Seren Cymru

LLYTHYRAU CYFEILLGAR. „ "There i, R.HIF* vm- ?a^e), vrtiipi, •* species of religion (if we can give it that f'ty of e*tepBSi J? ce^ wholly in speculation and belief; tbe singu- fy nomage, or in fiery zeal about contested opinions. NGUYVAILL IAGO,-ER meddwl a pbenderfynu lawer Jn ol. atoch, yr ydoedd prysurdeb yn fy nghadw a tWeal afiechyd hefyd, yn ngbyd a chynauaf blin Thy » a phryd hamdden a gawn, ymddifyrwn gyda Gar^h i •mru yn Canada? a phryd arall, gwylltiwn Mae «5 k1 a° ky*1 y treu^wn fy nerth. cyfeilioa llythy* 0 berthynas i oddefgarwcfa yn rahlith iaiT* yc^°'» aR undebau, wedi cario fy meddwl yn ygiadau n ?n yr un syniadau ac mae newydd-deb y gol- Ju 8ytnj^n yn°d ddyddorol. Mae ei resymeg yn naturiol, fe% yr ;yn,Jag0S atoch. ac mewn ysbryd hynaws. O leiaf, chw D £ ys m'" On'd yw du^ byn yn rhoddi y gwjr areu teg i'r gwirionedd ? Mae yn haws chwilio a ch^i yn ^aws y Sw'r» mae ya baws dilyn y Pethau ae Safae] arno. Yindrechais farnu wrth natur ^&d po'b V* wy»eb y gwirionedd, mai nid trwy ddylan- Mae w -y<* y dadguddir y gwirionedd. Uri0^de^> symlrwydd, a rhwyddineb, yn nghyda y gwir. i,yn bethau i'w caru, ac i gadw ymchwiliad am *r°8 0'hvd rhyw bynciau cyssylltiedig a chrefydd yn ^ddyjjt b >n,y™ y tywyllwch, fel nad ydyw y moral sydd ^ys, j yn dyfod i'r amlwg. Maent yn cael ei raygu, "simladau anhyfryd ac annghysurus gan mor rwydd, » i? yw y s°n am danynt agymberiau, a haerllug- a?nSbytttn j "figen, cynhwrf, annhrefn, ac erlid i pe;bau egethWv S ysbryd yr efengyl. Mae gweinidogion a ?8'°n yn /r yn annghofio o ba ysbryd y maent; cristion- I^der v nnSbofio ysbryd Crist—y Uarieidd-dra, yr add- ?0|i hyn'oH a™ynedd, y goddefgarwch, a'r cariad ag oedd ?r°s y gWjr-yn do Ef» a byny yn eu sel, meddynt hwy, l0Q anmilw^I3edd } A. oes ar y gwirionedd eisieu i ddyn- a ■'s'thra a ac lse'u eu bunain, i'r dyben i'w amddiffyn, yr egv^yddorion a'r priodoleddau a ?l l' Sw'i"onedd yn unig eu dadguddio a'u cynhvrfi atB natur penboethni a dall-bleidiaetb— J* y*erin..a u ac anmhwylledd yn effeithio yn ddirfawr J y Pen vn fi?r a'r annghoethedig-.yn effeithio «kny \» deiR«f nag, ar y gaI°n. Dyma yr unig ffordd, er v^yda0 DlaiJ C\ Pardwn) i gasglu scum yn nghyd i 'ia p Un'gffordd i gloi y dwys a'r meddylgar 11 Claeri"eb flc anffyddiaeth 4 y^der •• fod Elias a loan Fedyddiwr yn arfer df.;lfder naa'wr e»»riav ca!edion~*fod yr apostolion yn arfer a+L 8 yr aniL i wyneb hyn, edrychir ar gyflwr cym. „ atlddvlanw0j yn dywyN iawn—yn anwaraidd, ysbry<j *daw crefyddau gau. Cyfododd Duw ddynion ehvyatasero^/ gy/'arfod & thywyll- » „ y,,ydau meJ.ac yuty/nigrwydd yr oes—gwyr a roddent v Sym>nera _enbydrwydd dros y gwirionedd,—gwyr «1^,ng8U? -a'u carcharu'ac a gyfrifent yn ?0leiheneidigaaue f* Cyf"f yn dejlw»g 5 ddyoddef, a/ i dvk ^r'f°ldeb vn m aWj tr u'- ^y*1, Yr oedd eu cywirdeb y euion, Yr oedfl^6^ • i° atamheuaeth am eu ya ardderchoJ1 W1° ?n anwadadwy, eu cym- ^fiedag, araaerchog, ac y mae ett coflkdwriaetU yn fen- Mewn oes wahanol iawn, trwy drugaredd, yr ydym ni yn byw. Nid yn oesau y merthyron ychwaith yr ydym ni yn byw. Nid oes perygl am feddiannau na bywyd neb yn ein dyddiau ni, ac felly, anhawdd y gwa. haniaethir rhwng stamp difrifoldeb a phenboethni. Mae gwybodaeth y Beibl wedi gweithio y fath chwyldroad yn y byd, ac yn y byd crefyddol hefyd, i ffordd newydd sydd ya awr i athrawiaethu, i argyhoeddi, i geryddu, ac i hyflforddi -011 mewn cariad. Arfau ein