Seren Cymru

fefgirkl BethRsi)a, Hwlffordd.—Cyfarfod Cenadol,-Boreu Sabboth, Ion. 6ed, pregethodd Mr. Trestrail, Trysorydd y gymdeithas genadol am 2, a 6, pregethodd Mr. Page, cenadwr o India. Am 12 o'r gloch dydd Lun, cyfarfyddodd Mr. Page y myfyrwyr yn yr Athrofa anerchodd hwynt ar y dull a arferir gan y cenadon i ddysgu y paganiaid, yr angen- rheidrwydd am genadon newyddion i'r maes, y cymhwysderau gofvnol i fod ynddynt, yn nghyd a'r modd i gael pen y ffordd i gychwyn. Am 6 yn yr hwyr, cyfarfyddwyd yn ycapel. Cym. merwyd y gadair gan Mr. Davies, Hywydd yr Athrofa an- erchwyd gorsedd gras gan Mr. Harries, Mill Park darllen- wyd y Mynejriad cenadol i>an Mr. Burditt, yr Atbraw ieith- yddoL Casgliad yr eglwvs eleni oedd £ 172 2s. Anerchwyd y gynnulleidfa gan Mr. Stamper (A.), a Mr. Wattson (W.). Ynagalwyd ar Mr. Page i roddi banes ei weithrediadau ei hun, yn nghyd a'r Hwyddiant oedd wedicymmeryd lie ar gre- fydd Mab Dhw yn y parth v mae efyn llafurio vnddo. Dilyn- wyd ef gan Mr. Trestrail. Sylwodd ar weithrediadau ainlwg rhagluniaeth mewn perthynas i'r genadaeth yn Jamaica, Yspaen, AfFrica, India, a Ffrainc. Sylwodd y boneddwr parchus yn lied fanwl ar Ffrainc, a dywedodd yn gymmaint a bod achwynion wedi dyfod atom nad yw Mr. Jenkins, y cen- adwr, yn gwneyd dim gwaith yno, penderfynais dalu ymweliad alr Ile er's ychydig yn 01, ermwyn cael gweled sutymaepethau yn sefyll ac yn gymmaint a bod Mr Jenkins yn Gymro, o'r deheudir yma, mae yn bwysig i chwi wybod y gwirionedd am dano. Aeamyrheswm yna, buasai yn wir foddhaol genyt allu ysgrifenti ei araeth yn gyflawn ond gwn na chaniata ein gofod. Syhvn ar y prifffeithiau.—Fnd Ffrainc yn w)ad hynnd o Babyddo], ac mai capel Mr. Jenkins yw yr unig le o addoliad cristionogol sydd i'w gael yno am bedair ugain milltir o gwm- pas, ac mai ynddiweddar y cafwyd rliyddid i adeiladu capel yno o gwbl. Fod Mr. Jenkins yn cael gair da gan bawb a'i hadwaenant ef, a phcth mawr yw hyny i heretic. Ei fod wedi dysgu dwy iaith yno, ac yn gorfod pregethu yn y ddwy i'r un gynnulleidfa yn barhaus. Ei fod wedi cyfieithu y Testa- ment Newydd, a llyfr Hymnau, i tin o honynt yn nghyd a chyhoeddi rhifedi mawr o draethodau (tracts); fod ganddo gynnulleidfa luosog, ac argoel cryf am lwyddiaht. Gellid dweyd ei fod wedi gwneyd gwaith mawr wrth ystyried yr anfanteision a gafodd. A phe buasai y rhai hyny sydd yn teimlo ammheuaeth yn ei gylcb ef, yn cymmeryd y draul o fyned yno, er edrych, buasent yn sicr o weled ei fod ef wedi gwneyd gwaith canmoladwy, a'i fod wedi cael cam dirfawr oddiar law y wlad hon. Yna terfynwyd y cyfarfod trwy weddi gan Mr. Slang (M.). Nos Fawrth am 7 o'rgloch, cyfarfyddwyd eilwaith cymmerwyd y gadair gan W. Rees, Yaw. ac wedi anerch gorsedd gras gan Mr. Wall (A.), a chael ton neu ddwy gan gor ieuanc yr ysgol Sabbothol, galwodd y cadeirydd ar Mr. Page