Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

1 erthygl ar y dudalen hon

S TOP Y GOE.I

Newyddion
Dyfynnu
Rhannu

S TOP Y GOE. GAN CAPTEN SIMON. PEN. III. Capeli—Ysgoldai—Trust Deeds— eu hniigen—eu diffyg- )on—ypwysoweithredu yn ddioedi er diogelu ejn heiddo. "To-morrow, to you Sir, safely journey home, Sir; take care of her horse Sir; thank you so much, Mr. Jones." "Notawordof thanks, Mr. Morgan," oe<ld ateb dyn ieuanc glan, trwsiadus; yr hwn oedd ar esgyn i gefn ei getfyl prydiiawn dydd Iau, Chwefror 13. Not a word of thanks, Mr. Morgan, if you please —-ay the obligation is on my side-,a hundred thanks to Mrs. Morgan for her excellent oatmeal cake and good milk. A very good morning to you all." "Yn enw dyn, pwy yw hwna V' gofynai ycloch- ydd, gari lygadrythu ar ol y gwr ieuanc ag oedd erbya hyn bron "r golwg. Mab benaf y Squire Jones o'r Plas," oedd ateb John, y mae ef yn awr wedi ei brentisio gyda Mr. Scrifell, y cyfreithiwr, yn y dref; ac y mae poh argoelion y gnna ddyn galluog iawn fel cyfreith- iwr." il Be ma fe yn wneyd ffordd hyn, ta fater i fi ?" meddai y clochydd eilwaith. Os dim o hono myn'd i stfaino ar i'ch tad, John, ydi o ?'* Diolchi ch\\i, HlJwcYIJ," meddai John, "hid yw wedi dyfod i'r fan 'na etto; mae nhad wedi arfer talu ugain swllt y bunt, a pall wneyd hyny heddyw. Ond amcan arall oedd gHn Jones ifanc y ffordd hyn. Maeyn debyg fod Trust Deed capel Gilgal, capel yr Independiaid, h b ei enrollo erioed, acyno) cyfraith ddiweddar, mae yn ofynol enrollo poh Trust Deed cyn y 17eg o fis Mai nesaf, neu bydd yr hawl i'r eiddo yn mvned ar goll. A chan fod cyf- eillion Gilgal wedi cyflogi Mr. Scrifell i wneyd hyny iddynt hwy, cymmerasom ninnau y fantais er rhanu y gost rhyngom, i gael gan y cyfreithiwr i barotoi gweithred i ninnau. gan fod yn agos yr oil o'r Trustees a benodwyd ar y cyntaf wedi marw." A oedd eich Trust Deed chwi wedi 'i enrollo John ?" gofynai Rosser, un o flaenoriaid capel Gilgal. Oedd, yr oedd ein Deed ni wedi 'i enrollo yn hollol rheolaidd," oedd ateb John; "end yr oedd eisiell adnewycJduy Trustees, gan eu bod oll onti dau wedi marw." Mawr yw eich ffwdan chi, y 'Senters," meddai Huwcyn, gyda ni ma'r esgob a'r llywodraeth yn gofalu am neid y peth yn sound am byth, for good and all,' fel y clywais I 'r ficer yn dweyd." le, Ïe, Huwcyn, ond pwy sv'n talu ?" gofynai Billy. Wei, mae llawer iawn o ddyryswch yn y meddwl I yn awr am y ffordd y dylid gwnsyd gyda v pethau hyn," mcddai Rosser, a allwch chwi, John, roddi i mi ddarluniad pa fodd i weithredu ?" Yr wyf yti meddwl y gallaf," oedd ateb John. Yr wyf wedi darllen peth, wedi gwrando ych. ydig, ac wedi cael tipyn o oleutii heddyw gan y gwr ieuanc sydd newydd ymadael." ''Da chwi, 'nawr John, rhowch i ni hanes teg sut y clylai fod, heb uso y geiriau boiiog yna sy'n y llyfrau," oedd cais Rosser. Wei, fe garwn innau wvbod hefyd," tneddai Cadwalalr, b aeiior gyda y Methodistiaid. er fod yGymdeithasfa yngofatuambt'tbau fel yna gyda ni yn lied lew." Wei, i fod yn fyr, ac yn ddealladwy," meddai John, ni a gymmerwn fod capel neu ysgi>ldy newydd yn cael ei gotii ar ddarn o dir newydd." le, o'r goren," meddai Rnsser. Wel, y peth cyntaf sydd i'w wneyd yw cym- meryd y tir oddiwrth y perciienog, nailT ai trwy bryniad neu trwy lease. Yn un o'r ddau achos, prynu neu leaso, dylai y tir gae) ei gymmeryd gan un neu ddau berson o bellaf, yn y dull arferol o gymtneryd a throsglwyddo tir oddiwrth y naill ddyn i un arall, gyda gosod un clause i mewn fel hyn For the purposes of erecting a meeting house or