Y Gwyliedydd

Nodiadau Cyfundebol. [GAN Y LLYFRBRYF WESLEYAIDD.] •Mac y diweddar Mr James Beatty, Grange, Carlisle, Wesleyad blaenllaw, wedi gadael eiddo personol g werth 21,487p. Gwelwn fod dau wr enwog o Awstralia ar ymweliad a'r wlad iiorPy flwyddyn yma, set Dr George Beavan a'r Parch J E Carruthers. -7; Gwelwn fod y cyfrbddiad misol, Our Boys and Girls," yn parliau i dd'od allan dan olygiaetlx y Parch 'J Williams Butcher. Ionawr y 29.ain ycynheIir y N.aval and Military .Convention" yn Nghapel Wesley, Llmxdain, pryd y bydd Llywydd y Gynhad- ledd yn bresenol. ? 351 "Our Church ,Membersh.ip" ydoedd tes- tyn papur a ddarllenwyd gan y Parch E Theodore Carrier yn Nghyngor Methodist- aidd Llundaia, ddydd Llun diweddaf. "The Call to Anns" ydyw penawd prif erthygl y "Joyful News," wedi ei hysgri- fenu g.an y Golygydd galluog, y Parch Samuel Chadwick. Amserol iawu. if Beth feddyliai ein darllenwyr fod aelod o'r Eglwys Babyddol wedi agar" S,ale of Work" yn Top Hill, Walkden, yn agos i Fanchester Mae lIn o'r "Kingswood Old Boys," iMr T S Smith, wedi cael ei apwyntio yn Pinsue Judge yrt y Supteme Court of the Straits Settlements." Y Sabboth blaenorol bu yr efengylyddes daleutog, Miss Cissio M Morris, Treffynnon, yn pregethu yn Llanfaiixaereinion, a chaf- wyd amser da. Hyd i fyny i Ionawr 7fed derbyniodd y Patch Marshall Hartley tuag at Drysorfa NewYll Gogledd India y swm o 177p 16s. Achos anghenus. A ydyw ein darllenv/yr yn hysbys o'r gol- ofn sydd yn ytnrtdangos yn y "Methodist 0 Times" o dan oral y Parch Trevor II Dav- ies, sef y "Sunday School Lesson"? Gofidus ydyw; gweled fod y Parch J Danse Sutcliffe, yr hwn sydd wedi bod yn Gadeir- ydd Talaeth Lagos, Affrica Orllevvinol, wedi ei orchyinyn adref oherwj'dd afiechyd. Y diwrnod cyntaf o'r flwyddyn hon bu farw Esgob Dr Edward G Andrews, yr hyn- af o esgobion yr Eglwys Fethodistaidd Es- gobyddol America. Bydd yn golled fawr i'r egIwys. Bernir erbyn hyn y bydd capel mawr Great (Queen Street yn rhy fvchan i'r dorf o'r bechgyn a'r geaethod sydd yn awyddus i fod yn bresenol yn y cyfarfod ro^'r arbe'i- ig a gynhelir brydnawn Sadwrn, Chwefror lClf, sydd yn dwyn yr enw "Missionary Juvenile Collectors' Anniversary." Addurnir y Wesley an Methodist Maga- zine" am y mis hwn gyda 84 o ddarluniait heinld L dyddorol. Y pnf ddarlxm ydyw yr un o'r Parch J S Simon, Llywydd y Gyn- hadiedd, ac un ardderchog ydyw. Ceir bra.'ihm dyddorol a theilwng o'r Llywydd oddiwrth ysgrifbiri Dr Waddy Moss. Gyda phleser y cofnodwn anx anrheg haelionus eyhoeddwyr y "Methodist Recor- der" yn kinfon "cheque" am y swm o 325p i drysorydd Trywrfa y Gweinidogioix Meth- edig. Mae y rhoddion blynyddol hyn oddiwrth y ddau newyddiadur Cyfundebol yn sytnbyliad i aclodau gefnogi y "Record- er" neu'r "Times." Bydd yn dda gan lawer o'n darllenwyr gael gwybod yr ymddengys