Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
3 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
3 erthygl ar y dudalen hon
I ♦fcn.v ' :.- '.,.. .Ohho…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
I ♦fcn.v .Ohho T¥ YR ARaLWYDDI«!l^ MtaWrtTi 24.—Cytunwyd ag amryw adranau o J S|rif Gwallgofrwydd yr Arglwydd Ganghellydd. Ma wrth 25;—Cyflwynwyd nifer atawr o ddeis* ebau yn erbyn y Code newydd, ■< Poland. Galwodd larU Caernarfon sylw at sefyllfa pethau yn Poland. Er lod y Pwyliaid wedi hynodi eu hunniu fel arweinyddion chwyldroadaii mewn gwledydd ereill, yr oedd yn anmbosibl peidio cyd. yudeimlofi thrallodion cenedl ryddfrydiga gwtad. garol, a pharchueu hymlyniad diysgog wrth eu hannibyniaetb. Yr oedd yn rhaid i bawb addef eu bod yri ymdrechu yn ardderchog o blaid eu rhyddid. Nid oedd eu trallodion wedi eeri dim ar eu eariad at eu gwlad. Yr oedd, eu gwladgarwch wedi coftio yn ddrud iddynt. Ond ei amcan penaf ef yn galw sylw at y mater oedd, nid amlygu cyd- ymdeimlad a'r Pwyliaid, ond ymchwilio pa fodd yr oedd Rwsia wedi cyftawnu ei haddewidion i Ewrop gyda gølwg ar Poland. Efe a adfpddodd yr tio a "ty addewid a roddwyd gan Rwsia o bartb i nationality Dugiaeth Warsaw. Y llynedd, daeth Llywodraetli Rwsia, mewn canlyniad i arddangosiadaa penhoeth, i wrthdarawiad a'r bobl, a chyflawawyd creulon- derau a gynhyrfasant ddigofaint Ewrop. Yn fuan ar ol hyny, anfonodd Tywysog Gortscbakoff gylcli- lythyr yn cynnwys amryw ddiwygiadau ond nid oeddent etioed wedi eu cario allan, ac yr oedd an- foddogrwydd y bohl wedi ei ddarostwng mewn dull ag yr oedd efe yn ei gondemmd yn ddirfawr. Ewyllysiai wybod a oedd cylchlythyr Tywysog 'Gottseltakoff'wedi ei an'fon i lywodraeth ei Mawr- hydi, ac a oeddynt yn gwybod pa delerau a gyn- nygid ganddo. Llongyfarchai larll Russel ei arghvyddiaeth ar y galln a ddangosasid ganddo wrth drafod y mater. O herwydd oi gyfrifoldeb fel Ysgrifenydd Tramor, teimlai fod ei sefyllfa swyddol yn el attal rhag siarad ar y pwnc mor rydd ag y buasai yn dymuno. Haera Rwsia, fod Poland, ar ol gwrthryfel 1830, wedi tr6sedda ei chytundeb; ond dengys yr oheb. iaetb, yr hon a gyhoeddwyd gyntaf y llynedd, tod Lloegr wedi gwrthdystio yn gadarn yn erbyn ymddygiad Rwsia at Poland. Siaradoddyn ffafriol am y diwygiadau a gynnygid yn nghylchlythyr Tywysog Gortscbakoff, fel rhai o duedd t barotoi y ffordd i lywodraeth genediaethol yn Poland; ond yr oedd yr arddangosiadau a waed gan y Pwyliajd y Ilynedd yn tueddu i greu drwgdybiaeth yn Ilyw- odraeth Rws{a Yr oedd efe yn credu fod swydd- ogion Rwsia wedi gweithredu yn fyrbwyll; ond ar yr un pryd, yr oedd yn anhawdd iawn i lywodraeth dramor ymyryd. Gan fod rhyddid Rwsia yn cyn- nyddu, yr oedd efe y.) credu y gwellhfid sefyllfa Poland yn gyfatcbol. Mawrth 27.-Cynnygiódd Arglwydd Cranworth yr oil ddarlleniad o ysgrif Gwelliant Cyfraith Elusenau. Efe a ddywedodd mai ei hamcan oedd symud rhai ammheuon a godasid gyda golwg ar weithrediad y gyfraith a basiwyd y llynedd. Cy- tunwyd a'r cynnygiad. Mawrth 28.—Darlleawyd ysgrif Gwrthryfel yn y Fyddin a'r Llynges yr ail waith, Mawrth 31.—Pasiodd Deddf Terfysg drwy bwyll- gor, darllenwyd Deddf Ddiwygiedig Elusenau y drydedd waith, a phasiwyd hi; darllenwyd Ysgrif Deddf Ddiwygiedig Llywodraeth Awstralia yr ail waith EbriU I.—DarUenwyd Ysgrif Gbrchwyliaeth Men- ywod a Phlant Bleachfields, ac Y sgrif Terfvsg Llyng- esol, yr ail waith. Darllenwyd yr Ysgrif Lyngesol y drydedd waith-; a phasiodd Deddf Ddiwygiedig Tref- edigaethau Awsti&lia drwy bwyllgor.