i draddodi ei darlith ar leuengtvn yn Bengal." Dangosodd y gwahaniaeth dirfawr sydd rhwng yr ieuenctyd cristionogol yno, a phawb ereill; yn nghyd a'r angenrheidrwydd i gael Efengvl i ffurfio cymmeriad da pob cenedl dan y nefoedd. Yr oedd y dyfodiadi mewn drwy docynau swlltyr un, a'r holl eIw yn myned i drysorfay getwd- iaeth. Wrth wrandaw ar dystiolaeth ein cenadwr, ac edrych ar y Reports am y flwyddyn ddiweddat, yr ydym yn gweled bod genvm lawer o achos diolch i Dduw am y gorphenol, a chymmeryd eyaur am y dyfodol: nid yw ein llafur yn myned yn ofer ond y mae ein gweddiati yn cael eu hateb, a'r gwaith yn llwyddo. Mae pob peth yn galw arnom am fod ynffyddlon mae enwau y biodyr 'da sydd wedi myned allan, a threulio eu riertli yll y gwaith, ac vvedi gadael eu beddanarolyno, yn brawf o'u ffyddlondeb yn cymmodi y lie a meddwl pob cristion. Onid ydyw cwynfanau gresynus y paganiaid, sy'ncael eu cario dros y weilgi megys ar gefn yr awel, yn cynhyrfu ein cydym- deimlad ? Onid ydyw y drysau newyddion sydd wedi cael en hagor, y garthwynebiadau sydd wedi eu darostwng, a'r rhwystr- au syii cael eu symud, yn gahv arnom ymaflyd yn ein gwaith ? Onid yw y llwyddiant ydvm wedi ei gael, yn nghyd a'r cyf- lawnder sydd mewn addewid, yn ein rhwymo i fod yn ffyddlon ? 'ie, onid yw cariad Daw yn ein cymhell ni Hwlffordd. Brach Gakyv. Cyfarfod MISOL Dosparth DEHEUOL Sir GAER- FYRODm.—Cynnaliwyd yruchod yn nghapei Seion, Llanelli, nos Fawrth a dydd Mercher, Ion. 8fed a'r i)fe<3. Nos Fawrth, pregethodd un o Fyfyrwyr Athrofa Pontypwl (nid wyfyngwy- bod ei enw), a'r brawd Price, Aberdar. Am banner awr wedi 10, dydd Mercher, cynnaliwyd cynnadledd a phenderfy 1. Fod y cwrdd nesaf i fod yn Llandybie, Ion. 29ain a r r "2. Fod y Parch. J. R. Morgan i anfon CylchlytbyraU e0 holl eglwysi yn y Gymmanfa, i ddymuno arnynt haddoldai yn ol deddf Syr Af. Peto. 3. Fod y cyfal'0 g-arS wedi dwys ystyried cyhuddiadau Esgob Ddewi yn egtei1d) i Bersoniaid ei Esgobaet'n, yn erbyn Mynegiad J. u„foii Ysw., am sefyllfa addysg yn Nghymru yn 1854—i n llythvr at Mr. Bowstead, i dystiolaethu fod ei n bertfaith gywir, a bod cyhuddiadau ei arglwyddiaett1^ jyj_ hyny, yn hollol gyfeiliornus. Am 2, pregethodd y brodj Roberts, Felinfoel, a J. Reynolds, Kidwely. Am 7, odd D. Morris, Carmel; M. Evans, Llwynhendy; a Hughes, Bethel.—W. Hughjss.. Llanelli. — Cyfarfod Chwarterol Ysgol Capel ^el0^ei. Cynnaliwyd y cyfarfod yma prydnawn dydd Sul, I"n* a[1J ei Dechreuwyd trwy ddarllen cyfran o air Duvv, a gofy" y fendith ac yna cawd araeth dra ddyddorol a phwrpasol 8 jj>» Parch. J. R. Morgan (Lleunvg), a chanwyd Amser gan y cor. Yn nesaf, adroddwyd hanesyn difyr am \y Bach a'i Feistr," gan Griffith Hopkin dndganwyd AyiH Dryw gan William Thomas, fjlizabeth Thomas; Clement adroddwyd Every Season brings its P''eaS a0'; gan Mary Clement; Seren