn gwthio yn mlaen, fod "plant y byd hwn yn gallach yn eu cenedlaeth," &c. J.W.

-tof-- ABtERiDYFI. Y Wesley Guild.—Gynhaliwyd cyfarfod olaf y tyraor nos Wiener; Mawrth 15fed, yn Ysgoldy y Cyngor, dan lywyddiaeth Mr E I. Rowlands (Dyfi), pryd y cafwyd un o* socials" goreu'r tymor, yr hon a nodwedd- id a g-wlcdd fawreddog o "meat supper," rhoddedig a than ofal y rhai a ganlyn: Y Parch a Mrs H Curry, Mrs Morgans, Grofft; Mr a Mrs Davies, Saw Mills; Mr a Mrs Griffith tDavies, Glandovey Terrace; Mr a Mrs L 'Roberts, (5rychnant; Miss Le- wis, Tregtonwel Mr a Mrs L Edwarcls, Ivy House; Mri H Lewis, Cliff Side Wm H Owôn, Alma Terrace; E L Rowlands, a Chapt D Morgan, Aelydon. Daeth y nifer lluosog o tua 85 yn brese,nol. Mwynhawyd y wledd a gwnaethpwyd cyfiawnd-er a'r oil o'r danteithion. Gweinyddwyd yn ddeheug wrth y byrddau gan Mrs L Edwards, Mrs T Morgans, Mrs L 'Roberts, Mrs R Davies, Misses C Lewis, J Davies, Fronheulog, a W Davies, Penhilig Arms. Wedi goiphen y wledd cafwyd cyfarfod amrywiaethol, pryd y canwyd penilion i'r swper gan Mr Hugh Lewis, ac yna cafwyd anerchiadau bardonol gan Mri D C Davies, W J Hughes, Lewis Jones, a Thalfardd can gan Miss Blodwen Janes; yna cystadleuaeth adolygu y tymor a dyganwyd yn oreu Mr HUlgh Griffith; can gan Mr W J Hghes adroddiad galluog gan Miss Mary Evans, Trefeddian Terrace; can gan 'Miss Jane Laura Davies, a dhystadleu- aeth am y wit" oreu, ac enillwyd y wobi gan Mr J Eidward Jones. Canwyd penillion gan Mt Humphrey Lewis, Captain D Morgan yn canu y crwth, a IMiss Susie Davies yn cyfeilio iddynt. Cyn terfynu y cyfarfod cynygiiwyd diolchgarwch gan y Parch H Curry, i'r rhai fu yn gyfrifol am y Social," ac hefyd i Mr E L Rowlands (Dyfi) am ei waith fel llywydd am tymor, yr 'hyn a gy.flawnodd mewn dull deheuig a méstrol- gai; hefyd i'r ysgrifenydd, Mr Humphrey Lewis, yr hwn yn mlhob ffordd a gyflawnodd ei waith yn y modd gor-af yn bosiM. Cefn- ogwyd y cynygiad gwreso.g gan Mt William Spoonley, un o aelodau hynaf y Guild, a chadarnhawyd gan yr oil o'r aelodau, trwy godi eu deheulaw a churo dwylaw. I der- fynu y cyfarfod canwyd Hen Wlad fy "hadaui" gan Mr R Ll Hughes, a phawB yn t. "n y cydgan. 'Bu y Guild yn llwyddiant ne: i;:ol yn Aberdyfi, ac ni welwyd cym- dei. ias erioed mor flodeuog a hi. Bu yn 0 fantais anmhrisiadwy i ddwyn llawer o dal- entau newyddion i'r amlw-ig, ac hefyd yn gynorthwy i ddwyn rhai i fwy o gydymdeirn- lad a gwaith yr eglwys yn y lie. Eiddunwn iddi hir oes, ac edrychir yn ml .en yn awyddus gan yr aelodau at ddechreuad tymor araH.—E.H.E.

