Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
10 erthygl ar y dudalen hon
Y Gwyliau ar Lanau y Ferswy
Y Gwyliau ar Lanau y Ferswy Yn mhlith y Uuaw g.weithredoedd Crist- debyg a gytlawnir tua'r Nadolig, nid y lleiaf mewn hunan-ymwadiad, yn ddiau, ydoedd gwaith cantorion Mynydd Seion, o dan ar- weiniad Mr. Cadwaladr Owen, yn myned allan i ganu carolau er :budd trysorfa tlod- ion yr eglwys. Yr oedd yr hin yn oer, ond cafwyd noson loergan leuad. Gerddwyd rai milltiroedd, a chanwyd o flaen Iluaws o dai yn nghvmydogaeth Sefton Park, ac hyd yn oed yn Cressington o flaen ty Syr Alfred L. Jones. Bu irai o'r teuluoedd garediced a gwahodd y cantorion i'w .tai i gael lluniaeth, ac nid unwaith na dwy y gofynwyd i blant y gaetbglu.d'" iganu rai o ganåladau Seion ar donau C'ymreig, megis Aberystwyth." Yn ystod y noson casglwyd dros chwe phunt, a disgwylir hyd yn oed rhyw gymaint eto. Mae clod yn ddyledus i Mr W J Roden, y trysorydd deheuig, am ei drefniadau. Aeth miter o gantorion Oakfield hefyd allan i ganu yn blygeiniol iawn foreu Nadolig, a chasgl. wyd swm boddhaol. Yr oedd awyr y Bab- ilon hon yn liawn miwsig y Nadolig diwedd- af, yn arwydd fod y rhai oedd yn mhell o dir eu tadau wedi tynu eu telynau oddiar yr helyg. Arhosed bendith ar eu llafur. • • Yr unig gyfarfod Wesleyaidd a gynhelir yn y cylch ar ddydd Nadolig ydyw un cys- tadfleuol Claughton R/oad, Birkenhead, -a lih.roeis a,Han yn llwyddiaivus iawn elerit. Cafwyd nifer o ^ysfladleuon dyddorol, a chynulliad rhagorol. Yr ysgrifenydd oedd y pregethwr cynorthwyol ieuanc Mr Evan Ev -ans, mab Chief Inpectox (William Evans. < # Y nos Sadwrn a'r Sul olaf o'r hen flwy- ddyn cynhaliwyd cyfarfod pregethu Oak- field, lie y gwasanaethwyd gan y Parchn. Evan Isaac, Machynlleth, a D. Gwynfryn Jones, Llandudno. Lled ddyeithr-yn or- niod felly, yn ddiau-ydyw Mr Isaac yn y parthau hyn. Ond bu ei ymweliad y tro hwn yn amheuthyn yn wir i bob un sydd yn gwerthfawrogi pregethau sylweddol, yn cael eu traddodi gan un sydd yn deall ei destyn, <a.c yn traddodi gyda nerth a gwresogrwydd un mewn llawn cydymdeimlad a'i genad- wri. Ac yr oedd gan y cadeirfardd o Fach- ynlleth genadwri yn ddios yn y gylchwyl lelieni, ,Brysied yma oelto. Am Gwynfryn, yn y cylch hwn y dechreuodd efe ei yrfa w-einidogacthol ddisglaer-yn Herinon, Ash. -iton,pan oedd Hermon yn nghylchdaith Mynydd Seion, "Fel gwlith Hermon, ac fel y gwlith yn disgyn ar fynyddoedd Seion; canys yno y gorchymynodd yr Arglwydd y fendith." Pa un bynag ai yn y tueddau hyn y go,rchymynwyd y fendith i Gwynfryn ai tiad e, mae gwlith ysbrydol Hermon a myn- yddoedd Seion yn parhau i ddisgyn ar ei -weinidogaeth. I rai sydd yn gorfod byw yn -nghanol berw dinas fawr a rhodio ar hyd ei heolydd dibendraw, gwledd ddigymysg yw y 0 cael enyd fer dan vveinidogaeth o nodwedd mor swynol a delfrydol ag eiddo Gwynfryn. -Er yn dwyn arwyddion gorlafur, ni fu ei athrylith erioed o'r bron yn fywiocach a disgleiriach