Bethlehem," gan John a Chariad Crist yn ein cynihell ni," gan Rachel Dadganwyd y Beibl gan David Richards; ac yna wyd araeth ar Gariad gan y brawd John Wil'1. Erbyn hyn, yr oedd v gynnn lleidfa yn dechren givr esogiy-id chadwyd y dvddordeb i fynv drwy i Jane Williams ad dernyn Saesneg ar Betlilehem Star," i bump o cor i ddadgamt Y Pererin Bach," ac i Dafydd adrodd darn o farddoniaeth, yR d'ingos atgasrwydd yr ?fl ^yd o ddyfod i'r addoliad yn anmhrydlawn. Wedi hyny, difyr at a boddlonwyd y gynnulleidfa yn fawr drwy wrandaW tul1 Robert Kenfyn a Robert M. Lloyd, dau blentyn bycha° r pedair blwydd oed, yn adrodd darnau o farddoniaeth yn eP a chvwir. Yna adroddwyd darn Seisnig gan Lucy Laing gan wyd Ymwpliad y JBardd gan Charles Jones a^o|jajn wyd Cynnadledd yri n^hyIch ymuno a chrefydd, gan 0]af Harries a David Williams; yna diweddwyd drwy i r cgr, roddi pennill allan, yr hwn a ganwyd yn gyffrous gan y Wedi hyn adroddwyd darn o waith Gwilym Hiraethog> i Eangder y Greadigaeth," gan William Davfes dadgan J>, Ynison Mam," gan Mrs. Pha:be Williams. Taener y newyddion gan v cor, a rhoddvvyd anerchia y Ddyledswydd o fod yn fl'yddlawn gyda'r Ysgol SabbotbO;^ gan David Charles yr henaf. Gwobrwwyd y plant a .it adrodd a phawb ei lyfr. Canodd y cor Y ddadl HyfO ac ymadawodd v gynnulleidfa hiosog, ac yniddangosni Pa wedi eu llwyr foddloni. Gwnawd casgliad ar y diwedd, a „ byniwyd yn agos i £ 2 tuag at draul yr ysgol.—PkeseN0^ y Cwiidd Misol Cylch Mekthyr.— Cynnalivt'Y"' cyfarfod nchod yn y Berthhvyd, nos Lun a dydd Maw Rhag. Slain a Ion. iaf. Pregetii wyd gan Owens, Williams, Brithdir Morris, Celncoedycymer; berts, Merthyr Lewis, Caerfyrddin Jenkins, Troedyf''1^ ac Ev»ns, Abercanaid. Y mwyaf amhvg yn y cwrdd f j oedd Iesu Grist; dyma ddigon er dangos pa fath ydoedd. Penderfynwyd a ganlyn:—1. Fod W. Troedyrhiw, i fod yn ysgrifenydd y cwrdd am y flwyddyn fodol. 2. Fod y cwrdd nesaf i gael ei gynnal J7n Rliymni, Chwef. lleg, a'r l2fed.—W. Jenkins, Ysg. a Cyfarfod Misol Bedyddwyr Dyffryn Aberdar. gynnaliwj'd yn Hirwaen, Ionawr 14eg a'r 15fed pr3r. pregetliwyd gan y Brodyr Harris, Cwmbach; l°-.n Troedyrhiw Nicholas, Aberaman Owens, MoUn Ash Morgans, Cwmaman; Griffiths, Pontbrenllwj' > Price, Aberdar, a J. Davies, Crugybar (A.) ^eC^6g wyd y cyfarfodydd trwy ddarllen a gweddio gan Jenkin Troedyrhiw; Harris, Cwmbach J. Howells, a D. Williams, Aberdar. Yr oedd y pregetliau yn e'e"H yiaidd, yn gytnhwysiadol, ac yn hynod o ddylanwa" Bydded y gogoniant. i'r Hwn sydd yn deilwng o Cawsom garedigrwydd tnawr ar law Mr. W. Wllha y Masriachydd, fel arferol. Yr Arglwydd a dalo dyfodiant. Cynnelir y cyfarfod nesaf yn Gwawr, Ab aman, Chwefror llcg a'r l:fed,V. J. f ELIM, Ffynnonddrain.—Dydd Nadolig JOCIL cynnaliwyd cyfarfod ysgolion yn y lie uchod, am ddeg o 18 yn y boreu, pryd y talwyd ymweliad a'r lie gan ddwy y*s I