Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
4 erthygl ar y dudalen hon
'Rhen Domos. r
'Rhen Domos. r IX. Do, fe aeth y son am y "Ty Mawr" fel saeth farwol i galon Betsan druan. Dych- mygai wel'd hen gerbyd du, llwm, a thlawd y plwy' yn d'od i'w nolhi a 'Rhen D-omos i'r Ty Mawr. Gwelwcdd ei hwyneb, aeth yn sal ei chalon, a deallodd erbyn hyn beth a barai i 'Rhen Domos edrych mor brudd. Bu distawrwydd mawr am enyd ar yr ael- wyd, a thrwy rhyw gyfathrach o gydym- deimLad gwyddai y naill beth oedd yn nghalon y lLall. Gwyddent mai yr un saeth oedd wedi trywanu eu calon. Yr oedd yna rhyw linell anweledig o ohebiaeth o galon i galon yn dweyd mai yr un oedd eu dolur poenus, O'r diwedd torodd 'Rhen Dom.)s oar y d-istawrwydd, ac medd.ai- Fasa fawr waeth geni beth i'w wneyd— main cerrig ar ochr y ffordd, neu rhwbath, ond i mi gael rhwbath i'w wneyd i'n cadw ni ill dau o'r Ty Mawr, Betsan on.d mae oymaini: o hen bobol a rhai gwan allan o honi rwan, fel m,a'r swydd hono yn 11a wn. 'Ro'n i yn siarad efo 'Sgrifenydd yr Undeb heddyw, ac mi ddidis wrtho fy nghwyn, ac mi ddidodd wrtha i fod yn ddrwg iawn gal- ddo drosta i, ond nad allai wneyd dim i ini, a mi ddidodd hefyd mai un camgymer'ad wnaeth y Llywodrath oedd pasio v ddeddf o iawn' i'r gweithiwrs, cyn diogelu bywol- aath 'rhen bobol; a rwan ma 'rhen bobol mewn perygl o gael i bwrw ar y doman fel ysbwriel heb drugaraad na chyfiawndar." "Wei," ebai Betsan, "hwyrach y cawn ni dipyn o'r plwy'—er na .thekniai calon Bet. san awydd i dderbyn y cardod hwnw, am fod rhyw syniad o waradwydd yn nglyn as ef. Gwyddai am y isawddeg oedd yn ddiar- eb o wawd yn y wlad, Byw ar y plwy' y xna-e nhw." la," ebai 'Rhen Domos, "hwyrach y gallwn ni gael dipyn o'r plwy', ond ma'n well ganddyn nhw fyn'd a ni i'r Ty Mawr, er i hyny gostio mwy o lawar i'r wlad. Heblaw hyny, wyddost ti, Betsan, mi lieiwn gael gweithio tra fedrai, da hyny ddim ond ychydig. Ma na swyn m'ewu gwaith i mi, rhagor claswn ni heb ddim i wneyd, ac yn methu'n lan a gwbod 'beth i wneyd efo mi fy hun, a'r oria yn pwyso yn drv/m arnai, fel y glocsan sydd yn hongian o'r tu ol i hen •wagan fawr; a mwy na hyny, Betsan, mi golla fy vote, os awn ni ar y plwy', er i mi fod yn weithiwr gonest a chynil, ond flawd, am na ches gyflog rhesymol. la, mi golla fy vote, os ai i ar y plwy'. Chai i ddim bod yn ddyn f-el rhywun arall. Mae .gwarthnod arj^n y plwy' ar y sawl a'u caffo, fel u.n na chaiff na llaw na llais yn liywod- raeth y wlad. A wyddost ti, Betsan, ma hyny yn beth go fawr i mi, ann-a yn fotar er's .tu,a, hanar can' mlynedd; ac ma Mheibii i, yn anad dim dd.arllenisi :rioed, wedi dysgu i mi fod yna rhwbath mwy pwysig na bwyd a dilLad, a dyna un o hon- ynt—hawlia dyn fel dyn, boed o dlawd neu gyfoethog." Wei, ia, Tomos, ond be wnawn tii ? Ond mi dwi