school room, to be used by a congrega- tion calling itself, &c. gan enwi y gynnulleidfa. Ni ddylai fod dim ychwaneg nil hyna mewn lease nag mewn pryniad, os bydd mwy na phum swilt o arian yn cael ei roddi am y tir. Wedi prynu neu leaso y tir gan ryw un, neu rhyw ddau, eu dyled- .swycftl hwy fydd trosg'iwyddo y tir i'renwad yn enw y Trustees, dywedwn o ddeuddeg i bumtheg mewn rhif. Yn awr, mae gan y brawd neu'r brodyr hyn hawl yn ol y gyfraith i osod teierau yn y Trust Deed nad oedd bawl i'w gosod yn y" lease, neu weithred y pryniad. Yma, sef yn y Trust Deed, gellir cyfyngu yr adeilad, pa un ai capel neu ysgol- dy, i wasanaeth arbenig a tieillduol-gellie nodi pa fath gymhwysderau a ofynir er cyfarisoddi aelod- iaeth yn yr eglwys—pa fodd i ddewis ac ymwrthod a gweinidog—pa fodd i gael arian at dreulion cyff- redin yr achos a'r weinidogneth yn y lle-a pha betli i wneyd o'r adeiiad pe dygwyddai i'r gynnull- eidfa gael ei thori (yny, neu symud i le arall. Mae y gyfraith yn rhotidi hawl i osod yr holt bethau hyn i mewn yn y Trust Deed. Bydd y Trustees yn derbyn yr eiddo i'r enwad ar y teierau yna, a'u dyledswydd fydd gweled fod y teierau yna yn cael eu cadw yn ol llaw." Ffamws, John." meddai William Richards, y bwtchwr, diacon parchus yn yr Hen Gapei. Yr ych chi yn gwsyd o'r goreu, ond shwt i ni yn myned i wbid pa fodd i wneyd fel vna; ac o ran hyny, vvyr y cyfreithiwr tawr fwy na ninnau." Yr ych chi yn eithaf iawn, 'newyrth William," meddai John, "onù y mae y diffyg yna wedi cael ei wneyd i fyny trwy fod Undeb y Bedyddwyr wedi cael gan William Henry Watson, o Bouverie-street, Llundain, i b<irotoi cynllun o Drust Deed, er cyf- arwyddyd i eglwysi ieuainc a gwledig; ac yn wir, er cyfarwyddydi lawer iawn o gyfreithwyr. Mae hwn yn cael ei alw y I Model Trust lIeed.' Mae poh peth gwir angenrheidiol yn hwn—pob ffurf yn berffaith, a'r cwbl fydd eisieu; os bydd rhyw eglwys am gael rywbeth neillduol i mewn, gall wneyd hyny yn ddigon rhwydd. Cofiwch mai cyfarwyddvd i gyfreithiwr yw hwn. Rhaid i gyfreithiwr wneyd y Deed—nid oes hawl gan net) arall ei gwneyd. Mae dyn heb fod yn gvfreithiwr yn agored i JB50 o ddirwy am wneyd Lease na Deed o'r fath hyn. Wel. John anwyl," meddai Rosser," be si wedi'n i fod, ar ol cael y Trust Deed wedi ei wneyd?" Mae yn rhaid iddo gael ei lawnodi yn awr gan y person neu y personau hyny ag ydynt yn ei gyf lwyno i'r Trust yn flaenaf, ac yna gan yr oil o'r Trustees. Y cam nesaf fydd cymmeryd ardystiad un neu ragor o honynt. ei fod am iddo gael ei enrollo yn Llys y Chancery Rhaid gwneyd hyn o fewn chwe mis wedi Uawnodiad a dydl'iad y Deed, neu bydd yr hot! gwbl wedi myned yn ofer. Wedi iddo gael ei enrollo, mae y cwbl yn ddiogel. Gosod. er y Lease a'r Deed efo eu gilydd mewn man diogel." Yn wir, yr w'i yn falch rhyfedd fy mod I wedi dygwydd taro ac draws y siarad hyn heddy' meddai Will Evan Shon Huw, o Gwmdysyfelin, "wa'th ma' eisie gwneydrhwbeth yccoyndost; i ni yn siarad welwch chi o hyd, ond heb wneyd dim ytto. Yn awr John, yr wyt ti wedi gweyd shwd ma' 'neyd Deed newydd o'r dechreu, ond shwd utae gwneyd un newydd ohen un fel pedae,— dyma w'i yn feddwl, gyda ni mae y Trustees i gyd wedi marw ond y'm hunan-taw ni.ine yn marw etto, pwy fyddai pia yr Hen Gapel?" "Eichmabhenaf.'newyrthWiUiam, Oedd yr ateb. Na ato Duw," meddai yr hen wr, yr Ar- glwydd a'i gwaredo o ddwylaw Will ni—fe'i llyncai ef, ac a'i taflai yn erbyn y gwelydd cyn pen hhvyddyn. Beth sydd i wneyd, John bach, yn ngwyneb peth fel hyn ?" Mae y peth yn ddigon rhwydd," meddai John. Dyna'r very thing y buom ni yn ei wneyd fi'n capel oi, sef adnewyddu y Trustees. "Ffordd o'i chi yn gneyd?