Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
4 erthygl ar y dudalen hon
PYDD Y BRIOD AS YN ABERDAR,
PYDD Y BRIOD AS YN ABERDAR, Gwn, fonedJigion, fod eich gofod yn e thaf prin etto, dys- gwyliwch air neu ddau o bob man, er c'ywed sut y trculiwyd yr ^ryl ar Mawrth y IOted. Am hyny, a,ifonaf ychydig bAch iawn o eiriauarn Aberdar. Aijorodd y horeu yh dywyH, oer, a gwlyb, a'r teimlad cyh )edda*! dJcg g;radd islaw Zero ond daeth yn well o lawer "â'r dysgwyliad—gweitbiodd jr hsn Sol ei ff.irdd trwy y cymmylau. a mynodd ddangos mai efe oedd brenin y dydd. Am ddeg o'r gloch, cyfarfu y trigolion yny farchnadfa, cymmerwyd y gadair gtn uchel swyddo^ y plwyf, a darllenoddy Ficer Anerchiad i'r Tywysog. Ar gyntiycieti y Parch. Thomas Price, cymmeradwywyd hi yn unTryd 1 s;yda thair banllef i'r Tywysog a'r Dywysoges. Mae yn wirdeilvVnjj o sylw mai dyma yr Anerchiad goreu ag sydd wedi ei cbyhoedds etto. An 1 o'r gloch, cyfarfu Ysgolion Sabb thai yr ardal i ganol y dref, yn cael eu blaenori gan eu banerau a'u corau. Ffurfiwyd un orymdaith fawr o'r holl ysgolion, yn cael ett dilyn gan y Cymdeithasau Dyngarol, yn gwisgo eu teyrnolion. Erbyn 2 o'r gloch yr oedd dros 15.300 o encidiaa wedi ett derbyn i Bare Richard F<>thergill, Ysw ac yr oedd 14,727 o'r cyfryw yn dal eyssylltiad a'r Ysgolion Sul. Oflaen y palas, cyflwynwyd Beibl hirdd i foneddiges Mr. Fothergill yn a thros yr holl ysgolion. Gwnawd y cyflwyniad gan y Ficer; ac ar gynnygiad y Parch. Thomqs Price, ae eiliad y Parch. Dayid. Price; diolchwyd yn gynhea i Mr. Fothergill am y Pare. Yma hefyd arweiniodd Mr. D. Pr.'sser yr holl gorau, y rhai a gan- asant "Ar Dywysog Gwlad y Bryaiau," &'r Anthem Oenedl- aethol. Dychwelodd yr ysgolion i'r dref, ac ymadawsant » gael y trugireddau darparedig ar eu cyfer yn y gnahin)l fjnau. Yn awr, Syrs, rhaid dilyn y Bedyddwyr, gan nas gallaf fod yn mhob lie. Rhoddodd athrawon ysgolion Calfaria a'i thftir merch dS da a theisen fendigedig i ddim llai na 1,225 o rat, oddeutu pumtheg oed a than hyny. Yr oedd Calfaria a'i merch henaf, Bethel, yn y capel gartref, lie y cafwyd gwlidd dda i hen ac ieuanc. Yr oedd yma un nodwedd gwerth ei nodi. Mae Miss Emily Price yn awr tu draw i Lundain ytt yr ysgol; ond cofiodd am y gweddwon, a danfunodd garden hardd iawn, yn cynnwys arfbais ein Tywysog, a'r gwahoddia<& a ganlyn :—
" PRIODAS TYWYSOG CYMRU."