yn credu y gneith 0 ofalu am danom, er mor drwsgwl ydan i. Mi fydda i yn credu i fod 0, Tomos, a'i lygad arnon ni. Mae gyno Fo lawar ffordd i ofalu aril i blant, wyddost, a ma Fo yn gallu tori ffordd iddo i Hun drwy oil ddrain a brys- glwyni dynion. Mae na fcerygl i ni, Tom- os, fydda i yn i feddwl—perygl .i n.i gau Duw i mewn yn y'n ffordd fechan gul ni y'n hunan, pan ma Fo yn gallu agor, fel ididodd y gethwr hwnw, Royal road iddo Ei Hun drwy y Mor Coch." Yn ddiarwybod iddynt, daeth yn amsei myn'd i orphwys, a'r llestri te heb eu clirio oddiar y bwrdd, peth na chymerodd Ie o'r -blaea yn hanes Betsan er dydd ei phriodas. Golchodd a chadwodd Betsan y llestri, ac fe arlwyodd swper o fara, ymenyn, a llaetli enwyn. Ar ol swper tynodd 'Rhen Domos y Beibl oddiar yr astell. Darllenodd yr wythfed benod o Efengyl Matthew. Yn y anan, daeth at yr ugeinfed adnod, "A'r Iesu a ddywedodd wrtho, y mae ffauau gan y I llwynogcd, a chan ehediaid y nefoedd eu nythod; ond gan Fab y Dyn nid o-es le i Toddi ei ben i lawr." I)ar11enodd hi dra- chefn. Trodd Betsan ei golwg oddiwrth y tan, ac edrychai dros ymyl ei spectol arno. Cwelai fod ei wedd wedi newid, ac yn gym- ysgfa o'r prudd a'r lIon. Ia, Betsan bach, dyma'i hanas 0 ar y ddaear yma-y tynera a'r gora o baVb heb .gartra yn unman, heb groeso gan neb, a Du w wedi drystio Fo a'i yru o'i gartra trag- I wyddol dros dro i'r ddaear yma, a doedd ma neb i roi cymaint a noson o lety clyd iddo. Wei, Betsan, dydi hi ddim mor ddrwg arnom ni a Fo. Ma'n gobeithion ni yn well na Fo dasa y gwaetha yn d'od. TTlyddosL di be, Betsan, ma 'rhen bechod yma ■wedi'ii gwneyd ni yn rhai brwnt a chalon- galad." Ar ol y ddyledswydd, ymneillduodd y ddau i orphwys. Yn y cyfamser yr oedd lielynt mawr yn Senedd y wlad. Yr oedd 'Mesur Blwydd-dal i Hen Bobl wedi ei ddwyn gerbron, a mawr y dadlu dros ac yn erbyn-y blaid wrthwynebol yn dadlu mai gwaddoli yr hen bobl yr oeddynt, a bod hyny yn beth anghyson iawn i'r blaid oedd bob amser yn condemnio gwaddoliadau; I eraill oedd yn dadleu yn erbyn. yn dywedyd y byddai blwydd-dal i hen weithwyr y wlad yn xoddion i ddadwneyd y gweithiwr, yr achosai segurdod, gwastraff, a bywyd moe. thus, ac mai angen penaf gweithwjrr y wlad oedd dysgu cynildeb a darbodaeth. Yn wir, yr oedd clywed y dosbarth yma yn .son am ddarbodaeth a chyniideb yn peri i ddyn feddwl am y dywediad oedd ar lafar gwlad, Satan yn gwel'd bai ar bechod," Ira nas gwyddent hwy yn fynych beth i'w wneyd a'u harian. Gwarient hwynt ar eu gwledd- oedd breision, eu helfilod, a'u ceffylau rasus, a phob oferwaith. Sut by nag, cariwyd y me-sur drwy Dy'r Cyffredin gyda mwyofrif mawr, a danfonwyd ef i fyny i Dy'r Ar- glwyddi ar ei hynt amheus. Wedi ym- ddadleuj a chynyg gwelliantau yn y Ty hwnw, am bythefnos, o'r diwedd daeth yn ddeddf i'r wlad. Yn