nag yn nghyfarfod Oakfield. Pan ofynwyd i mi gan gyfaill a glywswn fod Gwynfryn wedi "rhoddi i fyny yr ysbryd ?" aeth fel saeth i fy mron, ond d-eallais cyn hir mai siarad ar ddamhegion yr oedd y cyfaill. Caffe.d y gwir fab athrylith o Lan- dudno oes hir o iechyd a nerth. « # Mae yr hen drefniant Wesleyaidd o gynal Gwylnos ar noson olaf y flwyddyn yn cadw mewn bri mawr ar y glanau hyn. EfalUi anai "Watchnight" .Mynydd Seion ydyw yr un fwyaf poblogaidd y dyddiau hyn. Yr pedd yn neillduol felly eleni. Yr oedd y capel eang o'r bron yn llawn. 0 haner awr wedj deg i haner awr wedi unarddeg dat- ganwyd anthemau gan y c6r, dan arweiniad Mr Cadwaladr Owen; a chanwyd "Icsu, Cyfaill f'enaid cu" gan M.iss Mary Owen, a'r Penill auroddai fy Nhad" gan Miss S iBlodwen Jones, A.L.C.M. ac adrodd.wyd The Bells" (o waith Edgar Allen Poe) gan "Mr J E Lewis. Gwnaeth yr oil eu rhan yn rhagorol. I derfynu'r cyfarfod traddod- odd y Parch John Felix ane-rchhd bywiog a phwrpasol. Yn Oakfield hefyd cafwyd cyn- ulliad da. Canwyd unawdau yn effeithiol gan 'Misses Annie a Fannie Hooson a Mr „ Evans, triawd gan Misses Lizzie a Grace Roberts a Mr W J Parry; ac anthem, "Y Blpdeuyn Olaf," gan y c6r, dan arweiniad Mr W J Parry. Arweiniwyd yr Wylnos gan y Parch R Lloyd Jones, cymerwyd rhan gan y Parch Thomas Hughes, a thraddodwyd anerchiad (campus gan y Parch J Lewis 'Williams, 'M.A., B.Sc., gweinidog galluog eglwys Annibynal Great Mersey Street. Yn Claughton Road, Birkenhead, cadeiriwyd gan Mr E R Jones, ysgrifenydd cylchdeithiol y G-enhad-aeth Dramor, a chanwyd unawdau cymwys gan Miss Cassie Hughes a Mr D R 0 Jones, i gyfeiliant Miss Gladys Jones. Y Parch Edward Humphreys, Cadeirydd y Dalaeth, a draddododd yr ane-rchiad, a gwnaeth hyny yn ei ddull feistrolq- idd ei hun. Peth cymharol newydd ydyw cynil Gwylnos gan Wesleyaid Cymreig Seacombe, a diau y &w yn fwy po.blogaidd fel y daw yn fwy hysbys Y siaradwr e!eni oedd y Parch J Pryce Davies, gweinidog eglwys Annibynol Martin's Lane, yr hwn a draddododd an- erchiad priodol iawn. Cymerwyd rhan hef- yd gan y Parch W Morris Jones, B.A., ac eraill. Er yn ddiweddar yn gwneyd hyny, goddefer i mi longyfarch y cyfaill ieuanc olaf a enwyd ar ei Iwyddiant arbenig yn arhol- iad Gyfundebol y gweinidogion ar brawf. Gwelaf fod y Parchn W Morris Jones a J H Michael, B.A., yn uchaf ar y arhestr yn y Cyfundeb, gyda. anrhydedd. Yr oedd y ddau wr ieuanc talentog hyn yn sefyll arhol- iad mewn Groeg a Hebraeg, yn gystal ag mewn pethau eraill. Wrth enill anrhydedd iddynt hwy eu hunain, enillasant. anrhydedd i'w gwlad a'u cenedl. « Dydd Calan cynhaliodd eglwys Oakfield ei gwyl de a'i chyngherdd blynyddol. Bu chwiorydd caredig yr eglwys yn ddiwyd a .llwyddianus gyda threfniadau y te, a gwerth- fawrogwyd eu llafur gan dyrfa fawr o gared. igion yr achos. Yr oedd y capel yn oriawn yn yr hwyr yn y cyngherdd. Y cadeirydd cyhoeddedig oedd Mr H Lloyd Griffiths, Egremont, ysgrifenydd eglwys