darlun a braslun o Mr Robert Griffith, Rhuddlan, yn "Ein Darlunfa" yn. rhifyn Chwefror o'r "Win- ILan." Y niae Mr Griffith yn adnabyddus er's blynyddoedd i ddarllenwyr y GWYLIED- YDD, yr "Eurgrawn," a'r "W.inllan" drwy ei gyfroddiau dyddorol. Yr oedd y cynulliad yn y Wasanaeth Ad- newyddu y Cyfamod y Sabboth cyntat o'r ilwyddyn yn nghapel St John's Squ,are, Llundain, yn un lluosog iawn. Yr oedd yn un eithri.adol, yn gymaint ag fed y Parch J S Jones, ficer Eglwys St Philip, CJerken- well, yn mblith y gynulleidfa, ac yn cymer- yd dyddordeb neillduol yn y wasanaeth. Nid yn unig liyn3,, ond fe ymgyfranogodd I z;1 Mr Jones wrth fwrdd y Sacrament. Ar derfyniad y wasanaeth, ar wahoddiad y Parch G A Bennett, darfu i'r Ficer, yn seiyll rhwng dau weinidog Wesleyaidd, der- fyiitry wasanaeth. Y inae Arglwydd Tweedmouth, fel Ar- glwydd cyntaf y Llynges, 'w,edi addaw bod yn bresenol mewn ciniaw yr hwn a roddir gan. Syr George Hayter Chubb, Barwnig, yn y Whitehall Rooms, Ionawr 31,in, mewn cysylltiad a Chartrefi Wesleyaidd .i'n Mil- wyr a'n Morwyr. Bvrriedir ar yr achlysur i alw sylw at y Cartref bwriadedig sydd i g.ael ei adeiladu yn Portsmouth, eang syl- faen yr hwn a osodir g,an ei Huchelder Brenhinol y Duces o Albany. Fe gostia yr adeilad 18,OOOp,abydd yn ddigonol i gyf- lenwi angen tua 2,000 o ddynion Wesleyaidd y LIvnges. Diau y bydd y ffigyrau canlynol yn ddy- ddorbl i'n darllenwyr, y rhai a ddifynwn o'r IC Dyddiadur Wesleyaidd" am 1908. Cy- fanswm ffigyrol am y tair Taketh Gymreig a'r eglwysi Cymreig yn Llundain sydd fel y canlyn :—Cylchdeithiau, 57; ar brawf, 2,336 aelodau tiewyddion, 1,325 derbyn- iwyd o gylchdeithiau eraill, T#04; wedi gadael am gylchdeithiau eraill, 1,579; wedi ymfudo, 189; marwolaethau, 409; wedi colli o'r eglwysi, 629; aelodau eglwy- sig, 25,300; cynydd, 276; lleihad, 797; nifer y plant, 7,364; blaenor-iaid, 1,115; gweinidogion, 121. i Bydd yn llawen gan gyfeillibn lluosog y Parch Richard Lloyd Jones gael eu hysbysu fod ei ferch ieuengaf, Miss Anne Lloyd Jones, wedi pasio yn llwyddianus mewn arholiad cerddorol yn Idundain yr wythnos ddiwedd. af ac wed.i enill yr L.R.A.M. Y mae y foneddiges ieuanc hefyd wedi ei phe'ivli yn "musical 'teacher" yn Wintchsdorf, South- port, yr hon ydyw ysgol chwiorydd Llyw- ydd y Gynhadledd. 13u yn r, pupil" yno hefyd i Miss Greaves, L.R.A.M., merch y Parch J Clapham Greaves. Llongyfarchwn Miss Jones ar ei llwyddiant, a dymunwn iddi bob llwyddiant dyfodol. Gwrthddrych y "Methodist Kalendar" yr wythnos ddiweddaf yn y "Methodist Times" ydyw y Parch Richard Watson, y Meddyl- iwr, y Duwinydd, a'r Pregethwr." Yr oedd Richard Watson yn un o'r dynion mwyaf a gafodd y Cyfundeb Wesleyaidd -erioed. Byddai yn werth i ryw ysgrifenydd galluog barotoi erthygl ar y cawr meddyliol at \vas- anaeth Wesleyaid Cymreig' yr oes hon. Gwnaetlx Watson's "Theological Institutes" Lawer er mouldio gweinidogaeth bregeth- o 11 11 wyr cryfion o stamp Dixon, Jeffrey, Jobson, Farrar, 'Thornton, lOsborn, a Perks. Des- .grinad y diweddar Dr Benjamin Gregory, cyn-olygydd Cyfundebol, o Watson ydoedd difyniad o eiddo Byron, Simple, erect, august, severe, sublime." Darlienasom am gyfarfodydd adfywiaHol hynod wedi eu cynal yn Leeds, yr wythnos ddiweddaf, gan yr efengylwr, /Mr H H Rob- erts a'i ferch; o'r Cliff College. Ymddengys llkU "grocer" ydoedd Mr Roberts, ofid fe roddodd i fyny ei fusnes er m wyn cyflwjmo ex hunan yn hollol i wasanaeth yr Arglwydd. Dechreuodd e,i ferch Cissie bregethu pan yn unarddeg oed, ac mae'n awr yn dair ar ddeg. Mae ganddi wynebpryd siriol. Gwisgai ddi- llad gwynion. Si,arada, gyda rhwyddineb anghyffredin i eneth o'i hoedran, ac arddang- osa wybodaeth helaeth a rhyfedd o'r Beibl. Gyda'i llais plentynaidd a'i llaw ddyrchafed- ig ceidw sylw y cynulle.idfaoedd mawrion am yr latnser a fynai, a gwn-a argraff ddwfn ar feddyliau ei gwrandawyr. Yn Hyde Park yr oedd. y "apel wedi ei orlenwi, pryd y pre- gethodd Cissie gyda dylanw.ad mawr, gyda'r canlyniad fod deug.ain o bersonau wedi rhoddi eu hunain i'r G.waredwr yn y Colis- eum, yr Lwn sydd yn un o'r adeiladau mwy- af yn Swydd Efrog, i'r hwn yr ymgynullodd turfacedd i wrando ar y tad a'i ferch yn traddodi anerchiaclaxx effeithiol, gyda'r can- lyniad fod tua deg arhugail1 wedi cyflwyno eu liunaiu i'r Ceidwad. Yr oedd y gwnsan- aeth a gynhaliwyd yn Woodlesford o dan ar- ddeliad neillduol. Y capel wedi ei orlenwi. Dangosodd deg ar hugain awydd i gael tru. garedd. fit Gfffidus genym ddeall fod Mr William A McArthur, A.S., oherwydd hawliau busnes ar ei amser, yn bwriaclu resignio ei sedd yn Nhy y Cyffredin fel aelod dros ranbarth St Aus- tell, Cernyw. iMae Mr McArthur wedi cael profiad helaeth o fywyd Seneddol, oblegyd y mae yn cynrychioli St Austell er 1887. Rhoddodd Mr Gladstone foddlonrwydd mawr plan y darfu iddo apwyntio Mr Mc- Arthur yn "Junior Lord of the Treasury" yn 1892. O'r pryd hwnw hyd yr adeg y ffurfiwyd y Weinyddiaeth bresenol gweith- redodd fel un o'r "Literal Whips." Teim- lodd ei hun yn analluog i gjaneryd swydd pan y ffurfiwyd y Weinydaiaeth bresenol, oherwydd ei alwadau preifat, y rhai sydd wedi peri iddo ymddiswyddo. Mae ei dym- er,hynaws a grasusol, y rhai sydd bob amser yn nodweddu carictor Mr (McArthur, yn dangos mewn modd amlwg iawn mor bosibl ydyw i ymwneyd gyda gyrfa boLiticaidd, ac hyd yn oed i ddal perthynasau swyddogol gyda phlaid politicaidd giyda phob rhyddid o arddangosiad o deimlad chwerw neu un- rhyw anheilyngdod ysbryd. ^Iae cymhwys. derau fel yria yn werth fawr iawn. Cydna- byddir yn gyffredinol gryn ofid oherwydd ymneillduad Mr McArthur o fywyd cyhoedd- us. Mab ydyw i Mr Alexander McArthur, c3rn-aelod Seneddol dros Leicester.