y pentref, nid oedd ond rhyw dri yn cymeryd y papur newydd dyddiol-y medd- yg, y fferyliydd, a Mr Owen y Shop, gan m.ai unieithog oedd trigolion y fro, a chan y tri wyr hyn y ceid pob newydd diweddar o bwys. Y boreu ar ol y noson hono pan basiwyd y Mesur drwy Dy'r Arglwyddi, yr oedd Mr Owen yn ei faelfa yn llewys ei grys, ac yn llwch bLawrd o'i goryn i'w sawdl. Yr oedd wrthi yn brysur yn gosod pethau mewn trefn ar ol masnach y noson flaenorol-dlwrnod ar ol ffair y Nant ydoedd—a thra yr oedd wrthi yn ddyfal, dyma fachgen y papur ne- wydd i mewn, gan daro y papur ar y mael- fwrdd, a chaa fod .Mr Owen a'i galon yn mb.ob symudiad i wella y wlad, yr o.edd yn orawyddus am wybod tynged y Mesur yn Nhy'r Arglwyddi. Cipiodd ef i fyny, agor- odd ar hanes gweithrediadau y Ty, a gwelai mewn llythyrenau bras y penawda gan- lyr-, Old Age Pensions Becomes the Law of the Land. A Great Debate. Provision for all Deserving Old People. "Mary," meddai Mr Owen, gan alw .ar y wraig, "edryehwch ar ol y shop am ychydig er mwyn i mi allu picio i dy Tomos Ifans. Ma geni newydcl da iddo. Ma. Mosul Blwydd-dal i Hen Bobol wedi ei basio drwy Dy'r Arglwyddi neithiwr, Mary. Mi fydd yr hen law yn falch o glywad hyn." Tarawodd Mr Owen ei got am dano, lluch- iodd ei farclod wen o'r ueilldu, ac ymaith ag e-f, gan gamu yn fan ac yn fuan. Dros droedbont afon fach y Nant ag ef, i fyny i'r Ilwybr :s,erth a',i wyneb yn wen i gyd; sponcial dros y ffrydlif fechan yma a'r ffrydlif arall oedd yn trystio ar eu rhuthr bach i'r n.ant gerllaw; i lawr un hafn oedd yn wyneb y bryn, ac i fyny yr ochr arall; piciai dros y camfeydd, collai gam y pryd arall ar y llwybr caregog, 'ond yn mlaen yr ai, fel pe buasai yn frysLl,eg<;sydcl yn dwyn newydd da o fuddugollaeth oddiar faes y frwydr i Frenin y wlad. Gwyddai fod 'Rhen Domos gartref y dyddiau hyny heb fod yn dda Lawn ei iechyd, a. dychymyg- y 11 ai ar y ffordd wel'd ei hun yri tori y newydd da i Tomos Ifans. Dychymygai weled y .llawenydd yn tori fel heulwen dros ei wyneb, gan wasgar y cymylau du, prudd. Dychy- mygai glywed y diolch yn tori dros wefus yr hen wr. O'r diwedd daeth at y bwthyn, a phan ddaeth i olwg wyneb y bwthyn, gwelai leni gwynion wedi eu tynu i lawr dros ffenestr y shiambar a'r gegin. Aeth ei galon yn oer yn ei fynwes. "Tybed," meddai, "ydyw Tomos Ifans druan ddim wedi marw Curodd ya dawel ar ddrws y bwthyn. Daeth y ferch at y drws-yr hon a alwyd yno yn y boreu. "0, Mr Owan bach, ma nhad Meth- odd a dyweyd "wedi marw." Tagodd y geiriau yn ei gwddf, a phan ddae'th Mr;. Owen i'r ty, gwelai Betsa.i yn y gadair freichiau wrth y tan, a phwys ei phenelin ar fraich yr hen gadair, a phwys ei phen ar gledr ei llaw. Yr oedd cap du am ei phen, ac ymylon gwyn iddo, a pharclod wen fel y lili o'i blaen, a shawl bychaxx du dros ei