050 Y Ddiweddar Mrs Thomas, Gwrecsam. fDymuna teulu y ddiweddar Mrs William -Thomas, Gwrecsam, gydnalbod gyda diolch- garwch y lluaws llythyraui o gydymfdeimlad a ddertbyniasant yn eu profedigaeth chwerw. ,Bu y llythyrau hyn yn help mawr iawn idd- ynt yn eu galar.tDros y teulu, E. EERWYN ROBERTS. (Mawrth 23ain, 1907.

Wesleyaeth yn Neheudfr Cymru At Olygwyr Y GivYLIEDYDD. -Foneddigion,—God,defer i mi awgrymu rhai o'r achosion ami aflwyddiant Wesleyaeth yn y Deheurdir. Yr achos cyntaf ydywi amser sefydliad yr achos yma. Yr oedd yr Annibynwyr a'r iBedyddwyr wedi hen s-elfydlu yma cyn i Wes- leyaeth osod ei thraed i lawr, ac yr oedd y Methodistiaid iCalfinaidd yn gan' mlwydd oed cyn genedigaeth yr eglwys Wesleyaidd Gymreig. Pan nedd iWesleyaeth ond megis plentyn yr oedd yr enwadau eraill wedi tyfu i'w cytflawn faintioli. Yr oed dent wedi lledu eu pabelli ac estyn eu cortynau cyn i Wes- leyaeth babellu o gwlbl yma. Achos arall ydyw ei offerynau dcchreuol. Cynysgaeddwyd yr enwadau eraill yn eu d'e- chre'uad gan y doniau rnwyaf dis,glaer ac ath- rylithgiar. Cymerer y Methodistinid er eng- r.aifft. iCawsant oreugwyr yr Eglwys Sefvd- ledig i'w cynorihwyo, sef Howel Harris, Rowlands, Llan-geitho; Jones, LIangan; Charles o'r Bala, Peter Williams^ Wrilliams, 'Pantycelyn, a nu eraill nas gallaf en henwi. Ond, ar y llaw arall, cyrnharer clechreuad Wesleyaeth. Jones, Bathafarn—dyn syml a diadidurn John Bryan, Owen Davies, a John Hughes, AI)erhonddu. Nid oedd y rhai hyn yn gyfarwydd iawn a'r Gymraeg, ac yr oedd hyn o ganlyniad yn eu hanghymwyso yn fawr iawn i ibregethu i'r Cymry. Achos arall oedd athrawiaeth "Wesleyaeth. Yr oedd pob enwad, i raddau helaeth iawn yr adeg bono, wedi cofleidio Calfiniaeth. Yn wir, yr oedd y wlad wedi ei 1-efeinio ag athrawiaethau wrth-We'Sleyaidd. 0 gan- lyniad, yr oedd yn rhaid i Wesleyaeth dori tir hollol newydd. Yr oedd yn rliaid iddynt yru cerbyd eu hefengyl ar hyd ffordd digon disathr a. lleoedd digon anhygyrch. Ystyrid ei hathrawiaeth yn rhyfyg ac yn heresi, a thaflwyd pob rhwystr ar y ffordd i lest-eirio ei lledaeniad. Achos arall ydyw y camliwiadau a'r cam- argraffiadau a ledaenwyd trwy Gymru am Wesleyaeth. Goddefer i mi ernvi un o'r cam argraffiadau hyn. Cynhaliwyd cynhaddedd yn Llan- dovery yn FJbrill, 1845. Yr oedd yn bresen- ol lawer iawn o weinidogion a lleygwyr yn cynrychioli y gwahanol eglw-ysi. Pender- fynwyd ya y gynhadledd yma eu bod yn der- 'byn "grant" gan y Llywodraeth tuag at addysg y plant. 'Yn arias Mai dilyriol cyn- haliwyd cyfarfod arall yn Llanelli. Yn mhlith eraill ocddent yn 'bresenol yr oedd y Parch ,D Rees (A), golygydd y "Divvygiwr," a'r j'arch T J .A\ery (W)5 y rhai oeddent yn bresenol ya nghynhadledd Uandovery. Ca- darnhawyd yr hyn a. wnaed yn y uchod, sef deiibyn y "grant" gan y Llywod- raeth, a hyny gan yr holl o'r enwadau. Ond oherwydd rhyw resymau, ni charivvyd y pen- .derfyniad allan gan yr Anni'bynwyr a'r Be- dyddwyr. Ond, oblegid fod Wesleyaeth wedi glynu yn ffyddlon with y penderfyniad uchod, cawsant eu herlid a'n dirmygu yn y modd m'wyaf anheilwng gan y Bedyddwyr a'r Annibynwyr. Tafiwyd pob rhwystr ar eu ffordd. Yn mhlith pethau eraill, dywed- asant fod y Wresl-eyaid yn haner Pabyddion. Nid oedd neb yn chwerwach na'r Parch D Rees, y gweinidog Annibynol lywyddodd" yn nghyfarfod Llanelli. Ond mewn trefn i weled ei anghysondeb, goddefer i mi ddifynu un frawdaeg o'i eiddo. Rai 'blynyddoedd wedi hyn dywedodd fod yn rhaid iddo gael help i addysgu ei blant pe byddai raid iddo ei .g;a-e1 oddiwrth y Pab yn Rhufain." Dich- on ei fod wedi anghofio erbyn hyn ei ym- ddygiad annheilwng tuag at y Wesleyaid oherwydd eu bod wedi glynu yn gadarn wrth benderfyniad cyfarfod Llanelli, yn mha un yr oedd ef yn gadeirydd. Achos arall ydyw y cynwrf basiodd Wes- leyaeth drwyddo yn 1847. Pwy eill draethu faint o niwed wnaed i Wesleyaeth yr adeg hono ? Pan y meddylier am yr anhawsterau uchod, nid ydyw yn rhyfedd fod Wesleyaeth yn y lleiafrif yn tnghymru. Tyddewi. DELTA.