TY Y CYFFREDIN.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
TY Y CYFFREDIN. Mawrth 24.—Rhoddodd tyr. Baines ryhydd am henderfyniadau fel gwelliant ar benderfyniad Mr. Walpole gyda golwg ar y Code newydd, amcan y rhai oedd darparu na byddai i'r llywodraeth roddi dim arian at gynnortbwyo unrhyw ysgol heb sier. wydd nas gellid ei cbynnal heb gymliorth y llyw- odraeth. Mawrth 25. Cyflwynwyd lluaws o ddeisebau yn erbyn y Code Uewydd, ac un yn ei ffafr gan Mr. Lowe. p Mewn atebiad i Mr. Freeland, dywedodd Mr Layard fod Llywodraeth ei Mawrhydi wedi derbyn. llythyrau oddiwrth swyddoKion ein llynges a'n byddin ar. orsaf China, vn rhoddi desgriftad o gym. meriad a gweithrediadau y gwrthryfelwyr yn China, acy gosodid hwynt ar y bwrdd y-ii* mhen yfiby,dig ddyddiau, Gofynodd Mr.W. E. Forster i'r Llywodraeth a alleut roddi rhyw hysbysrwydd o barth ir cytun. deb masnachol y cyunygid ei wneyd rhwng y: wlad hon a Belgium. I Atebodd Mr. Layard fod vn ddrwg ganirda-<i<ly. wedyd fod yr ymdrefodaeth wedi sefyU. ,(.'i iis- J Y Code Newydd. Yna cododd Mr. Walpole i gynnyg ei bender- fynianau, y rhai a welir yn ein Rhifyn diweddaf. Barnai y boneddwr anrhydeddus maiy llwybr goreu !,nai,v wy gqreu i edrych ar y Code newydd, fyddai ei ystyried fel ysgrif o eiddo y Hywodraeth, wedi ei chynnyg i dderbyn eymmeradwyaeth y fÿ. Yr oeddyn un o'r cwestiynau pwysicaf a allesid ei osod o flaen y senedd. Yr oedd cyfundeb addysg, trwy roddion seneddol, fel yr oedd yn bodoli yn awr, wedi ei sefydlu Oddeutu 28 mlynedd yn ol, ar ddwy eg- wyddor arbenig. V gyntaf oedd, ei b6d yn ddy. munol cefnogi ymdrechion gWirfoddol personau unigol trwy gytuhorth cyhoeddus,; i?t dyhen o led- aenu addysg cyn belled ag y gellid yn mlvobrhan o'r ylad ac yn yr ail le, niddylent byth annghofio, os na osodid addysg ar sylfaen grefyddol na byddai iddi ateb yr holl ddyben i ba un y bwriadwyd hi. Sefydlwyd y rhodd yn 1833, ac i fyoy hyd 1847 yr oedd wedi graddol gynnyddu mewn swm. Decfe- reuodd yn JE20,000, ac erbyn 1846 yr oedd wedi cyrhaedd i ^100,000, ond yr oedd eyanydd addysg yn fwy na graddol. Yn 1833, ni anfonid ond un o bob 18 i ysgol, tra yn 1847, gyda chynnydd mawr yn y boblogaeth, yr oedd rifer y ptant mewn ys- golion yn un o bob 9, ac