Serpentine Road ond oherwydd marwolaeth ei fam yn Nolgellau ychyd-ig ddyddiau yn gynt, nis gall-ai yn naturiol wynebu y gorchwyl o ga- deirio. Anfonodd, modd bynag, xodd syl- weddol, a chymerwyd ei le yn y gadair gan Mr Arthur 'Price, un o weithwyr mwyaf difefl Oak-field. Gwasanaethwyd yn dra chymeradwy yn y cyngherdd gan Misses Cassie Richards a Myra Roberts, Mri W G Haylees ac Ernest Williams, yn gyst,al a chan y crythor ieuanc galluog Master Ben- son Hodgson, yr hwn, er nad yw ond deg oed, a synodd ac a swynodd y gynulleidfa gyda'i fedrusrwydd fel crythor. Yn ddiau, mae dyfodol o enwogrwydd Vu arcs y bach- genyn hwn. Aeth yr wyl heibio drwyddi draw yn dra llwyddianus. Gweithiodd y bobl ieuainc yn ardderchog, yn arbenig felly Mr H K Fraser, yr ysgrifenydd ymroddgar. Yr un diwrnod, sef dydd^alan, cynhaliodd eglwys fechan Rock Ferry ei gwyl hithau, ac aeth heibio yn dra boddhaol, pob clod i weithgarwch Mr Wmiamsa ffyddloniaid eraill yr achos. Yn absenoldeb Mr John Edwards, Dacre Hill, yr hwn yn garedig a gofiodd yn sylweddol am yr actios Wes.ley- aidd, er mai Annibynwr ydyw ef, Uanwyd y gadair yn y cyngherdd gan y Parch Edward Humphreys. Yn tMynydd Seion, yr un dydd, cynhaliodd y :bobl ieuainc eu trydydd "social" am y tymor, ac heblaw y Parch John Felix a Mrs Felix, yr oedd tua phed- war ugain yn bresenol. Treuliwyd noson hyfryd iawn, trwy fwynhau difyrion diniwec' o wahanol natuT. Yn ystod, y noson arlwywyd swper rhagorol gan y pwyllgor oedd yn gyf- rifol .am y trefniadau. Dymunol yw gweled ^od y cyfarfodydd hyn yn cynyddu mewn ffafr, yr hyn sydd yn argoeli yn dda am ddyfodol yr achos yn y lie. Mae y cyfeill- ion ieuainc a ganlyn i'w IIongyfarch yn galonog ar y darpariadau helaeth a doeth a wn aeth ant ar yr achlysur presenol;—Misses M M Lloyd, 1M H Jones, C Benn, a I.alla Hughes, Mri R R Lloyd, W P Davies, Geo Williams, a D Jones, a Miss Amy L Roberts (y drysoryddes) a Mr J E Lewis (yr ysgrifen- ydd).
-:0:-. GALLTMELYD.
-:0:- GALLTMELYD. Cymdeithas 'Ddiwylliadol y Bobl Ieuainc. -Nos Wener, Rhag. 27ain, cafwyd papuran, a'r rhai hyny ar destynau amserol, sef 1117 modd goreu i ferched dreulio eu horiau hamddenol," gan (Miss Naamah Jones, a Dyledswydd merched tuag at Gymdeithas," gan Miss Frances Williams. Cafwyd papur- au addysgiadol, ac ol llafur i'w weled yn eglur arnynt. Ac onid mewn Ilafur y mae elw"? Yr oedd yn y ddau bapur gynghorion buddiol a doeth-i'r ferch ieu- anc, y wraig, a'r lam-Ill brynu'r amser," trwy wasanaethu y teulu ar y naill law, a gwasanaethu Duw ar y llall. Hefyd ym- weled a'r tlodion a'r claf, gan hau cymwyn- asgarwch a geiriau caredig, a sefyll yn wrol yn erhyn gormes pecliod, a d'od yn fwy i'r ffrynt mewn achosion da, megis dirwest, etc. Credaf fod y cyfarfod wedi cyraeda dau am- can, sef symbylu y merched oedd yn gwran- do i weled ac i feddwl am eu dyledswyddau, ac hefyd i'r meibion weled yn fwy eglur le a dylanwad y merched yn mywyd y genedl.
GWRECSAM.
