Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
4 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
4 erthygl ar y dudalen hon
CYNGHAWS EISTEDDFODOL.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
CYNGHAWS EISTEDDFODOL. Ar y lOfed o'r mis hwn, yn mhlitli amryw achwynion Ileill, dygwyd cynghaws yn mlaen yn Llys Sirol,' Llan. p &an Mr. Henry E. Davies, yn erbyn Mr. David ^riffiths, o'r Foley Arms, a Phwyllgor Eisteddfod y ryslwyn, er mwyn adfer y swm o ddwy bunt a haerid eu °" yn ddyledus i'r erlynydd, am ddwy ysgrif ar destunau ■jWadleuol yn Eisteddfod y Dryslwyn, a gynnaliwyd Awst laf, I860, y rhai, y cymmerai yr erlynydd arno, mai efe ydoedd ei hawdwr. Yr oedd y cynghaws wedi gwneyd cyffro diogel; F oedd y llys YIi orlawu. Amddiffynid yr gan Mr. Popkin, a'r amddiifynwyr gan Mr. James A nomas. Agorwyd y cynghaws yn mhlaid yr amddiffynwyr mewn t^^ ^a,v(^ 8an y dadleuwr. Aeth dros hanes Eis- eadfodau, a dywedodd fod man brydyddion, a man rig- Yrnve.vr y dyddiau diweddaf yma, wedi dwyn Eisteddfodau Yll ffieidd-beth (nuisance). Cynnal Eisteddfodau, ydoedd yntial coelcerth ond fod mwy o fwg Lag o dan yn y goelcerth. Yr ydoedd y man rigymwyr yn nesu yn mlaen }' gelaia Eisteddfodol gyda bol mawr, ac ymenydd ac os na chyrdaeddent eu hamcan hunanol, nid J oedd dim wedi ei adael iddynt, ond gwneyd eu safle yn I cwter; a liuchio llaca at eu gilydd, ac at batvb, y .1 am fisoedd! Dyna Epiloque Eisteddfod. Yr wrtle. yn barod i brofi fod tri phrydydd wedi bod un ce'si° coginio i'w lies eu hunain Eisteddfod ;— neb • '0nynt hwJ eu hunain oedd i farnu y goginiaeth, a I'biff1. Cu Sot'def i ddyfod i'r giniaw gystadleuol, ond EistiJij^/ a c^ier» "gain milltir o round dyna gylch yr <i rj, Yr Sdoedd y potes i gael ei ranu rhwng vdoo/i^rVfr'' Tailiwr," ac Apothecari ond yr ddapfr.^ e.« .^ar0(i i ddangos i foddlonrwydd y llys, Welyd h 0,e'r'a(^ ddyfod i mewn i'r ystafell, a dych- simn#. ? a bwrw y tri breuddwyd i maes trwy y i'r einin 1Wer^'n yn y llys), a chan wahodd pawb ac lin«,i W Stac'uo^ aS ydoedd yn mec'du ar athrylith ha»dd ? y ^ytnry eynteiig. Y mae yn beth —v mw>, u#n ii i ie' a camdystiolaethau noethion btWulaf ei SrSen°!< Jn gyffredin y rhydriaf a'r lelerydd. Cafodd ein gwxtbwyuebwyr eu ffordd eu hunain i falu ewyn, a bwrw llaid yn llys gwas" ddienw (anonymous.) Cydymdeimlid a hwy yn ddianH heu yn eu dolur rhydd. Dyma ni yn eu cwrdd yma, mewn llys barn. Ein liateb a ddatgenir yn nedfryd y Barnwr. Holwyd o ddeg i ugain o dystion, a daliwyd y prawf am amryw oriau. Y ddedtryd yn mhlaid yr amddiffyn. wyr ar bob un o'r cwynion;" y costau ar yr Erlynydd. Derbyniwyd y ddedfryd gydag arwyddion o frwdfrydedd mawr gan y gwyddfodolion oll.-Gohebydd
CYDNABYDDIAETH MYFYRWYR HWLFFORDD…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
CYDNABYDDIAETH MYFYRWYR HWLFFORDD I'R PARCH. DDR. DAVIES, ABERTAWY. Ba)-chedi!l Syr,-Gyda'r teii)iladau mwyaf djolcbgar, y dymunem gydnabod yn gyhoeddus eich caredigrwydd yn ein hanrhegu ni a phob o "Ddyddiadur y Bedyddwyr" am y flwyddyn 1861. Mae eich anrbeg yn dra derbyniol, a bydd yn hynod o wasanaetbgar i ni am y flwyddyn ddy- fodol. Yr vdym oil, deuddeg ar hugain o fyfyiwyr, yn r nghyd a'n Hathrawon parclws, yn cyduno i dalu ein I diolehgarwch niivyaf (lifftiaiit i chwi, ac yn anfon ein serch gwresocaf atoch. Yr eiddoch yn wmonpddol, Y MYFYRWYR.
