Seren Cymru

GONESTRWYDD GOHEBOL. MR. GOL.,—-Dyna dettun, ac un lied newydd, gan nad yw ar y blockt gan bob hogyn. Mae yn destun da, pwys- ig, a theilwng iawn o sylw, yn enwedig y dyddiau hyn. Y peth a'm cynhyrfodd ato oedd ysgrif o'ch eiddo chwi, Mr. Gol. (fel y tybir wrth y ddawri), ar y pwynt Gonest- rwyddLIenyddot;" a daethi fy meddwl ar y pryd, fod dau ben arall i'w hychwanagu cyn y byddai y bregeth yn llawn, Be yna saif y tri phen o'u cyssylltu a'u gilydd fel hyn s-Gonestrwydd: 1. Llenyddol; II. Gohebol; III. Golygyddol; a dytpM fi yn ol y ddawn a dderbyniwyd, yn cymmeryd at yr ail ben, sef Gonestrwydd Gohebol, gan obeitbioy cymmer rhyw un o urdd uwch at ytrydydd pen, •of Gonestrwydd Golygyddol; ond pwy sydd ddigonol i'r gwaith, a phwy a ymdeimla i ymgynnyg at roddi lesson i olygyddioul Vn unig myi fa anturiaf ddywedyd fod digon eisieu gwers yn fynych ar y dosparth hyny hefyd. Carwn weled rhyw un galluog a theilwng yn cymmeryd at eich trio, Meiatriaid Golygyddion, yn awr ae yn y man. Ond dyma fi yn myned at. y rhan a ddygwydd i mi o'r gwaith; h. y., yr ail ben, sef Gonestrwydd Gohebol. Mae o bwys i'n Golygwyr feddiannu ar nifer o ohebwyr gonest, dysg- edig, call, manwl, aphwyllog; yn neillduol ar faterion haneayddol; canys nid yw y Golygydd, mwy nag arall (er ar y twr) yn gweled pob cymmydogaeth, ac yn gwybod yr holl hanesion ond y gohebwyr sydd yn casglu y cynauaf, ac yntau yn yr ydlan, yn gweithio neu gadw liygad ar y terai; neu y gohebwyr ydynt y mftnwyr a'r glowyr, yn tori allan y meteloedd ond y Golygydd yw y furnace agent mawr, sydd yn gofalu fod y cwbl wedi ei gaboli yn gywir, a dygiad allan y metel yn bur; neu y gohebwyr ydynt yr belwyr sydd ar ol yr ysgly f a'r llysiau; ond y golyg- sydd wrth y crochan, yn gwneuthur y cawl; a thrwy y waig y daw allan i'r phiolau, yn fwyd blasus ifr teulu. Ond y mae llawer un agymmer arno fod yn ohebwr, ac nad yw yn deall nac yn gweled ei safle fel y cyfryw, ac ni waeth ganddo beth yn y byd a ddanfono at y golygydd, ond t'wgymmydogiongael ar ddeall ei fodef yn ohebydd i'r cyhoeddiadau, ac yn wr mawr gyda Mr. P., y Golygydd. Y mae un o'r dosparth hwn wedi peru blinder mawr i her- i tonsu anrhydeddus, ac eglwysi parchus yn nghymmydog- aeth Dyffryn Towy yn ddiweddar; ac os na bydd i'r dycyn hwn gyfnewid, gwneir ef yn gywilydd a gwarth iddo ei hun oflaen darUenwyr SBRBN CYUHV. Yn awr, edrycher ar ) stuff y mae y dyn hwn wedi ei ddanfon at Olygyddion y ddwy SElLEN yn y misoedd diweddaf. Dyna ef, dan yr eaw: U Mab Evans, Abercanaid," yn cyfodi pregeth y gwr o Milo i'r cyhoedd, heb osod cymmaiat ag un frawddeg i lawr fel ei traddodwyd gan yr Awdwr. Yr ydym yn eyfrif ei bod yn high treason" ar un Bedyddiwr i lunio anWif" edd ar daenpllwr gyda'i daenellu canys y mae yn ddtgo" drwg ei hun gyda y ddefod ddidduw hono, heblaw 01 wneuthur yn waeth trwy gynnifer o anwireddau cyboedd ar y gwr o Milo. Ië, hwn yn cymmeryd arno fod yl1 Pab Evans, Abercanaid na, na, ni bu ef yn lodger nh^ Evans am gymmaint a thair nos, neu buasai yn gwybO<* mwy am yr ordinhad o fedydd nag a ddangosodd ei fod y° yr helynt hyny. Dyna etto, gan yr un gohebydd, baneS corffoliad Carmel, yn Seren Gomer. Yn enw pob synwyfi pa eisieu ar y gohebyn hwn, wedi adrodd y pethau mawr, am y