GWRECSAM. Rhoddodd Mr Richard Morris, grocer, knife and fork tea" i bawb o gyfeillion Jerusalem, Boxing Day. Ei fwriad cyntaf oedd ei roddi i aelodau y cyfarfod canu yn unig, ond newidiodd ei feddwl wedi hyny, a 0, gwahoddodd bawb, oherwydd, chwedl yntau, fod pa;w'b yn cyfranu xhyw gymaint at wneyd c-anu y cysegr yn llwyddiant. Mr Morris ydyw arweinydd y gan yn Jerusalem er's blynyddoedd, a phrif uchelgais ei fywyd ydyw gwneyd y canu cynulleidfaol y peth goreu sydd yn bosibl iddo. Drychfeddwl hapus a charedig anarferol o'i eiddo oedd y .te yma, a gwerthfawrogwyd ei haelioni yn fawr jaw-n. Gwyddid o'r blaen fed gan Mr Morris galon dda, ond rhagorodd arno ei hun y waith hon. Ar ol y te caed cyfarfod cystadleuol dyddorol ac adeiladol. Siriol- deb welid ar bob wyneb. Rhoddwyd ban- llefau a cheers i Mr a Mrs Morris am eu darpariaeth a'u croesavv.—Goh.
Bazaar Johnstown.
Bazaar Johnstown. CYFRES 0 SIOMEDIGAETHAU, OND CYNYRCH 0 TUA J3150. Mae hon bellach yn mhlith y pethau a fu. Cafwyd tywydd ffafriol y dyddiau y cynhelid hi, sef Rhag. 26, 27, a 28, ond siom-edig iawn, er hyny, oedd y cynulliadau. Gyd.ag ych- ydig o eithriadau, ni chafodd ond cefnogaeth 'brin gan neb y tu allan i Wesleyaad cylch- daith Cefn Mawr, ond rhaid cydnabod sel a ffyddlondeb y cyfeilLion hyn, yn arbenig cy- f-eillion Cefn Mawr ei hunan. Cymerwyd y gadair y dydd cyntaf gan Mr Lewis Morris, Birkenhead, a bu yn garedig iawn mewn d'od yno, rhodd.i anerchiad rhag- orol, a rhodd werthfa-wr i'r d'rysorfa. Dds- gwylid Miss Davies, Tranmere, yno i agor, ond ohe-rwydd amgylchiadau anorfod metli- odd a bod yno, ond anfonodd rodd dda at y Bazaar. Cymerwyd ei lie ar fyr rybudd gan -Mrs Carrington Jones, Broughton Hall, yr hon mewn .anerchiad byr a phwrpasol, a gyhoeddodd agoriad y .Bazaar y dydd cyntaf. Cymerwyd y gadair yr ail ddydd gan Mr Isaac Jenkins, blaenor parch us a charedig gyda'r M.C. yn Johnstown, yr hwn, gyda'i deulu, fu yn dra hael a charedig i Wesleyaid Johnstown gyda'r Bazaar. Methodd Mr T Davies Jones etD a d'od i agor, ond bu yn dra haelfrydig mewn anfon rhodd deilwng, a chymerwyd ei le gan Mrs Ernest Jones, priod un o ysgrifenyddion y Bazaar. Er ei bod yn aelod gyda'r M.C., gweithiodd mewn amser ac allan o -ams-er at y Bazaar, a theim- Iwn yn ddyledus iawn idd.i. Siomwyd ni y trydydd dydd gan y cadeir- ydd, .Mr E R Parry, U.H., Llangollen, a-f agor.wr, Mr William Jones, Acrefair, oher- wydd amgylchiadau, ond gwnaeth y naill a'r llall eu rhan yn deilwng. Swyddogion y "stalls" oeddynt:- Johnstown.—Llywyddes, Mrs Ernest Jones; trysoryddes, Mrs Maurice Evans; ysgrifen-' yddes, Mrs Edward Morris. "Circuit Stall."