yn 1061 yr oedd y plant yn db o bob 7. Yr oedd yn ddiamxnheu fod y cynnydd mewn anan rhwhg 1846 a 1861 wedi bod yo fawr iawn, Yn ▼ putn mlvoedd cyntaf ni chyrhaeddodd ond £ 150,Q00, ond yn 1856 yr oedd wedi cynnyddu i ^450,000,ac yn 1861 i iT800,000. Ei farn ef oedd, y dylid wrth ddosparthu y rhodd seneddol, oidu aln gynnildeb mewn cyssylltiad ag effeithioldeb; ac yr oedd efe yncredu nad oedd y Code newydd yn cyrhaedd yr amcanion hyny. Yr oedd wedi ei fabwysiadu yn rhy frysiog, oili ddwyn i mewn yn rhy fyrbwyll. Cyfeiriodd at y man- teision mawrion a fwynheid gan y wlad o dAn y gyfundrefn bjresenol, fel y dyagrifid hwynt gan y Ddirprwyaetb Freninol ar Addysg, a honai fod ppb un o honynt yn cael euperyglu gan y Corfenewydd. Yr oedd yn dinystrio nodwedd grefyddol addysg trwy ofyn yn unig am addysg elfenol. Yr oeddyn annghefncgi haelioni personol, ac yn tueddu i an- dwyo cyfundrefn dysgybl-athrawon. Condemniai y dull J" llIba un y parotowyd ac y dygwyd y Code newydd i mewn, a dywedodd ntai yr amcan oedd ganddo mewn golwg wrth gynnyg y penderfyaiadau, oedd sicrhau na wneler cyfuewidiadau pwysig o'r natur ytiia etto yn gyfrinachol, ac jna oddefer i'r Cynghor Addysg honi awdurdod deddfwrol rhag. Haw. Diweddodd y boneddwr anrhydeddus ei araeth drwy gynnyg fod i'r ymifur&a vn bwyllgor. Cytunodd Syr George Grey, ar ran y Lywodr- aeth, a'r cynnygiad, a dywedodd y cadwai y Bylw. adan oedd ganddo i'w gwneyd ar fanylion y peo* derfyniadau hyd nes yr ymffurfid yn bwyllgor. Ar yr un pryd, honai fod egwyddor y Code newydd yn teilyngu cymmeradwyaeth a chefnogaeth y ty. Beirniadodd Mr. Banks Stanhope ddarpariaetbau y Code newj'dd.ji cbwynai o herwydd nau pedd la. lywydd y Cynghor Addysg wedi trafod y cwestiwn mewn ysbryd teg. Dywedodd Mr. Buxton ei fod ef yn ae:od o bwyllgor ysgol, a'i fod ar yr un adeg dan g« mwl o ansicrwydd; ond yr oedd efe yn awr wedi dyfpd i'r penderfyniad, ar ol ystyried y cwestiwn yn drwyadl, tra na byddai y Code newydd yn on rhwystr i addysg gre.yddpl, y cynhyrfai y wlad i wneyd, rawy o yindrerliion o blaid addysg tydol a chyffredinol. Addefai Arglwydd R. Cecil fod drygau yn y cyf. undrefn bresenol ag oeddynt yn galw am ddiwyg. jad; ond teimlai wrthwynebiadi gynllan y Uywodr- f«th.