hysgwydd, yr hwn ni fu ar ei hys- gwydd o'r blaen er diwrnod claddu ei b.ach- gen bach, llawer Llwvddyn yn ol. Wei, Betsan Ifans anwyl, dyrna ddiwr- nod du ynte ? Mae "Tomos Ifans wedi'n gadal ni yn sydyn iawn," meddai Mr Owen. "Wel, yd.i'n wir," ebai Betsan, "ond o ran hyny, daswn i wedi sylwi yn iawn, 'rodd Tomos yn tori yn arw, a dywedodd wrthyf er's peth amser yn ol ei fod yn ofni fod ei galon yn ddrwg. Dyma golled—colled fwy na'r cwbl,-colli Tomos anwyl Wei, sut y bu, Betsan Ifans bach ?" me- ddai Mr Owen. "Wel, Mr Owan bach, aethom i'n gwely ac aethom i gysgu ill dau, a thua hanar awr wedi dau, mi ddeffrodd, ac meddai, Betsan, mi rwdw i yn teimlo'n od iawn. Ma fy nghalon i fel tasa hi yn sefyll weithia.' Mi godis a mi wnes gwpanad o de cyne.s iddo, ac mi adfywiodd ychydig," ebai Betsan, "ond tua hanar awr wedi pump, mi gafodd ymosodiad arall, ac meddai, 'Betsan anwyl, ma arna i ofn—dasa geni ofn hefyd—fod yr alwad gartra wedi d'od. Ma rhwbath yn deud hyny wrtha i.' A wyddoch, Mr Owan," ebai Betsan, "mi 'rodd hi yn galad arna i a neb yn fy nghyradd i, a mina ar fy mhen fy hun. 'Betsan,' meddai drachefn, 'fasa yn reit dda geni gael myn'd, ond sut i dy adal di, dyna'r gamp. Ma'r hen gyf- amod wnes a Fo tua hanar can' mlynedd yn ol yn dal yn iawn. 0 dan yr hen glogwyn mawr y gwnes i y cyfamod, ac ma fo yn dal, 0 ydi'n wir, .ac mae llawar i ystyllen o adduned geni o flwyddyn i flwyddyn wedi cadarnhau yr adduned.' Torodd Betsan-i lawr yma. Met-hodd yn lan a myn'd yn mlaen, ond ar ol egwyl "Didodd o fawr arall Daeth y mygni drachefn, daeth y swn rhyfadd hwnw i'w wddf, a .gwyddwn i bod hi ar ben. Fe rodd un ochenaid fawr, plethodd ei ddwylaw fel pe mewn gweddi, a gwelwn fod fy anwyl Tomos wedi ngadael i!" 'Chafodd Mr Owen felly ddim tori y new- ydd da i 'Rhen Domos, er ei ddirfawr siom. Aeth 'Rhen Domos i fewn i'w bensiwn tragwyddol a bwrcaswyd iddo drwy'r lawn mawr. Gorweddai ei weddillion marwol ar y gwely. Nid oedd fawr o olion cystudd arno, na phrudd-der chwaith. Yr oedd yr olwg arno fel pe buasai bys rhyw (lngel an- weledig wedi cyffwrdd ei wyneb—golwg ha.- pus-rhyw londer yn mhoh llinell; ei dalceia llydan, braf, yn loew fel yr alabas- tar; a'i walk a'i farf can myned a'r eira, a chydyn hach oi wallt yn gorwedd yn esmwyth ar y talcen; a'r olwg ar ei am- rantau fel pe byddai ei lygaid yn gwenu odditanynt, a ffurf ei en.au a'i wefusau fel pe byddai ar fedr traethu rhyw air caredig. Aeth 'Rhen Domos ddim i'r Ty Mawr, ond fe aeth adref i Dy Tad yr Iesu," ac os na chlywodd lais 'Mr Owen yn dwyn y newydd da o Flwydd-dal i Hen Rob], mi glywodd l,ais milfwy soniarus yn galw gartref ac yn dywedyd, Da, was da a ffyddlawn buost ffyddlawn ar ychydig, mi a'th osodaf ar lawer; dos i mewn i lawenydd dy Arglwydd." Y DnvEDD.
: o : "-.'.-.'0 Fostyn.'