—Llywyddes, Mrs D L Price, Rhos; trysoryddes, Mrs Joseph Owen, Cefn Mawr; ysgrifenyddes, Mrs Charles Jones, Rhos. "Doll and Toy Stall."—Llywyddes, Miss Nina Price, Rhos; trysorydd, Mr Edward Dodd, eto; ysgrifenydd, Mr Robt J Jones, eto. "Sweet Stall."—Llywyddes, Mrs Jonathan Parry; trysoryddes, Mrs John Vaughan; ysgrifenyddes, Miss E Vaughan Jones. "Grocery Stall."—Llywydd, Mr Thomas Jones (R) ysgrifenydd, Mr Edward Morris trysorydd, Mr John Vaughan. Restaurant."—Llywyddes, Mrs E W Ro- berts, Ruabon; trysoryddes, Mrs Thomas Jones, Johnstown; ysgrifenyddes, Mrs Evans, Station Road. Yr ysgrifenyddion galluog a llafurus oedd- ynt Mri D A Price, Rhos, ac Ernest Jones, Johnstown, a'r trysorydd gofalus oedd Mr E W Roberts, Ruabon. Ni allwn roddi gormod o ganmoliaeth i'r holl swyddogion hyn, yn nghyda llawer o rai eraill rhy luosog j'w henwi, ond a gynorthwyasant yn effeith- iol. Gweithiodd pawb yn unol ac egniol heb neb yn tynu'n groes, a dangoswyd ys- pryd rhagorol dxwy yr holl weithrediadau. Gwasanaethwyd yn effei thiol yn yr "En. tertainment Room" gan Mr R D Evans, Johnstown, gyda'i "Phonograph," a Mr J Jervis Jones ar y berdoneg. Prif atdyniad y rhan yma, er hyny, oedd yr enwog "Ap Harri," o- Fangor. Un o blant y Diwygiad yw ef, ac yn cysegru ei dalentau disglaer i ogoni-ant Duw. Mae ei allu i ddyddori yn ddiderfyn. Dangosodd fedr neillduol gydn. 'thafleisiaeth, dynwarediad anifeiliaid, a chyda'i "impersonations" o wahanol gymer- fadau. Bydd yn yr,ardal yn fuan eto. Os oes ar rywun eisiau noson ddifyrus ac eto chwaethus, bydded iddynt sicrhau y gwr ta- lentog hwn sy'n golledwr arianol oherwydd ei grefydd, ac yn ddibynol am ei fywoliaeth ar bethau fel hyn. Daeth atom am bris rhesymol, a gwn-aeth wasanaeth werthfawr. Bu'n adrodd hanes ei droedigaeth y Sabboth yn Johnstown am 2, ac yn y Rhos am 6, a chawsom fendith fawr wrth wrando arno. Cawsom lawer o bethau i'n herbyn, a gwelsom pan yr oedd yn rhy ddiweddar fod y dyddiau y cynhelid v Bazaar y rhai mwyaf anfanteisiol. Er hyny disgvvyliwn glirio dros J3150. Dymunwn ddiolcJi o galon i'r lluaws anfonodd nwyddau gwerthfawr i ni o bob rhan o Gymru, ac i'r ])u mawr a anfon- as.ant eu sylltau a symau eraill i ni mewn atebiad i'r apel. Eto, mae tua saith gant eraill yn rhywle heb ateb, a chan nad ydym yn gofyn ond am P.O. am swllt, credvvn yn sicr mai wedi anghofio y m.a.ent. Tra yn diolch o waeiod calon i'r Thai a fu mor gar. edig wrthym, yr ydym yn mentro adgofio y gweddill am y waith olaf, ac yn apelio yn garedigam y swm bychan a nodwj-d, ac Os byddant mor garedig a'i anfon ar unwaith, fe gynorthwyant yr eglwys fechan weithgar hon i gyraedd JB200. Rhos. CHARLES JONES.
-._-_.,n,-'.--"--'" MANCHESTER.