PRIODAS TYWYSOG CYMRU." Mae Emily Price yn gwahodd yn garedig yr hell wragedtf gweddwon ag ydynt yn aelodau yn eglwys Calfaria, i gydgyf- arfod i yfed te ar ddydd priodas Tywysog Cymru a'r Dywys- oges Alexandra, Mawrth lOfed, 1863, am 5 o'r gloch, ya nghapel Calfaria. Bydd yn eich aros de da, teisen flasus* bendith y Nefoedd, ac ysbryd EMrLY PRICE-" Mewn canlyaiad, daeth wyth a deugain o weddwon i'r- wledd. Am 7, cynnaliwyd cyfarfod cyhoeddus er adrodd a chanu, chawsom ddarlith fer gan Mr. Price ar Dywysog Cymru— dechreuad y teitl, yr achos o hyny, a'r gwersi y mae yn ei ddysgu," y cwbl o dan lywyddiaeth Mr. John. Cyfarfyddodd ysgol Ynyslwyd yn ei chapel newydd. Yma etto yr oedd tê a theisen i wledda y plant. Ar oii hyny ddarfod, cynnaliwyd cyfarfod cyhoeddns o dan lywyddiaeth E. G. Price, Ysw. Adrodd, canu, ac anrhegu. y brawd John Davies, un o'u pregethwyr cynnorthwyol, a Beibl hardd, fa- yma etto. Ysgol y Gadlys a gyfarfyddodd yn yr Ysgoldy, lie y cafwyd prydnawn llawn o ddifyrwch mewn bwyta, yfed, adrodd, canu, barddoni, &c. &c. Bum bron ag annghofio dywedyd i 750 o dlodion gael bob a anrheg y dydd hwnw, ac i Mr. Fothergill roddi R15 i'w rhana rhwng yr ysgolion. JOHN RUB.
[ BRAWDLYSOEDD.
BRAWDLYSOEDD. MORGANWG.—Cyrhaeddodd Syr John Mellor, Abertawy dydd LInn, Mawrth 9fed, lie y derbyniwyd ef gan yr Uchel Sirydd, Major Traherne. Wedi agor y llvs, o herwydd rod priodas Tywysog Cymru dydd Mawrth, gohiriwyd y gweith- leJiadau hyd ddydd Mercher, a phrofwyd y carcharorion can- lynol :-Ann Harries a Catherine Morris, am ledrata pwrs ya cjnnwys dau swllt, &c., oddiar un Samuel Jones, Castellnedd. -Cafodd y blaenaf ei.dedfrydu i bedair blynedd o garchariad a llafur caled, a'r olaf i naw mis. Robert Stroud am ladrata caib oddiar ei feistr, Mr. John Hewitson, Abertawy, yr hwn a ryddhawyd. John Me Carthy am ledrata gwasg-bais, eiddo W, Quick, Castellnedd,-15 mis o garchariad a chaled- waith. Patrick Connor, am ddynlladiad Dennis Hannan, 9c mis o garchariad a chaledwaith. Ellen Edwards, a gyhnddid o ledrata llwy arian, a ryddhawyd. Thomas Hill a gyhuddid a ladd John Jones, mewn tafarndy yn Ystalyvera, a ryddhawyd. William Ward a Thomas Blake, am ymosodiad sarhaus ar Thomas Thomas, a Iledrata oddiarno y swm o un bunt. Caf- wyd y carcharorion yn euog, a dedfrydwyd hwynt i 15 mis a garchariad a chaledwaith. James Badger a gafwyd yn euog O dori i dy Garrard Sampson, Llandaf, a lledrata bara oddlyno -5 mis o garchar a chaledwaith. Y Llofurddiaeth yn Ystrad. Y mae manylion yr achos hwn yn wybodus i'n darllenwyr. Yr oedd Thomas Edmunds, yr hwn a gyhuddwydo lofruddio Jane Lewis, i gael ei brofi yn mrawdlys Abertawy, ond ni chafodd y rheithwyr true bill yn ei erbyn. Gwnaeth y barnwr sylwadau gyda golwg ar yr achos wth anerch y rheithwyr- Cafodd ei ryddhau; ond gellir ei gymmeryd i fyny etto os daw ffeithiau newyddion i'r golwg. Gyhuddwyd tri o forwyr Italaidd o anafu dau Wyddel, o'r enwau Patrick Hern a Joh Hern, yn Nghaerdydd. Cufwyd dau o honynt yn euog.