Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
2 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
2 erthygl ar y dudalen hon
ir %tltogi.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
ir %tltogi. ELEN JONES. GAN MISS REBECCA S. EVANS, MABUS. TEN. XXIV. Tra yr oeddwn un prydnawn yn eistedd yn y parIwr bach yn 'gwinio, daeth Mrs. Hughes i mewn, eisteddodd yn fy ymjl, gan roddi ei special ar ei thrwvn, a gwau ei hosaa, Dechreuodd siarad gan ddweyd, "Wel Elen, 'merch I, r'w'i fel hen famgu i ti, welwch thwi, am hyny dwed 'nawr wrtho I beth sydd genyt ti yn erbyn priodi â William John Mae e'n facbgen bach nice ymbeidus; mae e?n siwr o wneyd gwr da i bwy bynag gaiff e a bydd yn siwr o fod yn getr- neg ei wala hef) d, welwch chi. Mae hyny getyno beth, merch i, alia I weyd. Ai am nad wyt ti ddim yn foddlon i fyn'd i'r felin i fyw gyda'r lion fobol wy' ti'n pallu a myn'd gydag e' ? Os fel 'na mae'n bod, fe gymmer e' d9 rywls arall i ti, welwch chi; ond r'w'i 'n meddwl nad oes rhaid i neb ofni priodi mewn at hen fobol y felin, welwch chi, Mae'r hen wraig, druan fach, yn eithafgwanaidd lawer tro. mae eisieu rhyw un yno i ofalu ar ol y pethau sydd yno; welwch chi. 'Nawr dwed." Beth i chwi am i 11 ddweyd, Mrs. Hughes fach ?" gan edrych hytraeh yn shy, a gwridio. Dwed, beth sydd gyda thi yn erbyn priodi a William John r" "Mae gen i lawer iawn, Mrs. Hughes. fach, yn erbyn ei briodi e' 'nawr." Wei, a 'wy' ti 'u bwriadu ei gym>yd e' rhyw bryd ?" gan edrych yn graff arno dros ei spectol. Gan wenu ami, atebais, na wn I wir, a gymra I e* byth ai peidio." Ie, gwenu wy'ti, merch I; ond cofiadi, mater pwysig yw y priodi yma; ond ddei di o'r fan hono etto, merch 1. Beth mae'r hen ddiareb yn dweyd ? "Difal gnoe a do'r y gareg," oni te ? 'Roeddwn I 'r un fath a ti, welwch chi, o bontu Thomas Hughes, y druan anwyl ag e'; ond ni ches i ddim llonydd ganddo, ac fe ddaeth a mi i'r hwylo'r diwedd, ac ni fu neb erioed yn byw yn fwy hapus, welwch chi, na mi a Thorpas Hughes, yr hen wan tirion i mi oedd e', gan sychu deigryn a ddyferodd o'i llygaid mwynaidd; "a thyna fel fyddi di a William John etto, welwch chi; ond pa'm na roi di air o gysur iddo 'nawr ? Os oes rhaid iddo aros ronyn i ti, fe wna hyny mi w'ranta bydd yn well 'dag e' wneyd hyny na phriodi neb arall. Gwna a fyuofc ti, fe sy ar dy ran di, welwch chi; am hyny, paid a bod yn gas wrtho 'nawr; bydd yn ddrwg genit am hyny ar ol hyn, dy fod ti wedi peru cymmaint o ofid iddo druan Wnes I ddim gofid am fynyd iddo erioed o'm bodd." 'Rwy't wedi bod yn profi ei amynedd o' rai troion 'rw'i'n meddwl; ond g wna di fawr neu fach o hono, fe, a neb arall, sydd ar dy ran di, di alli fentro ar hyny, welwch chi." Dw'i ddim yn credu byny ogwbl, Mrs. Hughes; am. ser a ddengys." Ie, merch I, mae hyny'n wir." Newidiwyd yr ymadrodd ar hyn; ond cawsom ni ein ghdael yn yr un man ag oeddem o'r biaen ;—Mrs. Hughes fawr callach o'i holi, a finau yr un inor sicr fy mhender- fyniad yn nghylch ieuo a'm eyfaill William John ond yr oedd dullwedd ei s arad hi wedi tafiu goleuni ar yr achos, o fod William John yn arter y fath daerni di-ildio tuag ataf; yr oedd yn dra amlwg ei bod hi wedi argraffu yn ddwfn at ei feddwl yr hen ddiareb ag oedd hi mor hoffo nodi, sef, mai dyfal gnoc a dora y gareg."
