Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
5 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
5 erthygl ar y dudalen hon
CWMAMMAN.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
CWMAMMAN. Dywedir mai Uyfrau ydyw tymherau a bywydau dynion, y rhai y gall pawb eu darllen, pa un bynag ai cyfoethogion ai tlodion a fyddont, ac y bydd i rai fod yn sier o'u darllen, er na ddarllenant ddim arall. Mae yn y cwm bwn foneddiges, gwraig W. Perkins, Ysw., ag y gellir darllen wrth ei thym- berau, yn nghyd a'i bywyd gwastadol, ei bod yn Un o'r gwragedd mwyaf haelionus a charedig ag sydd vn y dywysogaeth a'i hamcan bob amser, !newn gair a gweithred, ydyw llesoli y tlawd, y Weddw, a'r amddifaid." Er ys blynyddau yn ol, darfu iddi sefydlu trysorfa yn ei tb)) ei hun, i gynnorthwyo y dosparth crybwylledig i brynu dillad iddynt eu hunain, er eu cadw rhag oerfel y gauaf, a gerwindeb y tywydd ac y mae y drysorfa erbyn hyn yn gryf a llwydd- iannus, a'i deiliaid yn ychwanegu bob wythnos. Boreu dydd Llun, bob wythnos, daw y tlodion yn mlaen â'u ceiniogau, ac ereill a'u dwy geiniogau, tra bydd rhai yn rhoi mwy, y rhai a gedwir gandd: am flwyddyn, pryd y bydd iddi eu dychwelyd hwynt yn ol iddynt, ayda rhoddion gwerthfawr ereill. Dydd Sadwrn, Chwefror 1, ymgynnullodd pawb o honynt at eu gilvdd i ystafell ty y farchnad, i dderbyn yr arian, neu eu gwerth hwynt; a chyn iddynt ymadaet daifu iddi eu hanrhegu hwynt un ac oil a phryd da iawn o de a theisen traith flasus yn rhad, a dymunai ar iddynt fwynhau iechyd a chyaur yn y flwyddyn bresenol yna ymadawsant, gyda gwgn siriol a chalon lawen, gan fendithio y fortedliiges haelionus o eigion enaid, a dymuno iddi hiroes i wneyd daioni. Pteser penaf ei bywyd ydyw yinweled a'r tlodion yn eu cystuddiau a'n cyfyngderau, ac agor ei llaw yn belaeth iddynt er sychu eu dagrau a'u dedwyddoli. fel y gallant oU gyhoeddi, Yr hyn a attodd hon, hi a'i uwnaeth." Y mdaenodd y gair trwy y Cwm er ys ychydig yn ol, ei bod hi a'i theulu parchus yn bwriadu symud oddiyma i fyw ger Llanelli, yr hyn a barodd alar cyffredinol trwy y lie; ond deallwn erbyn hyn, nad ydynt yn meddwl ymadaetattt rhywgymmaint o amser etto. Er cymmaint ydyw y wasgfa a'r caledu presenol yn y Cwm hwn, mentraf ddweyd, pe buasai yma rhyw banner dwsin o foneddige$au cyffelyb i Iron, mewn calon a iheimlad, y buasai tlodion y He beddyw uwehlaw tlodi ac angen. 0 mor werthfawr yw cael un yn meddu ar galon i deimlo, a llaw i gyfranu. Bendith Preswylydd mawr y berth a'i diiyno byth. J. EVAUS.
Y PARCH. JOHN JONES, AC EGLWYSI…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Y PARCH. JOHN JONES, AC EGLWYSI MORGANWG. YN gymmaint ag fod amryw eglwysi etto heb gas- glu at y Gymdeithas Genadol yn y Sir, penderfyn. wyd mewn cynnadledd a gynnaliwyd yn Nghaer- dydd, Chwef.#4, fod y Parch. John Jones, Merthyr (gynt o Ddowlais), i ymweled yn ddioed a'r ho)! eg-. lwysi hyny i gasglu at y Genadiaeth. Maeybrawd Jones yn gasglwr hollol reoiaidd, ac y mae ei gyth- meriad, yn nghyd a'r adnabyddiaeth o hoao yn Morganwg, y fath, fel nad rhaid iddo wrtlilganinol. iaeth a chymmeradwyaetb. Gobeithio y ca dder- byniad caredig yu mhobeglwysa lie yr ymwelo 4 hwynt, ac y gwna pob eglwys ei goreu iddo gael casglu pan y daw, gan nad ees ganddo ond prin digon o amser o hyn hyd gwrdd blynyddol y Gym- deitbas i ymweled, a hyny ond unwaitb, A phob eglwys sydd heb gasglu. Nid oes ganddo amser i golli." Gan fod y Gymmanfa wedi tynu un casgliad yn ol eleni i'r dy ben i hwn fod yn gasglfad mawr (h.y. un casgliad yn lie dau), er mwyn cael y Genadiaetb yn rbydd o ddyled, bydded i'r eglwysi wneyd ym, drech, fel y byddo'r anjean yn cael ei gyrhaedd. Cwmqfon. JOHN ROWLANDS, ■! Ytyrifenydd. '1 1 — ■
