Seren Cymru

awgrytniadau sydd gan yr awdwr yma o berthynas i gyn. northwyo y gweithwyr i gael addysg y mae yn taflu y baich yu ormodol ar ysgwyddau ereill. Y mae help yn ourion, ond y mae yn eisian i'r gweithwyr adael ei oferedd, ei wastrafif, a'i ddifaterwch, a helpu tipyn arno ei hunan Dellach, canys, ys dywed Wesley, y mae Duw yn helpu y rhai sydd yn helpu eu hunain." Nid yw yr awdwr yma J11 de»ll iawn-wasanaeth yr H j ac y'mae yn cam- suiebu ambell i waith nid yw hefyd yn gofalu am ei unigot lie en" lluosog; ac y mae dipyn yn annghysson ag ef ef hun, pan ar ddechreu y traethawd y condemnia y rhai sydd yn gosod budd personol yn demtasiwn," cnweal ynteu, i dynu y Gweitbiwr at addysg, tra y gwna efe ei hunan yr un peth tua'r diwedd. Y mae'r traethawd hwn hefyd dipyn yn ddyryslyd a chymylog. Potyearp a ddechreua ei draethawd drwy grybwyll y modd disylw ag y mae'r Gweithiwf wedi caei ei adael hyd yn ddiweddar, ac am yr argoelion a'r cyfleusderau presenol sydd i'w gweled a'u cae], yr hyn a gymmera i fvny flaw tudalen o'i 26ain ef. Ac wedi hyny a dros y man. teision Personol, Cyrndaithasol, a Chrefyddol, y rhai a arinir gariddo gyda llawer o ddeheurwydd. Dylasai osod 61 Atddodiad yn nghorff y traethawd, er ei wneuthur yn Syfauwaith traethawd da ydyw hwn serch hyny, ond v trlae ei well yma. Self taught "-y mae'r awdwr Seisnig yma wedi cam- ynitd y testun, canys y mae yn sicr y meddylia y testun 9 wna'r Gweithiwr yn feistr ar ei waitb, yn hyfforddwr yn ei deulu, ac yn wr boneddig a Christion yn mhob man. Nid oes dim yn ngeiriad y tes tun ag sydd yn cyfiawnhau yr olwg ranol a gymmera oelf-taught" arno. v A?chimedes/'—Traethawd Seisnig ydyw hwn etto, ac aeth r5ja:ymadrodd rhoddir ystyr y gair addysg, swyddog. Jr ysg' Pwys,grwydd ac angenrheidrwydd addysg, yn '• )K I*8 a?can addySg- Nid y Seisn'g goreu y mae ead«li n nS yn ddefnyddio> ac wrth gopio y mae wedi vn I U J er ° eir,au bychain ag sydd fel edau at ian <<u brawddegauyn nghyd,megvs—" to," "in. for JJ. e» this," they," &c. Galwodd rhyw awdwr Seis- y?a yn "flying words, "-geiriau ehedawl, 0 f^™ Wyf ar ^yn 0 y yn co^°i °"d pan yr ehedont Vdvm i< » 1 gadewir hi yn wag ac yn dywyll iawn. Nid att»l „ Arcb,medes ychwaitli yn talu sylw dyladwy i'w *eddS1,ant; cams'lleba ambell i air, a thramynychir anmhrlTig -°; Pefnyddir y Prif lythyrenau hefyd yn ylia J r!' ac ™d vdym yn Sallu amgyffred beth a fedd- gweifh d(1ywedyd fod addysg yn gwneuthnr helot o'r rhai br'^JanyS cae*h,was sportaidd ydyw helot! Y mae Popu arl- a-,adr,Ur'101 iawn S^ddo, megys,—" The hefvd Jn J ,!ter,e ln a deSraded state of mind." Y mae hta if ,W,U ? byreirioS y» ei Tra wddegau, ac o herwydd 4raethawTy ° "&8 ° hyfrydwch oedd darllen ei Ninus*Dyima Sais etto, ae ysgrifena hwn yn rha. dyfod !od ar y d^chreu yn crwydro am 20 tud. Wedi addysg sef ZrU ysgr,fe"a yn hyawdl ar d'» phrif benau t^yddonLi 2^' ySgri!e"U' a rhifyddiaeth. Yna a at y tryblithawg vdfw va°f WCfK yyV 3t y manteision- Hytrach ^yl'iant vn hi y t^ethawd yma- a thrinia hunanddi- Nihil t nagu ys,g mewn amser dyladwv. ca«npu8 ydvw lrlethawd S i8nig ydyw hwn hefyd, ac un bwyllion am » y!nm"a u§a,n tudalen i roddi bras-gry. addysgu y bohl ymilrech'°" sydd wedi cael eu gwneuthur i Chil!s?WastermSer T'f F™^bio Bacon, Gough, fyr hyd ein a da erei11 ° frodorion athramor- hy^ ?th,ddyVVed P°lycarp wrth S^yr, y dif/nyddfon Sil l yr athronwyr' y d-vn- ^"teision addysViVhll Ilyv°dwyr yma' yn brofioH 0 G«'ella chwaeth—^ na cawn y manteision: — itn?fr bywyd—ychwane^.f al!