o 0 Fostyn. ■Nos Sadwrn a'r Sabboth, Rhagfyr 21ain a'r 22ain, cawsom wasanaeth werthfawr y Parch Edward Jones (c), Porthmadog. Cafwyd ganddo bregethau ardderchog. Yr oedd yn pregethu. yn hynod o effeithiol. Y miae Mr Jones yn hynod o boblogaidd fel pregethwr yn y rhan yma o'r wlad, er yr adeg y bu yn gweinidogaethu gyda ni ugain mlynedd yn ol ac fel y dywedodd y ganddo ad- gqofion inelus am yr adeg hono. Teimla ei hun yn gartrefol yn ein plith bob ains-er. Yr oedd pawb yina yn edrych yn mlaen am ym- weliad Mr Jones, na chawsout eu siomi. Yr oedd y eynulliadau yn fawr yn mhob gwasanaeth. Gwelsom rai oedd heb fod yn y capel er's misoedd o'r blaen. Go- beithio y bydd i'r gwiricneddau gwerthfawr a draddodwyd droi allan yn lles ac yn fen- dith ysprydol i bawb oedd yn bresenol. Disgwyliwn gael gwasana-eth Mr Jones do yn bur fuan. Y Nadolig.—Treuliwyd yr wyl hon eleni fel arfer trwy gynal te parti a chyfarfocl am- rywiaethol. Yr oedd te rhagorol wedi ei barotoi yn y.iigoldy yr Annibynwyr gan y chwiorydd oanlynol:—Mrs Williams, Luke, Roberts, Lewis, Hughes, a Miss Naomi Hughes..Daeth ;nifer dda iawn yn nghyd, a mwynhaodd pawb eu hunain yn fawr. Am saith o'r gloch cynhaliwyd y cyfarfod am- rywiaethol, dan lywyddiaeth fedrus Mr Dd Williams, Bryntix-ion. Cafwyd caneuon gan barti o Fryn Seion, dan arweiniad Mr Joseph Luke; Miss Alice Jones, Bagillt; Miss Lena Jones, Birkenhead; Miss Lizzie H Ro- berts, Mostyn; Miss Jennie Price, Miss Elsie Williams, LVlr Charles Williams, a Mr Hugh Parry. Cafwyd ax-eithio byrfyfyr, ac adroddlad gan Miss M H Griffiths, a dadl gan 'Misses Esther Hughes, M H Griffiths, a S J Richards. Cyfeiliwyd gan Mr Ben Par- ry. Cafwyd cyfarfod da iawn. Gwnaeth pawb eu rhan yn ganmoLadwy iawn. Yr oedd y capel wedi ei orlenwi, a disgwyliwn I gael elw syhveddol oddiwrth y te a'r çyfar- fod. Haedda y ddau swyddog, Mri Joseph Parry a Joseph Hughes, ganmoliae.th uchel am eu gwaith yn parotoi mor rhagorol ar gyfer y dydd, a'r aelodau a'r gwrandawyr am gyfranu mor helaeth tuag at dreuliau y by te. Cawsom Nadolig hynod o ddedwydd a llwyddianus. # Y Gymdeitlxas Lenyddol a Duwinyddol.— Parhau i fyneêl yn mlaen yn llwyddianus y mae y gymdeithas hon, yr aelodau yn hynod o ffyddlon a phawb yn gwneyd eu rhan yn rhagorol o dda. Yn ystod yr wythnosau diweddaf yr j'dym wecli cael papurau gan Mr J R '■Williams, Stores, ar A ydyw cwymp oddiwrth ras yn bosibl ?" a chan 'Mr William Roberts, Marsh Row, ar "Iesu Grist fel esiampl o Weddiwr." Yr wythnos ddilynol cafwyd papur gan Mr Robert E Roberts ar Rhys Lewis." Cafwyd cyfarfodydd difyr iawn. Y mae yma amryw eto yn parotoi. Llywyddwyd yn y ddau gyfarfod yma gan y Parch J Lloyd Hughes a Mr Robert Hughes. K.E.R.