CWRDD CHWARTER SIR FYNWYi'…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
CWRDD CHWARTER SIR FYNWYi' CVNNALIWYD y cwrdd hwn yn Llanhiddel, dyAJ Mawrth a dydd Mercher, yr 28ain a'r 29ain o Ion. 1862. Cyfarfu y 6weinidogion a'r eenaiiau mewn cynnadledd prydnawn y dydd cyntaf. Wedi ethol y brawd Morgan Morgans, Trinant, yn Gymmed. rolwr, a darllen rhan o'r Gair dwyfol, gan y brawd Roberts, Bethel, penderfynwyd ar y pethau can lynol:— 1. Fod y Cwrdd nesaf i gael ei gynnal yn yr Argoed, ar y Mawrth a'r Mercher olaf yn mis Ebrill.. • 2' .F?,d fbrawd Afor?an Davies gynt o'r Goitre, Morganwg ° °llyngd°d Parchus » Gymmanfa 3. Fod y llytbyr oddiwrth ysgrifenydd Morganwe o barth y ddwy fil gweinidogion, wedi bod dan aylw, a'n bod yn meddwl y dylid defnyddio rhyw foddion i oleuo ein heglwysi o barth i helyntion y cyfnod hyny. J 4. Fod y cyfarfod yo pennodi y brodyr W. Rob- erts, Blaenau, E. Thomas, Newport, E. Roberts, Bethel, a'r ysgrifenydd, i fyned i gwrdd faerdydd v 3ydd o Chwefror. ° J J Terfynwyd y Gynnadledd trwy weddi gan y brawd D.R. Jones, Abercarn. "1 i Y GWASANABTH CTHOEDDVS. J Am 7, nos Fawrth, pregetbodd y brodyr T. Reeves, Risca, W. Richards, Machen, a W. Jona* Bargoed. Dydd Mercher, am 10, pregethodd y brodyr D. R. Jones, Abercarn, T. Thomas, Massa. leg, ac E. Thomas, Casnewydd. Am 2. pregethodd y brodyr A. Morton, Brynmawr, E. Roberts, Bethel (Saesneg), ac S. Williams, Nantyglo. Yn yr hwyr, pregethodd T. Morgan, Noddfa, ac E. P. Williams, Cwmbran. Dechreuwyd y gwahanol oedfaon gan y brodyr W. Thomas, Casnewydd, a Griffiths, Risca. Nid oedd yr ysgrifenydd yno, ac ni chafodd hysbysiad pwy frodyr fu yn dechreu yr addohad yny cwrdd diweddaf. Gwnawd ciybwyll- iad parchus a hiraethlon gan y cadeirydd ac ereill am farwolacth ein hanwyl frawd ffyddlon y Parch. Owen Williams o'r Twyngwyn. Er fod yr hin yn dra annymunol, etto cawd cynnulleidfaoedd llawn bob cwrdd, a llawer o hwyJ. Gobeithio y bydd y cwrdd yn fendithiol er adfywiad ac adeiladaeth i'r eglwys yn y He, TIMOTHY THOMAS,
RUMNI A'I HELYNTION.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
RUMNI A'I HELYNTION. Y MAE bedydd yn pafhau i gynbyrfu yn y Ile hw n Y mae y Taenellwyr, fel ag y mae dynion mewn cyfyngder, yn cydio mewn rhywbeth y gallout ddyfod o hyd iddo, igadweu penauuwchlaw angeu. Y mae pobl y bedydd bach wedi cael gafael mewn hen bamphletyn truenus (arguments yr hwn ydynt wedi eu gwrtbateb ganwaith), ac y maent wedi eu hargraffu o'r newydd i'w werthu trwy y lie. EnW y pamphletyn yw, Llaio ddwfr a mwy o dan," gan J. Pickering. Y mae y Taenellwyr yn dweyd mai gweinidog oedd J. P., ac iddo droi atynt hwy, a hyny yn dra diweddar, megys rhyw flwyddyn neu ddwy yn ol. Ond y mae yn dygwydd fod pobl y daenell yn mhell o'u lie yn y pwynt hwn etto. Hanes Pickering yn fyr yw hyn Ar y cyntaf, yr oedd yn aelod a phrsgetbwr gyda'r Independiaid wedi byny, bu yn weinidog iddynt yn Wednesbury wedi hyny, bedyddiwyd ef gan Mr. Edmonds o Birmingham, a chefnodd, medd ef, ar ei hen frodyr am byth. Yn y flwyddyn 1808, rhyw bedair biynedd ar ddeg a deugain yn ol, cafodd Mr. Pickering alwad i 8upplio eglwys y Bedyddwyr yn