—Franz Carl Reinecke, genedigol g, Prwsia, fferyllydd wrth ei alwedigaeth, am ladd Henrick Kege- bein. Cafodd ei ryddhau.-David Thomas am frathu Jere" miah Mc Carthy, yn Nghastellnedd,—4 mis o garchar a chaled- waith.—Cyfaddefodd Mary Me Grath ei bod yn euog o led- rata, a chafodd dair blynedd o garchariad.—Mary Morgan a, gyfaddefodd ei bod yn euog o ledrata pår o hosanau, gwerth 2s., eiddo Mr. Jas. Richards, Llantrisant, a dedfrydwyd hi i 12 mis o garcharmd.—Richar! Williams a gyfaddefodd ei fod yn euog o ledrad,—tair blynedd o garchariad.—Ni chafwyd tystiolaeth ddigonol yn erbyn Wm. Bark, Wm. Brown, Tobias Anderson, a Charles Smith, a gyhuddid o ledrata offerynau saer.—Charlotte Wilkinson, am ledrata pwrs, yn cynnwys £4t oddiar John Jones, Aberdar a William Thomas a Phebe Taylor am dderbyn y cyfryw, gan wybod eu bod wedi eu lled- rata. Dedfrydwyd pob un o honynt i 12 mis o garchariad a chaledwaith.—John Thomas am anafu John Davies, gyda bwriad i wneyd niwel iddo,g mis o garchariad.—Abraham Potter, marine-store dealer, Abertawy, am dderbyn darn 0 bres, gan wybod mai lledrad oedd,-18 mis o garchar. try da chaledwaith.—Rhyddhawyd y morwyr Groegaidd a gyhuddid a frathu Thomas Kelly yn Nghaerdydd.—Rbyddhavtyd David Evans, masnachwr ymenyn o Gaerfyrddin, a gyhuddid o an- udonueth.
[No title]
fedr a'i arabedd yn fffeithiol i gadw y byriogrwydd yn ei lawn Berth am ytairawe yr aroswyd yn y capel. Tra'ddodwyd yno areithiau byrinn ond hyawdl, ac adroddwrd amryw ddadleuon di- lyr, a daman barddonol tlws, gan ddeiliaid Ysgolion Sabbothol Llanfachraeth a Llanddeusant. Canodd cor Caergybi, dan arwein- iad Ieuah Gwyfro a Seiriol Wyn amryw ddarnau cerddorol, nes gwefrtiddio y gynnulleidfa, ac ychwanegwyd llawer at ddyddordeb y cann drwy fod y foneddiges ieuanc, Miss Jones, Mona Brewery, lilanfacbracth, yn cynnorthwyo y cantorion drwv chwifreu y con- certina yn fedrus dros ben. Yr oedd Mr. W. J). Williams (Maelog Mon) yn barod hefyd at yr alwad efo yr'harmonium. Cafsvyd anerchindau llawen gan y beirdd i'r cyfarfod, i'r cor, ac i'r Hywydd. Yr oedd y Parch. W. Davies, New Park Street, Caer- gybi, a Mr. O. James, Athrofa Llangollen, yn cymmeryd rhan yn flgweithrediadau y cyfarfod. Yr o.edd y Parch. J. Jankins hefyd yno mor siriol ac erioed ond gan fod y trefniadau blaenerol wed; eu bymddiried iddo ef, lhvyddodd i daflu y gwaith i gyd ar ereill. Ymadawodd pawb wedi eu llwyr foddloni, oddieithr ambell i Pharisead hirwynebog a freuddwydiai ei bod yn bechod i chwerthin, SpRLTin.