Anerchiad o'r Wylnos. ---
Anerchiad o'r Wylnos. Ebai Gipsy Smith yn Nghymanfa Lerpwl Mehefin diweddaf, "Pe deuai fy Meistr i'r neuadd yma yn awr, a gofyn, Gipsy, Beth ydyw y ffafr benaf ddymunet dderbyn yn awr ? Awn ar fy ngliniau wrth ei draed a dywediwn, rhynged bodd i'm rlargiwydd droi awrlais fy mywyd yn ol chwarter can- rif." Tybed nad dymunol gtmj'-m ninau heno fuasai myn'd yn ol i chwareu eto hyd yr hen Iwybrau gynt, rhoi tro trwy Lanerch- au gwyrddion boreu oes, yn swn miri iach y plant oedd mor rydd oddiwrth ofalon by- wyd a'r aweli anadlent; cyfnod y breu- ddwydion difyr, a gobeithion heb ei siomi erioed yn llanw ein ;bron ? Fel y ieimlwii weithiau benyd nefoLaidd' ond hir.aethus, pan yr ymrithia i'n cof y llanerchau lie chwareuem. gynt, heb deimlo draen mieri 'bywyd, na gweled dim ond blodau. Gwe- lwn wynebau iach yr angylion gyd-chwar- exxai a ni, ac 0 fel y carem fyn'd yn ol i'r gymanfa Yn ein hadolygiad mae genym i gG,fio Le- fyd, er fod y cyfnod yn ei swynion hudolus wedi myn'd, fod ei hanes yn aros yn fyw-- pob tro gwael, anghared.ig pob g-air ofer a segur, pob ymddygiad anonest, a.c anheil- wng, pob toriad o ddeddf; pob trosedd ac anufudd-dod yn aros. Wrth goiio hyn, fel y carem ail gychwyn. Meddyligr am y fhvy- ddyn gyntaf yn ein cof, mor bell yr ym- ddengys? Cynifer o flwyddi gladdwvd er hyny yn ddist-aw yn mynwent y gorphenoi a dyma un arall ar fyn'd; a'n bywyd ni- nau yn y blynyddoedd hyn yn aros yn ffrwd o ddylanwad i fantais neu anfantais oesau a ddel. Mae yn bwysig beth yw dyl- .anwad ar er,aill-yn arogl bywyd i fywyd, neu farwolaeth i farwolaeth. Carem yn sicr fyn'd yn ol i ail-gychwyn. Dym.a 1907 ,ar .adae], a chan na ellir galw ddoe yn ol, mae genyf air amserol i'w rOii i'ch sylw g.an yr Apostol Paul, Gan an- ghofio y pethau sydd o'r tu cefn, ac ymes- tyn at y pethau o'r tu blaen, yr ydwyf yn cyrchu at y nod, am gamp uchel alwedig- aeth Duw yn Nghrist Iesu" (Phil 3,13-14). Mae troi awrlais bywyd yn ol yn anymarfer- ol hyd yn ooedi Dduvv. Y .prawf goreu beth fuasem yn ei wneyd o'r amser, pe yn c,a-el ail-gynyg, ydyw y dénydd wnawn o'r dyfodol. Brol wag yw gw,aith dyn yn dweyd f-el y gwna.i ef pe yn He hwn ac yn lie y llall. "Pe buasai genyf fil o bimau, pe buaswn yn safle hwn-a-hwn, &c., mi wnawn i fel hyn ac fel arall." I.ol i gyd maent, yn un peth, yn bradych'i anwybod- aeth, oherwydd ni wyr neb beth wnelsai oni buasai yn yr amgylchiadau. Buasai ei, safbwynt o edrych ar bcth yn wahanol i'r hyn ydynt, a'r dylanwad.au ar ei feddwl yn wahanol. Y prawf goreu, ond nid ter- fynol, i hend,erfynu beth wnai y dyn o well I saile, &c., ydyw y defnydd wna o'r safle a'r :a;ngylchiadau y mae ynddynt yn awr. I wneyd iawn ddefnydd o'r dyfodol, rhaid del nod texlwng i gyrchu ato mewn bywyd. General Butler, yn Ne Aifrica yn cwrdd a Boer adwaenai ef cyn y rhyfel fel dyn clyd ei amgylchiadau, yn meddu teuln a chariref cysurus, ond erbyn hyn, meddai wrth y General, "Mae fy mhriod wedi myn'd, fy merched wedi myn'd, fy nghartref wedi myn'd, a fy holl eiddo wedi myn'd, ond," ebai, "mae Duw yn fyw." Yr ydym uinau heno, beth bynag sydd genym yn enillion i'n canlyn o'r gorphenoi, yn gorfod sylvveddoli fod y colli yn amlwg; y blynyddoedd