-:0:- At Eglwysi Wesleyaidd Talaeth Deheudir Cymru. CYMANFAOEDD CANU. Anwyl Frodyr,—Yn y C:yfarfod Cyllidof diweddaf, a gynhaliwyd yn Hirwlin, pender- fynwyd ar fod cynllun x gael un Program cy- ffredinol i'r lxoll Dalaeth, a'r priodoldeb o gael Cymanfaoedd MaT/reddog yn mhrif leoedd y Deheudir i gael ystyriaeth gan yr holl Eglwysig. 'Diben y cylchlythyr hwn ydyw er mwyn i gymeryd datganiad o deimlad yr Eglwysi ar y mater, ac i dd,anfon y teiinlad liyny drwy eu cynrychiolwyr i Gyf.arfod Talaethol mis Alai nesaf. Y xnaterion canlynol ydyw y prif gym- hellion i osod y cynllun o'ch blaen — Yn gyntaf, teimlir g,an ein bod wed.i cael Llyfr louau xxewydd rhagorol, y dylem ddysgu ein tonau ein hunain i gyd, cyn myned allan o hono i ddewis tonau i'n. Cy- manfaoedd, os ydym am Iwyddxant ar y canu cynulleidfaodd. Yn ail, teimlir y dylem fel Wesleyaid yn y Deheudir grynhoi ein nerth, a chynal Cy- manfaoedd mawreddog yn. y prif leoedd, set Swansea, Pontypridd, 'Merthyr, Aberystwyth, Llanidioes, Machynlle.th, &c., a'u. harwain gan ein prif gerddorion. Yn drydedd, er mwyn cael ein programs. \vedl .eu hargraffu yn rhatach nag yn bresenol. Ceir fod cost ein programs, pan yr argreffir bob yn iii, yn rhyw lAd yr un, ond pe ym. gymerir i argraffu rhyw b-til mil gydaa giJydd, ni byddai ,y gost and rhyw ddimeu yr un. Credaf y golygai y cynllun hyn yn ar- bediad o L20 y flwyddyn o leiaf i eglwysi y Dalaeth. Nis golygir colli y Cymanfaoedd cylchdeith- iol. (iall y rhai hyn gael eu cynal f.el yn bresenol, a'r program cyffredinol i'w defny- ddio ynddynt; ond gyd.a'r amcan o godi ein cerddorion yn fwy i'r arnlwg credaf y byddai yn dda pe buasa.i y cylcl-ideith-iiau yn dewis .arweinyddion o Iefyid tu allan i'w cylchdaith i arwain y xhai hyn. Ar yr olwg gyntaf, feallai fod hyn yn edrych yn angharedig i arweinyddion corau y cylchdeithiau, ond gwelir max yn y ffordd hon y delont i'r amlwg ac yn adnabyddus. I ddewis y tonau credaf pe buasai pob cylchdaith yn dewis rhyw 10 o donau a dwy anthem, a danfon y list gyda'u cynrychiol- wyr i'r Cyfarfod Talaethol, y g,ellir dewis y tonau o'r lists hyny, gan bwyllgor a ddew- isi'r yn y cyfarfod hwnw, gobeithiaf, er mwyn trefnu program, &c., i Gymanfa 1909. Llwyddiant caniadaeth y cysegr sydd mewn goIwg, a gobeithiaf roddir pob cynorthwy i gyraedd yr amcan hyny.—Yr eiddoch, yn fr.awdol, .E. BEVAN THOMAS. Brook House, Ferndale, Ionawr 7fed, 1908.

-:0: MOR I AH (CYMDU). Chwith iawn genym gofnodi marwolaeth uu o'r cymeriadau deuengaf, prycIferthaJ ein heglwys. Ion. 4ydd bu farw Mary; anwyl ferch Robert a :Mary Jon.es, Ty Mawr. Nid oedd ond yn ddeuddeng mlwydd oed, eta arferai gymeryd rhan yn gyhoeddus, ac ar yr aelwyd. Dywedodd ychydig ddy-ddiau cyn huno pe caffai adf.eriad y dyw.ed.ai yn dd.a am Iesu Grist ar gyho-edd. Er mai diwrnod oer oedd dydd Iau, Ion. 9fed, daeth lluaws yn 'nghyd i'r gladdedigaeth. Gwasanaethwyd wrtli y ty gan y Parchn J Wesley Hughes, E Whittington Jones, ac E I Humphreys, ac wrth y bedd yn mynwent Llanarmon M.M. gan y Parchn M Davies, Pentrefelin, ac R Mon Hughes.—Ysg.