—Nos Lun, Mawrth yr 211, traddodwyd Darlith yn y He uchod gan y Pareh. R. A. Jones, Abertawe, ar Babydd- T*th. Cynnygiwyd ec eiliwyd y Parch. R. Hughes, Bethania, i foa yn Gadeirydd y cyfarfod, a derbyniodd y gynnulleidla y "'tyiinyii gyda boddineb nid bychan. Yes cawsom ychydig eiriau giln y Cadeirvdd, i bwynt ac amcan nededig iawn. Ynagalwodd .i J Darlithydd at ei waith. Yatan. mewn dull araf, pwysig, a gwyl- *idd, a ufyddbaadd i'r wad. Y«ddangosai meirn rhyw ystum- hynod, tnegyt p» bs: « «a«l ei orthrymu gan rhyw egwyddorion drwg, gan, a phwysig n. d nr law arall. Sylwodd fod sylw ysbryd Du 1v ar Bahyddiaeth 0'1 d"ehreuad hyd yn bresenol. Dangosai fod y cyfsod Moesenaidd yn diweddu trwy wyroat Ddelw-addol- iaeth, y Batriarchaidd i Pbaresiaeth, a'r luddewiaeth i Babydd- iaeth ac yna dywedai. mai prif bwynt y DdarHth oedd egluro dryg-dd y gyfundraetb Babyddol, trwy ddenn sylw y dorf atai dechreuad. Yna symudai yn dra arabeddus i ddangos i'r gynnull- eidfa fod holl honiadau y gyfundraeth yn fawrion a gan-henif- iaeth fawr— cyffrediaolrwydd mawr-gaila ac awdurdod i bender- fyaa cwestiynau ac ymrnfaelion mawr-anffaeledigrwydd mawr, yn nghyd & rhyw undeb mawr. Yu ga«lynol i hyna, sylwodd fed y iyfundraeth am yspeilio Crist o'i swyddau, a'i bod yn airddu ar dwyll cyfrwygaf y Diafol ond er cymmnint yw trwstadwndwr y Babaeth, i lawr y daw yn chwilfriw msin rhyw ddydd. Yr Oedd y darnodiad byr, cvnnwysfawr,a phert gawd gan y darlithydd ar tyrthiad y gyfundraeth Babyddol, yn un ag Iydd wir deilwng o Mr. Jones. Mae gwerth y ddarlith hon yn beth nas gellir ei ddibrisio a llwydd i'r darlithydd bywiog a ffraeth i'w thraddodi drwy holl Eglwysi Cymru.—GWALIWR GWYLX-T. ABORIAD HOREB NEWYDD, BLAKNAFON.—Dyddiau Su 1 Llun, Mawrth 8fed a'r 9fad, cadwwyd cyfarfodydd yn y lIe ucood mewn eyssylltiad ag agoriad y capel newydd hardd hwn. Boreu dydd Sul, yn ol cais yr eglwys, pregethoddygweinidog, Mr. D. Morgan, y bregeth gyntaf yn y capel newydd, ar 01 cynnal cyf- arfod gweddio am awr o 'amser, i ofyn am fendith Duw ar ein symudiad i'r capel newydd, ac ar wasanaeth yr agoriad. Yn y Prydnawn, pregethwyd yn Saesneg gan y Parch. T. Hobson (P.), ac yn Gymraelt gan y Parch. W. Jones (M.C.), Cendl. Dechreu- Wyd y cyfarfod hwn gan y Parch. J. Hughet. Am 6, pregethwyd gan y Parch. S. Williams. Natitygle. Boreu dydd Llun dachreu- Wyd am hannerawr wedi deg gan y Parch. B. Williams a phre- gethodd Dr. Thomas (Saesneg), a'r Parch. E. Thomas. Casnewydd. An* banner awr wedi dau, dechreuwyd gan y Parch, ft. Johns phregethodd y Parch. J. Owen, Aberdar (Saesneg), a'r Parch. J- Jenkins (A.), Pontypool. Am hanner awr wedi chwech, ciech- reuwyd gan Mr. Jones, myfvriwr; a phregethodd Mr. Owen (Saesneg), a Mr. Thomas. Yr oedd y cyfarfodydd yn rhai da rhyfeddol, ar casgliadati yn rhagorol. Casgiwyd yn yr agoriad £'73 9s. Oic. Yr oeddys wedi casgtu yn barod trwy addewidion yn y gymmydogaeth. a chan gyfeillion caredig mewn lleeedd ereil], y twm o iCI68 4,3. 