HANESION CYFFREDINOL.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Pabaidd. Y mae diddymiad cymhorth y llywod- raeth i grefydd, er nad ydyw wedi gwanhau dim ar y syni ad Protests naidd, wedi uno pob dosparth o 1 grefydd wyr fel cyd-Gristionogion, a chyd-drefedig- ion i r fatb raddau fel nad oes ond ychydig iawn J'w ofni oddiwrth ragfarn ac eiddigedd eglwysig. Boneddwr Haelionus.—Y mae un Mr. GcorgePeabody, masnachydd Americanaidd, ne- ^dd roddi y swm o £ 150,000 at yr amcan ran- Inoladwy o weith au sefyllfa pobl dtodion ac anghenus Lfandain; ac y mae wedi appwyntio corfF o ym- ddiriedolwyr i reoli y dosparthiad o honynt. Y gweinidog Americanaidd yn Llundain ydyw uh o'r y,nddiriedoIwr, ac Arglwvdd Stanley, Syr J. Em person Tennent, Mr. C. M. Lampson, a Mr. J. S. Morgan yw y Heill. Dywed Mr. Peabody, mai ad-daliad ydyw y rhodd hon am y lluaws ben- dlthion a ddeibyniasaio law Rhagluniaeth." Cys. ?3'lltir tair ammod a'r ymddiriedaeth yn gyntaf, fo,d yr arian i gael eu defnyddio yn gwbl. i wellhau pobl dlodion Llun- *& yn ail, na byddo i ddylanwad plaid grefyddol gwleidyddol effeithio dim ar weinyddiad y ry«orfa ac yn drydydd, mai yr unig gytnhwysder gyfranogi o'i manteision fydd gwir diodi, mewn cyssylltiad a chymmeriad moesol ac ymddygiad CYrndeilhasol-da. MENYW MEWN DlLLAD GWRRTW AM CHWECH M^ynedd !—Dygwyd menyw yn ddiweddarwedi S^iago fel gwrryw o flaen ustusiaid Manceinion am jinonyddu meistres t £ llettya yn y ddinasvhono, «rwy greu ystwr a hygwth euro menyw o'r enw Sarah Jones, gyda'r hon yr oedd wedi bod yn bvw am ryw dymhor fel ei gwr. Enw y garchares yw Ann M'Gaul, neu Ann Hughes! neu John Jones! *niddengys ei bod wedi bod yn gwisgo fel dyn er ys ehwech inlvnedd, i'r dyben o erinill hanner coron y dydd wrth waith dyn yn hytrarh na swllt ydydd wrth waith menyw. Ar un achlysur, darfu 1 r garchares gysgu pedair noswaith gyda mab yr arhwynwraig oblegid prindra gwelyau, a liyny heb » w rhyw gael ei ddarganfod. Yr oedd hefyd wedi gweithio dros ryw atnser ar lan pwll glo. Dywedai hi ei hunan ei bod weidi dyfod o Gillmoss, ac nad oedd ganddi ddillad ond y rhai oedd am dani. •-afodd fyned yn rhydd ar yr ammod na fyddai yn "nonyddu yr achwynwraig yn mhellach, ond bu uorfod ei chadw yn y llys am beth amser rhag ei llabyddio gan y dorf y tu allan. AltI,ADKN AU Do. Locock.-—-Y mae. y rhai hyn Jn JiWella y fogfa, diffvg anadl, y ddarfodedigaetb, ^pesychau, a pliob anhwylderau yr anadl a'r ysgyf- !tInt, yn uniongyrcbol. Mile pob anhwylderau y gwddf yn rhoiffordd yn union o flaen in o'r Ar- "detiau byn, pan y gosodir hi yn acblysurol yn y genau. I gsntorion ac ateithwyr y maent yn an- jnhrlsiadwy er clirio a chryfhau y llajs. Mae bias "yfryd arnynt. Pris Is. l £ c., 2s. 9c, ac lis. y "•wch. Ar werth gan bob Cyffeiriwr. Rhybydd. r*K a<* y geiriau "Dr. Locock's Wafers ar blwch dilys, mewn llythyreiiau gwyn ar sail £ °ch, ai- heb y cyfryw ni fydd unrhyw flwch ond TWVlL a HOCED.