~rhwyddhau liwy«ldiant j ??sParth uwch. DarllennWytUjnt~La ctl°d' y ^weithiw'' dyddordeb neillduol ond draethawd gyda y mae yntau ar ol y w»ith hon. Ned y Crydd "—Traethawd Cymraeg maitb, cyflawn, pwrpasol ydyw y traethawd hwn, yn dangos adnubydduleth fanol a holl drafodiou y pwnc pwysig o addysg. Y mae Ned y Crydd yn gwir deilyngu y wobr, pe buasai yn bedwar eymmaint ag ydyw. 2. Hanes Dinas Colossia, yn mha wlad yr oedd yn sefyll-pa genedl o ddynion oedd yn byw ynddi pan oedd Paul yn ysgrifenu atynt-a pha beth oedd sefyllla y ddinas yn awr." Pedwar ar ddejrsydd wedi dyfod i'r maes i gys. tadlu am y wobr hon, sef" Epaphias. Un bach gwael," Hanesydd," Un yn dechreu cerdded," "Iorwerth," Efrydydd Ieuanc," Wilson," "Didimus," Ebrillydd Xenophon," Erastus," M Eadie," Ninus," a "Gomer' iad." Nid oes ond ychydig i'w ddweyd am hen Ddinas Colossia a i thrigolion, a'r unig beth o bwys mewn cys- sylltiad a hi ag yr ydym yn sicr o bono, ydyw ysgrifeniad llythyr at eglwys ag oedd ynddi gan Paul." Nis gallwn, gan hyny, ddysgwyldim oddiwrth y traethodwyr yma, ond yr hyn sydd eisoes wedi ei fynegu gan Deithwyr ac Ysgrif. enwyr ereill; etto i gyd, dysgwyliem gael yr hen bethau mewn gwisg newydd, ond siomir ni yn yr holl draethodau agos yn hyn o ddysgwyliad, canys dilynir yr hen hanesion air yn ngair bron. Souia braiiid yr holl draethodwyr ani enw presenol Colossia, sef Kh6na neu Khonas enw a roddir iddi gan y Tyrciaid ond nid oes un o honvnt yn crybwyll ei fod yn tarddu o hen enw oedd ar y lie, sef Chonai, yr hwn eaw a welir yn ngwaith Constantine Por phyrogennatus, yr hanesydd a'r amberawdwr Groegaidd yr hwn a ysgrifenodd yn y lOfed ganrif; ac yn wir, yr oedd yr enw arni yn mhell cyn hyn, canys nyni a gawn fod Esgobion Chonai yn ail gynghor Nicene yn y flwyddyn 787, ac oni bai yr enw Chonai ni buasetn yn gwybod am y man y safai Colossia arno. Beliach nyni a gynnygiwn nodiad neu ddau ar y Traethodau yn un ac un Epaphras."—Traethawd byr, anmherffaith iawn, ydyw hwn, ac nid oes ynddo air o son am v genedl a drigai yn Colossia pan yr ysgrifenodd Paul atynt Un bach gwael." Y mae'r awdwr yma yn un tra hunan-ymwadol, ac wedi rhoddi enw priodol iawn iddo ei hun. "Hanesydd." Tebyg i'r ddau flaenorol ydyw hwn hefyd, ac y mae eisieu dysgu y ffordd i vsgrifenu y llyth- yren K ar Hanesydd," canys yn nifiyg hyny y mae Khonas yn myned yn Rhonas ganddo. Un yn dechreu cerdded."— Dalied hwn ati, ac efallai y daw i blith y rhedegwyr; ond y mae yn rhaid iddo dalu sylw ychwanegol i'r Gymraeg. Pryned Ysgrifell Huw Tegai,a chuiff weled fod gwahaniaeth mawr rhwngmai a mae i" caiff weled lawer o betbau ereill hefyd sydd raid eu gwybod cyn dyfod yn Cymro glan gloyw. "Iorwerth." Y mae Iorwerth wedi myned l'r ddadl fawr yn nghylch planydd eglwys Colossia, yn son am yr amser ag yr ysgrifenwyd y Uythyr atynt, ac am ddyben y llythyr, gan tidael y pethau anhebgoroj a ofynir gan y tes» tun yn ddisylw! Efrydydd Ieuanc.—Y mae hwn etto yn adrodd hanes planiad yr Eglwys yn bur Hawn, heb son ddim braidd am anhebgorion y testun nr mae un tudalen o ragyniadrodd gan Wilson i draethawd dri thudalen o hyd, yr hyn sydd yn gwneuthur y drws yn mron cymmaint a'r adeilad. Rhagymadrodd pert ydyw, mae'n wir, ond y mae'n rhy hir i draethawd mor fyr. Dylasai Wilson fod yn fwy gofalus wrth gopio, canys y mae wedi gadael ami i air allaa. Didimus."—Llaw.ysgrifej ddrwg sydd gan yr awdwr yma, a rheda yn y trac cyffredinol. "EbriUydd.Ymae"Ebrulydd" wedi dyrvsu ych- ydig yn ei hanes, heb ofalu cyssoni yr amrywiol awdwyr ag y mae wedi dyfynu o honynt. I" Xenophon." Y mae eisieuar hwn hefyd ymdrechu gwelia yn ei lawysgrifen, ac ymdreched ffurfio ei fraw- ddegau yn well nag y gwna ya y Traethawd hwn.