2c., yr hyn a wtia y cyfanawm at yr adeilad newydd o X241 13s. 2Jc., ad y mae amryw addewidion etto heb ddyfod i law, ond yn dra sicr o ddyfod. Y mae'r capel hwn yn un o'r rhai harddaf, os nid yr harddaf yn y Dywysogasth, wedi ei wnenthur yn ol cinllun ac o dan lywyddiaeth Thomas Thomas, Y sw., civil engineer, Blaenafon. Mae yn mesur 54 o droedfeddi raewij hyd, a 40! o droedfeddi o led oddifewn i'r gwelydd ac fe gymmer, pan wedi ei orlenwi, fel yr oedd ar yr agoriad, rhwng 8 a 9 cant o bob!. Y contractor oedd Mr. Thomas Ricnards, Cas- newydd, brawd y Parch. J. Richards, Caerffili. Hwn oedd y capel cyntaf i Mr. Thomas ei gynllunio, a'r cyntaf i Mr. Richards ei adeiladn, er ei fod yn hen adeilikdydd, ond nid y diweddaf i un o honynt, os ydyw'r eglwysi yn ddoeth. Y mae pawb yn canmol Y capel h wn yn mhob peth sydd yn pertbyn iddo. Y contract iedd am .£133,6, ond erbyn y bydd y vestry, &c., wedi ei gwneyd, fydd y gost dros £ 1,400. Y mae yn deilwng o sylw fod Mr. inomas, yr hwn sydd wedi gwneuthur ei waith mor rhagorol, wedi gwneuthur yr oil am ddim o garedigrwydd atom fel eglwys, Y 1nae hyn yn gymmaint a X65 o rodd at y capel newydd. Y mae ymddygiad felly yn deilwng i'w gadw mewn cof, a'i wneuthur yn "ysbys yn mhell ac yn agos, fel y cly wo, y gwelo, ac yr efelycho ert-ill, Bendith lor tirion a fydde byth arno ef, a phawb sydd yn Perthyn iddo, o briod ei iynwes a phlentyn ei gariad hyd y nawfed jteh. Bydd y capel hwn yn glod iddo, o ran ei allu a'i haelioni, tra oyddo yma faen ar faen. Y mae yr hen gapel wedi ei renti i'r J**esleyaid Cymreig, y rhai sydd vn meddwl de«hreu yno y Snb- °°th nesaf (am y diweddaQ- Y mae eglwys Horeb yn obeithiol y fjyddant yn aliuog, mewn 15 neu 18 mis, i ddarostwng y ddyled 5 r banner trwy werthu yr hen gapel, yr hyn a ellir ei wneuthur yn o terms y trust deed, ar ol bod.allan o hono am 12 mis, a thrwy Y!Pdrech egniel yn eu plith eu hutiain am y flwyddyn gyntaf a'r Er fod llawer wedi ei wneyd yn barod, pi in y gellir dywedyd °d un o honom wedi gwneuthur aberth at y capel newydd ett«— ?r ydym wedi cadw nerth erbyn yr amser dyfodol a chyda cbalon yn y fe ddygir y ddyled i'r hanner mewn ychydiK 0 amser. Feiiy y bj'ddo. Y mae y Misses Harris, Blaen- oll, y rhai a roddasant lease o 999 o flynyddau ar y tir ar ba un y niae y capel wedi ei adeiladn, wedi rhoddi yr eglwys yn rtiydd f ground rent am yr hanner blwyddyn gyntaf. Y mae hyny yn CARMEL, TKOKDYRHIW — Mawrth lOfed, am 2 a 6, cyn- ali wyq o.yfavfod llenyddol t;an ddeiliaid yr ysgo! yn y He uchod. ^ywyddwyd y cyfarfod ain 2 gan Mr. E. Owen, "blaenor y cor. odoaH a?or a <ianSoa natur y cyfarfod yn ei ddull ifraeth, cyf- isel J- r" Owen, ac areithiodd ar Annghyssondeb y campiau » a dichwaeth a gynnelid yn Merthyr a Phriodas Tywysog pa^ni> yr hwn, os caiff fyw i welyd hyny, fydd yn Frenin Prydain rj, r* Cawsom anerchiad hyfryd a dyddorol gan Ap Rhwn i'r a'r Dywysoges, gyda dymuniad am i'w Mswrhydi dalu arfiVK'1 Sabbothol y Dywysogaeth. Cawsom amryw V arfo i^'aU ereil'» gan gyfeillion