Seren Cymru

"LLYFR HYMNAU HARRIS." itiae h dudalen y SEREN rm Ionawr 18, o'r Uvf —" Nad oes ond nifer bychan o gopiau iedir (Harris) ar law yn bresenol, a bwr- lr d, au> &W^n a^an argraffia(^ newydd rliad mewn rhan- Atolygwyf am gael dywedyd gair trwy gyf- ^iant wrt^ weinidogion ac arweinyddion athra<* 'r101*, eyn rhoddi yr Argraffydd mpwn traul eatllynoT7faC erei^ mewn trau^ brynu, ar y pethau iad y^nH oes °iawr angen am welliant ac ychwaneg- tfWy v y*r Hymnaii Harris cyn ei ddwyn allan etto 5afris ,aS^' Mae yn wybodus fod llyfr Ilvmnau °edd 11 ^T|1" en gasgliad, ac wedi ei ddwyn allan pan ^rachr fCr ° Pethau mewn bri mawr, ac a ystvrid vn ac am hyny, yr oedd yn rhaid cael debVg 1 Canu cyfatebol i'r achlysuron, ac y mae yn af? oe(]jU 0t* wedi ateb y dyben yn dda yr amser pan ond erb eunill yn ateb yn ail i adnod ar ryw bwnc uchYï heddyw, niae llawer o'r pethau oedd mewn IN U 6U R^° yn y Pethau a fu, ^yn'ed 86. Wer 0 hymnau sydd yn llvfr Harris wedi yr ymddengvs i mi, mai per- dwyn C( | ie, yn wir, ynfydrwydd o'r mwyaf fyddai trwy y yfr Hymnau Harris, fel y mae yn bresenol, Petlj aral?sg- Mae dirfawr welliant wedi bod yn mhob 11 ei f' aV arnser y cafodd y casgliad emvnau mae anfri arnom fel enwad y<Jdai «' ^y? allan etto heb lawer o welliannau. £ aj,i° y 'i°dol ffurfto cerbyd pedwar eeffyl etto i Hen ° i Lundain, yn lie yr ager-ger- ^^yddau1 yn 01 at vr hen ganals er cludo ^illwo^j a dwyn allan Lyfr Hymnau Harris yn ei Maeyndpreseno1- yn v,nn casBljad presenol lawer o hymnau, nid yn ar y ffordd °.werth a difudd, ond yn wir lumber 9c y telir a 1 ^a ^dyben yr argreffir y rhai hyny, \)evvo nnQl dauynt' Pan na ddefnyddir hwynt byth o §hymni c ?ynn*llfa? gynnulleidfa yn j*7, 358 slo defny^^io yr emynau canlynol, ^arddai v 'n*10 amryw'°l :i'r rhai dilynol! Pwy na »l rhoddi an canu> a glywai yr emyn 514 yn cael V pas!? ?ewn eynnulleidfa ? Mae yn debvg g lad presenol tua 80 a emynau nad ydynt i L' i; byth yn cael eu defnyddio mewn un gynnulleidfa. Gan hyny, onid ffolineb yw eu hargraffu etto, pan y mae yn amlwg eu bod out of date, fel llawer o bethau ereill a fu dda yn eu hamser? Na feddylied neb fod gan yr ysgrifenydd amcan i ddirmygu ymdrechion dynion da, ag y mae eu henwau yn anrhydetfd i'n cenedl—y rhai, trwy eu llafurus gariad, eu dhvyd- rwydd,—a'u talentau, a esgynasant i binacl enwog- rwydd, y rhai a ennillasant goronau mor ddysgl ter, fel y mae eu pelydrau yn adlewyrchu arnom ni ar eu bol etto, credwyf mai pell yw pawb sydd yn vstyvied fod gan emynau a ddefnyddir gan yr eglwys i foli Duw, lawer o ddylanwad ar chwaeth, 'ie, ac arferion yr oes, ac ar feddyliau ac ysbryd y genedl ieuainc. Credwyf fod pawb a ystyria hyn, yn vstyried fod eisieu gwelliannau mawr, ac ychwanegiadau helaeth yn y Llyfr Hymnau cyn ei ddwyn allan etto, er ateb i sefyllfa bresenol yr enwad. Diamheu genyf pe buasai yr enwog gasglwr yn fyw, ac yn cael ei lanw gan yr ysbryd aiddgar dros leshad ei gydgenedl, a chynnydd r, 9 chwaeth a gwybodaeth yr oes, fel yr oedd, y buasai efe wedi effeithio y gwelliannau mwyaf, ac wedi dwyn yr ychwanegiadau helaethaf yn mtaen yn y llyfr. Mae efe ei hun wedi dwyn prawf o hyny yn yr ychwaneg- iadau a roddodd yn yr ail-argraffiad gan hyny, nid wyf yn dadleu dros gael ond yr hyn a ddangoswyd gan y Parch. J. Harris oedd yn eisieu yn ei amser ef mewn rhan. Heblaw hyny, mae yn amlwg fod teimlad cyffred- inol yn ein cynnulleidfaoedd am well Llyfr Hymnau nag a feddwn. Profir hyn yn y gwerthiad helaeth a gafodd rhai o'r casgliad etnynawl a ddygwyd allan yn ddiweddar; ac oni buasai nad oedd y casglwr o chwaeth ddigon pur i ddethol yn briodol emynau darlleniadol ystwyth, ni buasai eisieu argraffiad newydd o Lyfr Hymnau Harris; ond mae llawer o'r emynau yn y casgliad diweddaf mor stif-yr acenyddiaeth, y SIll. iadaeth, a'r collnodau mor anmherffaith, fel y mae llawer o'r hymnau yn annarllenad wy, a braidd yn an- mhosibl i'w canu, ond fel dyn yn cerdded sarn (ceryg trwy rhyd mewn afon). Dyna sydd yn gwneyd Llyfr Harris yn fwy derbyniol na'r un casgiiad dilynol ydyw ei ystwythder. Yn awr, frodyr, paham na allwn ni gael diwygiad HELAETH yn Llyfr Harris? Tynu ymaith yr holl emynau nad ydynt byth yn cael eu harfer, ac yn liollol annghymhwys (rai) i'w defnyddio byth, ar un ach- lysur a gymmer le mwy yn y byd." I ba beth yr argreffir, ac y telir am yr hyn nad yw i ateb yr un dyben, ond bod yn lumber ar y it'ordd ? Onid oes cannoedd, os nad miloedd o emynau rhagorol wedi eu cyfansoddi er pan y casglwyd Llyfr Harris? ac onid oes genym fwy o feirdd galluog, ac o ddynion o chwaeth rhagorol, nad ydynt yn proffosu eu hunain yn feirdd, ond yn alluog i ddethol emynau, nag a fu yn ein plith erioed ? Paham, ynte, nad ellir cael allan \'1