iN COINNAH'S QUAY. Te a Chyngherdd.—iNos Fercher, Mawrth 15eg, cynhaliodd Wesleyaid Cymreig., Con. nah's (Quay, de a, chyngherdd yn y Drill Hall, High Street. l)lan>towj>'d y te erbyn 5 30, ac eisteddodd 170 wrth y gwahanol fyrddau. A,orwyd yr IHall i'r "concert" am 7 o'r glocfh, ac eiibyn 7-30 yr oedd y lie yn llawn. Yr oedd y cadeirydd a'r cantor- ion yno yn brydlon, a :chawsant dderbyniad croesawigar gan y dyrfa. Y cadeirydd yd- oedd Mr R Francis Williams, Caer. Caf- wyd caneuon ac adroddiadau gan y cyfeillion a ganlyn—yr oil yn Thoddi. eu giwasanaeth yn rihad :—Mrs (Heitbert Jones a Miss Edith Jones, Caer; cMiss Katie Jones, -Connah's Quay; Mr J tE Pierce, Treffynon Mr J George, G wersyllt; Miss S E Hughes, Treffynon .("mandoline"); Mr R W Jones, Treffynon; a Mr J M Jones, Connah's Quay. Cyfeiliwyd gan Miss Nellie Jones, Treffynon, a Miss Marriott. Ar gynygiad y Parch Ð Marriott, ac eiliad Mr Prince, a' chyfnerthiad y iparch 0 Hughes, pasiwyd ptleidlais o ddiokhgarwch i'r cadeirydd, y cantorion, a'r holl chwiorydd a ofalai am y te, a therfynwyd cyfarfod dymunol a gwir Iwyiddianus trwy gtanui yr anthem genedl. aethol.—iOla Wen.,