o'r lie. Anrhegwyd y cyf- J)Uvv ir c^r a daman tlwso'r hen alawon Cymreig, a chanwyd Am* i W? y Tywysog a'r Dywysoaes i ddiv^eddu y cyfarfod. gorvm^' 5 daetli tyrfa luosog yn nghyd ac wedi ffurfio orj cerddasom drwy brif heolydd y lie, *n cael ein blaen- y Een<»Hiy COf' ra' a gan!isant amry w ddaraau anwyl a mynwesol iwvrf a ?s swynol. Wedi dyfod yn ol i'r capel, cj'nnyg- hwn c e"'wyd i'r Parch. W. Jenkins i lywyddu y cyfarf«d, yr ^wobrw^' 8wydd y» y m0(^d mwyaf meistrolaidd. 8reithiaiy W u y buddugol mewn adrodd a chanu, a chavvsom yr awe ar- rhinweddol ac adeiladol, yn nghyd a flFrwyth gan iVlr j p Rhwn. Ennillwyd y dorch «m yr araeth ddif> fyr 8°bon mo V J11 f' Troedyrhiw yn cynnyddn mewn tri- yddiap'tK ,6„ yn cy"nyddu mewn gwybodaeth, ac y mae llen- jv J ,J*en yn myned rhag ei blaen. Cadwwyd y cyfarfod yDen o attal y plant i fyned i weled y campiau ag sydd yn warth i'r ganrif bresenol, ac y mae yn dda tenyf ddweya bawb gael eu boddlohi ynddo. Hir oes medd pob calon i ein enwog Dywysog, A'i lan Dywysoges fo'n fawr a godidog -» Llawn fyddont o rinwedd, a llaw i gyfranu I'r rhai sy'n angenus a bron a newynu. Troedyrhiw a'i chylchoedd sydd uchel eu rhinwedd, Rho'wn fawl oungalon i'r ddair mewn ymgelsdd; Ein henwog Dywysog fo'n byw yn ddi-gynhwr', 'Run nodwedd a deiliaid 'rhen loan Fedyddiwr. UN. DARMTH.—Traddodwyd darlith yn Jerusalem, Rhumni, nos Sadwrn, y I4ig o'r mis hwn, ar "Gerddoriaeth Grefyddol," gan y Parch. W. Harries. l-Ieolyfelin, Aberdar. Yehydig iawn o wein- idegion yr efengyl sydd wedi myfyrio dim ar Gerddoriaeth. Y. mae hyn yn goll mawr iawn, ac yn beth ag y dylai y gweinidogion sydd yn awr yn cyfodi ei unioni (rectify). Ond y mae Mr. Har- ris yn deall Cerddoriallthyn dda: a chyda hyny, y mae yn ganwr rhagorol. Yr oedd darlith Mr. Harris yn un ragorol, ac yn myned dros faes helaeth iawn sylwodd ar yr amryw ddulliau o Gerddor- iaeth, fod cann yn esel sylw manwl yn yr ocs hon, ac y dylai gael sylw pob perrhen anadl. Sylwodd hefyd T dylai Cerddoriaeth grefyddol gael mwy o syhv nag un Gerddoriaeth arall fod dyn yn gallu cann. ac y myn ef ganu ac os na chana tawl Duw, efe a gana fawl i ryw un arall. Yna, aeth Mr. Harris yn fyr a chryno drwy hanes Cerddometh grefyddel yrHen Destament a'r Newydd. Canwyd gan engyl pan anwyd Crist; canodd Crist a'i apostolion yr oedd canu yn yr ocs apnst»laidd, a chanu yn yr oesau ar ol hyny, fel ag y tystia Pliny, Origen, Justin Ferthyr, Eusebius, &c. Caf- odd canu hefyd sylw mawr gan Luther a'r diwygwyr, ac y mae ciuu mewn bri yn awr, ac fe fydd hyd byth. Beiddiedd y darlith. iwr ymosod ar y beiau sydd yn ffYlm mewn llawer He yn y dydd. iau hyn mewn eyssylltiad a chanu crefyddol; a dangosodd y ffordd oreu o ganu mawl yn yr addoliad dwyfol. Diolch i'r brawd Har- ris amei ddarlith, a bydd yn lIawen genym glywed ei fod yn ei thraddodi mewn ugeiniau o fanau yn Nghymru. Pwy bynag sydd am glywed darlith a wna les i beth ag y mae angen ei ddiwygio, sef canu crefyddol, bydded iddynt sicrhau gwasanaeth Mr. Harris. —T. LE^VIS. FEHNFOEL.