n, MANCHESTER. Calfaria, Man,ley Park.—Trwy ryw amry- fusedd, 'gadawyd allan enw .Mr E S Roberts o blith y rhai a gymerasant nan yn y cyf.ar- fod amry,wiaethol a gynhaliwyd Rhagfyr 19eg. Cymerodd M.r Roberts ran effeithiol trwy ganu yn rhagorol yr unawd, Baner fy Ngwlad" (Dr Parry). Drwg genym na chrybwyllwyd hyn yn yr adroddiad.—Goh
Gwyl Goffa y Diwygiad yn Ystumtuen.…
Gwyl Goffa y Diwygiad yn Ystumtuen. Dyma y drydedd wyl erbyn hyn yn mhlith y pethau a fu na, n;d fdly yn 1101101. Er wedi myned heibio fel ffaith, fe erys y dy- lanwadau da deimlwyd ynddi yn hir ar ein calonau, gobeithio; a ar i'r gwoirioneddau draethwyd gael dyfnder daear a ffrwytlio am byth. Mae y eyfarfodydd hyn yn rhoi m.antais i ni fel eglwys adolygu ein gwaith, ac i geisio mesur eia hunain, ac i daliu cipdrem ar yr achos goreu yn ein plith hyd mae yn ein golwg, y naill flwyddyn ar ol y llall ar ol y Diwygiad. Maent yn gyfleusdra i ni esgyn i gopa rhyw 'Bisgah, i edrych yn ol ar safle y gwer- sy 11, ac ar daith yr anial ac i syllu i'r dyfodol gyda golwg ffydd—dyfodol sy'n ddisgleiriach ei nen, yn ffrwythlonach ei dir, ac yn gyfoethocach ei fanteision i weithio, hyderaf; a dyma gyfleusdra hefyd i weled nad trwy ddiogi. a segurdod y mae cyraedd y wlad dda sydd yn mlaen yn aros gweith- wyr Duw. Mae y Diwygiad sydd newydd fyned heib. io fel rhyw doriad mawr ar ein bywyd; mae yn diweddu un cyfnod, ac yn dechreu cyfnod newydd—cyfnod o fywyd uwch ac ymgysegriad llwyrach i'r Iesu yn hanes ami un yn y gymydogaeth yn ddiau. Daihlwyd yr wyl eleni, fel i.rfer, trwy gynal cyfarfod pregethu dydd NadoHj. Y gw,as fu yn traethu dros y Meistr Mawr y tro hwn oedd y Parch R W Jones, Caersws, cylchdaith Llanidloes. Pregethwyd ganddo nos Fawrth a thair gwaith drano.eth. Dech- reuwyd oedfa y prydnawn gan Mr E Jones, Ponterwyd, a'r oedfa hwyrol gan Mr J H Jones, Ochrfawr. Nid oedd y cynulliadau cystal ag y dy- munem nos Fawrth a boreu y Nadolig yr oedd yr hin yn oer, a'r gwynt ystormus yn cyfrif llawer am hyny yn ddiau; ond oer- 'byn yr hwyr yr oedd yma gynulleidfa luosog. Yr oedd yn dda gan .1awer o honom gael cyfarfod y Parch R .W Jones unwaith yn rhagor ar yr hen rodfeydd hyn. Treuliodd ef a'i deulu dair blynedd hapus iawn yn ein plith pan ar y gylchdaith hon ychydig flyn- yddau yn ol. Mae genym adgofion melus am yr adeg hono. Cawsom gryn fesur o gyfleusdra i'w adnabod y pryd hwnw, a chawsom ef yn wr syml, dirodres, llawn na- tur dda ac yn gy-f-aili pur; fel ag yr oedd genym fel cymydogaeth feddwl uchel o hono fel dyn, Cristion, a phregethwr rhagorol. Cawsom ganddo y tro hwn gyfres o bre- getbau galluog, ainserol, a gonest, a'r Meistr Mawr yn agos iawn ato. Cyfres o bregeth. au i'r eglwys oedd ganddo yn fwyaf neill- duol. Gweinidogaeth y denu oedd ei lefer- ydd—denu i fywyd uwch ac i weithgarwch iffiWY. Nid denu trwy ein swyno a melus g.anu-fedr y gwr hwn fawr ar y gwaith hwnw; ond denu trwy ddangos rhagorol- deb rhinweddau crefydd yr Iesn. Dangos i ni ein dyledswyddau, nid trwy fygwth nac edliw pethau gwael, ond trwy ddangos hawl Duw arnom, a'r cyfrifoldeb iddo, a'r fraint o gael Ei wasanaethu. Pregethu gwaith ac ymdrech a chwmni'r Iesu yn yr eglwys; a chredaf fi mai dyma ein hangen mawr y dyddiau hyn. Os am gael eglwys bur, mae'n rhaid i'r eglwys hono fod yn un weithgar ac ymdrechgar. Ar ol gwrando Mr Jones yn yr wyl hon, mae ein syniadau am dano fel