*' oedd gofyniad 'newythr William. If Mae yn hawddiawn gwneyd hyn," oedd ateb John i'r hen wr. A golvgu'fod y Deed cyntaf yn ur. iawn, ac wediei enrollo yn y Court of Chancery, mae deddf Peto yn rhwyddhau y flordd i ni allu adnewyddu y Trust heb ond ychydig o drafferth, heb rhyw gost fawr chwaith. Mae y peth i gyd yn g >rwedd ar yr eglwys-nid ar yr hen Drustees, nag ar neo ond ar yr eglwys ei hun." "Wei, ond sut mae iddi wneyd?" meddai blaenor Gilgal. Yr wyf yn awyddus enbydus am gael gwybod. Wei, dyma y ffordd," meddai John. "Rhaid i gwrdd eglwysig rheolaidd gael ei alw at y pwrpas yn unig o ddewis Trustees. Rhaid i'r cwrdd hwn gnel ei gyboeddi yn rheolaidd y Sul cyn y noswaith neu y diwrnod y cynnelir y cyfarfod. Wedi dyfod i'r cyfarfod, mae un o'r brodyr i gael ei ddewis yn gadeirydd i'r cwrdd hwnw. Yna, wedi cael y cadeirydd, eir yn mlaen i gynnyg ac eilio yn y ffordd arferol, fod y ———— a i fod yn Drnstees. Yna, bydd i ysgrif gael ei gwneyd yn y cwrdd, a'i harwyddo gan y cadeirydd, cyn gadael y gadair, i'r perwyl canlynol, a rhaid fod ar yr ysgrif hon stamp gwerth pumtheg swllt ar hugain. Er deatinaturyr ysgrif yn well, mi ddarlienaf lion i chwi. Dyma yr un a fuorn ni yn ei liawnodi heddyw. a gwna y tro i fi wneyd fy meddwl yn ddealladwy. Cofiwch fod yma dJau o'r hen Drus. tees yn fvw." Yna daliai John ddarn o groen dafad yn ei law, yn mesur tua 22 tnodfedd o hyd, a 14 rnodfedd o led, ag ar y gornel uchaf, ar y llaw chwith, stamp y Llywodraeth am 35s., ac ar y gornel isaf ar y llaw ddeheu set o gwyr coch ar gyfer enw y cadeirydd. Dyma yr ysgrif," meddai John, mi a'i dar- llenafhi. Mae fel hyn,— 'MEMORANDUM of the choice and appointment of new Trustees of the Cwmberllan Baptist Chapel, situate in the parish of Cwmberllan, in the County of Cariad; at a meeting duly convened and held for the purpose in the said chapel on the 13th of February, 1862. Adda Jones, of Hope Villa, Chairman, Names and descriptions of all the Trustees on the constitution or the last appointment of Trustees made the 3rd day of June, 1834 :-John Simon, mariner; John Rhys Morgan, smith; Rees Beavan, labourer; Morgan Jones, finer; Howell Llewelyn, fanner; Jenkin Howells, sawyer; Thomas Davies, mariner; Watkin Price, shoemaker; all of the aforesaid parish of Cwmberllan, and of the aforesaid County of Cariad also Morgan Davies, minister of 'the gospel; John Lloyd, minister of the gospel, both of the parish of Penrhiw, of the aforesaid county Rhys Morgan, minister of the gospel, and Th imas Williams, m minister of the gospel, both of the parish of Dingle, in the County of Findout. I Names and descriptions of all the Trustees in whom the said chapel and premises now becomes legally vested. I First, old continuing Trustees, John Simon, captain mariner, Traveller's Rest, in the parish of Cwmberllan, and John Rhys Morgan, master smith, Vulcan House, Cwmberllan, both in the County of Cariad. 4 Second, new Trustees now chosen and appoint- ed,—John Morgan, jun., smith, Vulcan House; David Evans, swyddog, Hengowllt, Cottage Edwin Ffyddlon, Cashman, Golden Stores; Herbert Davies, clothier, Honest House; Benjamin Hinton, ready writer, CastellynoJwydd David Davies, tea dealer, Corner House; Zechariah Jones, minister of the gospel, Pencarmel; and Jeremiah Williams, minister of the gospel, Dyffryn-dagrau, all of the afoiesaid parish and county. Dated this 13th day of February, 1862. ADDA. JONES, Hope Villa, Chairman.'