—Ynawe!odd Vsgol Sabbothol Ponthenry a'r He uchod y Sabboth cynta! yn Mawrth. Ymgyfarfyddwyd yn y capel, yr hwn oedd yn orlawn, am 2 o'r gloch. Dt-chreuwyd trwy weddi, yna canwyd gan y cor yn gyffredinol, a chanwyd amryw donau, areithiwyd, ae adroddwyd darnau rhyddieithol a barddonol gan yr ieuenctyd. Dadleuwyd gan y gwahanol ddoaparthiadau- y cyfan yn wir dda. Mae yagol Ponthenry yn wir euwog, ac y mae Mr. Evans, Y nyahafren, yn deilwng o barch pedwar dyblyg am ei ymdt'echion canmoiadwy gyda phob rhan o'r achos goreu yn y He hwnw. Llwyddiant iddo. Cyfododd Mr. Roberts, ein gwein- idog, i gynnj'g diolchgarwch gwresocaf y cyfarfod i'r ysgol am ei hymweliad a ni, ac addawodd y buasai i ninnau yn ysted yr haf i dalu y pwyth yn «!.—DVSQYBL. EGLWYS NANTTFFIN.—Mae'r eglwys hon wedi bod yn y misoedd a aethant heibio yn Iled ddigalon, am nad oeddynt yn gweled dychweledigion newydd yn .'mofyn am le yn nh^ Dduw; ond, er hyny, yr oeddent yn penderfynu i lynu yn ffyddfon gyda'u dyledswyddau, gan ddysgwyl yn ffyddiog ar Dduw, a gadael iddo Ef lwyddo eu llafur; ac erbyn heddyw mae'r wawr yn dechreu tori, a'r Haul yn dvfod i oleno, a thrwy ei oleuni mae pechaduriaid yn dyfod i weled eu sefyllfa druenus wrth natur, ac yn troi i ym- ofyn eu ffordd tua Seion. Ar yr 20fed o Chwefror, cawsom yr hyfrydwch o weled un chwaer, gwraig Mr. Jobn Powell, masnach- wr, yr hon oedd yn y Kyfeillach gyda'r Annibynwyr yn Bethlehem er ys tua thri mis, ond a wrthododd gymmeryd ei He heb gael ei bedyddio drwy drochiad ac ar y dydd uchod dangosodd wroldeb nid bychan trwy ddyfod i fyny tua thair milldir a'i dillad ganddi at Mr. T. G. Jones, gweinidog Nantyffin, i ymofyn am ei bed. yddio yn ol siampl Crist a'i apostolion; ac wedi ei holi, a chael arwyddion ei bod yn credu yn Mab Duw, galwwyd y cymmydog- ion yn nghyd, ac aethani at yr afon, a hwy a aethant i waered ill dau i'r dwfr, a hi a fedyddiwyd ganddo, pryd y dychymmygaffod y Nefoedd yn ymagor, a Duw yn dangos ei foddlonrwydd. Am ei bod mor annghyfleus i ddyfod i Nantyffin, mae yn rhoddi ei hun yn aelod yn Bethlehem. Mae y tro hwn wedi peru llawer o gyffro yn mhlith yr Annibynwyr, trwy yru llawer ereill tu fewn iychydig i ymofyn am yr un fraint, a gobeithio mai felly y bydd yn fuan. Etto, ar yr 8fed o Fawrth, ymgynnullodd tyrfa Itiozog yn nghyd i Ion yr un afor, ar yr un achlysur, pryd y pregethwyd yn fyr a phwrpasol gan L. Lewis, a jweinyddwyd yr ordinhad gan y gweinidog ar un chwaer arall. Hyderwyf y bydd i laweretto ddilyn siampl y ddwy chwaer hyn.—LLANC. FBLINFOEL.