a'r cyfleusderau wedi myn'd; cyfnod hau, gwanwyn oes, wedi myn'd ami i lanw ddaeth yn gyfle i ni wedi ciLio yn ol; car, cyfaill, a pherthynas wedi myn'd, ond mae Duw yn fyw." Ac yn y goleu yna, mentraf gyflwyno i'ca sylw brof- iad beiddgar yr Apostol yn y geinau ddifyn- wyd. Fel y sylwyd, rhaid wrth nod teilwng i lwyddo mewn bywyd. Mae hyn yn wir yn mhob cylch--mewn byd ac eglwys. Ar y Stage" yn Lerpwl, wrth wel'd un o'r liners" mawr ar gychwyn i'w thaith, cwestiwn cyffredin yw, Where is she bound for ?" Eithaf addas fuasai i ninau, hen "liners" mawr Duw ar for amser, ofyn bawb iddo ei hun ar derfyn y flwyddyn, "Where are you bound for ?" r "Y nod"—"Camp, uchel alwedigaeth Duw yn Nghrist Iesu." Cynydd cymeriad i gyfeir.iad Duw; ffyddlondeb i argyhoecld- iad dwfn o'n rhwymedigaeth i fyw er go- goniant Duw Ei ewyllys Ef yn awdurdod benaf ein bywyd; ildio i Dduw weithio ynom, ac i fod yn gydweithwyr a Duw, er sylweddoli y ddelfryd a fwriadwyd gan Dduw i fod yn nod i'n bywyd. Dyma y modcf i adeiladu cymeriad, a chymeriad yw y gynysga-eth oren i wynebu y dyfodol. "A hyn yw ewyllys Duw, sef eich sanc- teiddio chwii." Byddwch sanctaidd, can- ys sanctaidd ydwyf fi." Ein brainf yw cael dwyn ein hunain dan ddisgyblaeth i fyw ewyllys Duw yn llwyrach, a pherffeithio sancteiddrwydd yn ofn Duw, sylweddoli-ein posiblderau gogoneddus, a symud yn mlaen at sancteiddrwydd Duw. "Gan anghofio y pethau sydd o'r tu cefn, ac ymescyn at y pethau o'r tu blaen." Gad- ael ei bethau dymunol ac anymunol, melus a chwerw gadael yr anw ire ddau i gael eu maddeu yn rhad y nerth ysbrydol gaw- som, nerth yn ol y dydd ydoed-7, cymhorth yn ol yr achos. 'Chaed dim i'w storio, M rhaid ei gael o'r newydd fel bo'r dydd. Mae gan Dduw bethau gwell yn mlaen nid aros gyda'r gorphenoi, ond dilyn," "yjnestyn," gyda Duw at y bendithion gwell sy'n mlaen. Gad-ewch sylwi ar Paul yn y bsnod. Ma-e yn amhvg fod ganddo ddelfryd i ymgyraedd ati, ac yn deilwng o redegwr mewn gyrfa yn edrych yn mlaen ar y n6d. Cyrchu at oleuni sy'n mlaen. Pe'r edrych.ai yn ol, ni w.eJ.ai ond ei gysgod ei hun. Mae ganddo argyhoedd-iad fod Crist wedi ymaflyd ynddo i bwrpas arbenig. Symuda yn mlaen i g-eisio ymaflyd ynyrhyn opddynamcan 1 gan Grist wrth ymaflyd ynddo. "Ideal" Duw yn d'od yn "ideal" iddo yntau, "ac y'm c,eir ynddo eI" (adn. 9), "yn peri iddo gyfrif yr oil yn dorn a cholled" (7-8). Caf- odd olwg yn Nghrist ar y posiblderau sydd o'.i flaen, yr eangderau dihysbydd i gyfeir- iad yr ysbrydol; nod mor ddwyfol, per- ffeithrwydd mor uchel, fel nad yw ond yn cyrchu tuag ato, ac m,ai cyrchu y bydd, cyrchu at wneyd anfarwoldeb, perffeith- rwydd, a sancteiddrwydd Duw yn fwy o eiddo ei hun. "Dwfr i'w nofio heb fyn'd trwyddo"; fel y dywedodd rhywun, Lie ,i dyfu .ar i fyny heb fod perygl taro pen yn v xienfwd byth." Hyd at .adgyfodiad y meirw, ac oddiyno yn mlaen yn nghwmnx y bywyd tragwyddol fydd yn myn'd yn weii o hyd. Manteisiwn ar gyfleusderau blwyddyn newydd i gyrchu at y ddelfryd hon. Mae .genym hawl yn Nghrist i alw y nertboedd anfeidrol i'n cynorthwyo yn "arena." byw- yd. Awn yn mlaen yn S'vdweithwyr Duw,. gan gofio nad ydym eto ond "on the bor- ders of progress." D. D. JONES. -0:-
Briwsion o'r Brifddioas.