Coseley, swydd Staftord-gdlwadarbrawf am dri misgafodd. Wedi i'r amser appwyntiedig ddyfod i fyny, yr oedd Mr. P. yn dysgwyl galwad i aros fel gweinidog sef- ydlog; ond ni chafodd hyny-ni fynai yr eglwys ef i fodyo weinidog er dim. Mewn canlyniad i hyn, gorfu iddo ymadael, ac efe a dynodd ryw ychydig allan o'r eglwys (wedi inethu gwneyd split), ac a adeiladodd gapel byehan yn Coseley, yn 1809. Gweinidogaethodd yno am rai blynyddau; ond nid yw yn debyg ei fod yn llwyddo fawr, ac ni wnaeth y Bedyddwyr yr un sylw o hono gan hyny, efe a newidiodd ei farn (?) drachefn; ac a ddychwelodd i'w le ei hun, at yr Independiaid. Ond with ym. adael o Coseley, efe a ysgrifenodd y pamphletyn dan sylw, mewn ffurf o lythyr at yr ychydig bobl ag y bu ef yn ben iddynt. Treuliodd Mr. P. weddill ei oes yn ddilwydd ac obscure, fel pe buasai nef a daear wedi digio wrtho j a chan ei fod er ys amser maith yn ei fedd, ni ddywedwn ragor am dano, ond hyderwn i hen drugaredd rad roi ei breichiau am dano i'w gadw rhag colledigaeth. Dyna haties Mr. P., ac yr ydym yn meddwl na wna y Taenellwyr mwy son am dano; canys ni bydd ei enw na'i lythyr o'r un defnydd iddynt, nac o'r un anfantais i'r Bedyddwyr. Ni fuasem yn gwneyd cymmaint a hyn o sylw o hono, oni buasai yr hyn a grybwyll- wyd eisoes.
GOHEBIAETH 0 LUNDAIN.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
thurwyr llodrau, ond condemnid hwy fel gwneuthurwyr cotiau. Er hyny, rhoddodd Syr Edwin order iddynt am ddwy got, y rhai pan ddaethant adref oedd yn misfito. Anfonwyd hwy yn ol i gael eu newid, yr hyn a wnawd, ond misjito oeddynt wedi'n. tn ol aeth y cotiau drachefn at y teilwriaid, y rhai a'u dvchwelasant at Syr Edwin heb gyffwrdd a hwy, gan hawlio yr arian am danynt. Gwrthodai Syr Edwin dalu, a'r canlyniad fu tipyn o gyfraith. Holwyd Syr Edwin yn y llys, yr hwn a ddywedai, gan nad allai neb ddweyd pa le yr oedd yr esgid yn gwasgu ond yr hwn oedd yn ei gwisgo, fod yr un rheal yn gymhwysiadol at gotiau. Ceisiwyd ganddo dreio y cotiau am dano yn y llys, yr hyn a wnaeth, er difyrwch an- nhraethol i'r ynad, y cyfreithwyr, y rheith- wyr, a'r holl wyddfodolion, y rhai oeddynt ar hollti gan chwerthin. Dywedai yn ben- dant nad oedd wedi cynnyddu pwys yn ei bwysau er 1858. Dygwyddodd fod un o'r rheithwyr yn deiliwr; aeth hwnw i'r dyst- sedd i ffitio y cotiau am Syr Edwin Land- Seer, a dywedai eu bod yn "very bad fits," ac o ganlyniad rhoddwydyrheithfarn o du Syr Edwin. "Yr oedd yroll, o hyn yn ddifyr iawn, ond y mae yn awgrymu pwynt sydd werth sylwi arno. Dyma ddeuddeg o ddynion yn cael eu dewis i benderfynu rhwng dyn a dyn; y mae un o honynt yn gymbwys i roddi barn yn y mater. Y mae yn gwneyd hyny yn eithaf diduedd, ac wele yr un ar ddeg yn cytuno ag ef ar un- waith. Ai y fath beth a hyn ydym i ddeall wrth tt ial by jury V Yr ydym yn meddwl na; ac os yw pob achos sydd yn troi ar fit dilledyn i gael ei benderfynu ar awdurdod teiliwr na wnaeth y dilledyn hwnw, nid yw 'trial by jury' ond megys Iledritb neu gysgod." Fel yna y sylwa un o bapyrau Llundain ar y mater ond dylid cofio fod yr oJI otrrheithwyr wedi gweithredu ar y dystiolaeth a roddwyd ger en bron, ac na ddylid diystyru tystiolaeth teiliwr diduedd o herwydd ei fod ef yn un o'r rheithwyr. Pe buasem yn cael tystiolaeth mor ddidu- edd, ac o leiaf un rheithiwr sydd yn llwyr hyddysg yn v mater a ddygir gerbron yn rnhob achos, hua&ai Ilai o Ie i rwgnach o herwydd rheithfarnau nag sydd.