gwyrthiau, y llwyddiant, a'r arddel, a pha faint hefy o'r pethau mawr a hynod, gymmeryd achlysur, mewn cys- sylltiad ag enwau y brodyr parchus a fu yn gwasanaethU ar y corffoliad, i arllwys ei lysnafedd ar hen eglwys Pen" rhiwgoch, yr hon sydd mewn bod cyn geni ei famgu, Be fam i gynnifer o eglwysi yn y gymmydogaeth; ac fel Y dywed ef ei hun, y mae hyd y nod Carmel honi! Pob parch i Carmel, ac i bob un o'i mewn; aC 1t wyf yn mhell o gredu fod y brodyr da yno yn teimlo y° foddus wrth weled y gohebydd yn cymmeryd mantais DIOW" eyssylltiad a'r corffoliad i roddi y fath gic asynaidd i'w hen fam eglwys. Bu y bobl yn Carmel a Phenrhiwgocb y gwir garu eu gilydd am flynyddau hir, a phosibl iawn yw ? byddant yn anwylo eu gilydd etto, pan y bydd y goheby a minnau wedi gorfod cymmeryd y wallet, a myned •' Ond o bob peth ag y mae y gohebydd hwn we ddwyn allan, a'i ddanfon at Olygwyr o Balas y Galch, hanes cyflafan y claddu yn Llandybie, a'r taei yn Llandyfaen, yw yr orchestgamp hyd yn hyn. Ar achlysur yma, cymmerodd enw preswylfod, a phrif lyt"? > en'au enw un o'r brodyr goreu ei gymmeriad, a mwya^ dychlynaidd yn ein gwlad. Dyma y gyfres benaf o gyhuddiadau ar foneddwr o safle uchel, ac o swydd bwy31e> ac ar eglwys barchus Llandyfaen, a'r gwahanol aefc"?8 ag y buom yn dyst o hono yn ein bywyd; ac fe /ydd yn sicr o fod yn foddion i osod Golygyddion ar eu iadwraeth beth a dderbyniant, ac a ddanfonant allan yn sicr o fod yn foddion i osod Golygyddion ar eu iadwraeth beth a dderbyniant, ac a ddanfonant allan cyhoedd o fflangellau y gohebydd hwn ar ei frodyr; ief foneddigion, ie, yn wir, ar eglwyjj Duw yn ein cytnmy aeth Yn awr, sylwed y darllenydd ar y pwyntiau yr i. yn eu gosod i lawr, y rhai y caf ymdrafod a hwyn^ Haw yn fanwl, ffyddlon, a cbywir, fel y dangosiryg t hwn yn eiliwali lun gerbron y cyhoedd yn v dyW'" ac yna cawn alw gyda hwn ac ereill o'r un egwyddoi canys y maent yn flinder mawr, a baich trwm ar olySJ dd- ion a darlienwyr ein cyhoeddiadau. .^eA Yn laf, profir nad ydynt y brawddegau a gan un dan yr enw Mab Evans, Abercanaid," er wedi myned dros wefusau y dyn o Milo. u-tteoc^ 2. Profir nad yw yr eglwys barchus yn Penrw 8 wedi myned nac yn debyg o fod, yn euog o'r Pe jZliai huddir hi gan y gohebydd wrth ysgrifenu hanes cor I yr eglwys yn Carmel. #aitb f 3. Profir i offeiriad Llandybie ymddwyn yn ber» 1 boneddwr tuag at v factrwr yn achos claddu ei b!en'y C.Ar. Ac, yn olaf, profir nad oes un aelod o eS'w^ jjydd Llandyfaen, wedi myned a'u plant i'w taenellu ° cyflafan y claddu yn Llandybie hyd y dydd heddyw* Yn awr, ddarllenydd, dyna y polion i weithio y bleth ettp. Ond o» myn y gohebydd gy'a, pCr- fai, trwy ddanfon at y Golygydd, ac at yr eglwysi, a^lVfg sonau y mae wedi troseddu yn eu berbyn, fod yn n Q ganddo am ei ffolineb, efe a gaifF fvned yn rhydd ar dro, ac na pbeched mwyach, rhag dygwydd Pet j*^naa gwaeth. Ohebwyr anwyl, dyma rybydd i chwi (jjoii* ofalu am wirionedd, am fanyldeb, yn gystal ag fiar yt deb. Nid cyfrwng i ni arllwys ein llid a'n digaseu eglwysi a phersonau ag y methasom ni a hwythau Djd weled, a chyd-addoli, a cbyd-garu, yw y yW y rhyw orfodogvdd i wasgu ereill dan sawdl LyddaDt cyhoeddiadau; nid carchar a phenyd y rhai adyg aJ. y ei aafoddio j nid cyfrwng mellditbion y gobwy