pregethwr vn uwch nag erioed o'r blaen. Ar derfyn yr oedfa olaf, g.alwyd yr aelodau eglwysig o bob enwad i aros ar ol; er nad oedd yno neb i roi eu hunain o'r newydd, eto nid aeth cymaint ag un allan. Golygfa hardd oedd hon, gweled pawb mewn cynulli-ad lluosog yn aros yn y "seiat ar ol." Y mae yn amlwg fod dychweledigion v Diwygiad yn aros yn ffyddlon o fewn muriau yr eglwys a gobeithio na welir yr un o honynt hwy aa neb arall yn cefnu byth mwy. Ond ar ol gwrando pregeth yr hwyr, gellir gofyn cwestiwn, a chwestiwn difrifol ydyw i bawb o honom—A oes yn yr eglwys hon, eg- lwysi eraill y cylch, y gweithgarweh cre- fyddol hwnw a ddylasai fod, ie, ac a allasai fod ? Gobeithio fod ein harweinwyr crefyddol yn effro iawn i'r ffaith bwysig fod cryfdex, a nerth, a gloewder cymeriad eglwys y dyfodol yn dibynu llawer iiawn ar waith yr eglwys heddyw. Tybiaf fod yn y pregethau hyn genadwri hyglyw iawn i bob un yn unigol, ac hefyd i'r eglwys fel cy fangor ph. Sein. iwyd yr udgorn yn rymus yn galw i waith; bydd mwy o weithgarwch yn iechyd ysbryd- ol i nl. Gwaith ydyw amod pob gwir gynydd. Na fydded i'r eglwys hon, na'r un eghvys arall yn y cylch, fod yn lloches i ddiogi. Ysgrifener yn uchel uwch eu pyr'h mewn llythrenau o dan "Cwtith i bawb dim lie i ddiogi." Disgyned bendith ar yr 11 y oil yn ysbryd y gwaith a gweddi. J.M., Y BRYN. 0§0
SOAR, TALSARNAU.
SOAR, TALSARNAU. Y Sul olaf yn y flwyddyn pregethodd y Parch W R G.mmth .(America) yma yn rymus ac effeithiol. Bu yma ddau Sul o'r blaen er pan y mae drosodd. Mae Mr Griffith yn gymeradwy iawn yma—ei hen eglwys a'i ardal enedigol. Mae yr .achos 3m dal yn llewyrchus iawn o dan welnidogaeth efengyl- aidd y Parchn Edward Jones a Morton Rob- erts. Mae Brontecwyn, y ferch hynaf, yn dal yr un fath.—Brawd.
., Rben Domos."
Rben Domos." At Olygwyr Y GWYLIEDYDD. Foneddigion,—Diolchaf yn mysg eraill i awdwr 'Rhen Domos "am ei nofel ddydd- orol ac amserol yn y G\YYLIF;DYDD, ond hwyrach yr enynai ddyddordeb eangach pe yn gywirach mewn manion. A gaf fi aw- grymu iddo mai ar y crogbren ac nid wrth y stanc y dioddefodd John Penri dros Dduw a Chymru.—Yr eiddoch yn gywir, IONAWR.
Wesleyaeth ya Neheudir C)…
Wesleyaeth ya Neheudir C) mru. At Olygzvyr Y GWYLIEDYDD. Foneddigion,—Mae Sylwedydd yn tynu. ei gyrn ato, er y gwna hyny yn llechwraid'd. Dyna ei arfer. Eigwyn penaf yn awr yw fy mod yn dangos tymer ddrwg. Ond beth sydd gan hyny iwneyd ai ensyniadau bustl. aidd ef ? Nid hawdd cadw tymer dda pan y oeisix fy nhrywanu ar faes newyddiadur, yn enwedig pan y cofiaf mai nid dyma y tro I cyntaf i Sylwedydd wneyd hyny. Geilw yn awr am balance-sheet." N-i. wna a'i toddlona. ond ei chael. Dywed i mi ddyweyd yn groew fod un i gael. Miaf am fod yn businesslike," a geilw am dani, er yr .awgryma ar yr un pryd nad oes yr un i'w chael. Do, mi ddywedais yn groew, a dywedaf eto yr un mor groew, fod balance- sheet yn cael ei hargraffu yn flynyddol yn dangos yn fanwl bob ceiniog a dderbynir ac a werir I brofi hyny, yr wyf yn amgau yr un ddiweddaf, ac yn gorchymyn i'r Golygydd ei hanfon i Sadwedydd wedi iddo dder- byn ei air y gwna "apology" cyhoeddus yn y GWYLIEDYDD am ei ensyniadau bustlaidd a brwnt. ''Does modd cael dim yn decach. Os yw Sylwedydd-" yn cyflawni ei waith, ac yn cadw ei gyfrifon mor gywir a gonest ag Ysgrifenydd Cyllidol Talaeth y De, gall groesi'r afon unrhyw awr dan gagu. T. MANUEt. ofo