—Cynnaliodd yr ysgol uchod ei cbyfarfod chwarterol Chwefror lofed. Cymmerodd ein parch us weinidog, Mr. Roberts, y gadair am 2 o'r glach. Cawsom dair o areithiau gwir dda, un gan Mr. W. Richards ar Ogoniant y Grefydd Grist- ionogol yn Rhagoroldeb ei Rheolau y Hall gan Mr. W. George (Gwilym ab loan) ar Werthfawrogrwydd y Beibl, fel cyfrwng Iachawdwriaeth y Byd trwy Aberth Crist; a'r trydydd gan yr hen frawd David Roberts ar Ddylanwad yr Athraw Ffyddlon. Fe ganwyd amryw donau yn soniarus gan y cor. Canwyd hefyd amryw ddarnau gan dri yn nghyd, dau yn nghyd, ac ereill yn unigol. Adroddwyd amryw ddarnau barddonol yn orgampus gan ddysgyblicn ieuianc yr Y sgol Sul. Yr oedd y cyfarfod ar y cyfan yn un da ond rhaid dweyd y gwir, buom yn ei well yn y Felin- foel. Hyderwyf y bydd iddynt ymwroli erbyn y nesaf. Deallwyt fod rhan o'r ysgol yn bresenol yn dysgu pwnc ardderchog Mr. Roberts ar Oriau diweddaf ein Harglwydd Iesu Grist." Cred- wyf o'm calon fod y pwnc yn wir ddyddorol, ac yn llawn bywyd trwyddo.—B. ST. BRIDES, MYNWY.—Cynnaliwyd cyfarfodydd ya y He uchod ar y Sul a'r Linn cyntaf o'r mis hwn, mewn eyssylltiad ag ordeiniadybrawd ieuanc John Morgan (diweddar fyfyriwr yn Athrofa Pontj-pool) i waith y weinidogaeth. Dydd Sul, pregeth- edd y brodyr D. Davies, Wauntrodau, a S. Williams, Nantyglo, y boreu a'r hwyr ac yn y prydnawn pregethodd v brawd Morgan yn Saesneg o flaen Davies. Boreu dydd Linn, areithiodd y brawd E. P. Williams, Cwmbran, ar Gyfansoddiad yr Eglwys.Gristion- ogol; yna gofynwyd gan y brawd S. Williams i'r eglwys am arwydd o'i gahvad i'r brawd ienanc i'w bugeilio yn yr Arglwydd, ac iddo yntan am dderbyniad o'r alwad, yr hyn a gafwyd. Wedi hyn, rhoddodd amryw ofyniadau pwysig i'r brawd ieuanc, pa rai a atebwyd yn wylaidd, ac er boddlonrwydd mawr i bawb oedd yn bresenol. Gwaith anhawdd fyddai desgrifio y teimlad a weith- iwyd yn y gynnulleidfa tra yr oedd y brawd yn ateb y gofyniadau. Dyrchafwyd yr urdd- weddi gan y brawd 8. Williams. Pregeth- wyd i'r gweinidog ienancgan ei hoff athraw Dr. Thomas, Pont- ypool, mewn modd tadol a hyned afaelgar, ac i'r eglwys gan y brawd E. Thomas, Casnewydd, yndra rhagorel. Yn y prydnawn, dechreuwyd trwy dditrilon a gweddio gan y brawd O. Griffiths. Risca a phregethedd y brodyr E. Roberts (gan mwyaf yn Saes- neg) a T. Thomas, Bassaleg. Am 6, pregethodd y brodyr T. Reeves, Risca L. Evans ac E. Thomas. Casnewydd. Heb bet- rusder, dywedwn fod yr oil a glywsom o'r pregethau, a phethau ereill, yn dra chanmoladwy. Yr oedd Huaws mawr o bobl yn bresanol, ac yn ymddai.gos wrth eu bodd. Dangoswvd caredig. rwydd mawr gan bobl dda St. Brides tuag at ddyeithriaid ar yr achlysur. Ni l peth newydd oedd hyn i ni ac ugeiniau ereill o ht-n Iyfyrwyr a afferent gyrchu tuag yno ar y Sabbothau o'r Ath- rofa i supplyo. Diolch yn fawr jddynt am eu caredigrwydd. Taled Duw yn helaeth iddynt yn dymhorol ac ysbrydol. Dymun- em bob cysur a llwyddiant i'n brawd hoff Morgan yn ei gymmer- iad newydd. Hir oes iddo i fod yn wir ddefnyddiol yn ngwinlian ei Arglwydd, yw dymuniad—HBN GYDFYFYRIWR.