CY N N A D LED 1) Y CRYDDION.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
™ Amen gyda chyflwyniad y ddeiseb ar ran y gwrori. Khaid cael dynion fel Garibaldi i godi y pantiau a dar- ostwng y bryniau o flaen Brenin y breninoedd, ac Ar- glwydd yr arglwyddi. Three cheers i Garibaldi a Victor •kumanuel, a bendith y nefoedd arnynt. William Hughes.—Wei, yr w' I yr un farn a chi bob M, ond Dafi 'ma. Ond yr w' 1 yn meddwl y newidith Da6 'i farn yn mhen cetyn. Ma' nw yn gweid fod 'i dad wedi myn'd i'r egiws yn feddw, ac iddo golli 'i wig yn y tynwenfc, ac i'r 'ffeirad 'i cha'l hi 'no dranoeth. Os yw y Peth hyn yn wir, fe goll Shon Evan i le, ac fe newidith Daft yn 'i farn, gewch chi weled. (Wedi tipyn o ymgom thwng William a Dafydd ar y pynciau hyn, dywedai Wil- Yr w' I wedi darllen y llyfr brynes I genych chi, «dward, bob tamed, sef Cofiant y Parch. Thomas Rhvs 11 7ieS' ^an hughes ac yr w' I yn meddwl ma' ytyr ffamws yw e' hefyd. Fe wedodd Golygydd SBREN CYMRU galon y gwir am dano fe, am y bennod sy' yn y dechre ar hanes y Bedyddwyr. Ma' dicsnari Sysneg a 2afitorag gyda fi' °nd yr °' ni yn ffeilu yn lan a 0,13,1 Ef o n r,la* °'r Se^re Sysneg sy' yndo fe yn y dicsnari: ~la Sysneg dwfwn ombeidus yndo fe dyna Sex Retalionis, Posteriors, wn i ddim beth y'n nw; ond mod I 'n gwbod & *hyw eire crefyddol ydy' 'nw. Ma' dynon yn sharad yn ddyfnach 'nawr nag o nw' 's llawer dy'. v if^ward'—Yr oeddwn yn gwybod er ys blynyddau fod tk °k' Hughes yn lienor o radd uchel, yn bre- gethwr gadluog, yn ysgrifenydd meistrolaidd, ac yn ddar- tmwr campus* ond pan ddeallais ei fod yn parotoi y .$ni yr bwn y :siaredi di, William, yr oeddwn i uaau yn ammheus am lwyddiant yr anturiaeth. Fpdd rhaid i mi addef yn onest fy mod wedi cael fy iai yn y modd mwyaf boddhaol. Credwn mai nid dyn Xv5?.nt y diweddar Barch. Thomas Rhys Davies; ond y lly^1 yn faDw1' argyboeddwyd fi mai fy efe1 *'r a barai i mi ofni, ac nad oedd Hai teilwng o gofiant nag yr oedd Mr. Hughes i & oniclo hanes ei fywyd. Can belled ag y gallaf fi y mae y bywgraffydd a'r bywgraffiedig i'w S eled fel hwy eu bunain yn y llyfr rhagorol hwn. ld oes eisieu dweyd gair am nodweddau y Gwaith fel d.ernyn olenyddiaeth nac argraffwaith; y mae safteoedd a'r U i^r Hughes a Mr. W. M. Eyans, y naill fel lienor, a r Mall fel argraffydd, gystal profion a ellid ddymuno o'i ragoriaetbau yn y cyssylltiadau crybwyUedig. Gobeithiwyf I, yddiddo gylchrediad helaeth a darlleniad manwl gan rh^i yehwanegiad bychan at werth y llyfr yw y Tdd ystadegol sydd yn ei ddechreu ar hanes y Bed- Y_ yr yn Nghymru am y triugain mlynedd diweddaf. Vn °- ^anes ystadegol yr enwad am y cyfnod yn fwlch &11 Cln llenyddiaeth enwadol, a da genyf i un nad oedd ei o'n ^awer *'a' na'' ddymuniad, gymmeryd y gorchwyl t anw mewn llaw. Mae y gemau duwinyddol hefyd fel jj e yn maelfa gemydd. Byddai yn dda genyf hen h ^r' Hughes yn parotoi cyfrol o bregethau yr &Wp patriarch ymadawedig i'r wasg a gobeithiwyf y bydd a"t y cofiant yn gyfryw ag i'w gefnogi i wneyd ej (' Gresyn fod llafur y mwyrif o'n henwogion yn cael g addu pan mae y llafurwyr yn marw. ^ae Mr. Hughes, a dau neu dri ereill yn y dywysogaeth wedi codi y gelfy ddyd o. ddarlithio i safle nas gall y Jacks a'r arts eu hefelychu, trwy barotoi mapiau ardderchog i ^8 uro y pwyntiau ar y rhai y darlithiant. Clywsom a gvvel- ro ughes yn darlithio ar Daith Israel trwy'r anialwch, a iau Paul; a methem benderfynu pa un ai cywreinrwydd celfyddydol ei fapiau (wedi eu paentio ganddo ef ei hun) ynte'r it iau a draddodid, oedd yn haeddu mwyaf o ganraoliaeth. ^resjn fod dynion anil) thyrenog hollol yn darostwng darlithio trwy gymmeryd arnynt ddyagu ereill ar esgynloriau cyn dysgu eu hunain.