0 Ben y Foel.
0 Ben y Foel. Trefniad rhagorol yma er's dwy neu dair blyriedd bellach ydyw cynal cyfar^d gweddio ar foreu dydd Nadolig. Eleni cyn haliwyd ef yn ngh-ap-el Salem JA), o dan lywyddiaeth Capt Joseph Roberts. Er nad oedd y cynulliad y peth y gwelwyd ef yn y blynyddau a fa, cafwyd cyfarfod gwir rag- orol, a phawb yn teimlo ar ei ddiwedd mai da oedd bod yno. Dealhvn i gyfeillion y Penrhyn newid eu cynllun o berthynas i'r Watchn;ght" fwr- iesid gynal yno, a phenderfynu cynal y te a'r cyngherdd y Sadwrn blaenorol, a chlywsom i elw da gael ei sylweddoli. Yn y cyngherdd yr hwyr llywyddwyd gan y Parch R Morton Roberts (yn absenoldeb Mr Steele, yr hwn yn garedig a anfonodd rodd sylweddol i'r gronfa), ac arweiniwyd yn f-edrus a doniol gan Mr J Pritchard Roberts, Porthmadog. Gwasanaethwyd ynddo gan amryw o gantor- ion ac adroddwyr lleol i foddkmrwydd cyff- redinol. Ar y terfyn diolchwvd i bawb fu yn gwasanaethu yn y cjmgherdd a chyda'r te. t Clywsom fod gwasanaeth dau wr cymwys wedi eu sicrhau i gynal gwyl bregethu Soar y Pasg neaaf, sef y Parchn Dr Hugh Jones a Rhys Jones, ac fod trefniadau yn cael eu gwneyd i gael y d.arlithydd poblogaidd, Mr W 0 Jones, yno yn gynar yn y flwyddyn. » » Yn Nghymdeithas Lenyddol Eberiezer, nos Lun diweddaf, o dan lywyddiaeth un o'r is- lywyddion, cafwyd pedwar o hapu'rau r12ag- orol gan chwiorydd ieuainc yr eglwys— Dorcas," gan Miss Kate E Roberts Mir- iam," gan Miss Morwena Jones; "Taith Genhadol gyntaf Paul," gan Miss Mary Evans, a Petr a'i penodwyd," gan Mi's Blodwen Evans. Haeddant oil ganmoliaeth nid yn unig am eu papurau da, ond hefyd am eu ffyddlondeb yn darparu yn ol trefn- iant y rhagl-en. Siaradwyd ar y papurau gan amryw oedd yn bresenol, a chyflwynwyd iddynt y diolchgarwch mwyaf pur a chynes. » it Yn y Cyfarfod Chwarterol gynhaliwyd yn Mhorthmadog, Ion. 4ydd, pasiwyd gyd.a'r un- frydedd mwyaf fod darlun o'r diweddar an- wyl a ffyddlon frawd, Capt John H^hes, i ymddangos yn y "Cyfeiriadur," cylchsrrawn chwarterol unedig cylchdeithiau Porthmadog a Blaenau Ffestiniog. G.wyddom yn dda y cydolyga pawb na fu neb ericed teilyngach o barch coffaol nag ef. Yn nglyn a'r darlun ymddengys byr-gofiant gan y Parch Edward Jones. Hyderwn weled y darlun a'r cofiant yn ymddangos yn un o gyhoeddiadau misol yr enwad, fel y gallo ein pobl drwy'r Tal. aethau wybod am werth gwasanaeth cymer. iad fel Capt Hughes—mor ddefnyddioI y bu yn ei fywyd ac mor ogonedduc yn ei farw. Un o r pethau diweddaf glywsom ydyw fod y Pa4 £ .h R Mon Hughes wedi addaw d'od i arolygu y gylchdaith, ar derfyn tymor y Parch Edward Jones yn 1903, a'r Parch Owen Evans i'w olynu yntau yn 1S11—dau sydd wedi bod yn ein mysg yn llenwi yr nn cylch o'r blaen. "I