BLODEUYN HIRAETH Ar fedd y diweddar THOMAS DANIEL, Brynllwy^ Ystumtuen. Prudd yw gwel'd y tyner rosyn, Yn gogwyddo'i ben yn wylaidd — Marw'n gynar yn y gwanwyn Tra ei ddail yn wyrdd ac iraidd. Chwith yw gweled derwen ganmlwydd, Un fu'n wrthrych ein hedmygedd; Yn y storm yn flin ei haflwydd: Yn troi'n aberth i'w chynddaredd. Ond mwy prudd yw gwel'd afallen, Deg yr olwg, dirf ei changau 'N syrthio fel gwywedig ddeilen Tra'n addfedu 'roedd ei ffrwythau. Thomas Daniel gywir gristion, Megis pren ar lan y ffrydiau 'N tyfu'n brydferth ac yn ffrwythlon, Dorwyd lawr yn nghanol dyddiau. Hardd ddynoliaeth lawn o gariad Welwyd ynddo er yn foreu Harddach fil yn y diwygiad, Pan i Dduw yn rhoi ei oreu.^J I'r moddiannau cyrchai'n ffyddlon. Lie ca'i enaid nefol wleddoedd Adlais ei weddiau taerion Sy'n adseinio ar fy nghlyboedd. Nid cysgodau gwag difywyd Gafodd, ond sylweddau bywiol Yn ei galon tan gyneuwyd Hyd y diwedd losgai'n siricl. Yn nbywyllwch bro'r ymadael, Er hualau ei afiechyd Yn ddiysgog daliai'i afael Yn yr Iesu ei anwylyd. Ow'r wythnosau blin o frwydro, Cyn mactiludo dros y gotwel.; Angau fel pe'n oedi taro Wrth ei wel'd mor fwyn a thawel. Bu'r cyfamod wnaeth a'r Iesu Yn ei enaid yn dangnefedd Ar ei haeddiant cafodd groesi Drwy y glyn i'r pur jrfoledd. —Uywelyn Griffiths.

Y GWANWYN Mae'r gwanwyn wedi dyfod I wisgo'i fantell wiw, Ac adar man y goedwig Yn pyngcio mawl i Dduw Hudolus swyngyfaredd, Rbyfeddol ddonian r Ion, A ddyga iechyd newydd — Gyuyrcha felus dun. Mor fwyn yw'r awel falmaidd Ar foreu gwanwyn gwyn, Sydd yn cusanu'r blodau A harddant fro a bryn A difyr ydyw gwrando Ar fref yr oenig fach Sy'n cinvareu yn ddireidus Ar ael y fron yn iach Wrth arcliiad lor, o'r ddaear Fe dyf y llysiau'n lion, A blodau ymagorant Yn brydferta ar ei brou Cydlawenbawn bob enaid I Dduw rhown felus glod, Am flaenrfrwyth o ogoniant Y tesog hat sy'n d'od. Prestatyn. -Collen..

CYFODODD CRIST. Molianwn Dduw i wared euog fyd, Ei Fab a roes Ein caru wnaeth ein caru mae o hyd, Ei Fab a roes Ar bwys ein ffydd yng ngrym Ei Aberth Ef, Ein dwyn a wna ryw ddydd i deyrnas nef. Y Dwyfol Fab a ddaeth yn dlawd i'r byd, I drefnu'r fl'oidd Gan fyw ei oes yn ufudd ar ei hyd, I drefnu'r ffordd A dringodd fryn Calfaria er mwyn, Pob gwawd a chroes fe ddarfu Ef en dwyn. 'Rol dringo'r bryn bu tarw yn ein lie, Ar bren y groes Er gwaetha'r byd boddlonodd ddeddfau'r 1 Ar bren y groes [Ne t Fe'i rboed mewn bedd, o ryfedd awr, Gwel'd Ceidwad byd yn gaeth gan lwch y llawt Pa beth yw hyn a'i ffug yw'r diodde'i gyd, 0 na medd Duw, Pa le mae'r Mab a yw yn farwol fud ? 0 na medd Duw Y bedd a etyb byn i chwi ryw ddydd, Cyfodir Crist—eich Ceidwad ddaw yn rhydd. Cydlawenhawn pan ddaw y trydydd dyddf Cyfododd Crist; Mae'r bedd yn wag, ein Ceidwad ddaeth Cyfododd Crist [rhydd, Yn ffyddiog awn ymlaen mawr yw ein braintj Cyfododd Crist, cyfodii pawb o'r saint. Bwlchgwyn. —W. Dairies.

Just to remind you of Stewed Fruit and Corn Flouf Blancmange for Summer- The old homely fare but with the fresh summer fruits as delicious as evef* And who would remind yoU but — Brown C& Poison- Remember also "Patent" Corn Flour.