milwriaeth ni nid ydynt gnawdol," nac o weithredoedd y cnawd. "A niyngwybod ofn yr Arglwydd, yr ydym yn perswadio dynion" —darbwyllo yn amyneddgar, yn ymarhom, yn dang- nefeddus. Fel yr oedd moes a chrefydd yn cynnyddu yn nyddiau yr apostolion, arferent hwy mwy o dyuerwch yr oedd "eu gwan gydwybod hwy yn cael ystyriaeth. A dymp yr addysg,—" Gwneler pob peth mewn cariad." Dyma addysg anian. Gwelodd JSsop hyn ya rhuthr ao ysgythredd y gwynt; ac yn nhes hafaidd yr haul, pan gyd.yragygtadleuent i ddiosg cochl y teithiwr. Dyma ath- rawiaeth natur. Gair garw a gyffru ddigofaint; ond ateb arafaidd a ddettry lid." A dyma ysbryd yr efengyl. Yn raddol mae diwygiadau yn dod o amgylch; yn raddol mae ein natur yn gollwtig ei gafael o hen draddodiadau Be arferion ac yn raddol mae y gwirionedd yn ennill tir. Os collwn ni yr ysbryd yn ein mawr sel dros ein hoff-bwnc, yr ydym yn colli yr amcan, ac yn gosod magi i'r gwirion- edd. Mae haeru a barnu, cynhenau ac ymrysonau, cen- figenau ac ymbleidiau, yn tueddu i galedu ac i ystyfnigo y galon. Bydded eich ymadroddion bob amser yn rasol, wedi eu tymheru a halen. Rhaid wrth ddoethineb, i beru gras i'r gwrandawwyr." Dyma yr amcan, peru gras—gweithio argyhoeddiad, a'r ffordd effeithiolaf i hyny yw cadw yn ysbryd yr efengyl. Pan yr ystyriom hefyd gymmeriadau uchel y rhai nad ydynt yn eydweled a ni; eu dysg, a'u duwioldeb, a'u bon. eddigeiddrwydd gweithredoedd eu ffydd, Jlafureu cariad, ac ymaros eu gobaith eu cynfantais i wybod a barnu, a'u bawl i farnu yn ol eu cydwybodau; oni ddylem ni fod yn wylaidd, o'r hyn lleiaf, a bod wedi dysgu y wer* yn dda- Ymadroddion grasol, a'r tymheru a halen." Ebe yr apostol, ar achos arall, ond nid anmhriodol ei ddyfynu yn y fan hon, Y rhai a dderbyniasant yr Ysbryd Glan fel ninnau." Ac ni wnaeth Efe un gwahaniaeth rhyngom ni a hwynt, gan buro eu calonau hwynt trwy fiydd a ddyjr dystiolaeth iddynt, gan roddi iddynt yr Ysbryd Gl$n megy» ag i ninnau. Mae yn ofidus meddwl am yr ysbryd anrasol, a'r ymgec. raeth sydd yn gyffredin yn dilyn pynciau crefyddol; yn y pwipud ac allan o hono. Ymddengys yn ami yn debycach i ymorchest bersonol neu bleidyddol, nag i ymorchest ddifrifol dros y gwirionedd. Mae crefydd yn anngbyson a hi ei hun neu, y mae rhith-grefyddwyr-dynion llygredig eu meddwl-yn cymmeryd mantais i borthi eu tueddiadau blysig a hunanol, i gyndyn.ddadleuon. Uwchder ffolineb pleidgarwch yw ymheriaw-chatengio mewn ffordd ym- ffrostgar, hunan gyfiawn, a thrahaus; maeynnodo goll. iant rheswm, a pbwyll; ac o golliant golwg ar ysbryd cre- fydd. Ac o bob lie yr ymddengys yn waradwyddus. mae gwneuthur bymnau mawl-cllniadau y cyssegr, yn gyfryn. gau ymheriaw, yn fll mwy gwaradwyddus. Gwel R. J. adnodau yn 506, 512, 515, 520, 875, ac amrywiol ereill, Gresvn! Un peth arall, fy nghyfaill (ac y mae yn ddrwg genyf fod fy llythyr wedi rbedeg mor faithj, a pbeth pwysig hefvd. Cewch y gair moral (morale) yn agos i ddechreu fy vsgrif. Nis gwn ar y fynyd hon am air Cymraeg a ateba fy mwr- pas, yr athroniaeth, neu y dyben. Cofiwch, fy ughyfaill, nid wyf yn ysgrifenu yn rhy hyderus a boddhaol, ond gyda gwyleidd-dra. Mae Duw yn gorchymyn unrhyw beth yr wyf finnau yn deall y gorchymyn; ond cyn cydsynioo honof i ufyddbau, yr wyfynchwennychgwybod yr athron- iaeth sydd ynddo, a'r moral sydd yn canlyn. Dywedwch chwi mai fy nyledswydd yw ufyddhau, am fod Duw yn gorchymyn. A ydyw y Duw mawr yn anfoddlon, ynto, i •