DIDDYMIAD YR UNDEB RHWNG LLOEGR…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
DIDDYMIAD YR UNDEB RHWNG LLOEGR A'R IWERDDON. Nos Fawrth, Rhag. 4ydd, cynnaliwyd cyfarfod Uuosog yn y Rotunda, Dublin, i'r dyben o adnewydduy cynhyrl- ) iad dros ddiddymu yr undeb rhwng Lloegr a'r Iwerddon. Y prif gynhyrfydd yn y mudiad yma yn breseno] yw Mr. Donoghue, A.S., a adnabyddir wrth yr enw Y Donoghue, A.S." Meddiennid y gadair gan y person hwn, ac yn' ystod ei araeth, dywedodd .-—Rhwng 1800 a 1829, cyn- naliwyd amryw o gyfaifodydd, yn gyfansoddedig 0 Brotes- taniaid a Phabyddion, i'r dyben o brotestio yn erbyn yr undeb. Yn 1829, ffurfiwyd cymdeithas i'r dyben hwnw a dan arweiniad O'Donnel; ac yn 1830, cyhoeddodd argl- wydd, yr hwn oedd y pryd hwnw yn Arglwydd Raglaw Iwerddon, broclamasin n yn dadgan fod y gymdeithas yn annghyfreithlawn. Yn 1834, gwrthodwyd Cynnygiad O'Connell i ddiddymu yr undeb yn Nhg y Cyffredin Seis- onig, gan fwyafiif mawr. Yn 1841, fiiirGwyd cymdeithas newydd, a rhwng 1841 a 1843, dadganodd miliynau o Wvddelod yn ffafr (liddymiad. Nid ydyw hanesiaeth yn cynnwys un argratf gyffelyb o unfrydedd cettedl ar gwest- iwn politicaidd. Ar yr 8fed o Hydref, 1843, yr oedd pobl Leinster i ymgasglu o gwmpas O'Connell yn Clontarf. Amivgodd llywodraetb Lloegr ei bwriad i wasgaru y cyf- arfod hwnw gyda magnelau a bidogau. Fel hyn, ffurfiwyd bradwriaeth iselwael, gan gynnrychiolwyr gallu Lloegr vn y w]ad hon. Profwyd O'Connell yn anDghyfreitlllawn, a charcharwyd ef yn fwy annghyfreithlawn fyth. Yn nesaf, daeth 1848. Amcan dynion '48 oedd diddymu yr undeb. Hwy a fethasant, ft 1 yr oedd dynion dewricn wedi methu yn fynycli. Carcharwyd hwnt, condemtiiwyd hwynt gan reitliwyr dewisiol. Yr oedd efe fel liyn wedi cymmeryd cipoiwg ar hanesiaeth y triugain mlynedd diweddaf, i'r dyben o ddangos fod yr undeb yn cael ei gario yn mlaen heb gydsyniad y Gwyddelod. Gallai cynnrychiolwyr gallu Lloegr, trwy nerth eu harfau, garcharu a chospi ein gwladgarwyr, a darostwng ein cyfarfodydd. Ond yr oedd efe yn dweyd wrtbynt nas gaUent byth ddarostwng ysbryd gwladgarol nac awydd Gwyddelod am hunan-lywodraeth liyd oni alitudient y genedl Wyddelig. Yr oeddynt wedi dyfod yn nghyd i'r dyben o ddadgan yn enw Iwerddon, na byddai y Gwyddelod byth yn foddiawn a thawel, hyd nea y sicrhaent iddynt eu hunr.in fendithion senedd frodorol. Yna cynnygiodd Mr. O'Neill Daunt y penderfyniad canlynol: — Ein bod yn dymuno cael i'n gwlad ei lien senedd frod. orol a cbyfiawn, o hen-ydd y rhesymau canlynol
AT ETHOLWYR SIR'BENFRO.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
n'u gilydd. Pa un ai rhyddid ynte caethiwed fydd tynged Sir Benfro ? Mae digon o allu yn eich dwylaw chwi, yr i nineillduwyr, i wneuthur fel yr ewyllysioch iddi. Na feddylied neb o ddarllenwyr SEllEN CYMRU fod boll etholwyr Sir Benfro yn dcbyg i'r rhai a nodwyd uchod; 0, na, er fod yn eu mysg Weinidogion, Diaconiaid, ac Ael- odau yn perthyn i'r Ymneillduwyr, etto mae yma ddynion yn cadw eu gwisgoedd yn lan, a'u harfau yn loywion er y cyfan. Mae yma ddynion yn byw i fyny a'u hegwyddor- 1Qn a diolch i Dduw am danynt. Nid oes un weitbred yn rhy fawaidd yn ngolwg y Tor- laid i'w chyflawnu, os meddyliant y ilwyddant i dynu lawr gymmeriadau Mr. Owen a'i bleidwyr yn eich golwg, ac ennill eich pleidleisiau. Un o'u castiau y dyddiau di- weddaf hyn yw danfon llythyr argraffedig at weinidogion a "laejioviaid y gwahanol enwadau ymneillduol, yn enwedig y Bedyddwyr, er eu rhybyddio yn garedig (gellid meddwl) beidio gosod un ymddiried yn Mr. Rees, Hwlffordd. Mae y llythyr hwn yr. enllibaidd i'r eithaf, ac yn cym. yr Ymneillduvryr i beidio cymmeryd eu bradycliu gan Rees. JVid oes un enw wrtho, nac enw yr argraffydd ychwaith. Ond nid oes yma un Ymneillduwr yn mhlitli pleidwyr Mr. Rees yn ddigon penfeddal i dalu llawer o iddo, nac rnor /yr ei olwg fel na wel drwy y IJith Boraidd yma. Mae gwadnau Mr. Retes yn rhy sicr ar y Sraig i bob awel i ddymchwelyd ymddiried y cyffredin ynddó. Yn awr, Ymneillduwyr Sir Benfro, tra mae y dydd wedi rhedeg mor bell, a mantais yn eich gafael, gWeithredwch yn y fath fodd, fel mi byddo arogl anhyfryd Y11 ymgodi ar ol yr etholiad. CYFAILL.