Briwsion o'r Brifddioas. Yr oedd ol bysedd y "bachgen cl-a" ar y Briwsion" diweddaf, Mri Gobi Go- beithiwn ei fod erbyn hyn wedi dwad dras" ei wyliau Gwnaerh gam a'r dos- harth hwnw o'r .Rhy\v Deg y cyfeiriwn atynt. RJiyddfreiniad y Rhyw Deg cedd gen i- nid eu Rhyddfrydiaeth Tybed iod y lwyth du" .wedi ymgynghrei'rio yn erbyn buddianau y merched cyn iddynt gael yr awenau i'w dwylaw ? Gwae nhw p-an g.a y ferch gyfle i dalu y pwyth "daiff "bach- gen du y wasg" ddim heb deimlo ei pharasol a'i phwysau ar ei ysgwvddau yr adeg honù! « Rhaid i mi beidio trin gormod, ychwaith, gan. i aninau fethu bod yn ddigon llygadog wrth hela y Briwsion" diweddaf. Ga- dawsom enw Mr Jones, Lisson Grove, allan o restry rhai ,anfonas.ant eu cyfroddiadau at fwyniant y dyn ,all,a-not D.iolchwn iddo (ac eraill, os ces rhai] am ei garedigrwydcJ. Ni adewiswn fod jm Friw" i neb, ond yn Shion" pawb. '»* Y Gyngherdd Flyryddol.—Cawsom syl- weddoliad o'n tyb o bertbyaas i hvyddiant arianol yr llchocl. Gwnawd ehv odros JB30. Y mae llwyddiani cyffelyb wedi di- lyn y trefniant er's rhai biynyddau, a 'doedd fawr ryfedd i ni dori ar draws arfer- ion y Sabboth a thalu pleidlais o ddiolch- garwch i'r cyiarwyddwyr—Mr E J Evans a Mr Pierce Joues—am eu gofal a'u llafur blynyddol. Diolchwyd hefyd i'r rhai hyny fu yn gwerthu y toevnau a theilvvng o sylw neillduol oedd gwasanaeth brwdlrydig y Misses Mary ac Annie Evan?, Old Bnr- lington Street, pa rai a werthasant docynau yn dwyn y cyfanswm o C7 103! Dyna ffordd briodol a iheilwng i barlp-u eysylk- iad Burlington Street a chapel y West End, ac i barchu coffadwriaeth eu hen fodryb, 'Mrs Woods-colta da am dam. (.ivvc.ri.iiwvcl gwerth haner can' swIlL, hefyd, gan Mr Evan Jones, Acton; a chafwyd rhodd o £5 gan Mrs Holman. It Cyrndeithas Ddiwylliadol Brunswick.— Ail-agorwyd y gymdeithas ar ol gwvj.iau v Nadolig, nos Sadwrn, Ionawr lleg, pryd y cafwyd papurau dyddorol, cynvvysfawr, a beirniadol gan Miss May Jones a Mr E W Morris (un o'r is-lywyddion), y naill ar "John Bunyan," a'r Hall ar "Hugh Jones o .Faes Glasau." Yn y rhyddymddiddan gy- merodd le, cawsom rai agweddau newydd ar gyferiad John Bunyan ".a'i daith tua'r nef" (chwedl bardd y gymdeithas), a daeth cryn lawer o fawrygedd i ran Hugh Jc^nes ar gyfrif ei alluoedd, ei benderfyniad, a'i hunan-aberth er cyfoethogii llenyddiaeth Cymru, a moesoldeb y Cymry. Llywydd- wyd gan Mr Humphreys, a chafwyd ganddo agoriad dymunol a gwerthfawr i'r rhydd- ymddiddan, yn yr hwn y cymerwyd rhan gan y Mri Hugh Watkin (is-lywydd), W D Jones, Isaac Williams, Pierce Jones, R W Parry, J B Cowley, a Christmas Williams. Dirwynwyd cyfarfocl rhagorol i ben mewn modd t.ara wiadol-trwy ganu emyn. o waith Hugh Jones, o Faes Glasau, sydd wedi bod yn "fwyd ,ac yn ddiod" i bererinion ar hyd*'yr oesau, sef: — iii, sef:- "Pa le, Y gwnaf fy noddfa dan y ne', Ond yn Ei glwyfau anwyl Ef." Y mae cryn ddychymygu pwy sydd yn anfon y Briwsion," ac y mae rhai pobl (I'w barhau ar t.d. 3.)